Việc hoàn thành giai dự án thúc đẩy phát triển vận tải đường sắt tuyến phía Tây Bắc nói riêng và hệ thống đường sắt cả nước nói chung. Theo đó, năng lực tuyến được nâng lên, cho phép khai thác 23 đôi tàu /ngày đêm trên đoạn Việt Trì – Yên Bái; 33 đôi tàu/ngày đêm trên đoạn Yên Bái – Phố Lu; 17 đôi tàu/ngày đêm trên đoạn Phố Lu – Lào Cai; xóa bỏ hầu hết các điểm xung yếu gây mất an toàn trên tuyến và rút ngắn thêm 40 phút chạy tàu từ Hà Nội đến Lào Cai.
Khi giai đoạn 2 của dự án tiếp tục được đầu tư sẽ đáp ứng nhu cầu vận tải với mục tiêu 5 triệu hành khách/năm và 7,5 triệu tấn hàng hóa/năm, rút ngắn thời gian chạy tàu trên tuyến khoảng 90 phút và cho phép nâng cao hơn nữa năng lực khai thác, lập chạy tàu với tần suất cao hơn trên các cung đoạn.
Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Ngọc Đông đánh giá: "Với việc hoàn thành giai đoạn 1 mở ra cơ hội phát triển kinh tế - xã hội cho các địa phương ở khu vực Tây Bắc, là đòn bẩy tăng trưởng GDP cho các tỉnh khi giao thương được thuận tiện và nhanh chóng, tạo điều kiện giao lưu thương mại giữa vùng Tây Bắc-Việt Nam và tỉnh Vân Nam-Trung Quốc; tạo điều kiện cho việc tiếp cận hàng hóa từ cảng Hải Phòng đến tỉnh Vân Nam và ngược lại, đặc biệt là vận tải container; thúc đẩy phát triển du lịch, giảm áp lực giao thông đường bộ. Hơn thế nữa, năng lực vận tải hàng hóa của tuyến tăng lên một cách đáng kể, khắc phục cơ bản tình trạng quá tải vốn đã tồn tại từ lâu trên tuyến đường sắt quan trọng này".a
Tổng mức đầu tư giai đoạn 1 của dự án là 166,46 triệu USD tương đương 3.434 tỷ VNĐ, bao gồm: Vốn vay ODA của Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB) là 60 triệu USD, vốn vay Cơ quan phát triển Pháp (AFD) là 32 triệu Euro, vốn vay của Tổng vụ Ngân khố Pháp (DGTresor) là 31 triệu Euro và vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam là 16,71 triệu USD. Quy mô giai đoạn bao gồm: Cải tuyến 4km đường sắt có bán kính đường cong nhỏ; nâng cấp thay ray, tà vẹt 180 km đường sắt; xây dựng 10 cầu mới và cải tạo 43 cầu cũ; cải tạo, kéo dài và thêm đường ga cho 12 ga đảm bảo đón, gửi các đoàn tàu dài; xây mới, cải tạo nhiều cống và công trình thoát nước; và gia cố bảo vệ mái taluy, xử lý sụt trượt một số đoạn tuyến.
Mặc dù dự án được đầu tư trong giai đoạn nền kinh tế thế giới và trong nước gặp nhiều khó khăn, công tác giải phóng mặt bằng có nhiều vướng mắc đặc biệt là khu 1ha ga Lào Cai. Nhưng dự án đã về đích trước thời hạn hợp đồng ở một số gói thầu từ 3 đến 6 tháng đảm bảo thông tuyến, trả lại tốc độ chạy tàu trên toàn tuyến dự án.
