 |
| Đài tưởng niệm anh hùng liệt sĩ Lò Văn Giá |
Một mái nhà như sáu cánh hoa ban che tấm bia có chân dung người đoàn viên thanh niên cứu quốc 23 tuổi.
Cách đây 64 năm (tháng 8/1943), Lò Văn Giá đã giúp bốn nhà lãnh đạo, chiến sĩ cách mạng vượt ngục Sơn La và dẫn đường cho họ cắt rừng, men sông Đà sau hơn mười ngày tới Suối Rút, thoát về Hà Đông và Bắc Giang. Đó là các đồng chí Nguyễn Lương Bằng, Nguyễn Văn Trân, Nguyễn Tuấn Đáng (tức Trần Đăng Ninh) và Lưu Đức Hiểu.
Phát hiện sự vắng mặt dài ngày của anh Giá, bọn chủ ngục Sơn La đã bắt và bắn chết anh. Năm 1989, Nhà nước ta truy tặng liệt sĩ Lò Văn Giá danh hiệu Anh hùng. T.Ư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã dựng đài tượng niệm và Tỉnh ủy Sơn La tặng gia đình anh Giá ngôi nhà sàn kiên cố, rộng rãi.
Khi anh Giá hy sinh, mẹ thì già, con trai đầu lòng mới 3 tháng tuổi. Hôm nay, đó chính là ông già Lò Văn Thiện 64 tuổi còm cõi đang ngồi trước mặt tôi. Tôi nhìn quanh, ngạc nhiên thấy ngôi nhà sàn vững chãi, rộng đẹp nên nom càng trống trơn, đồ đạc không có gì đáng giá ngoài chiếc ti vi 14 inch.
Hỏi chuyện mới biết cuộc sống con cháu liệt sĩ Lò Văn Giá hiện rất khó khăn. Cả nhà 8 miệng ăn chỉ trông vào mấy sào ruộng, nương sắn. Dưới gầm sàn chỉ có hai chiếc xe đạp, không có trâu. Cả năm người con ông Thiện đều chưa có việc làm.
Cô Lò Thị Hà 23 tuổi, tốt nghiệp Trung cấp Nông lâm mấy năm nay, vẫn ở nhà. Ông Thiện phàn nàn:
- Đến cơ quan nào xin viêc họ cũng hỏi có biết vi tính không, có bằng ngoại ngữ không?
Nghe tôi tự giới thiệu từ Hà Nội lên, ông Thiện hỏi cặn kẽ và bắt vợ ghi lại họ tên, chức vụ, địa chỉ cơ quan. Ông nói:
- Ai đến đây cũng hứa hẹn quan tâm, giúp đỡ nhưng chẳng thấy giúp đỡ gì.
Tôi được biết Tết Nguyên đán năm nào, đồng chí Nguyễn Văn Trân cũng gửi thư chúc tết, hỏi thăm gia đình liệt sĩ Lò Văn Giá. Đầu năm nay, Chủ tịch Ủy ban TƯ MTTQ Việt Nam Phạm Thế Duyệt cũng tới thăm, tặng quà gia đình. Địa phương cũng quan tâm như tạo điều kiện cho các cháu liệt sĩ Lò Văn Giá vào học trường phổ thông, trường nghề, giới thiệu xin việc làm ở các cơ quan, xí nghiệp trong tỉnh...
Nhưng thực tế chưa được như những điều mong muốn. Tôi đã trực tiếp gặp ông Lò Văn Ninh, trưởng bản Cọ. Nhiều cán bộ địa phương đều thông cảm, xác nhận đời sống gia đình liệt sĩ Lò Văn Giá rất khó khăn, cần được giúp đỡ.
Và đây là sự giúp đỡ thiết thực, cụ thể, để gia đình này nhanh chóng ra khỏi tình trạng nghèo khó, bức xúc.
Đến thăm Đài tưởng niệm và thăm ngồi nhà sàn lớn, đẹp tặng cho gia đình anh hùng liệt sĩ Lò Văn Giá, người viết bài này nghĩ nếu như trích được một phần kinh phí xây dựng để giúp con cháu người đã khuất làm kinh tế thì tốt biết bao.
Đã đến lúc chúng ta đổi mới tư duy, ngay cả trong những hoạt động xã hội tình cảm này cũng không nên làm theo “phong trào” rầm rộ, phô trương “hoành tráng”! Hiệu quả và thiết thực phải là phương châm của mọi hoạt động quần chúng, xã hội.
