Khắc phục 2 “căn bệnh”
Nói về giáo dục lý tưởng cách mạng cho ĐVTN trong giai đoạn hiện nay, GS.TS Mạch Quang Thắng, nguyên Vụ trưởng Vụ Quản lý Đào tạo, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh mở đầu bằng câu chuyện của bản thân: “Tôi tham gia giao thông, mỗi lần dừng chờ đèn đỏ, khi chỉ còn 3 giây nữa mới đến tín hiệu đèn xanh để đi, nếu tôi chờ hết 3 giây rồi mới đi kiểu gì cũng bị người đứng sau bấm còi inh ỏi, chửi mắng: “Đi đi, ông già sợ bị chết à”. Tôi bị chửi kiểu này rất nhiều”.
Ông Thắng cho rằng đó chỉ là một ví dụ rất nhỏ về ý thức tham gia giao thông, lối ứng xử của người dân nói chung, bạn trẻ Việt Nam nói riêng nhưng thể hiện đạo đức xã hội xuống cấp nghiêm trọng. “Ở Việt Nam giờ bạo lực xảy ra từ gia đình, nhà trường đến xã hội. Bất kỳ lý do gì cũng có thể dẫn đến chửi bới, xô xát, đánh nhau. Môi trường đạo đức xã hội đang xuống cấp nghiêm trọng. Theo tôi, giáo dục lý tưởng cách mạng cho ĐVTN, trước hết cần giáo dục các giá trị đạo đức chung, trong đó đặc biệt nhấn mạnh giáo dục bạn trẻ yêu và làm theo cái thiện; ghét và góp phần chống lại cái xấu. Từ đó khơi dậy lòng nhân ái cao cả, sự trung thực, đừng tham lam nhận lấy cái gì không phải của mình”, ông Thắng đề xuất.
Cũng theo ông Thắng, giáo dục lý tưởng cách mạng cho người trẻ hiện nay vô cùng khó, phải làm cho họ hiểu được lý tưởng cách mạng là lý tưởng chủ nghĩa cộng sản và tin yêu vào lý tưởng đó để cùng hành động, phấn đấu thực hiện thắng lợi. Tổ chức đoàn cần linh hoạt áp dụng nhiều hình thức giáo dục sinh động, phù hợp với nhu cầu người trẻ trong đó có việc đưa người trẻ vào các phong trào hành động cách mạng để giáo dục.
Theo PGS.TS Nguyễn Viết Thảo, Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, khi đánh giá, giáo dục thanh niên, tất cả chúng ta, trong đó có các thủ lĩnh đoàn cần khắc phục hai “căn bệnh”: Lấy giá trị cũ áp vào thế hệ trẻ hiện nay và lấy phương pháp cũ để hành động trong bối cảnh mới. “Lấy giá trị cũ của thế hệ thanh niên cha anh đi trước để áp đặt cho thế hệ trẻ ngày nay là không đúng đắn, không phù hợp. Bởi mỗi thế hệ thanh niên thuộc một bối cảnh lịch sử, điều kiện kinh tế, xã hội khác nhau, tất nhiên sẽ có những hệ giá trị khác nhau. Thanh niên ngày xưa “thuần khiết cách mạng”, đội ngũ thanh niên bây giờ biến động phong phú, đa dạng và phức tạp. Vì thế sẽ có những hệ tư tưởng khác nhau”, ông Thảo nói.
Ông Nguyễn Viết Thảo cho rằng, giáo dục lý tưởng cách mạng cho ĐVTN, điều quan trọng nhất là giáo dục niềm tin cách mạng. Tuy nhiên, thực tế nội dung giáo dục đang quá tải và quá cao xa không đến được với bạn trẻ. “Trong giáo dục lý tưởng cách mạng, tôi không thích cái gì quá to tát, xa vời. Chúng ta hãy giáo dục bắt đầu từ những điều đơn giản, gần gũi nhất thông qua các phong trào hành động cách mạng thiết thực. Trong đó rất cần sự chủ động, sáng tạo của các cấp bộ đoàn, đặc biệt là sự nêu gương của các thủ lĩnh đoàn, điển hình tiên tiến”, ông Thảo nhấn mạnh.
Kiên trì, linh hoạt bằng nhiều giải pháp
TS Hồ Quang Huy, Bí thư Đoàn thanh niên Bộ Tư Pháp đề xuất, để giáo dục lý tưởng cách mạng cho ĐVTN, T.Ư Đoàn cần đặt ra từng mục tiêu, yêu cầu cụ thể đối với từng đối tượng bạn trẻ cụ thể để từ đó đưa ra được các giải pháp phù hợp nhằm đạt hiệu quả giáo dục cao nhất. Theo anh Huy, bên cạnh việc kết hợp với mục tiêu xuyên suốt lịch sử cách mạng, cần xây dựng mục tiêu lý tưởng cho từng giai đoạn để bạn trẻ hướng tới. Đoàn thanh niên Bộ Tư pháp hiện đặt ra mục tiêu, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Phương thức giáo dục là gắn bó giáo dục lý tưởng cách mạng với thực hiện nhiệm vụ chính trị, chuyên môn của cơ quan, đơn vị; đồng thời xây dựng được các khung tiêu chí đánh giá cụ thể về hiệu quả đạt được.
Anh Vũ Quốc Việt, Bí thư Đoàn thanh niên Đại học Nội vụ, cho rằng cần tận dụng sức mạnh của công nghệ thông tin và mạng xã hội để giáo dục bạn trẻ. “Theo thống kê, hiện Việt Nam có 60 triệu tài khoản facebook. Đây là một con số rất lớn mà các thế lực thù địch đang lợi dụng để tuyên truyền các thông tin tiêu cực, chống phá nhà nước. Chỉ cần một thông tin không chính xác đưa lên mạng xã hội đã có thể nhanh chóng tiếp cận được đến hàng triệu người. Vì vậy, trong thời đại công nghệ thông tin, mạng xã hội lên ngôi, chúng ta phải đưa thông tin chính xác, kịp thời; đồng thời cũng cần có sự phản biện nhanh nhạy với những thông tin sai trái”, anh Việt nói.
Phát biểu kết luận buổi tọa đàm, Bí thư T.Ư Đoàn Nguyễn Ngọc Lương khẳng định vai trò quan trọng của việc giáo dục lý tưởng cách mạng cho ĐVTN trong giai đoạn hiện nay. Đây là việc làm cấp bách, cần thiết và cần kiên trì thực hiện. “Nhiều ý kiến cho rằng đây là vấn đề khó, nhưng chúng tôi xác định phải nỗ lực, kiên trì bằng nhiều giải pháp phù hợp để tạo sự thấm nhuần, từ đó sẽ có sự chuyển hóa, thay đổi nhận thức, hành vi trong mỗi bạn trẻ”, anh Lương khẳng định.
GS.TS Mạch Quang Thắng, nguyên Vụ trưởng Vụ Quản lý Đào tạo, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, để giáo dục lý tưởng cách mạng cho người trẻ thành công, cần có 2 điều kiện tiên quyết: Thứ nhất, Đảng, hệ thống chính trị phải trong sạch, trong sáng, trở thành tấm gương cho ĐVTN noi theo. Thứ hai, thủ lĩnh đoàn từ cấp xã trở lên cũng phải trong sạch, vững mạnh.
