Trải qua ít nhất 10 cuộc họp giữa Chính phủ, Bộ Y tế và các đơn vị liên quan, cuối cùng, hợp đồng mua lô vắc-xin phòng COVID-19 từ AstraZeneca được thông qua. “Chúng tôi ký hợp đồng mua bán với hãng dược này lúc 11 giờ đêm khi mà 12 giờ cùng ngày, đại diện AstraZeneca cho biết, họ sẽ khoá sổ”, Thứ trưởng Trương Quốc Cường kể lại chuyện thương thảo hợp đồng mua 30 triệu liều vắc-xin với phóng viên Tiền Phong. “Đó là một quyết định táo bạo. Tôi cảm thấy nhẹ nhõm khi hôm nay, lô vắc-xin đầu tiên đã được hãng giao về Việt Nam”, ông nói ngày 24/2.
Trong khi vắc-xin đang khan hiếm trên thị trường thế giới, Việt Nam đã nỗ lực thương thảo thành công, tiếp nhận được vắc-xin đầu tiên trong Đông Nam Á. Để có vắc-xin cho Việt Nam, quá trình thương thảo, AstraZeneca giảm một phần vắc-xin cho một nước khác ở châu Á. “Liên minh châu Âu phản ứng dữ dội khi các nước trong khối đang cần vắc-xin, việc AstraZeneca của Anh chia sẻ vắc-xin COVID-19 cho một đơn vị ngoài châu Âu trong lúc dầu sôi lửa bỏng là điều khó chấp nhận. Nhưng rốt cuộc, chúng ta cũng có được vắc-xin, đó là điều quan trọng hơn cả”, vị đại diện tiết lộ.
Ông Ngô Chí Dũng, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Vắc-xin Việt Nam (VNVC), nói rằng, với sự hỗ trợ của Chính phủ và Bộ Y tế, VNVC đã thoả thuận phân phối vắc-xin từ AstraZeneca về Việt Nam. Qua nhiều vòng thẩm định về kho lạnh, tiêu chuẩn của hệ thống tiêm chủng vắc-xin cũng như nguồn lực tài chính, đối tác mới chấp nhận để VNVC phân phối vắc-xin về Việt Nam. “Khi ký hợp đồng này, chúng tôi đã phải đặt cọc số tiền hơn 650 tỷ đồng, một con số không nhỏ”, ông Dũng nói. Theo ông, đây là quyết định mạo hiểm vì trong hợp đồng nêu rõ vắc-xin vẫn khan hiếm và sẽ được phân phối về Việt Nam từ giữa năm 2021. “Tuy nhiên, lô vắc-xin về sớm hơn dự kiến này là một tín hiệu tích cực”, ông nói.
Việt Nam là nước đầu tiên ở Đông Nam Á nhận được vắc-xin từ AstraZeneca. Chính phủ Thái Lan cũng đã ký hợp đồng với AstraZeneca, nhưng theo đại diện AstraZeneca, vắc-xin chưa thể về Thái Lan trong thời điểm này. Ông Gareth Ward, Đại sứ Anh tại Việt Nam, nói: “Vắc-xin phòng COVID-19 của AstraZeneca và Đại học Oxford là một ví dụ điển hình của nền khoa học và sự đổi mới, sáng tạo của Vương quốc Anh. Tôi rất vui vì vắc-xin này giờ đây đã có mặt tại Việt Nam để triển khai chương trình tiêm chủng trong nước. Khoa học và sự hợp tác sẽ giúp chúng ta đánh bại được đại dịch”.
Miễn phí cho đối tượng ưu tiên
Đúng 10h55 phút sáng 24/2, lô vắc-xin phòng COVID-19 đầu tiên có mặt tại sân bay Tân Sơn Nhất, TPHCM. Vắc-xin được đưa về Việt Nam theo hợp đồng giữa Hệ thống tiêm chủng VNVC và AstraZeneca ký từ tháng 11/2020. VNVC đã đặt mua 30 triệu liều vắc-xin trong năm 2021. Số vắc-xin này được giao thành nhiều đợt, lô đầu tiên gồm 117.000 liều, có giá khoảng 12 tỷ đồng. Vắc-xin được đưa về hệ thống kho lạnh chuyên dụng của VNVC và AstraZeneca.
Ông Ngô Chí Dũng cho biết, VNVC hiện có 49 trung tâm tiêm chủng trên toàn quốc, với hơn 5.000 bác sĩ, điều dưỡng, nhân viên y tế, dịch vụ chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp cùng các nền tảng công nghệ cao… sẵn sàng phục vụ nhu cầu đăng ký, sắp xếp, điều phối và tiến hành tiêm chủng cho hàng chục triệu người. “Phương án phục vụ 3 ca, thậm chí 24/7 tại tất cả các trung tâm trên toàn hệ thống đã được chuẩn bị để phục vụ người dân được tiêm vắc-xin phòng COVID-19 sớm theo đúng chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Y tế”, ông nói.
Sau khi được thông quan và đưa về bảo quản lại kho lạnh âm sâu từ -40 độ C đến -80 độ C tại VNVC, vắc-xin đã được Viện Kiểm định Quốc gia vắc-xin và sinh phẩm y tế lấy mẫu kiểm định chất lượng. Trao đổi với phóng viên Tiền Phong ngày 24/2, TS. BS Đoàn Hữu Thiển, Viện trưởng Viện Kiểm định Quốc gia vắc-xin và sinh phẩm y tế, nói: “Với nỗ lực của mình, chúng tôi sẽ tiến hành kiểm định chất lượng nhanh nhất trong 5 ngày để vắc-xin được tiêm cho người dân”.
Trao đổi với phóng viên Tiền Phong, Thứ trưởng Trương Quốc Cường cho biết, sau khi kiểm định chất lượng, lô vắc-xin sẽ được tiêm cho đối tượng ưu tiên tuyến đầu chống dịch. “Trước mắt là miễn phí cho các đối tượng ưu tiên theo chỉ đạo của Thủ tướng”, ông cho biết.
