Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản gửi Bộ GTVT và Bộ KH&ĐT về dự thảo tờ trình của Ban cán sự Đảng Chính phủ về chủ trương xây dựng dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam và tổng kết 10 năm thực hiện kết luận 27 của Bộ Chính trị.
Theo đó, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng giao Hội đồng thẩm định nhà nước khẩn trương thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án theo đúng quy định pháp luật. Trên cơ sở ý kiến của Hội đồng, Bộ GTVT hoàn chỉnh dự thảo tờ trình của Ban Cán sự Đảng Chính phủ trình Bộ Chính trị về chủ trương xây dựng đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam và tổng kết 10 năm thực hiện kết luận số 27 của Bộ Chính trị về chiến lược phát triển GTVT đường sắt đến năm 2020, tầm nhìn 2050, báo cáo Thủ tướng trước ngày 1/5 tới.
Trước đó, Thủ tướng Chính phủ cũng đã quyết định thành lập Hội đồng thẩm định Nhà nước để thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Theo đó, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm Chủ tịch Hội đồng, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm Phó Chủ tịch Hội đồng. Các ủy viên Hội đồng gồm lãnh đạo các Bộ, ngành, địa phương như: Giao thông vận tải, Tài chính, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, Công Thương...và lãnh đạo các địa phương dự kiến có đường sắt đi qua.
Trách nhiệm, quyền hạn của Hội đồng được thực hiện theo Nghị định số 131của Chính phủ hướng dẫn về dự án quan trọng quốc gia. Hội đồng được thuê liên danh tư vấn trong nước và tư vấn nước ngoài bảo đảm độc lập, khách quan với tư vấn lập Dự án để thẩm tra Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án theo đúng quy định…
Theo phương án được Bộ Giao thông Vận tải trình Thủ tướng phương án nâng cấp tuyến đường sắt Bắc - Nam hiện tại phục vụ chở khách địa phương và chở hàng hóa. Đồng thời đầu tư mới tuyến đường sắt tốc độ cao đường đôi, khổ 1.435mm, tốc độ chạy tàu 320km/h, tổng vốn xây dựng lên tới 1.344.459 tỉ đồng (khoảng 58,7 tỉ USD). Thời gian dự kiến xây dựng khoảng 30 năm, từ 2020 - 2050
Tuy nhiên, mới đây, trong văn bản gửi Thủ tướng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất xây dựng đường sắt cao tốc Bắc - Nam với tổng vốn đầu tư chỉ 26 tỷ USD; tốc độ 200 km/h.
Theo đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư, phương án tối ưu là nâng cấp tuyến đường sắt cũ để chở hàng hóa và đầu tư mới một tuyến đường sắt tốc độ cao để chuyên chở khách. Như tại Hà Lan, Chính phủ nước này đã không thực hiện việc nâng cấp tuyến đường sắt Dusseldorf - Amsterdam từ 200km/h lên 300km/h vì chi phí vận hành tăng từ 1,8 tỉ euro lên 3,4 tỉ euro và không phát huy tối đa hiệu quả.
Theo kế hoạch trước đó, dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa 14 (tháng 5/2020).
