Lễ cúng no đủ của người Ê Đê

TPO - Lễ cúng no đủ là một nghi lễ quan trọng đối với người Ê Đê sinh sống trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Theo truyền thống của người Ê Đê, nghi lễ này thường được tổ chức tại một khoảng đất rộng, bằng phẳng, gần cây cổ thụ có nhiều tổ ong.

Xã Cư Suê (huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk) là nơi sinh sống của 5 dân tộc anh em, trong đó có 4 buôn đồng bào dân tộc Ê Đê.

Già làng Y Nghi Êban (SN 1968, buôn Sút M’drang, xã Cư Suê, huyện Cư M’gar) cho biết lễ cúng no đủ là nghi lễ quan trọng đối với người Ê Đê. Nghi lễ này thể hiện mong ước cầu cho mưa thuận, gió hòa, rẫy nương tươi tốt và mùa màng bội thu.
Theo truyền thống của người Ê Đê, nghi lễ này thường được tổ chức tại một khoảng đất rộng, bằng phẳng, gần cây cổ thụ có nhiều tổ ong. Theo quan niệm của họ, đây là nơi đất lành và được lựa chọn làm địa điểm tổ chức lễ cúng no đủ.

Lễ vật chuẩn bị cho lễ cúng gồm: 2 con heo trong đó một heo trắng khỏe mạnh, không được mắc các loại bệnh tật.

Bên cạnh đó, lễ vật còn có 5 con gà trống, 3 ché rượu cần, 20 vòng đồng, 3 chuỗi hạt, 3 chén đồng, 3 tô đồng, một mâm đồng, một cây chuối tươi, một cột lễ, 2 tượng biểu trưng cho thần thiện và thần ác, tượng heo rừng, mõ đuổi chim...

Đặc biệt, 3 ché rượu cần để phục vụ lễ cúng phải do chính người dân trong buôn dùng gạo và men ủ nấu.

Điều đặc biệt trong lễ cúng no đủ, ngôi nhà sàn và những chiếc kho đựng lúa là không thể thiếu. Ngoài kho lúa, người Ê Đê còn làm kho đựng các vật dụng sản xuất và các động vật rừng săn bắn đã được phơi khô.

Ngoài ra, xung quanh khu vực tổ chức lễ cúng no đủ còn được treo chuông gió để báo hiệu cho người dân trong buôn về dự lễ, đồng thời xua đuổi những điều không may mắn.

Sau khi mọi thứ đã được chuẩn bị xong, thầy cúng thay mặt người dân trong các buôn khấn cầu yàng (thần) trời, yàng đất, thần mưa đổ nước xuống để người dân trồng trọt.

Lễ cúng cũng thể hiện cho sự đoàn kết, gắn bó của người Ê Đê trong các buôn làng. Đây cũng là dịp để dạy thế hệ trẻ nêu cao ý thức bảo vệ giá trị truyền thống của dân tộc.
Trong lúc diễn ra lễ cúng, để giữ sự trang nghiêm, mọi người không được ra vào khu vực cúng ngoại trừ già làng và thầy cúng.

Sau khi người dân bỏ lúa vào ống tre, những người phụ nữ Ê Đê tỉa những hạt lúa trên nương. Nhằm báo hiệu một mùa màng bội thu, mọi gia đình trong buôn được no đủ, người dân luôn được khỏe mạnh, không bị ốm đau bệnh tật.