Ngày 8/8, sau khi nghe báo cáo về kết quả quan trắc của tổ công tác do UBND tỉnh Hà Tĩnh thành lập và Ban quản lý Đầu tư và Xây dựng thủy lợi 4 (Ban 4) chủ đầu tư có sự “vênh” nhau về kết quả quan trắc, khác nhau về nhận định nguyên nhân và phương án xử lý. Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Lê Đình Sơn cho rằng để khách quan trong kết quả quan trắc, tỉnh Hà Tĩnh sẽ mời lãnh đạo cục của hai Bộ TNMT và NN&PTNT cùng các chuyên gia độc lập để vào cuộc.
“Việc mời hai Cục trưởng của hai Bộ và các chuyên gia tham gia cùng tổ công tác phải do Hà Tĩnh mời độc lập. Việc này là để cho ra kết quả khách quan, trung thực để xác định nguyên nhân nước chuyển màu, bốc mùi tại Ngàn Trươi”, Bí thư Tỉnh ủy Lê Đình Sơn nói.
Nguồn nước tại Hệ thống thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang chuyển màu, bốc mùi hôi thối từ 5/2019 đến nay. Lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh chỉ đạo tổ công tác họp lại và thống nhất cách làm cho bài bản, khoa học hơn. Sau khi nghe lãnh đạo Sở NN&PTNT, Y tế khẳng định nguồn nước vẫn an toàn. Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh chỉ đạo tiếp tục cho người dân tiếp tục tuyên truyền người dân trong việc tưới tiêu bình thường. “Lực lượng chức năng phải lấy mẫu ở cây lúa, gia súc gia cầm tại địa bàn có nước bốc mùi và nhiều nơi khác để kiểm tra, đối chiếu, so sánh kết quả. Việc đảm bảo nước sạch cho người dân phải đặt lên hàng đầu”, Bí thư Tỉnh ủy Lê Đình Sơn nhấn mạnh.
Lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh chỉ đạo tổ công tác phải quan trắc 24/24 để nắm tình hình, đưa ra kết quả chính xác để tìm các giải pháp giải quyết.
Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh khẳng định, tỉnh sẽ mời hai Cục trưởng của hai Bộ TNMT và NN&PTNT, các chuyên gia có kinh nghiệm để sớm tìm ra nguyên nhân Trước đó, chiều 8/8, UBND tỉnh Hà Tĩnh tổ chức cuộc họp nghe báo cáo nguyên nhân gây ra hiện tượng chuyển màu nguồn nước tại Hệ thống Thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang.
Tại cuộc họp, ông Hồ Huy Thành, Giám đốc Sở TNMT Hà Tĩnh nhận định, qua các kết quả quan trắc xác định nguyên nhân hàm lượng sắt cao vượt giá trị giới hạn trong các đợt lấy mẫu khu vực lòng hồ Ngàn Trươi. Cụ thể tại xã Hương Quang có các điểm chứa quặng Pirit (FeS2 - có chứa hàm lượng sắt và lưu huỳnh cao) phân bố trong đá phiến sét, phiến sét than; tại xã Hương Điền có quặng Pirit xâm tán trong các mạch thạch anh có chứa quặng vàng.
“Bên cạnh đó, đặc điểm của vùng Vũ Quang có nhiều sắt, xung quanh công trình thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang trong phạm vi không lớn (05 xã) nhưng có đến 06 mỏ nhỏ quặng sắt”, ông Thành nhận định. Bước đầu nhận định nước ở Đập dâng chuyển màu, nguyên nhân một phần là do trong nước có hàm lượng Fe (III) hydroxit và một số muối Fe (III) khá cao.
Về nguyên nhân nước có màu và mùi hôi tanh, Sở TNMT Hà Tĩnh nhận định do khu vực đáy lòng hồ Ngàn Trươi còn nhiều xác thực vật đang bị phân hủy yếm khí nên nước ở tầng đáy có chứa nhiều hợp chất hữu cơ. Các hợp chất hữu cơ trong nước tầng đáy lòng hồ Ngàn Trươi chủ yếu là các hợp chất hữu cơ bền, khó phân hủy bằng sinh học và hóa học...
“Mùi tanh, hôi là do khí sinh ra trong quá trình phân hủy yếm khí ở tầng đáy như sunfua, amoniac ... ở điều kiện pH thấp tồn tại ở dạng ion hòa tan, khi chuyển qua đập dâng do điều kiện (pH, DO tăng cao) nên chuyển sang dạng khí sufua, amoniac hòa tan trong nước, khi nhiệt độ tăng thì bay hơi và phát tán vào môi trường không khí gây mùi”, Giám đốc Sở TNMT Hà Tĩnh nhận định.
Tại cuộc họp, Ban 4 cũng có báo cáo kết quả quan trắc và nhận định về nguyên nhân gây nên nguồn nước chuyển màu và bốc mùi có nhiều mâu thuẫn với kết quả tổ công tác UBND tỉnh Hà Tĩnh đưa ra. Cụ thể kết quả quan trắc của Ban 4, nhiều thông số thấp hơn so với kết quả của Sở TNMT Hà Tĩnh. Theo báo cáo của Ban 4, việc nguồn nước chuyển màu, mùi hôi là khách quan. Nguyên nhân chủ yếu được cho là do các quặng sắt từ phía thượng nguồn và trong khu vực.
