Đó là nhận định của Giáo sư Peter Bergerson - giảng dạy môn Hành chính công tại ĐH Florida Gulf Coast, trong cuộc nói chuyện ở Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội ngày 24/7 để chia sẻ nhận định của cá nhân ông về bối cảnh chính trị Mỹ, các ứng viên tiềm năng cũng như những yếu tố chính ảnh hưởng đến kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020.
Theo đánh giá của GS Bergerson, hiện không có phản đối nghiêm trọng nào đối với việc ông Trump sẽ đại diện cho đảng Cộng hòa, và cũng chưa có ứng viên nổi bật nào có thể chen chân ông đại diện cho đảng này trong cuộc bầu cử năm 2020.
Ở phe Dân chủ, hiện có khoảng 24 ứng viên sẽ chạy đua, nhưng cho đến nay mới có 5-6 ứng viên sáng giá được cân nhắc một cách nghiêm túc, trong đó có cựu phó tổng thống Joe Biden.
GS Bergerson nói rằng ông theo dõi các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ từ năm 1960 đến nay mới thấy 2 tổng thống Mỹ là Jimmy Carter và Geoges H.W Bush không thể tái đắc cử vì một số vấn đề nghiêm trọng, trong đó có kinh tế yếu kém. Phần đa các tổng thống Mỹ đều có thể lãnh đạo trong 2 nhiệm kỳ.
Con đường tới Nhà Trắng bao gồm 2 bước chính. Đầu tiên, ứng viên cần giành được đề cử của đảng, sau đó là chiến thắng trong cuộc bầu cử vào tháng 11.
Tại đảng Cộng hòa, ông Trump sẽ nắm chắc đề cử lần này mà ít gặp sự phản đối từ trong đảng. Bây giờ đã khá muộn để một ứng viên Cộng Hòa nặng kí tham gia cuộc đua để thách thức ông Trump và quá trình đề cử.
Trong quá trình bầu cử tổng thống, số phiếu phổ thông – số người dân đăng kí đi bầu - chỉ là một phần của quá trình chọn ra tổng thống. Vậy nên yếu tố quyết định ai trở thành tổng thống không phải số phiếu phổ thông mà là hệ thống cử tri đoàn. Có 538 có đại cử tri phân bố trên 50 bang và Washington DC và ứng viên phải giành được 270/538 phiếu đại cử tri để trở thành tổng thống.
538 số phiếu đại cử tri được phân bố không đồng đều trên cả nước Mỹ. Các bang như Texas, California, New York, … có nhiều số phiếu đại cử tri nhất. Người chiến thắng cuộc bầu cử 2020 chưa chắc đã là người giành được nhiều phiếu nhất.
Trên thực tế, trong 7 cuộc bầu cử tổng thống gần đây, có 4 cuộc bầu cử mà người chiến thắng không giành được đa số phiếu phổ thông. Tổng thống Bill Clinton vẫn thắng dù không giành đa số phiếu phổ thông. Năm 2000, Tổng thống Bush cũng không giành được đa số phiếu. Bản đồ cuộc bầu cử 2016 cho thấy ông Trump không giành đa số phiếu phổ thông – ông có ít hơn 3 triệu phiếu, nhưng giành đủ số phiếu đại cử tri.
Quan hệ với Việt Nam
Trả lời câu hỏi của phóng viên về sự canh tranh Mỹ - Trung sẽ ra sao nếu ông Trump tái đắc cử, GS Bergerson nói rằng quan hệ Mỹ - Trung luôn có sự cạnh tranh chiến lược, nhưng dù gì hai nước vẫn cần đến nhau.
Nếu ông Trump lãnh đạo thêm 1 nhiệm kỳ, GS Bergerson đánh giá quan hệ Việt – Mỹ vẫn sẽ phát triển tích cực như hiện nay. Ông nói rằng hầu hết các hoạt động hợp tác Việt – Mỹ đều được tiến hành tại các bộ, và sẽ tiếp tục được duy trì. Ông Trump sẽ thấy có lợi cho bản thân ông và đảng của ông nếu tiếp tục quan hệ tích cực với Việt Nam. Nếu đảng Dân chủ lên cầm quyền cũng sẽ như vậy, GS Bergerson đánh giá.
