 |
Cách trung tâm thành phố Buôn Ma thuột khoảng 10km. Khu rừng xanh mướt rộng gần 1 hecta ở buôn Kmrơng Prông B (xã Ea Tu, thành phố Buôn Ma thuột, Đắk Lắk). Phía dưới khu rừng là bến nước trong vắt róc rách chảy quanh năm.
Trong ký ức của già Y Wih Êban (buôn Kmrơng Prông B) chỉ nhớ, cánh rừng nguyên sinh đầu nguồn rất rộng có từ xa xưa. Ranh giới có thể giáp các huyện Cư Mgar và huyện Krông Pắk (Đắk Lắk).
Người Ê Đê tin rằng uống nước lấy từ bến nước của buôn sẽ được thần nước che chở và ban sức khỏe. Chính điều này, hiện nay rất nhiều gia đình trong buôn có giếng khoan, nước máy nhưng họ vẫn ra bến nước gùi từng bầu nước về nhà để uống.
Các già làng luôn tuyên truyền cho người dân trong buôn biết những quy định, hình thức xử phạt nghiêm khsứ c đã được ghi trong luật tục của buôn. Nếu người nào chặt một cây gỗ trong rừng sẽ bị phạt một con heo và phải xin lỗi mỗi người trong buôn.
Chặt bao nhiêu cây phạt bấy nhiêu con heo; Tái phạm sẽ phạt gấp đôi. Từ những quy định bảo vệ rừng trong luật tục và hương ước văn hóa đều được người dân trong buôn tuân thủ.
Năm 2012, Hội bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường tỉnh đã tổ chức lễ gắn biển bảo tồn cây đầu nguồn bến nước tại buôn Kmrơng Prông B.
Bến nước buôn Sah (xã Ea Tul, huyện Cư Mgar) được bao bọc bởi hàng cây xanh ngắt. Bến nước gắn liền với sự tích anh hùng Đăm Di trong sử thi Đăm Di của người Ê Đê. Đó là biểu tượng văn hóa độc đáo trong đời sống tinh thần, tâm linh của đồng bào Ê Đê nơi đây.
Người dân ý thức được việc bảo vệ rừng đầu nguồn của bến nước chính là bảo vệ nguồn sống của buôn làng ở hiện tại và mai sau. Họ luôn nhắc nhở nhau gìn giữ cánh rừng nguyên sinh cò sót lại nơi đầu nguồn bến nước.
Mạch nước dùng để lấy về nấu ăn, uống  |
Mạch nước để tắm giặt
Bến nước có 3 mạch nước chính, một mạch dành cho nữ tắm giặt, mạch dành cho nam. Còn mạch ở ngay dưới những gốc cây cổ thụ là mạch dùng để ăn uống.
Hiện nay, tỉnh Đắk Lắk nhiều địa bàn như buôn Trinh (xã Ea Blang, thị xã Buôn Hồ), buôn Krông A, buôn Krông B (xã Ea Tu, TP Buôn Ma Thuột), buôn Chu Kniar (xã Ea Bar, huyện Buôn Đôn), buôn Cháy (xã Ea M’roh, huyện Cư M’gar)… đã phục hồi các bến nước văn hóa tiêu biểu.
