Bị thương khi chiến đấu, lưu lạc nơi chốn người
Những ngày cuối tháng 3, căn nhà nhỏ của ông Lê Nguyên Lan (SN 1957), trú tại xã Nam Kim, huyện Nam Đàn (Nghệ An) nhộn nhịp hẳn lên. Bởi người thân, hàng xóm đến chia sẻ niềm vui khi ông Lê Giang Nam (SN 1946), quê quán xã Nam Kim, huyện Nam Đàn, hiện trú tại xã Bắc Ruộng, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận, đã trở về sau 50 năm báo tử.
Ông Lê Nguyên Lan kể: “Anh trai tôi nhập ngũ năm 1965, lúc ấy mẹ mới mất 1 năm, còn tôi lên 9 tuổi nên kỷ niệm về anh cũng nhạt nhòa. Đến năm 1968, gia đình nhận thông tin anh Nam hy sinh, ngày 30/1/1975 thì giấy báo tử được gửi về.
Ông Nam (áo trắng) cùng người em trai sau bao năm thất lạc. Ngồi bên em trai, không dấu niềm vui khôn xiết, ông Nam nhớ lại: Năm 1968, trong lúc chiến đấu tại mặt trận Bình Trị Thiên, ông trúng pháo của địch nên bị thương rất nặng, ông được đưa vào Đà Nẵng điều trị. Một lúc sau tỉnh dậy thì ông phát hiện xung quanh mình có lính Ngụy nên đã tìm cách trốn khỏi bệnh viện.
“Do bị thương ở đầu nên trí nhớ của tôi bị ảnh hưởng, tôi không nhớ quê ở đâu. Phiêu dạt đến tận tỉnh Bình Thuận, tôi được một gia đình địa phương cưu mang và làm giấy khai sinh tên là Nguyễn Mạnh Cường (SN 1950, nguyên quán Đà Nẵng). Về sau nảy sinh tình cảm và lấy con gái của gia đình làm vợ. Nay, vợ chồng có 8 người con, 7 người cháu. Vợ con thường hỏi, tôi quê ở đâu nhưng không sau nhớ được...”, ông Nam cho biết thêm.
Bà Trần Thị Hoa - Chuyên viên Phòng Lao động TB & XH huyện Nam Đàn cho biết: “Qua làm việc với ông Nam do ông bị thương nặng nên lúc nhớ lúc quên, quá trình gặp gỡ những người bạn cũ của ông thì ký ức ông được hồi tưởng lại nên khá là trùng lặp. Gia đình ông Nam có hai người được công nhận liệt sĩ là Lê Giang Nam và Lê Nguyên Bộ (hy sinh năm 1970), mẹ ông Nam là bà Nguyễn Thị Đức cũng được công nhận là Mẹ Việt Nam anh hùng.
Con trai tìm quê cho bố qua facebook
Năm 2016, vợ ông Nam mất. Những người con thương bố một mình nên tiếp tục gặng hỏi về quê quán của bố nhưng không có kết quả. Các con ông đành dặn dò, bố nhớ được gì thì viết ra giấy để các con tìm. Một thời gian khi vết thương đỡ đày đọa, sức khỏe tiến triển hơn, ông Nam nhớ ra quê mình ở xã Nam Sơn, huyện Nam Đàn (Nghệ An). Nhiều người bạn của con đến cũng cho biết, ông Nam có chất giọng Nam Đàn.
Ông Nam (áo trắng thứ hai từ phải sang) đoàn tụ cùng với gia đình người em trai.Năm 2017, anh Nguyễn Văn Vinh, con trai thứ 6 của ông Nam, bắt đầu lên mạng xã hội Facebook để đăng tải thông tin tìm kiếm địa chỉ của bố mình. Từ địa chỉ ông Nam nhớ lại là thôn Đa Lộc, xã Nam Sơn, Nam Đàn, Nghệ An, anh Vinh tìm hỏi bạn bè và nhiều người quen biết quê Nam Đàn nhưng không ai biết xã này là xã nào vì trên địa giới hành chính không có tên. Anh tiếp tục lên mạng xã hội facebook tìm kiếm thông tin về địa chỉ của bố mình nhưng không ai biết.
Quá bất ngờ khi anh Vinh biết được thông tin quan trọng trên nhóm “Hội đồng hương Nam Đàn” là xã Nam Sơn và Nam Thắng đã gộp lại thành xã Nam Kim. Từ đó, anh Vinh đã xác định được quê hương của bố.
Một sự trùng hợp nữa là một người bạn của anh Vinh đọc được thông tin một người bạn đăng tin, tìm mộ liệt sỹ của bác Lê Giang Nam (sau này được biết là con trai ông Lan đi tìm mộ liệt sĩ bác).
Liên lạc với nhau, hai anh em gặp mặt tại thành phố Hồ Chí Minh rồi trở về Bình Thuận. Sau khi xác định lại các thông tin cùng với gặp gỡ trực tiếp, gia đình ông Lan đã khẳng định đó chính là người bác liệt sĩ mà gia đình đi tìm bấy lâu.
Khoảng hơn 18h (ngày 22/3), ông Lê Giang Nam cùng con cháu về tới Nghệ An. Hạnh phúc sum vầy, niềm vui tràn ngập ngôi nhà nhỏ tại quê hương Nam Đàn.
