Trục lợi từ thông tin quy hoạch
Theo kết luận mới nhất của Thanh tra thành phố, ngày 30/12/2013, Sở Văn hóa Thể thao (VHTT) Hà Nội phê duyệt kết quả đấu thầu gói thầu “Quy hoạch quảng cáo ngoài trời tại Hà Nội đến năm 2020, định hướng đến năm 2030”. Đơn vị trúng thầu là Công ty cổ phần quảng cáo và tổ chức sự kiện Kỷ Nguyên (Công ty Kỷ Nguyên). Thời gian thực hiện dự án 10 tháng. Tuy nhiên, quá trình thực hiện lập quy hoạch quảng cáo, Công ty Kỷ Nguyên vi phạm hợp đồng về chế độ bảo mật thông tin quy hoạch. Sở VHTT đã có văn bản chấm dứt hợp đồng với nhà thầu. Thành phố cũng chỉ định Viện kiến trúc Quốc gia là đơn vị thực hiện gói thầu tư vấn lập quy hoạch quảng cáo ngoài trời đến năm 2020, định hướng đến năm 2030.
Qua thanh tra thấy, việc Sở VHTT đề xuất báo cáo thành phố cho phép gia hạn giải quyết hồ sơ Thông báo sản phẩm quảng cáo đến quý II/2016 và cho đến khi quy hoạch mới được phê duyệt khi chưa lấy ý kiến tham gia của các sở ngành liên quan(Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên Môi trường) là thiếu chặt chẽ, dẫn đến hồ sơ cấp thông báo sản phẩm quảng cáo trong giai đoạn từ năm 2013 đến nay chưa đảm bảo đúng quy định của Luật Quảng cáo.
Tạo cơ chế “xin-cho”
Thanh tra thành phố kết luận: Do chưa xây dựng được quy hoạch quảng cáo, hồ sơ thủ tục cấp phép chưa đúng quy định của Luật Quảng cáo đã tạo ra cơ chế “xin- cho” trong việc cấp giấy phép quảng cáo và thông báo sản phẩm quảng cáo.
Từ năm 2012 đến năm 2017, Sở VHTT tiếp nhận 824 lượt hồ sơ đề nghị cấp giấy phép thực hiện quảng cáo và thông báo sản phẩm quảng cáo; Số hồ sơ đã cấp giấy phép quảng cáo và thông báo sản phẩm quảng cáo là 817 hồ sơ; số hồ sơ không cấp phép là 7 hồ sơ. Qua kiểm tra xác suất 319/817 hồ sơ cấp phép quảng cáo và thông báo sản phẩm cho thấy.
Ngoài ra, có 221/319 hồ sơ không có văn bản chứng minh quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng bảng quảng cáo theo khoản 6, Điều 29 luật Quảng cáo. Thanh tra Thành phố kiểm tra xác suất 12 hồ sơ cấp phép lần đầu thấy: Có 3 trường hợp có hợp đồng có hợp đồng thuê đất nhưng hết hạn từ năm 2013, năm 2015, còn 9 trường hợp không có hợp đồng thuê đất với người có quyền sử dụng đất hợp pháp.
Công tác lưu trữ và thống kê thông tin, hồ sơ của Sở VHTT giai đoạn trước năm 2016 chưa được quan tâm, dẫn đến gần như không thực hiện được việc trích xuất thông tin, truy xuất quá trình cấp phép cho từng vị trí biển quảng cáo. Từ đó, việc cung cấp hồ sơ cho đoàn thanh tra hạn chế, gặp nhiều khó khăn.
Nhiều doanh nghiệp vi phạm được “du di”
Theo báo cáo của Sở Văn hoá và Thể thao: Từ 2012 đến 2017 Thanh tra Sở đã ban hành 182 quyết định xử phạt vi phạm hành chính về quảng cáo tấm lớn. Tuy nhiên, Thanh tra sở chỉ cung cấp được hồ sơ của 130/182 quyết định xử phạt vi phạm hành chính cho đoàn kiểm tra. Qua kiểm tra hồ sơ 130 quyết định xử phạt vi phạm hành chính thấy có những tồn tại như:
Về hồ sơ xử lý vi phạm về quảng cáo tấm lớn, qua kiểm tra thấy một số trường hợp không có: Giấy mời đơn vị; Hồ sơ thiếu ảnh chụp vi phạm (VD: Hồ sơ công ty CP thương mại xây dựng PNV, Công ty TNHH Mặt trời vàng, Công ty Dịch vụ Song Thành Công; Công ty TNHH quảng cáo Việt Thành; Công ty TNHH quảng cáo Tầm nhìn mới); Một số hồ sơ thiếu phiếu đề xuất báo cáo xử lý vi phạm của cán bộ địa bàn; thiếu biên lai nộp tiền phạt .
Khi xử phạt vi phạm hành chính có tình trạng không xử phạt hết các lỗi vi phạm: 18 trường hợp; Xử phạt không hết thẩm quyền quy định: 18 trường hợp. Nhiều trường hợp, Sở VHTT áp dụng xử phạt vi phạm hành chính không thống nhất đối với các doanh nghiệp quảng cáo: Cùng một lỗi vi phạm là dựng bảng quảng cáo tấm lớn ngoài quy hoạch, không có giấy phép xây dựng nhưng có trường hợp sở VHTT xử phạt mức tiền 04 triệu đồng (37 trường hợp), nhưng có trường hợp lại xử phạt 35 triệu đồng (18 trường hợp). “Việc xử phạt không thống nhất này có biểu hiện “du di” cho doanh nghiệp vi phạm, dễ tạo ra tiêu cực khi xử phạt vi phạm hành chính”, Thanh tra thành phố khẳng định.
Sau khi xử phạt tiền, thanh tra sở VHTT không thực hiện các biện pháp tháo dỡ nội dung quảng cáo hoặc tháo dỡ công trình quảng cáo, dẫn đến các bảng quảng cáo có vi phạm vẫn tồn tại. Về số tiền nộp phạt vi phạm hành chính, các đơn vị đã nộp phạt 961.000.000 đồng (chiếm 58%), còn 670.000.000đ các đơn vị chưa nộp phạt (chiếm 42%) nhưng thanh tra sở VHTT không có biện pháp xử lí, đến nay số tiền này chưa được thu nộp vào ngân sách nhà nước.
Yêu cầu Giám đốc Sở VHTT Hà Nội kiểm điểm
Theo Thanh tra thành phố, đối với việc kiểm tra, xử lý 190 bảng quảng cáo tấm lớn dựng trái phép trên địa bàn có trách nhiệm chính của sở VHTT. Năm 2014, Hà Nội phát sinh 67 bảng quảng cáo tầm lớn, xây dựng không phép chưa được xử lý. Từ năm 2014-7/2016 tình trạng các bảng quảng cáo dựng ngày càng gia tăng, số bảng quảng cáo vi phạm lên tới 190 bảng nhưng Sở VHTT không có văn bản yêu cầu các quận huyện xử lý tháo dỡ và cũng không có văn bản báo cáo UBND Thành phố đề xuất biện pháp xử lý - là thiếu trách nhiệm trong quản lý hoạt động quảng cáo.
Theo báo cáo Sở VHTT đến nay, các quận huyện đã xử lý tháo dỡ được 178/190 bảng quảng cáo tấm lớn dựng trái phép, hiện còn 12 bảng quảng cáo chưa được xử lý tháo dỡ (gồm: 1 bảng ở quận Long Biên; 2 bảng ở huyện Gia Lâm; 2 bảng ở huyện Thạch Thất; 7 bảng tại Nhà ga T2 sân bay Nội Bài, hiện số lượng nhà quảng cáo tại Nhà ga T2 sân bay Nội Bài tăng lên là 12 bảng). Các ngày 17/10/2017, 31/10/2017, 7/3/2018, Thanh tra Thành phố kiểm tra tại quận Cầu Giấy, quận Đống Đa, các bảng quảng cáo trái phép đã được xử lý tháo dỡ; riêng tại huyện Thạch Thất vẫn còn tồn tại 2 bảng vi phạm, tại huyện Sóc Sơn còn 7 bảng quảng cáo tại Nhà ga T2 sân bay Nội Bài chưa được xử lý tháo dỡ.
Đối với 190 bảng quảng cáo vi phạm, Thanh tra sở VHTT chỉ cung cấp 53 hồ sơ xử lý vi phạm (với 75 bảng quảng cáo), còn 114 hồ sơ xử lý vi phạm chưa cung cấp cho đoàn Thanh tra là vi phạm Luật Thanh tra. Khi các bảng quảng cáo dựng lên trái phép, thanh tra sở VHTT không có biện pháp, yêu cầu cưỡng chế, buộc tháo dỡ công trình.
Thanh tra đề nghị UBND Thành phố: Yêu cầu giám đốc Sở VHTT Hà Nội kiểm điểm rút kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo điều hành về việc cấp thông báo sản phẩm quảng cáo, thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm về quảng cáo tấm lớn để có những vi phạm như đã nêu; Tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của phòng, ban liên quan, trách nhiệm của các cán bộ thuộc Bộ phận một cửa – Văn phòng sở; Phòng Quản lý Văn hóa; phòng Thanh tra để xảy ra những vi phạm như đã nêu ở phần kết luận; có hình thức xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Cảng hàng không Nội Bài “nghẹt thở” biển quảng cáo
Tại Nhà ga T1, T2 sân bay Nội Bài biển quảng cáo dày đặc. Không chỉ có biển tấm lớn diện tích 120 m2 mà tại đây có tới cả trăm biển quảng cáo lớn nhỏ khác. Tuy nhiên, huyện Sóc Sơn cho rằng “nằm ngoài tầm kiểm soát”.
Theo ông Lê Hữu Mạnh, Phó Chủ tịch UBND huyện Sóc Sơn, về 7 biển quảng cáo tấm lớn tại nhà ga T2 Nội Bài, Cảng Hàng không Nội Bài cho rằng các biển quảng cáo tấm lớn trong sân bay được làm theo quy hoạch của Bộ GTVT. Tuy nhiên, về quy định, quản lý quảng cáo là trách nhiệm của chính quyền địa phương. Chủ trương của thành phố là vẫn xử lý các biển quảng cáo trong nhà ga.
