Chiều 21/12, lực lượng chức năng của Bộ công an đã tiến hành khám xét nhà riêng của ông Phan Văn Anh Vũ (còn gọi là Vũ “nhôm”) để phục vụ quá trình điều tra. Trước đó, Cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công an đã có Văn bản 817/ANĐT (P4) gửi Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đề nghị phối hợp điều tra, xác minh làm rõ sai phạm trong việc thực hiện 9 dự án và mua, chuyển nhượng 31 nhà đất công sản thuộc sở hữu nhà nước tại TP Đà Nẵng.
Hàng loạt khu đất 'vàng' vào tay Vũ 'nhôm'
Phan Văn Anh Vũ (42 tuổi) sở hữu nhiều công ty như Công ty TNHH I.V.C, Công ty cổ phần 79, Công ty cổ phần Bắc Nam 79 và góp vốn vào một số công ty khác.
Theo tìm hiểu, từ năm 2004 hàng đến năm 2016, hàng loạt nhà đất công sản của thành phố đã được bán cho các cty của Phan Văn Anh Vũ. Có thể kể đến, năm 2004 Cty CP xây dựng 79 của Vũ đã mua số nhà 354 Hùng Vương, năm 2006 cty này tiếp tục được mua nhà sô 158 Bạch Đằng. Năm 2007 Cty này tiếp tục được mua số 36 Bạch Đằng. Năm 2008 số 38 Bạch Đằng cũng thuộc về cty này. Cũng trong năm 2008, Cty CP Xuất khẩu Đà Nẵng – Cty CP Xây dựng 79 đã mua được lô đất 106 Trần Phú
Trong năm năm 2010 Cty CP xây dựng Bắc Nam 79 cũng Vũ “nhôm” tiếp tục được mua số 319 Lê Duẩn. Cũng trong năm 2010, một cty khác cũng liên quan đến Phan Văn Anh Vũ là cty TNHH Minh Hưng Phát đã được mua số nhà 47 Nguyễn Thái Học và số 2 Hải Phòng
Mới đây nhất, năm 2016 Cty CP xây dựng Bắc Nam 79 được thành phố bán nhà công sản tại số 16 Bạch Đằng.
Ngoài ra, theo tìm hiểu, còn có nhiều công ty khác liên quan đến Phan Văn Anh Vũ dưới nhiều hình thức (góp vốn, người nhà đứng tên…) cũng đã mua được hàng loạt lô đất, nhà công sản ở những vị trí đắc địa. Đa số các lô đất này đều giảm 10% tiền sử dụng đất
Sang nhượng để trục lợi
Theo quyết định số 8712, ngày 1/11/2007 của UBND TP Đà Nẵng quy định mức giảm tiền sử dụng đất đối với các trường hợp bán nhà và chuyển quyền sử dụng đất theo diện công sản quy định: “đối với nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước do các tổ chức, cá nhân đang thuê ở, khi được UBND TP phê duyệt quyết định bán nhà và chuyển quyền sử dụng đất theo diện công sản, nếu nộp một lần trong vòng 30 ngày kể từ ngày ký quyết định bán thì được giảm 10% tiền sử dụng đất (không giảm tiền nhà). Đối với nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước được UBND TP phê duyệt quyết định bán thẳng hoặc tổ chức bán đấu giá công khai cho các tổ chức, cá nhân không thuộc đối tượng đang thuê nhà, đất thì không giảm 10% tiền sử dụng đất khi nộp tiền sử dụng đất một lần trong vòng 30 ngày kể từ ngày ký quyết định bán.
Xe của lực lượng Công an rời khỏi nhà ông Phan Văn Anh Vũ vào tối ngày 21/12 sau khi hoàn tất việc khám xét. Ảnh Nguyễn Thành
Điều đáng nói, với những hình thức khác nhau, sau khi được mua và giảm 10% tiền sử dụng đất, các công ty trên đã tiến hành sang nhượng các lô nhà đất, công sản để trục lợi.
Nhà đất địa chỉ 36–38 Bạch Đằng có tổng diện tích 3.728m2 có nguồn gốc là nhà đất công sản gồm 3 phần diện tích: khách sạn Sông Hàn (36 Bạch Đằng); TAND thành phố và Khu tập thể trong khuôn viên khách sạn Sông Hàn. Nhà đất tại 36 Bạch Đằng (KS Sông Hàn) diện tích 1.719 m2 diện tích sử dụng 3.628m2 do Cty Cung ứng tàu biển Đà Nẵng quản lý sử dụng. Ngày 10/7/2016, UBND TP Đà Nẵng có quyết định thu hồi toàn bộ diện tích này giao cho Cty quản lý nhà Đà Nẵng quản lý. Mấy tháng sau đó, Cty Xây dựng 79 có tờ trình đề nghị được mua lại khách sạn này với giá đất kinh doanh đồng thời cam kết sẽ đầu tư nâng cấp khách sạn này thành khách sạn đạt tiêu chuần 4 – 5 sao phục vụ sự phát triển du lịch của thành phố. UBND TP Đà Nẵng có quyết định bán nhà và chuyển quyền sử dụng đất thuộc sở hữu nhà nước tại 36 Bạch Đằng với giá hơn 38 tỷ đồng. Công ty 79 nộp tiền trên vào ngân sách trong thời gian 45 ngày. Nộp 1 lần trong thời gian 30 ngày được giảm 10% tiền sử dụng đất. Tuy nhiên, Cty này chậm nộp tiền vào ngân sách nhưng vẫn được giảm 10% tiền sử dụng đất.
Nhà đất số 38 Bạch Đằng rộng 700 m2 là một phần trụ sở TAND TP. Năm 2007, Cty xây dựng 79 có tờ trình xin mở rộng diện tích 36 Bạch Đằng về phía trụ sở TAND 700m2 với cam kết xây dựng khách sạn sông Hàn và được UBND TP đồng ý. Năm 2008, Cty được chuyển quyền sử dụng đất đối với diện tích này với giá hơn 12 tỷ đồng.
Khu tập thể trong khuôn viên KS Sông Hàn và phần diện tích còn lại của TAND TP Đà Nẵng hơn 1.300m2. Năm 2009, Cty Cổ phần 79 tiếp tục mở rộng diện tích khách sạn nên xin nhận quyền sử dụng đất với phần diện tích còn lại của TAND TP khoảng 800m2 và khu tập thể nằm trong khuôn viên KS Sông Hàn. UBND Thành phố Đà Nẵng sau đó cho phép chuyển quyền sử dụng phần diện tích nói trên cho Cty với giá 22 tỷ đồng.
Theo tìm hiểu, vào năm 2011, cty Cổ phần 79 chuyển nhượng dự án KS Sông Hàn với diện diện tích đất hơn 3.700m2 cho một công ty với giá chuyển nhượng 113 tỷ đồng. Trong đó quyền sử dụng đất là hơn 65 tỷ đồng tài sản gắn liền với đất là hơn 48 tỷ đồng. Như vậy, trên thực tế sau khi giao đất và cấp giấy quyền sử dụng đất, Cty 79 đã không thực hiện cam kết ban đầu với thành phố để được mua nhà đất công sản là để đầu tư nâng cấp KS Sông Hàn thành khách sạn đạt tiêu chuẩn từ 4 – 5 sao phục vụ phát triền du lịch TP, mà chuyển nhượng toàn bộ diện tích hơn 3.700m2 cho DN khác để hưởng tiền chênh lệch.
Số 36, 38 và 38 Bạch đằng mở rộng đều nằm trong danh sách 31 nhà đất có nguồn gốc công sản đang được các lực lượng chức năng điều tra làm rõ các dấu hiệu sai phạm liên quan.
Thanh tra Chính phủ đã “điểm mặt”
Năm 2013, kết luận của Thanh tra Chính phủ từ đã chỉ rõ những sai phạm của Đà Nẵng trong việc giảm 10% tiền sử dụng đất cho các cá nhân và tổ chức. Số tiền phải thu hồi theo yêu cầu của Thanh tra Chính phủ tại kết luận là hơn 3.400 tỷ đồng.
Thanh tra Chính phủ nêu rõ: Quá trình xác định giá thu tiền sử dụng đất đối với một số dự án, Hội đồng thẩm định giá đất và UBND thành phố chưa căn cứ vào quy hoạch mục đích sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng, thiếu điều tra, khảo sát khu đất, chưa tính đầy đủ điều kiện hạ tầng và quy hoạch định hướng phát triển trong tương lai, không tính hệ số ngã 3, ngã 4 đường, hệ số sinh lời, tính không đủ diện tích, không đúng với mục đích sử dụng đất, giảm giá và phê duyệt giá không tuân thủ quy định, thiếu căn cứ, cơ sở… nên đã xác định giá thu tiền sử dụng đất chưa sát với giá thị trường trong điều kiện bình thường được quy định tại Luật Đất đai Năm 2003 và các Nghị định của Chính phủ. Một số dự án xác định giá thấp hơn bảng giá đất thành phố ban hành hàng năm, một số dự án khác UBND thành phố quyết định giá thu tiền sử dụng đất thấp hơn giá của Hội đồng thẩm định giá đất thành phố trình, gây thất thu ngân sách, tạo điều kiện cho một số nhà đầu tư chuyển nhượng thu lời bất chính với số tiền lớn.
Kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng “điểm tên” một số vụ chuyện nhượng đáng chú ý trong đó có liên quan đến ông Phan Văn Anh Vũ và Cty xây dựng 79. Như khu đất phía Nam cuối đường Phạm Văn Đồng. Năm 2006, UBND thành phố chuyển nhượng cho ông Hoàng Hải và bà Trung Thị Lâm Ngọc, với tổng giá trị hợp đồng là 84 tỷ đồng. Đến năm 2008, ông Hải và bà Ngọc không triển khai thực hiện dự án, đã ủy quyền cho ông Phan Văn Anh Vũ chuyển nhượng cho ông Phạm Đăng Quan với giá chuyển nhượng là 581,526 tỷ đồng (thu chênh lệch 495,374 tỷ đồng). Năm 2009, ông Phạm Đăng Quan lại tiếp tục chuyển nhượng cho Công ty Cổ phần Đầu tư địa ốc ô tô Phương Trang với giá là 585 tỷ đồng.
Hay như khu đất 29 ha thuộc dự án Sân golf Đa Phước giao cho Công ty CP 79 thấp hơn giá thành phố quy định làm lợi cho Công ty CP 79 là hơn 570 tỷ đồng.