Từ đầu năm đến nay, phía Trung Quốc nhập khẩu một lượng lớn các loại nông sản Việt Nam như gạo, đường, cao su… qua cửa khẩu Lào Cai. Tuy nhiên, từ đầu tháng 4 lại đây, phía Trung Quốc “làm căng”, khiến hàng nghìn xe nông sản bị ùn ứ. Gạo, đường chất đống với số lượng hàng chục nghìn tấn trong các kho, nguy cơ bị xuống cấp.
Bà Nguyễn Thị Bích Vượng, giám đốc Cty TNHH Thương mại Xuất Nhập khẩu Hưng Thịnh (DN chuyên xuất gạo đi Trung Quốc ở Lào Cai) cho biết: Từ đầu năm đến nay, Cty mới xuất được hơn 3.000 tấn gạo qua cửa khẩu phụ Bản Vược (huyện Bát Xát). “Nếu thuận lợi, tôi có thể xuất 400-500 tấn gạo/ngày. Tuy nhiên, khi Trung Quốc kiểm tra chặt, gần như không đi được tấn hàng nào. Hiện, hơn 5.000 tấn gạo, đường bị ứ trong kho. Nếu bị tồn lâu, thiếu thiết bị bảo quản, gạo, đường xuống cấp thì nguy”, bà Vượng nói.
Theo bà Vượng, phía Trung Quốc đang tăng cường chống buôn lậu, nên họ làm rất căng tại khu vực Bản Vược, vì cho rằng hàng xuất qua lối này là bất hợp pháp.
Đại diện Cty THNH Thương mại Nghĩa Anh (tại Lào Cai) cho biết, đầu nậu Trung Quốc cũng muốn đi tiểu ngạch qua Bản Vược, vì đi chính ngạch, Trung Quốc đánh thuế rất cao. Hiện lượng hàng của bà Nguyệt cũng kẹt trong kho cả nghìn tấn.
Ông Lê Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch tỉnh Lào Cai cho biết, buôn bán biên mậu với Trung Quốc “nóng lạnh” thất thường, vì họ giao cho địa phương quản lý. “Việc hàng chậm xuất có thể mươi ngày, nửa tháng là chuyện bình thường. Tôi cũng đã cảnh báo các DN phải chuẩn bị kho bãi cho tốt, đề phòng mưa lớn có thể ảnh hưởng chất lượng hàng hóa”- ông Hưng nói.
Về đề xuất mở thêm các cửa khậu phụ, ông Hưng cho biết, quy định của Thủ tướng là hai địa phương của hai nước phải thống nhất với nhau. “Nhiều lần Lào Cai đã đề xuất với phía bạn mở thêm các điểm thông quan ở Bản Quẩn, Na Lốc, A Mú Sung, Lũng Pô. Tuy nhiên, phía bạn không đưa vào văn bản, dù những lối đó đi rất thuận lợi, phía bạn cũng rất thích”, ông Hưng nói.
Trong thời gian cuối tháng 4, đầu tháng 5, Ủy ban hợp tác biên giới sẽ kiểm tra song phương, trong đó có các vị trí mà Lào Cai đề xuất. Sau đó, sẽ báo cáo lên Ủy ban hợp tác quản lý cửa khẩu trước khi trình Thủ tướng. Nếu Thủ tướng đồng ý, tỉnh mới ra quyết định thành lập, bố trí các lực lượng biên phòng, hải quan, kiểm dịch, thuế…
