 |
Tổng thống Mỹ Joe Biden khẳng định sẵn sàng thảo luận với Nga về một hiệp ước hạt nhân mới. (Ảnh: Reuters) |
Tuyên bố bằng văn bản của hai nhà lãnh đạo được đưa ra khi các nhà ngoại giao dự hội nghị của Liên Hợp Quốc kéo dài cả tháng để đánh giá lại Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT). Hiệp ước này đáng ra có hiệu lực từ năm 2020, nhưng bị hoãn lại vì đại dịch COVID-19.
“Sự kiện diễn ra vào thời điểm mối đe doạ hạt nhân lên mức cao chưa từng thấy kể từ Chiến tranh Lạnh. Nhân loại chỉ vì một sự hiểu nhầm, một tính toán sai lầm mà có thể đối mặt với sự huỷ diệt hạt nhân”, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres phát biểu trước hội nghị.
Ông cảnh báo rằng các cuộc khủng hoảng liên quan đến hạt nhân đang bùng phát, ở Trung Đông, Triều Tiên và xung đột ở Ukraine.
Sau khi triển khai chiến dịch quân sự ở Ukraine, ông Putin đặt lực lượng răn đe hạt nhân vào trạng thái cảnh báo cao vì những điều mà ông gọi là tuyên bố hiếu chiến từ các lãnh đạo NATO và các biện pháp trừng phạt kinh tế của phương Tây chống lại Mátxcơva.
Tuy nhiên, trong bức thư gửi đến các bên tham gia hội nghị đánh giá NPT, ông Putin viết: “Sẽ không ai chiến thắng trong một cuộc chiến tranh hạt nhân và nó không bao giờ nên xảy ra. Chúng tôi ủng hộ an ninh bình đẳng và không thể chia cắt cho tất cả các thành viên trong cộng đồng quốc tế”.
Kiểm soát vũ khí vẫn là lĩnh vực có thể đạt được tiến bộ toàn cầu, dù còn nhiều bất đồng. Hội nghị của Liên Hợp Quốc diễn ra sau 5 tháng nổ ra xung đột ở Ukraine và căng thẳng Mỹ - Trung đang tăng nhiệt vì vấn đề Đài Loan.
Năm ngoái, Mátxcơva và Washington gia hạn hiệp ước START mới, trong đó hạn chế số lượng đầu đạn hạt nhân có thể triển khai và hạn chế tên lửa từ tàu ngầm, mặt đất và máy bay ném bom cho đến năm 2026.
“Chính quyền của tôi sẵn sàng đàm phán khẩn cấp một khuôn khổ kiểm soát vũ khí mới để thay thế START mới khi nó hết hạn vào năm 2026. Nhưng đàm phán cần một đối tác có thiện chí. Nga nên thể hiện họ sẵn sàng nối lại công việc kiểm soát vũ khí với Mỹ”, ông Biden nói.
Khi được hỏi về tuyên bố này, một nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Nga bày tỏ nghi ngờ về sự nghiêm túc của Washington. “Đây có phải một tuyên bố nghiêm túc hay một vụ tấn công tin tặc vào trang web của Nhà Trắng? Nếu là nghiêm túc, chính xác là họ muốn thảo luận với ai”, nguồn tin nói với Reuters.
Ông Biden cũng kêu gọi Trung Quốc “tham gia vào các cuộc đàm phán để giảm nguy cơ tính toán sai lầm và giải quyết những động thái quân sự gây mất ổn định”.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken phát biểu trước hội nghị của Liên Hợp Quốc rằng Washington cam kết tìm kiếm một gói giảm rủi ro toàn diện, bao gồm các kênh liên lạc an toàn giữa những nước sở hữu vũ khí hạt nhân.
“Chúng tôi sẵn sàng làm việc với tất cả các đối tác, bao gồm Trung Quốc và các nước khác, trong những nỗ lực giảm rủi ro và ổn định chiến lược”, ông nói.
Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida thúc giục các nước có vũ khí hạt nhân hành xử có trách nhiệm. Ông Kishida đến từ Hiroshima, thành phố đầu tiên trên thế giới hứng bom hạt nhân vào ngày 6/8/1945.
“Thế giới lo ngại rằng thảm hoạ từ sử dụng vũ khí hạt nhân lại trỗi dậy một lần nữa. Cần phải nói rằng con đường dẫn đến thế giới không có vũ khí hạt nhân đột nhiên trở nên khó khăn hơn”, Thủ tướng Nhật nói.
