> Thu phí môi trường đối với khai thác khoáng sản
Mặc dù biết rõ việc khai thác khoáng sản trái phép nhưng chính quyền địa phương lại tỏ ra bàng quan.
Theo quan sát của phóng viên Tiền Phong, “nóng” nhất vẫn là ở các xã Thanh An, Thanh Lâm, Thanh Chi và Thanh Hương.
Tại xã Thanh An, trước đây điểm khai thác đất đen chui này được tiến hành tại Rú Mồ, thuộc khu vực xóm 7.
Một số bà con địa phương cho biết, người đứng ra tổ chức mua đất và đưa máy móc về thuê người khai thác là một “nậu” có tên là Nguyễn Thị Hiền (công tác ở Trạm Y tế xã Thanh An).
Khai thác xong, “nậu” cho đóng thành bao tải rồi thuê xe chở về bán lại cho một số Cty sản xuất phân bón “kém chất lượng” ở TP Vinh và huyện Quỳnh Lưu, làm chất phụ gia chế biến phân bón.
Sau khi khảo sát có trữ lượng đá đen trong lòng đất, “nậu” sẽ tiến hành mua của khổ chủ. Vì đất đã được giao bìa đỏ cho người dân nên trên danh nghĩa, đơn vị khai thác không thông qua chính quyền địa phương mà chỉ thương thảo trực tiếp với người dân.
Mỗi mỏ như vậy có giá từ 10 - 15 triệu đồng, khai thác dưới danh nghĩa là cải tạo lại vườn tạp cho gia đình.
Mới đây, tại Rú Mồ, các “nậu” phát hiện trữ lượng đất đen nằm trên phần đất đã có bìa đỏ của hai ông Phạm Văn Hóa và ông Nguyễn Văn Huy. Sau khi thỏa thuận với hai gia đình, “nậu” tự đưa máy móc và thuê nhân công vào đào bới ầm ĩ suốt ngày đêm.
Vì không theo bất cứ quy trình nào và khai thác theo kiểu hầm ếch nên khi khai thác mới được một nửa ngọn núi thì bất ngờ đất đá đổ sập xuống. Hậu quả làm sập cả bàn thờ gia đình lẫn phần phía sau của ngôi nhà.
Một điểm khai thác khác ở khu vực Rú Lâm, xóm 7, xã Thanh An (thuộc phần đất của ông Nguyễn Cảnh Dũng quản lý), nằm ngay cạnh trạm biến áp điện, khiến cột trạm biến áp này có nguy cơ đổ xuống bất cứ lúc nào.
Trên đường vào xã Thanh Hương cũng có một điểm khai thác tương tự do “nậu Hiền” khai thác.
Tương tự, tại xã Thanh Lâm, sau khi phát hiện ra tại vườn nhà mình có mỏ đá đen, ông Phan Văn Đức (trú ở xóm 5) đã tự thuê máy đào, máy xay về chế biến thành phẩm bán cho một “nậu” mang về TP Vinh tiêu thụ.
Qua trao đổi với một số chủ mỏ khai thác trên địa bàn, họ đều khẳng định đã làm việc với chính quyền địa phương và được sự đồng thuận của các cấp lãnh đạo nơi đây.
Trong khi đó, trao đổi với lãnh đạo các xã Thanh An, Thanh Khê và Thanh Hương thì các vị này lại tỏ ra bàng quan cho rằng việc khai thác đất đen trái phép trên địa bàn chỉ là chuyện cải tạo vườn đồi nên chính quyền cũng khó can thiệp.
Qua tìm hiểu ở một số phòng, ban thuộc UBND huyện Thanh Chương (Nghệ An) được biết, tính đến thời điểm này UBND huyện cũng như UBND tỉnh Nghệ An chưa hề cấp phép việc khai thác đất đen cho tổ chức, cá nhân nào.
Hiện tại, UBND huyện Thanh Chương đang giao chính quyền các xã phải có báo cáo cụ thể về tình trạng trên.