Cơ quan Cảnh sát điều tra (CQĐT) Bộ Công an vừa ban hành kết luận điều tra vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”, xảy ra tại Dự án Đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi.
Vụ án có 35 bị can người Việt, trong đó, Nguyễn Mạnh Hùng, Lê Quang Hào - cùng giữ chức Phó Tổng giám đốc (GĐ) Tổng Cty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC); Hoàng Việt Hưng - GĐ Ban quản lý Dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (BQL); 32 người khác là cán bộ, kỹ sư tư vấn giám sát. Có một bị can người Nhật Bản là Takao Inami - Tư vấn trưởng, GĐ văn phòng tư vấn giám sát dự án. Tất cả bị đề nghị truy tố về tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”.
Bị can Nguyễn Mạnh Hùng (trái) và Lê Quang Hào - cùng giữ chức Phó tổng giám đốc VEC Vừa xong đã hỏng
Theo điều tra, Dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi do VEC làm chủ đầu tư, tổng chiều dài gần 140km, giai đoạn 1 dài 65km từ Đà Nẵng tới Tam Kỳ (Quảng Nam); giai đoạn 2 dài hơn 74km. Tổng mức đầu tư 34.516 tỷ đồng, chủ yếu từ vốn vay của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản JICA và WB.
Phụ trách công tác khảo sát, thiết kế là liên danh các nhà thầu đến từ Nhật Bản và Thái Lan; liên danh các nhà thầu từ Nhật Bản và Úc giám sát thi công giai đoạn 1; tổ chức CDM Smith của Mỹ giám sát giai đoạn 2. Việc thi công được giao cho các nhà thầu Việt Nam (Cienco, Sông Đà, Thành An, Trường Sơn…) và nước ngoài (Tây Ban Nha, Hàn Quốc, Trung Quốc).
Dự án khởi công năm 2013 và năm 2017 đưa vào sử dụng 65km của giai đoạn 1; năm 2018 thông xe giai đoạn 2 và tính toán dự báo giao thông trên 20 năm kể từ ngày đầu tiên sử dụng, riêng mặt đường là hơn 10 năm.
Tuy nhiên, khi vừa đưa vào sử dụng, cao tốc đã xuất hiện rất nhiều điểm hư hỏng, ảnh hưởng nghiêm trọng tới vận hành khai thác, gây bức xúc trong nhân dân nên CQĐT đã vào cuộc.
Kết quả điều tra, dự án là công trình trọng điểm quốc gia, vốn đầu tư rất lớn nhưng cả chủ đầu tư, nhà thầu, tư vấn giám sát và các đơn vị liên quan không thực hiện đúng quy định về pháp luật xây dựng.
Do đó, đường cao tốc Đà Nẵng- Quảng Ngãi không đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, yêu cầu thiết kế dẫn đến chất lượng công trình không đảm bảo nhưng vẫn được đưa vào khai thác sử dụng. CQĐT khẳng định, riêng 65km thuộc giai đoạn 1 dự án đã có tới 380 điểm hư hỏng trên tuyến chính (trung bình 1km có 6 điểm hỏng). Phân viện Khoa học công nghệ giao thông vận tải phía Nam đã giám định tư pháp và cho kết quả: Chất lượng công trình không đảm bảo đúng kỹ thuật, gây hư hỏng khi vận hành, nhất là trong điều kiện nắng nóng kéo dài hay mưa nắng đột ngột kết hợp tác động của trọng tải và lưu lượng xe.
Cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi được sửa chữa vào năm 2018, sau hơn 1 tháng thông xe toàn tuyến. Ảnh: Nguyễn Thành Thi công bằng vật liệu kém
Cũng theo điều tra, các loại vật liệu xây dựng dùng cho thi công có chất lượng rất kém và trong đó, nguồn đá được lấy từ các mỏ bị Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) cảnh báo không tốt. CQĐT xác định, chủ đầu tư và tư vấn giám sát không tổ chức thí nghiệm kiểm tra để xác định việc thoát nước bề mặt; không đánh giá chất lượng các lớp vật liệu đã thi công.
Việc thi công lớp bê tông nhựa tạo nhám cũng bị chuyển từ công nghệ VTO sang công nghệ Novachip dù công nghệ mới này chưa được VEC và các đơn vị liên quan nghiên cứu thử nghiệm hoặc có chỉ dẫn kỹ thuật. Bộ GTVT đã rất nhiều lần kiểm tra, chỉ ra vi phạm tại dự án nhưng không được khắc phục.
Ngoài 36 bị can bị đề nghị truy tố, cảnh sát còn chuyển hồ sơ 2 gói thầu, phần thi công cho Cơ quan điều tra hình sự Bộ Quốc phòng thụ lý. Ông Mai Tuấn Anh - Tổng GĐ VEC giai đoạn 2011-2017 và Chủ tịch HĐQT VEC giai đoạn 2017-2020 cũng bị xác định có sai phạm làm ảnh hưởng chất lượng công trình.
Cảnh sát đã tách hành vi liên quan ông Mai Tuấn Anh và một số đối tượng người Tây Ban Nha, Nhật Bản ở đơn vị thi công, giám sát ra xử lý trong giai đoạn sau của vụ án. Các sai phạm trong giai đoạn 2 dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (hơn 74km) cũng sẽ được xử lý sau khi có kết quả giám định tư pháp về chất lượng công trình.
Quá trình điều tra, cảnh sát đã kê biên nhiều tài sản, đất đai và tạm dừng 4 giao dịch chứng khoán; phong tỏa 3 tài khoản của các bị can. Ngoài ra, phía điều tra cũng phong tỏa hơn 251 tỷ đồng tiền bảo hành chất lượng công trình xây dựng, chủ yếu của các đơn vị thuộc Cienco, Sông Đà…
