Theo Đông y, kim ngân hoa tính mát lạnh, vị ngọt, hơi đắng, vào 4 kinh phế, tâm, tỳ, vị; không độc, có công năng thanh nhiệt, lợi thấp, giải độc, giải biểu, lợi tiểu; dùng chữa dương bệnh, trường hợp không phải thực nhiệt, kiểu hư hàn (ỉa chảy), ra nhiều mồ hôi nên tránh dùng…
Theo Tây y, thành phần hoá học có nhiều flavonoit. Hoa chứa colymozid (lonicerin), một số carotenoit (scaroten), cryptoxantin, auroxantin; lá chứa loganin, có tác dụng kháng khuẩn, tăng cường chuyển hoá chất béo (trên thỏ thí nghiệm).
Cách bào chế hoa kim ngân
- Hoa tươi: giã nát, vắt nước, đun sôi, uống.
- Hoa khô: sắc uống hoặc sấy nhẹ lửa cho khô, tán bột.
- Hoa tươi hoặc khô đều có thể ngâm với rượu theo tỉ lệ 1/5 để uống
Một số tác dụng dược lý của hoa kim ngân
- Kháng khuẩn: ức chế nhiều loại vi khuẩn như: tụ cầu vàng, liên cầu khuẩn dung huyết, phế cầu khuẩn, trực khuẩn lị, trực khuẩn ho gà…
- Chống viêm, làm giảm chất xuất tiết, giải nhiệt và làm tăng tác dụng thực bào của bạch cầu.
- Tác dụng hưng phấn trung khu thần kinh cường độ bằng 1/6 của cà phê.
- Làm hạ cholesterol trong máu.
- Tăng bài tiết dịch vị và mật.
- Tác dụng thu liễm do có chất tanin.
- Thuốc có tác dụng lợi tiểu.
Các bài thuốc từ hoa kim ngân
1. Bài thuốc trị chứng mẩn ngứa, dị ứng
20gr hoa kim ngân, thổ phục linh, quyết minh tử (sao) mỗi vị 6gr, sinh địa, bạch môn, hoàng đằng mỗi vị 8gr, huyền sâm, liên kiều mỗi vị 10gr. Cho 800ml nước, sắc còn 200ml. Ngày dùng 1 thang, chia uống làm 3 lần.
2. Bài thuốc chữa mụn nhọt
Tiên phương hoạt mệnh ẩm gồm kim ngân hoa 16g, trần bì 8g, đương quy 12g, phòng phong 8g, bạch chỉ 8g, cam thảo 4g, bối mẫu 6g, nhũ hương 4g, một dược 4g, thiên hoa phấn 8g, tạo giác thích 4g, xuyên sơn miếng. Ngày uống 3 lần cách xa bữa ăn 30 phút, uống 2 ngày 1 thang.
3. Bài thuốc chữa bệnh vảy nến
Ngân kiều tán (chuyển thành thang) gia giảm gồm kim ngân hoa 16g, liên kiều 16g, ngưu bàng tử 8g, kinh giới 12g, trúc diệp 8g, bạc hà 6g, chi tử 6g, quả ké 8g, bồ công anh 12g, hạ khô thảo 8g, thổ phục linh 12g. Ngày uống 3 lần cách xa bữa ăn 30 phút, uống 2 ngày 1 thang.
4. Bài thuốc chữa bệnh tổ đỉa
Bạch ứng hoàn (chuyển thành thang) gia giảm gồm: Kim ngân hoa 16g, quy vĩ 16g, liên kiều 12g, hoè hoa 8g, thương truật 12g, quả ké 12g, hoàng bá 8g, đại hoàng 6g, hạ khô thảo 12g, thổ phục linh 12g, sài đất 8g, bồ kết (đốt tồn tính, bỏ hạt). Ngày uống 3 lần cách xa bữa ăn 30 phút, uống 2 ngày 1 thang.
5. Bài thuốc chữa sởi
Hoa kim ngân 30g, cỏ ban 30g. Dùng tươi, giã nhỏ, thêm nước, gạn uống. Có thể phơi khô, sắc uống.
6. Bài thuốc trị cảm sốt
40gr hoa kim ngân, trúc diệp, kinh giới tuệ mỗi vị 16gr, đạm đậu xị 20gr, bạc hà, ngưu bàng tử, cát cánh mỗi vị 24gr, liên kiều 40gr. Tất cả mang sấy khô, tán bột, hoàn viên. Ngày uống 1-2 lần, mỗi lần 12gr.
