Liên quan vụ án này, trước đó, Cơ quan An ninh điều tra - Công an TPHCM đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Diệp Dũng, cựu Chủ tịch HĐQT Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TPHCM (Saigon Co.op) để điều tra về hành vi “Lạm quyền trong khi thi hành công vụ”.
Saigon Co.op là tổ chức kinh tế hợp tác xã (HTX) theo nguyên tắc xác lập sở hữu tập thể có tính chất đặc thù; từ khi hình thành luôn gắn liền với việc thực hiện các nhiệm vụ như điều tiết, bình ổn thị trường, đảm bảo an ninh lương thực... theo chủ trương của Thành ủy, UBND TPHCM. Tuy nhiên, quá trình điều hành hoạt động của Saigon Co.op, một số lãnh đạo của tổ chức này có dấu hiệu lợi dụng danh nghĩa HTX để hoạt động trái pháp luật, vi phạm các quy định về thẩm quyền, trình tự, phương thức huy động vốn góp, huy động vốn không phục vụ cho hoạt động sản xuất.
Cụ thể, Saigon Co.op được UBND TPHCM phê duyệt điều lệ tổ chức và hoạt động với tổng số vốn là 23 tỷ đồng (năm 1999). Đến năm 2014, Saigon Co.op tăng vốn điều lệ lên 2.400 tỷ đồng (có vốn thuộc sở hữu chung không chia là hơn 2.382 tỷ đồng). Năm 2015 tăng vốn điều lệ lên 3.200 tỷ đồng, trong đó vốn thuộc sở hữu chung không chia là 3.180 tỷ đồng. Đến đầu năm 2020, Saigon Co.op quyết định tăng vốn điều lệ lên gần 6.800 tỷ đồng (tăng hơn gấp đôi).
Theo đánh giá của cơ quan chức năng, việc tăng vốn nêu trên chưa được thực hiện đúng quy định của Luật Hợp tác xã và Điều lệ tổ chức và hoạt động của Saigon Co.op đã được Đại hội thành viên thông qua.
Dấu hiệu trốn thuế
Theo tài liệu của PV Tiền Phong, vào tháng 7 vừa qua, nhiều UBND quận, huyện của TPHCM đã chuyển hồ sơ, đề nghị cơ quan công an điều tra việc góp vốn tại một loạt HTX.
Điển hình, Chủ tịch UBND huyện Củ Chi đã giao Trưởng Công an huyện này tổ chức xác minh hành vi lập khống Nghị quyết đại hội thành viên bất thường ngày 20/1/2020 của HTX Củ Chi và việc HTX góp số tiền 35 tỷ đồng vào Saigon Co.op từ nguồn vốn không hợp pháp.
Tương tự, UBND huyện Hóc Môn cũng đề nghị cơ quan công an tiếp nhận hồ sơ, tài liệu có liên quan để tổ chức xác minh, điều tra các dấu hiệu vi phạm pháp luật về tội “Giả mạo trong công tác và tội trốn thuế” của một số cá nhân có liên quan tại HTX Thới Thạnh.
Theo thông tin ban đầu, HTX Thới Thạnh có nhiều vi phạm nghiêm trọng việc tổ chức đại hội bất thường thông qua tăng vốn điều lệ từ 1 tỷ đồng lên 6,2 tỷ đồng; kết nạp 5 thành viên mới với mức góp của từng thành viên từ 906 triệu đồng đến hơn 1,1 tỷ đồng ngày 17/1/2020; bầu bổ sung HĐQT thông qua chủ trương góp, tăng vốn điều lệ của Saigon Co.op.
Liên quan vấn đề góp vốn vào Saigon Co.op, trước đó chủ tịch UBND các quận: quận 1, quận 8 và quận 11 cũng đã ban hành kết luận thanh tra và chuyển hồ sơ về hành vi vi phạm pháp luật, có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan công an để điều tra, làm rõ việc các hợp tác xã đã chuyển vào Saigon Co.op. Cụ thể, HTX Bến Nghé (quận 1) chuyển 280 tỷ đồng, HTX tiêu dùng P.14 (quận 8) chuyển 283 tỷ đồng và HTX thương mại và dịch vụ quận 11 (quận 11) chuyển 306 tỷ đồng vào Saigon Co.op…
Theo tài liệu của PV Tiền Phong, hiện tại số tiền từ các HTX góp “siêu tốc” vào Saigon Co.op mà UBND các quận, huyện chuyển hồ sơ cho công an điều tra lên tới gần 3.600 tỷ đồng. Số tiền này đang bị Cơ quan ANĐT Công an TPHCM phong tỏa để phục vụ điều tra, hiện tại ở trong một tài khoản chuyên dùng của Saigon Co.op mở ở ngân hàng.
