Khánh Ly đơn độc trong nhạc Trịnh vì đâu…

Tấn Minh và Mỹ Tâm song ca “Ướt mi” trong đêm “Ru em”. Ảnh: N.M.Hà.
Tấn Minh và Mỹ Tâm song ca “Ướt mi” trong đêm “Ru em”. Ảnh: N.M.Hà.
TP - Dịp 8/3 vừa qua, với đêm nhạc Trịnh Ru em, nhà tổ chức Media Max tuyển chọn dàn ca sĩ hài hòa cả về chuyên môn và thương mại. Các giọng hát đẳng cấp đương thời đem lại cảm xúc đa chiều về nhạc Trịnh. Nhưng càng nghe càng thêm hiểu vì sao Khánh Ly vẫn một mình một cõi và vẫn được ưa thích đến thế…

Nhạc Trịnh luôn là một thế giới vừa thân thuộc vừa bao la mà khán giả luôn muốn tiếp tục khám phá. Thế giới đó được tạo lập bằng giai điệu và lời hát xuyên suốt một tinh thần của riêng ông. Và muốn thế đương nhiên ông phải có cách dùng từ, lối diễn đạt… riêng biệt không giống ai. Thành ra không ít người làm nhạc than phiền lời ca của ông khó hiểu. Và có lẽ đó là lý do chủ yếu khiến cho sạn sai lời trong các chương trình nhạc Trịnh nhặt không xuể. Vì thi pháp trong lời của Trịnh rất chặt chẽ, không lặp, không thừa nên chẳng may mà hát sai thì nó sẽ lòi ra. Mà nói chung thứ nhạc mà nhiều người đã quá thích, quá thuộc rồi, nay hát sai đi, đương nhiên nghe sẽ bị gợn. Chưa kể khán giả không ít lần giật mình, thót tim vì ca sĩ hát đang nhẹ nhàng, nghe thấm từng từ, bỗng cao hứng “hét” lên.

“Tôi như người bỗng lênh đênh giữa đời” (Ở trọ) Trịnh Công Sơn viết mà hát thành “cuối trời” là khác hẳn. Hay “Tuổi nào ngồi khóc tình đã nghìn thu” (Còn tuổi nào cho em) mà sửa thành “ngàn thu” cũng chẳng giống nhau. “Gọi nắng cho cơn mê chiều nhiều hoa trắng bay” (Hạ trắng) chắc chắn logic hơn “Gọi nắng cho cơn mưa chiều…”. Nói chung chắc không ca sĩ nào tự tin hát chuẩn lời 100% nhất là với nhạc Trịnh. Nhưng trong đêm Ru em, duy Mỹ Tâm phải cất lời xin lỗi vì lỗi của cô nó tăng động quá, đưa khán giả sang… nước khác luôn.

Trước khi hát Nhớ mùa thu Hà Nội, Tâm kể đi thi mà cứ hát bài này là được giải nhất, mọi khi không dám qua mặt chị Nhung hôm nay chị mới nhường cho hát. Tóm lại cô có rất nhiều kỷ niệm với bài hát. Và quả thực những quãng cao của bài hát rất vừa vặn để Tâm khoe độ sáng, độ vang của giọng. Nhưng ngay sau dạo giữa, Tâm lấy đà vào cao trào: “Trời Tây hồ thu, mặt nước vàng lay…”. Trong khi nhạc sĩ viết: “Hồ Tây chiều thu…”. Tâm lý giải, do mải nhìn nhạc sĩ trẻ Dương Cầm say sưa dạo phím nên bị lãng.

Điều thú vị là nhạc Trịnh khiến cho một ngôi sao dày dạn như Mỹ Tâm vụt trở nên trẻ dại, khiêm nhường qua cách hát, cách giao lưu. Khác hẳn vẻ xông xáo cô vẫn thể hiện trên sân khấu nhạc trẻ, tất nhiên cả hai phong cách đều dễ thương. Đứng chung sân khấu với toàn diva lại hát loại nhạc không phải sở trường, dè chừng là phải. Tuy nhiên hẳn là ai cũng tìm được cho mình một góc riêng trong nhạc Trịnh. Trong đêm Ru em, Tấn Minh trọn vẹn với Lặng lẽ nơi này, Tùng Dương thoải mái Tiến thoái lưỡng nan

Hồng Nhung hình như từng có thời điểm xém được coi là một đối trọng Khánh Ly với cách thể hiện nhạc Trịnh trẻ trung tươi mới. Nhưng theo thời gian, chị cũng trở nên giống các ca sĩ coi trọng kỹ thuật. Trong đêm Ru em, chị nhiều phen khiến khán giả giật mình, thót tim. Không ngờ cô Bống lại có thể phát ra một cường độ âm thanh dữ dội kiểu nhạc kịch như thế, chưa kể sau đó đột ngột thắt lại, dìm xuống nhỏ ti. Khán giả bị bất ngờ đương nhiên vỗ tay. Hay Tùng Dương hát Xin cho tôi dữ dội hơn hẳn Hà Anh Tuấn và cũng được tán thưởng. Nhưng Hà Trần hát Còn mãi tìm nhau nhẹ nhàng, chả dụng công gì cũng liên tục được vỗ tay. Tóm lại khán giả giờ cũng ít định kiến, không còn bị ám ảnh bởi Khánh Ly nữa rồi?!

Một giá trị đã được khẳng định rồi thì tái hiện nó là thừa. Nhưng nói thật là để hát được như Khánh Ly không hề dễ. Nhất là cảm xúc trong nhạc Trịnh rất dễ dẫn dụ người hát, khiến họ một lúc nào đấy mất tỉnh táo. Họ sẽ chạy theo cảm xúc thành sến hoặc dùng kỹ thuật đè bẹp cảm xúc. Trong khi trên một chất liệu giọng đã ấn tượng sẵn, Khánh Ly lúc nào cũng đều đặn, chính xác, trì trí… bảo đảm cho khán giả một chuyến du ngoạn không gián đoạn vào cõi Trịnh.  

Điều thú vị là tất cả tiết mục hát chung trong đêm Ru em đều hay, từ song ca Tấn Minh- Mỹ Tâm, Hà Trần- Tùng Dương, tam ca Hồng Nhung- Mỹ Linh- Hà Trần. Có lẽ vì khi hát, ca sĩ phải lắng nghe nhau, không thể chạy theo cảm xúc riêng hay quá trưng trổ kỹ thuật được. Riêng Tôi ơi đừng tuyệt vọng ghép giọng tác giả với Mỹ Linh chưa thể coi là song ca. Vì nhạc sĩ vẫn hát nguyên bài, diva chỉ đế vào vài câu phía cuối.

MỚI - NÓNG