Cụ thể, theo kết quả giám sát, kiểm tra của cơ quan chức năng Thanh Hóa vừa qua, trong số 70 công trình (giai đoạn 2010 - 2016) có 40% công trình khảo sát, thiết kế thi công chưa hợp lý: mặt đập thấp hơn kênh mương, kênh mương thấp hơn mặt ruộng, kích thước kênh mương xây dựng bất hợp lý, lưu thông kém.
Một số công trình xây dựng hiệu quả kém như: Đập mương bản Chanh, xã Sơn Thủy (huyện Quan Sơn) trị giá 3 tỷ đồng, hoàn thành chưa kịp bàn giao đã bị đất, đá vùi lấp; đập mương Mòn - Phụ, đập mương Lan Cần (huyện Quan Sơn), đập mương Na Dẹ, xã Lâm Phú (huyện Lang Chánh) thiết kế mặt đập thấp hơn kênh mương...
Đa số các công trình đầu tư chưa đồng bộ và ngân sách Nhà nước mới chỉ tập trung đầu tư các công trình thủy lợi đầu mối. Hệ thống kênh mương, cống điều tiết vào đến ruộng phải huy động từ các nguồn lực khác để đầu tư, nhưng việc huy động nhân dân đóng góp là rất khó khăn. Nhiều công trình chưa có kênh mương nội đồng, cống điều tiết nước, cửa xả đáy... nên hiệu quả sử dụng kém. Hầu hết các công trình xây dựng việc phục vụ tưới mới chỉ đạt 50 - 65% năng lực thiết kế.
Đặc biệt, một số công trình đầu tư chưa đúng mục đích, dàn trải, không hiệu quả: Công trình đập suối Lét, xã Tam Chung (huyện Mường Lát), tổng mức đầu tư 1,7 tỷ đồng, diện tích tưới thiết kế là 15 ha, nhưng thực tế tưới được khoảng 0,25 ha; đập mương Bù Đàn, xã Tân Phúc (huyện Lang Chánh), tổng mức đầu tư trên 6 tỷ đồng, mục đích để khai hoang 40 ha diện tích lúa nước, nhưng kết quả thực tế chỉ tưới được khoảng 2 ha; đập suối Tung, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, tổng mức đầu tư 1,6 tỷ đồng, nhưng không có kênh mương nên không sử dụng được; đập mương Sa Vít, xã Trung Lý, đập mương bản Ai, xã Mường Chanh (huyện Mường Lát), tổng mức đầu tư trên 10 tỷ đồng, đầu tư kênh mương bằng 3 nguồn vốn, mỗi dự án thiết kế một kiểu, xây dựng kênh mương không đồng bộ, nước lưu thông kém, mặc dù nước đầu nguồn nhiều nhưng dẫn vào đến ruộng rất ít, không hiệu quả. Một số công trình thi công chưa đảm bảo chất lượng và quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật, khi đưa vào khai thác, vận hành nhanh xuống cấp.
Theo các huyện phản ánh, việc thẩm định và xem xét quyết định giải pháp kỹ thuật xây dựng công trình còn cứng nhắc. Các công trình xây dựng trên địa hình không bằng phẳng, độ dốc lớn, địa chất yếu, các huyện đề nghị cho phép thay thế việc xây dựng kênh mương bê tông bằng việc lắp đặt các đường ống dẫn cao su hoặc ống nhựa vừa tiết kiệm, an toàn và hiệu quả hơn. Nhưng việc này đã không được các sở, ngành thẩm định, chấp nhận.
Trong khi đó, công tác bàn giao tài sản và nhiệm vụ quản lý, khai thác, bảo vệ các công trình thủy lợi sau đầu tư chưa được thực hiện nghiêm túc, không rõ trách nhiệm. Hiện ngành chức năng đã đưa ra những kiến nghị đối với các cấp để giải quyết thực trạng trên.
