Kỳ 63: Brazil từ thuộc địa trở thành cường quốc cà phê thế giới

Hạt giống cà phê mở ra trang sử mới cho đất nước Brazil

Cà phê vốn không phải cây trồng bản địa của châu Mỹ. Khi Brazil trở thành thuộc địa của Bồ Đào Nha, người Bồ Đào Nha đã muốn khai thác mảnh đất đầy tiềm năng này để mở rộng vùng nguyên liệu cà phê. Năm 1727, cây cà phê được trung tá Col Francisco del Melo Palheta người Bồ Đào Nha mang đến từ vùng Guinana (Pháp) và trồng tại Pará, Brazil. Cây cà phê đầu tiên đó đã tạo ra một bước ngoặt lịch sử quan trọng trên đất nước Brazil. 

Năm 1770, cà phê tiếp tục được mang đến Rio de Janeiro với mục tiêu sản xuất tiêu dùng trong nước. Đến những năm 1830 - 1850, nhu cầu của Mỹ và châu Âu tăng lên, tạo ra sự bùng nổ về sản lượng trong lịch sử cà phê Brazil. Các đồn điền cà phê ở Rio de Janeiro, São Paulo và Minas Gerais nhanh chóng tăng lên và mở rộng qui mô sản xuất, chiếm 30% sản lượng của thế giới. Cà phê đã trở thành mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Brazil. Trong những năm 1840, tổng tỷ trọng xuất khẩu cà phê của Brazil trên thế giới tiếp tục tăng lên đến 40%, đưa Brazil trở thành cường quốc cà phê lớn nhất thế giới. 

Sự bùng nổ cà phê lần hai tại Brazil diễn ra từ những năm 1880 đến 1930, còn được biết đến với tên gọi là “café com leite” (cà phê và sữa) nhằm chỉ các ngành công nghiệp thống trị các bang lớn nhất, đó là cà phê ở São Paulo và sữa ở Minas Gerais. Sự phát triển của ngành công nghiệp cà phê đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi nền kinh tế và xã hội, góp phần tạo nên kỷ nguyên giàu có, tiến bộ cho nhiều người Brazil. Cơ sở hạ tầng đường sắt được đầu tư xây dựng, các tổ chức ngân hàng phát triển, tín dụng mở rộng và các công nghiệp hóa thu hút đầu tư. Những khu công nghiệp phát triển thu hút hàng triệu người nhập cư. Vùng São Paulo vốn là một thị trấn nhỏ đã trở thành trung tâm công nghiệp lớn nhất trong các nước đang phát triển.

Diện mạo Brazil thay đổi hoàn toàn, chuyển dần sang hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, kéo theo sự phát triển lực lượng lớn lao động lành nghề trên nhiều lĩnh vực. Các chủ sở hữu của những đồn điền cà phê lớn nhất Brazil cũng là những người có ảnh hưởng trong các quyết sách xã hội. Thậm chí còn góp phần vào việc tuyên bố Brazil là một nước Cộng hòa vào ngày 15 tháng 11 năm 1889, chính thức chấm dứt thời kỳ thuộc địa.

Giữ vững vị thế cường quốc cà phê trong thế giới hiện đại

Cho đến nay, cà phê đã trở thành một trong những mặt hàng có giá trị nhất ở Brazil và là một trong những nguồn thu nhập chính. Vào đầu thế kỷ 20, người ta ước tính cà phê chiếm 16% tổng sản phẩm quốc dân của Brazil và ba phần tư thu nhập xuất khẩu. Để có được thành công đó, trong quá trình thương mại hóa cà phê, chính phủ Brazil đã phải đẩy mạnh việc nghiên cứu và liên tục thay đổi phân chia địa lý trồng cà phê cũng như kiểm soát sản lượng nhằm đảm bảo giá cả của cà phê trên thị trường. 

Theo dữ liệu từ Viện Địa lý và Thống kê Brazil, giai đoạn 1984 - 2015 đã diễn ra những thay đổi đáng kể trong phân phối các vùng chuyên sản xuất cà phê. Các vùng vốn có lịch sử trồng cà phê chủ yếu và lâu đời như Paraná và São Paulo đã dịch chuyển dần sang các bang Minas Gerais, Bahia, Rondônia và Espírito Santo. Trong đó, Minas Gerais và Bahia chủ yếu sản xuất hạt cà phê Arabica, Rondônia chuyên về hạt cà phê Robusta. Nhờ nghiên cứu và thay đổi không ngừng, chất lượng và giá trị của hạt cà phê Brazil ngày càng được cải thiện tạo ra dấu ấn riêng cho thương hiệu cà phê Brazil trên bản đồ cà phê toàn cầu.

Hơn cả những đóng góp về mặt xã hội, cà phê ở Brazil mang một tầm quan trọng lớn khi chi phối cả một nền kinh tế quốc gia. Với thành công thương mại hóa hạt cà phê trong 150 năm qua, Brazil trở thành một trong những nền kinh tế đang phát triển lớn nhất thế giới và cà phê đã đóng một vai trò lớn trong thành công của sự tăng trưởng và khẳng định vị thế của Brazil.

Không chỉ tuyển chọn những hạt cà phê tuyệt hảo nhất từ vùng đất thủ phủ cà phê Buôn Ma Thuột (Việt Nam) và cường quốc cà phê Brazil, các chuyên gia cà phê Trung Nguyên Legend còn tuyển chọn cả những hạt cà phê hảo hạng đến từ các vùng nguyên liệu nổi tiếng nhất thế giới như: Colombia, Ethiopia, Jamaica; kết hợp công nghệ hiện đại nhất và bí quyết huyền bí phương Đông để sáng tạo nên những tuyệt phẩm cà phê Khác biệt và Đặc biệt, xứng đáng là thần dược cho não, thần dược cho sáng tạo. Thưởng thức những tuyệt phẩm cà phê năng lượng, đọc những cuốn sách thuộc Tủ sách Nền Tảng Đổi Đời do chính Chủ Tịch Tập đoàn Trung Nguyên Legend Đặng Lê Nguyên Vũ tâm huyết cẩn trọng tuyển chọn và luận bàn về những ý tưởng lớn, những thao thức thời đại tại hàng quán cà phê – vốn vang danh là “Viện hàn lâm vỉa hè”, nơi gặp gỡ của những tâm hồn lớn… sẽ giúp cho mỗi cá nhân có được sức mạnh tri thức đúng đắn và toàn diện, từ đó chuyển hóa thành sức mạnh tinh thần, sức mạnh vật chất, sức mạnh thể chất để đi đến giàu có, hạnh phúc đích thực cho mỗi cá nhân và tạo nên sự hùng mạnh, ảnh hưởng cho dân tộc, quốc gia.

Đón đọc lỳ sau: Hành trình khẳng định dấu ấn khác biệt của cà phê Colombia.