Qua việc thẩm tra tờ trình nghị quyết “Vùng LEZ”, ông có thể cho biết cơ sở để UBND thành phố thực hiện nội dung này?
Ông Đàm Văn Huân: Căn cứ để UBND thành phố xây dựng dự thảo Nghị quyết “Vùng LEZ” và trình lên HĐND là Thủ đô Hà Nội đang phải đối mặt với các thách thức trong công tác quản lý, bảo vệ chất lượng môi trường không khí. Cụ thể, theo báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia 2016 – 2020 cho thấy, nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm tại thành phố Hà Nội trong giai đoạn 2018-2020 vượt khoảng gần 2 lần Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia cho phép.
Còn theo bảng tổng hợp từ “Kế hoạch quản lý môi trường không khí thành phố Hà Nội đến năm 2030, định hướng tới năm 2035”, xác định nguồn gây ô nhiễm không khí tại chỗ cho Hà Nội chủ yếu là các nguồn phát thải từ phương tiện giao thông đường bộ (phương tiện phát thải chính trong giao thông là xe máy, tiếp đến là xe tải và xe taxi) và nguồn bụi đường.
Từ năm 2025, thành phố Hà Nội sẽ hạn chế, cấm xe cá nhân tại một số khu vực để giảm ô nhiễm môi trường.
Số liệu từ Sở Giao thông vận tải Hà Nội cho thấy, tổng số phương tiện quản lý trên địa bàn thành phố tính đến tháng 4/2024 là hơn 8 triệu xe (trong đó: 1,1 triệu là ô tô; 6,9 triệu là mô tô). Đặc biệt, UBND thành phố đánh giá, số lượng xe máy đã sử dụng trên 10 năm chiếm 72,58%, sẽ làm gia tăng mức phát thải chất độc hại vào không khí nếu các xe cũ không được bảo dưỡng theo đúng khuyến cáo của nhà sản xuất.
Từ thực tế này và cũng để thực hiện đồng bộ Luật Thủ đô có hiệu lực từ ngày 01/01/2025, UBND thành phố đã giao cho các sở, ngành, cơ quan chuyên môn xây dựng dự thảo Nghị quyết “Vùng LEZ”.
Mục tiêu của dự thảo nghị quyết là tạo tạo ra môi trường sống xanh- sạch- đẹp, cải thiện chất lượng không khí tại Thủ đô, từ đó thu hút du khách và các nhà đầu tư, đồng thời nâng cao chất lượng sống của người dân.
Dự thảo Nghị quyết cũng có mục tiêu: hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các ngành kinh tế xanh, thúc đẩy sự tăng trưởng bền vững và giảm thiểu tác động tiêu cực lên môi trường; tăng cường các cam kết quốc tế về ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm phát thải ròng (net Zero) và các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc, đặc biệt là mục tiêu về môi trường và sức khoẻ.
Sau khi tờ trình dự thảo Nghị quyết được HĐND thành phố thông qua sáng 12/12, UBND thành phố và các cơ quan chuyên môn sẽ thực hiện những công việc gì tiếp theo thưa ông?
Ông Đàm Văn Huân: Căn cứ vào một trong các tiêu chí quy định và các điều kiện xây dựng “Vùng LEZ” được nêu ra tại Nghị quyết vừa được HĐND thành phố thông qua, UBND thành phố sẽ giao cho từng quận huyện lập đề án “Vùng phát thải thấp” phù hợp với đặc thù và năng lực của địa phương mình để trình thành phố phê duyệt, thực hiện.
Quận Hoàn Kiếm là khu vực được chọn thí điểm "Vùng phát thải thấp" đầu tiên tại Hà Nội.
Khi xây dựng đề án “Vùng LEZ”, nghị quyết lưu ý cơ quan thực hiện phải nêu được các nội dung: Sự cần thiết tổ chức vùng phát thải thấp, hiện trạng chất lượng không khí, mật độ giao thông và các nguồn phát thải trong khu vực; các biện pháp, giải pháp, lộ trình áp dụng trong vùng phát thải thấp; kết quả lấy ý kiến của tổ chức có trụ sở tại vùng phát thải thấp, cá nhân cư trú, làm việc tại vùng phát thải thấp và các đối tượng khác có liên quan.
Sau đó, cơ quan lập đề án có trách nhiệm niêm yết công khai đề án và các bản vẽ, thuyết minh, tài liệu kỹ thuật có liên quan trên phương tiện thông tin đại chúng; tổ chức lấy ý kiến của tổ chức có trụ sở tại vùng phát thải thấp, cá nhân cư trú trong vùng phát thải thấp trong thời gian tối thiểu 30 ngày; lấy ý kiến cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực môi trường, giao thông vận tải của thành phố và các cơ quan, tổ chức có liên quan.
Ông cho biết những khu vực, địa điểm nào được tờ trình dự kiến lựa chọn xây dựng “Vùng LEZ” và thời gian thực hiện?
Ông Đàm Văn Huân: Lộ trình thực hiện vùng phát thải thấp được UBND thành phố báo cáo và cơ quan thẩm tra cũng đồng thuận là theo 2 giai đoạn. Cụ thể, giai đoạn từ năm 2025 đến năm 2030 thành phố thực hiện thí điểm lập vùng phát thải thấp ở một số khu vực trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, Ba Đình; cùng với đó, khuyến khích các quận trong khu vực nội đô lịch sử lập vùng phát thải thấp.
Giai đoạn từ năm 2031 trở đi, các khu vực trên địa bàn thành phố đáp ứng các tiêu chí quy định tại Điều 4 Nghị quyết sẽ thực hiện vùng phát thải thấp.
Xin cảm ơn ông!
Để giảm ô nhiễm môi trường và xây dựng vùng an toàn về không khí tại Thủ đô, từ đầu năm nay, UBND thành phố Hà Nội đã giao cho Sở TN&MT phối hợp với Bộ TN&MT và các đơn vị có liên quan, xây dựng dự thảo Nghị quyết Quy định tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục xác định vùng phát thải thấp trên địa bàn thành phố.
Từ Nghị quyết được HĐND thành phố thông qua, UBND thành phố sẽ dựa vào một số tiêu chí về đặc điểm dân cư - kinh tế; mức độ ô nhiễm không khí; tính khả thi về hạ tầng giao thông... để xác định vùng phát thải thấp.
Khi xây dựng được các vùng phát thải thấp, thành phố sẽ đưa ra điều kiện tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn về phát (xả) thải của phương tiện giao thông, trong đó có giải pháp cấm phương tiện ô tô, xe máy có niên hạn sử dụng lâu năm (xả nhiều khí thải không đảm bảo quy định) trong vùng phát thải thấp; giám sát và xử lý vi phạm về xả thải của phương tiện, có giải pháp chuyển đổi phương tiện, tổ chức giao thông phù hợp, đảm bảo vùng có phát thải thấp sẽ là vùng an toàn về môi trường, không xảy ra ùn tắc giao thông.
Sáng 12/12, với đa số đại biểu “ấn nút” tán thành, HĐND thành phố Hà Nội đã thông qua tờ trình Nghị quyết quy định về thực hiện vùng phát thải thấp trên địa bàn thành phố.