Lễ hội đua thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang có từ cách đây hơn 500 năm, bắt nguồn từ lễ hội cầu đảo với mục đích cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, thi thố sức trai, sức gái để chuẩn bị chống chọi với mùa mưa bão...
Từ sau Cách mạng tháng Tám, lễ hội đua thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang mang ý nghĩa cổ vũ tinh thần cách mạng, mừng ngày Tết độc lập của dân tộc. Từ đó, lễ hội đua thuyền trên sông Kiến Giang luôn được duy trì đều đặn hằng năm.
Ở Lệ Thủy, Tết độc lập được xem là cái Tết lớn nhất trong năm. Hầu hết các gia đình ở Lệ Thủy đều làm cơm lúa mới, cùng hoa trái trong vườn đặt lên bàn thờ, thắp nén hương thơm để giỗ Bác Hồ, tưởng nhớ tới các Anh hùng liệt sĩ đã có công với nước, bày tỏ lòng biết ơn tới ông bà, tổ tiên, các đấng sinh thành...
Ngay từ sáng sớm, hai bên bờ Kiến Giang rợp bóng cờ hoa, cùng hàng vạn người dân từ khắp nơi đổ về cổ vũ cho lễ hội đua thuyền. Lễ hội năm nay có sự tham gia của 22 thuyền bơi nam và 8 thuyền đua nữ. Sau tiếng súng hiệu, mặt sông Kiến Giang ào ào sóng dậy, những mái chèo đều tắp theo tiếng mõ, khua bọt trắng xóa như những bông hoa nở trên mặt sông. Hai bên bờ kéo dài 12km, tiếng trống giục liên hồi, tiếng hò reo vang dậy.
Có thể nói, lễ hội đua thuyền truyền thống của huyện Lệ Thủy là một trong những lễ hội lớn nhất của tỉnh Quảng Bình được tổ chức hằng năm. Với chiều dài gần 30km, nhưng những “trai bơi gái đua” không bao giờ bỏ cuộc, tạo nên nét văn hóa trong thể thao và tinh thần thượng võ của người Lệ Thủy.
