Trong những năm qua, công tác giải quyết hưởng chế độ TNLĐ, BNN đối với người lao động luôn được cơ quan BHXH đảm bảo thực hiện đầy đủ, kịp thời, đúng người, đúng quy định.
Báo cáo của BHXH Việt Nam cho thấy, trong năm 2023, đã giải quyết kịp thời hưởng mới trợ cấp TNLĐ, BNN theo hai hình thức hằng tháng và một lần cho hơn 7.300 người. Theo đó, có 1.775 người hưởng mới trợ cấp TNLĐ hằng tháng, và 415 người hưởng trợ cấp BNN hằng tháng. Chính sách trợ cấp TNLĐ một lần trong năm 2023 là 5.136 người hưởng mới. Cụ thể là 4.977 trường hợp hưởng trợ cấp TNLĐ một lần và 159 trường hợp hưởng trợ cấp BNN một lần.
Chế độ TNLĐ, BNN là một phần của chính sách BHXH.
Con số này cho thấy, số người hưởng mới trợ cấp TNLĐ, BNN qua cả hai hình thức hằng tháng và một lần của năm 2023 có biến động nhẹ so với năm trước đó. Cụ thể, trong năm 2023, số người giải quyết hưởng mới trợ cấp TNLĐ, BNN hằng tháng giảm 4,5% (tương ứng giảm 104 người) so với năm 2022. Tuy nhiên, số người giải quyết hưởng mới trợ cấp TNLLĐ, BNN một lần lại tăng gần 3,7% (thêm 183 người) so với năm 2022.
Quỹ Bảo hiểm TNLĐ, BNN có xu hướng ổn định, đảm bảo an toàn, hiệu quả. Điều này có được do các đơn vị sử dụng lao động thực hiện tương đối nghiêm túc quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động; chủ động phòng ngừa, giảm thiểu TNLĐ, BNN, bảo đảm sức khỏe, an toàn cho người lao động.
Đẩy mạnh chi trả qua tài khoản
Nắm bắt xu thế chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, cũng như sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ trong triển khai thực hiện Đề án 06, trong thời gian qua, BHXH Việt Nam đã thực hiện rà soát toàn bộ các quy trình nghiệp vụ; tái cấu trúc quy trình liên thông nhóm dịch vụ công trực tuyến; xây dựng hệ thống công nghệ thông tin của ngành theo định hướng Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số; tích hợp, tập trung, hiện đại bảo đảm việc giải quyết hưởng chế độ đối với người lao động được nhanh chóng, thuận lợi, chính xác.
Công tác chi trả các chế độ TNLĐ, BNN được thực hiện kịp thời, theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời cũng đa dạng hóa các hình thức chi trả, đẩy mạnh việc chi trả qua phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt.
Việc triển khai đã nhận được sự quan tâm, phối hợp của các bộ, ngành có liên quan, thực hiện lồng ghép linh hoạt với công tác tuyên truyền ý nghĩa, mục tiêu của chính sách.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số khó khăn, hạn chế như: Còn tình trạng người sử dụng lao động né tránh, chậm trễ trong việc lập hồ sơ đề nghị giải quyết chế độ TNLĐ đối với người lao động, chỉ lập hồ sơ giải quyết chế độ ốm đau; việc thực hiện chi hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, các hoạt động phòng ngừa, chia sẻ rủi ro về TNLĐ, BNN tại các doanh nghiệp chưa được quan tâm đúng mức.
Bên cạnh đó, người hưởng trợ cấp TNLĐ, BNN hằng tháng qua tài khoản ngân hàng chỉ tập trung ở khu vực đô thị. Việc phát triển người phải tham gia bảo hiểm TNLĐ, BNN, đặc biệt trong các doanh nghiệp nhỏ còn hạn chế…
Đề khắc phục tình trạng trên, trong thời gian tới, cần tiếp tục tăng cường công tác truyền thông nhằm nâng cao nhận thức của người lao động và người sử dụng lao động về chính pháp luật liên quan đến chế độ TNLĐ, BNN.
Các nội dung truyền thông cần tập trung vào: Điều kiện hưởng; quy trình, thủ tục, hồ sơ giải quyết hưởng chế độ TNLĐ, BNN; quyền lợi, trách nhiệm của người lao động khi bị TNLĐ, BNN cũng như trách nhiệm của người sử dụng lao động; hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp cho người lao động bị TNLĐ, BNN, phục hồi chức năng lao động.
Cùng với đó, đa dạng hoá các hình thức truyền thông trực tiếp, gián tiếp nhằm nâng cao ý thức của người lao động và người sử dụng lao động trong thực hiện chế độ TNLĐ, BNN, tránh các hành vi vi phạm, lạm dụng nhằm trục lợi Quỹ Bảo hiểm TNLĐ, BNN.
Tiếp tục đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phối hợp và chia sẻ dữ liệu có liên quan về chế độ TNLĐ, BNN giữa các cơ quan có thẩm quyền, đơn vị sử dụng lao động và cơ quan BHXH. Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi trong giải quyết và kiểm tra, giám sát việc giải quyết hưởng chế độ TNLĐ, BNN.
Mới đây, ngày 19/3/2024, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 31-CT/TW về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác an toàn, vệ sinh lao động trong tình hình mới. Chỉ thị cũng nêu rõ: “Quản lý chặt chẽ và sử dụng có hiệu quả Quỹ bảo hiểm TNLĐ, BNN theo hướng đóng, hưởng linh hoạt, nâng mức hưởng, mức hỗ trợ phù hợp cho người thụ hưởng bảo đảm ổn định cuộc sống, mở rộng và phát triển nhanh đối tượng tham gia bảo hiểm TNLĐ tự nguyện có sự hỗ trợ của Nhà nước”. Do đó, nội dung này khá quan trọng và sẽ được nghiên cứu, sửa đổi trong Luật An toàn vệ sinh lao động sắp tới.