MBA Đổi mới sáng tạo & Trí tuệ nhân tạo Study-tour quốc tế tại Đại học đối tác hàng đầu thế giới Kết nối liên ngành với doanh nghiệp và Vingroup Giảng dạy đổi mới, dự án thực chiến Giảng viên xuất sắc từ giới học thuật & doanh nghiệp Quét QR Nhận thông tin chương trình HỌC BỔNG HÀO PHÓNG 50 - 100% HỌC PHÍ TOÀN CHƯƠNG TRÌNH
n Tổng Biên tập: PHÙNG CÔNG SƯỞNG n Phó Tổng Biên tập: LÊ MINH TOẢN n Tổ chức, biên tập: MINH TOẢN n Mỹ thuật: KIỀU ANH TÚ n Thiết kế bìa: Công ty cổ phần Emera - Nguyễn Đình Đề n Tòa soạn: 15 HỒ XUÂN HƯƠNG - HÀ NỘI | Tel: (024) 39439664 n Phát hành: Hà Nội: 0908988666 (NGUYỄN HẰNG) | Fax: (024) 39430693 TP Hồ Chí Minh: (028) 3469860 | Fax: (028) 38480015 n Chế bản tại: BÁO TIỀN PHONG n In tại CTY TNHH MỘT THÀNH VIÊN IN QUÂN ĐỘI 1 GIÁ: 99.000 ĐỒNG Báo Thanh Niên ra số đầu tiên 21/6/1925 đóng cột mốc khởi thủy cho nền báo chí Cách mạng Việt Nam. 100 năm qua, báo chí Cách mạng Việt Nam đã thực hiện xuất sắc sứ mệnh lịch sử vinh quang và cao cả của mình. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm và đánh giá cao sức mạnh của báo chí. Trong bức điện gửi Hội Nhà báo Á Phi (ngày 24/4/1965), Người viết: “Đối với những người viết báo chúng ta, cái bút là vũ khí sắc bén, bài báo là tờ hịch cách mạng”. Lời dạy của Bác luôn được đội ngũ những người làm báo chân chính khắc sâu và ghi nhớ. Họ có mặt trên mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế xã hội. Họ là những chiến sĩ xung kích ở những điểm nóng để thông tin nhanh nhạy, kịp thời, chân thực, chính xác và truyền lửa cách mạng. Với tinh thần đó họ luôn dấn thân, có mặt nơi đầu sóng, ngọn gió. Thấm nhuần lời dạy của Bác, trong Đại hội lần thứ 10, Hội Nhà báo Việt Nam, Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Trong các cuộc kháng chiến anh dũng chống xâm lược, bảo vệ Tổ quốc, báo chí nước ta đã trở thành một binh chủng quan trọng trên mặt trận tư tưởng; nhiều tác phẩm báo chí đã thực sự là “lời hịch cách mạng”, “tiếng gọi non sông” thúc giục đồng bào cả nước cùng ra trận. Trong phát biểu tại lễ trao giải Báo chí Quốc gia 21/6/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm (lúc đó là Chủ tịch nước) gửi gắm: “Tôi đề nghị tập trung xây dựng đội ngũ những người làm báo thực sự là những người lính trên mặt trận văn hóa tư tưởng, có “tâm sáng, lòng trong, bút sắc”, “vừa hồng, vừa chuyên”, phải luôn thường trực lời Bác dạy “Không biết rõ, hiểu rõ, chớ nói, chớ viết; khi không có gì cần nói, không có gì cần viết, cũng chớ nói, chớ viết càn”, “tất cả những người làm báo phải có lập trường chính trị vững chắc. Chính trị phải làm chủ. Đường lối chính trị đúng thì những việc khác mới đúng được”; kiên định lý tưởng, giá trị cao đẹp của nghề báo, tuân thủ nguyên tắc, giữ gìn đạo đức nghề nghiệp, có tinh thần tiến công, đấu tranh loại bỏ cái xấu, cái sai, bảo vệ cái đúng, cái tốt, luôn hết lòng, hết sức vì sự nghiệp chung”. Lời tâm huyết đó của Tổng Bí thư Tô Lâm là định hướng, kim chỉ nam hành động cho đội ngũ những người làm báo. Một kỷ nguyên mới đang mở ra với đầy cơ hội và không ít thách thức. Những người làm báo Cách mạng Việt Nam, hơn ai hết phải là người tiên phong nắm bắt thời cơ và đủ dũng khí khắc chế, hóa giải thách thức. Trong đội quân “soi đường cho quốc dân đi”, những người làm báo thấy được vinh quang và trách nhiệm nặng nề của mình để tự tin, tự chủ, tự cường và tự hào bước vào thời kì mới với sức bật mới vì một Việt Nam cường thịnh. T.P CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH, NGƯỜI KHAI LẬP BÁO CHÍ CÁCH MẠNG VIỆT NAM “NÓNG” NHỮNG CUỘC GỌI TỪ HOÀNG SA NGHỀ BÁO NHƯ ĐỊNH MỆNH TRONG SỐ NÀY THAY ĐỔI ĐỂ THỰC HIỆN SỨ MỆNH TRONG KỶ NGUYÊN MỚI 04 74 52 16 68 06 08 10 13 18 71 76 81 89 91 99 Vươn mình trên nội lực truyền thống Có một nhà báo kiệt xuất Võ Nguyên Giáp Trăm năm báo chí cách mạng đôi điều nhắn gửi Tiền Phong với sứ mệnh tiên phong Bức tranh báo chí thời đại số 27 30 35 41 44 Người đi từ Xuyên Cẩm Ký ức làm báo thời chiến của nhà thơ Hoài Vũ Lội ruộng ở Calimete Giữ báo in trong lòng giới trẻ Trên đường chữ, nhặt những từ bi 48 51 56 66 69 Những người “ăn cám trả vàng” Chiếc điện thoại không bao giờ tắt Những cuốn sổ đời tôi Vượt “tường lửa” vào trường gà quốc tế C1-888 Giữ mạch nguồn tử tế Thời vàng son của phóng viên nội chính Một lần được nguyên Chủ tịch nước duyệt bài Những khoảnh khắc vàng trên bầu trời Nâng bước thủ khoa ra đời như thế Làm báo cho người trẻ thì tư duy không thể già! Những đôi mắt cuối cùng tại Gaza www.tienphong.vn VƯƠN MÌNH CÙNG DÂN TỘC HẬU VỤ ÁN PMU 18 VÀ BỨC THƯ CHƯA TỪNG GỬI VỢ
Là người am hiểu tường tận tinh thần văn hóa Đông - Tây, kim cổ, đặc biệt sớm tiếp thu chủ nghĩa Marx - Lénine, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thấy rõ sức mạnh to lớn, diệu kỳ của báo chí trong sự nghiệp cách mạng, trong đời sống xã hội và trong việc nâng cao dân đức, dân trí. Từ thực tiễn hoạt động cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh càng coi trọng báo chí là một thứ vũ khí cách mạng sắc bén và đã sử dụng báo chí một cách tài tình, sáng tạo để tuyên truyền cách mạng, vận động quần chúng tham gia sự nghiệp cách mạng, đánh đổ thực dân đô hộ, giành độc lập và toàn vẹn lãnh thổ cho Tổ quốc. Trong quá trình hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sáng lập 9 tờ báo. Khi vừa mới 32 tuổi, Người đã cho ra tờ báo “Người cùng khổ” (Le Paria, năm 1923). Năm 1924, Người sáng lập tờ “Quốc tế Nông Dân”, năm 1925, cho ra tờ báo “Thanh Niên” và tờ “Lính Kếch Mệnh” (năm 1927, tiền thân của báo Quân đội nhân dân ngày nay); xuất bản tờ “Thân Ái” và “Tạp chí Đỏ”, số đầu tiên ra ngày 5/8/1930, đồng thời Người chỉ đạo và cộng tác mật thiết với các tờ báo Đảng như: “Búa Liềm”, “Tranh Đấu” và “Tiếng nói của chúng ta”. Sau khi về nước năm 1941, trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Người cho in tờ “Việt Nam Độc lập”, năm 1942, phát hành tờ “Cứu Quốc”, nhằm tuyên truyền, cổ động và tổ chức nhân dân các tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn và các đoàn thể cứu quốc của Mặt trận Việt Minh. Sau ngày tuyên bố Độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, ngày 7/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra chỉ thị thành lập Đài Phát thanh Quốc gia (nay là Đài Tiếng nói Việt Nam) và cho thành lập Hãng tin Quốc gia (nay là TTXVN), ngày 15/9/1945. Trong những năm chống thực dân Pháp xâm lược, Bác chủ trương ra báo “Sự Thật” (tiền thân của báo Nhân Dân). Số đầu tiên ra ngày 11/3/1951 và Bác đã có 28 năm gắn bó với tờ báo này. Người đã viết hàng trăm bài cho báo Nhân Dân để chỉ đạo, tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng. Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, phục vụ nhân dân, phục vụ Tổ quốc, Bác đã sử dụng trên 170 bút danh để viết trên 2.000 bài báo, với nhiều thể loại khác nhau: chính luận, tiểu phẩm, truyện ký, và thơ, mà thể loại nào cũng sắc bén, hấp dẫn người đọc và bằng nhiều thứ tiếng khác nhau, trong đó nhiều nhất tiếng Pháp, tiếng Anh, tiếng Trung và tiếng Nga. Ngoài ra Người còn sáng tác trên 300 bài thơ, 500 truyện, ký. Hầu hết nội dung các bài báo đề cập đến toàn bộ các vấn đề rộng lớn của cách mạng, của đời sống xã hội. Ngòi bút của Bác bao quát những vấn đề có ý nghĩa CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH, NGƯỜI KHAI LẬP BÁO CHÍ CÁCH MẠNG VIỆT NAM CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH KHÔNG CHỈ LÀ VỊ ANH HÙNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC, DANH NHÂN VĂN HÓA KIỆT XUẤT CỦA VIỆT NAM, MÀ CÒN LÀ NGƯỜI KHAI SINH, THÀNH LẬP VÀ LÀ NGƯỜI THẦY VĨ ĐẠI TRUYỀN DẠY CHO BÁO CHÍ CÁCH MẠNG VIỆT NAM. TRẦN MẠNH THƯỜNG quan trọng đang đặt ra, trong đó phân tích một cách sắc sảo, cụ thể, có lý có tình, đồng thời đưa ra các giải pháp thiết thực, khả thi... Đặc biệt trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, những bài viết của Bác là những lời kêu gọi, động viên có tác dụng to lớn, trở thành sức mạnh tinh thần cổ vũ toàn dân tham gia kháng chiến giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước. Những bài báo của Người dù theo thể loại nào, viết về vấn đề gì, đều mang sắc thái hết sức độc đáo, sáng tạo, ngắn gọn mà sâu sắc. Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là người sáng lập các tờ báo, mà còn là nhà quản lý, phóng viên, biên tập... Thật vậy, năm 1921, để tập hợp các lực lượng cùng chí hướng, Nguyễn Ái Người làm báo học Người là “tuyệt nhiên không ham muốn công danh, phú quý chút nào” là “ít lòng ham muốn về vật chất”, là “phải suốt đời phấn đấu cho độc lập của Tổ quốc, tự do hạnh phúc cho đồng bào”. Bác Hồ viết báo tại Hà Nội www.tienphong.vn 4
Quốc (Hồ Chí Minh) đã lập “Hội Liên hiệp Thuộc địa” và xuất bản tờ báo “Người cùng khổ” (Le Paria), làm cơ quan ngôn luận. Nguyễn Ái Quốc vừa là chủ bút, vừa là phóng viên, biên tập viên. Số báo đầu tiên ra ngày 1/4/1922. Bác trở thành trụ cột của tờ báo. Mặc dù bị hạn chế về tài chính, kinh nghiệm trị sự còn non nớt, bạn đọc của báo phần lớn ở xa... nhưng mỗi số Le Paria in với số lượng hàng nghìn bản, đều bán hết. Điều đó cho thấy vai trò và sự cần thiết trong việc xây dựng tình đoàn kết là sự hiểu biết, đồng cảm giữa những người cộng sản bản xứ trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân xâm lược. Là người trực tiếp phụ trách chính về nội dung của tờ báo, in ấn, xuất bản và phát hành báo “Người cùng khổ”, Nguyễn Ái Quốc thực sự trở thành linh hồn của tờ báo từ việc tổ chức biên tập, công tác tòa soạn và gửi báo cho các thuộc địa, thậm chí Người còn tự mình đi bán báo. Lý giải vì sao lấy tên báo là “Le Paria” (Người cùng khổ), Nguyễn Ái Quốc nói rằng “Người Pháp cũng thích chơi chữ. Nay ra tờ báo ở ngay giữa lòng thủ đô Paris hoa lệ. Tuy là tiếng nói đầu tiên của dân chúng thuộc địa, nhưng chưa có thanh thế, thì lấy tên báo “Paria” là hay nhất. Paria nguyên là tiếng của Ấn Độ dùng để gọi những người đã mất hết quyền lợi về tôn giáo và xã hội, còn người Pháp dùng để gọi người cùng khổ”. Đặc biệt tháng 6/1925, tại Quảng Châu, Trung Quốc Nguyễn Ái Quốc đã sáng lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên và ra tờ báo “Thanh Niên”. Số đầu tiên ra ngày 21/6/1925, là ngày khai sinh ra nền báo chí cách mạng Việt Nam. Sau Cách mạng tháng Tám thành công, dù bận trăm công nghìn việc, nhưng Người vẫn luôn luôn quan tâm đến sự phát triển nền báo chí cách mạng. Bởi xuất phát từ quan điểm: “Tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho nước ta hoàn toàn được độc lập, nhân dân ta hoàn toàn được tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”, nên trong bài phát biểu tại Đại hội Hội Nhà báo Việt Nam lần thứ II (4/1959), Người nói rất rõ về mục tiêu, tôn chỉ báo chí cách mạng Việt Nam: “Báo chí của ta phải phục vụ nhân dân lao động, phục vụ chủ nghĩa xã hội, phục vụ cho cuộc đấu tranh, thực hiện thống nhất nước nhà, cho hòa bình thế giới”. Suy rộng ra câu nói ấy là báo chí cách mạng phải phục vụ sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và đóng góp tích cực cho hòa bình thế giới và mục tiêu của thời đại là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Chủ tịch Hồ Chí Minh coi các nhà báo là những chiến sỹ cách mạng và “nói đến báo chí trước hết phải nói đến những người làm báo”. Theo Bác đối với người làm báo “cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”. Vì thế Người căn dặn: “Báo chí là người tuyên truyền, người cổ động, người tổ chức, người lãnh đạo chung. Do đó, nhiệm vụ của người làm báo rất quan trọng và vô cùng vẻ vang. Muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ ấy thì phải cố gắng học tập chính trị, nâng cao tư tưởng, đứng vững trên lập trường giai cấp vô sản, phải nâng cao trình độ văn hóa, phải đi sâu vào nhiệm vụ của mình. Cần phải luôn luôn cố gắng mà cố gắng thì nhất định thành công”. Với vai trò, vị trí quan trọng của nhà báo, Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu những người làm báo “phải thường xuyên tu dưỡng đạo đức cách mạng, trau dồi tư tưởng, học tập chính trị để nắm vững chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đi sâu vào thực tế cuộc sống, vào quần chúng lao động, luôn luôn rèn luyện nghiệp vụ, mài sắc ngòi bút của mình, đặc biệt phải trau dồi lập trường chính trị vững chắc”. Hiện nay tình hình thế giới diễn biến phức tạp, khó lường, ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình nước ta, vì vậy, người làm báo cách mạng Việt Nam cần phải cảnh giác cao độ, luôn tuân thủ tôn chỉ, mục đích của từng tờ báo mà mình phục vụ. Xa rời điều này, cũng đồng nghĩa với việc làm trái quan điểm của Người. Bởi người làm báo học Người là “tuyệt nhiên không ham muốn công danh, phú quý chút nào” là “ít lòng ham muốn về vật chất”, là “phải suốt đời phấn đấu cho độc lập của Tổ quốc, tự do hạnh phúc cho đồng bào”. Tuyệt đối không vi phạm đạo đức cách mạng. Mỗi một người làm báo cần ghi nhớ và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong cuộc sống, đặc biệt trong hành nghề và tác nghiệp. Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là người sáng lập báo chí cách mạng Việt Nam, là tác giả của một khối lượng không nhỏ các bài báo, đóng góp to lớn vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, Bác còn là người thầy vĩ đại của báo chí cách mạng Việt Nam với những lời chỉ dạy sâu sắc về nghề báo, người làm báo. Bác căn dặn các nhà báo: Trước khi đặt bút xuống trang giấy, người viết cần tự mình phải thật sáng tỏ “Ta viết cho ai? Viết để làm gì? Và viết như thế nào? Để làm tốt nhiệm vụ của mình, Bác yêu cầu nhà báo phải biết tự phê bình và phê bình. Bác coi đó là “vũ khí cần thiết, sắc bén, giúp cho chúng ta sửa chữa sai lầm và phát huy ưu điểm”. Là một nhà báo cách mạng, “viết cũng như mọi việc khác phải có chí, chớ giấu dốt”. q Nói về phong cách báo chí, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: Viết báo phải súc tích, đại chúng. Súc tích không hoàn toàn đồng nghĩa với sự ngắn gọn, tuy rằng giữa chúng có những điểm tương đồng. Bài báo có thể dài, nhưng không rỗng tuếch. Nghĩa là khi diễn đạt ngôn ngữ không thừa, không thiếu. Về vấn đề đại chúng, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: Mỗi chữ viết phải tỏ rõ tư tưởng và lòng mong muốn của quần chúng, phải luôn luôn dùng lời lẽ giản dị, thiết thực mà ai cũng hiểu được. Bài viết phải đủ thông tin, có sức cuốn hút, hấp dẫn. Ảnh tư liệu www.tienphong.vn 5
Năm nay là tròn 100 năm nền báo chí Cách mạng Việt Nam ra đời và đồng hành chặt chẽ cùng dân tộc ở mọi thời kỳ. Xuyên suốt một thế kỷ đó, có hai địa chỉ đỏ của báo chí Việt Nam xuất hiện và trở thành đôi cánh nâng đỡ các thế hệ nhà báo trong sự nghiệp phụng sự cách mạng, Tổ quốc và dân tộc, xứng đáng là địa điểm về nguồn của các nhà báo Việt Nam. TRƯỜNG DẠY LÀM BÁO HUỲNH THÚC KHÁNG “Thủ đô gió ngàn” Thái Nguyên không chỉ là đầu não của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, giành độc lập tự do cho dân tộc mà còn là cội nguồn của nền báo chí Cách mạng Việt Nam. Nơi đây, Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng đã được thành lập ở xã Tân Thái, huyện Đại Từ. Ngày 4/4/1949, khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đang ở giai đoạn ác liệt nhất, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sáng lập, đặt tên và chỉ thị cho Tổng bộ Việt Minh thành lập Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng do đồng chí Đỗ Đức Dục, Phó Bí thư Tổng bộ Việt Minh làm Giám đốc; đồng chí Xuân Thủy làm Phó giám đốc. Do hoàn cảnh kháng chiến ngặt nghèo, trường chỉ tổ chức duy nhất một khóa học ngắn hạn gồm 42 học viên là cán bộ chính trị, quân sự, báo chí của cả nước. Tuy nhiên, ở khoá đào tạo hiếm hoi này, các học viên đã được truyền đạt kiến thức làm báo quý giá. Bởi một lẽ, các giảng viên đều là những lãnh đạo giàu kinh nghiệm chính trị, vốn sống phong phú như Trường Chinh, Võ Nguyên Giáp, Hoàng Quốc Việt, Trần Huy Liệu, Tố Hữu, Lê Quang Đạo cùng những nhà hoạt động văn hóa văn nghệ nổi tiếng như Nam Cao, Thế Lữ, Tú Mỡ, Xuân Diệu, Nguyễn Huy Tưởng, Nguyễn Tuân, Nguyễn Đình Thi… Tổng Bí thư Trường Chinh tháng 6/1949 đã viết về “ngôi trường báo chí cách mạng” đầu tiên của Việt Nam như sau: “Khóa thứ nhất trường Huỳnh Thúc Kháng này là một thí nghiệm rất hay.Tôi tin rằng sau khi rút tỉa kinh nghiệm của khóa này, Tổng hội Việt Minh sẽ thành công hơn trong việc đào tạo cán bộ chiến đấu với quân thù bằng ngòi bút và hướng dẫn dư luận quốc dân”. Còn trong “Thư gửi lớp học viết báo Huỳnh Thúc Kháng” năm 1949, một trong hai lá thư mà nhà báo cách mạng lỗi lạc Hồ Chí Minh - người chưa từng dừng việc “dùng ngòi bút làm vũ khí cho cách mạng” ngay cả khi đã trở thành Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa - đã nêu rõ những tiêu chí tối quan trọng của một nhà báo. “Đối tượng của tờ báo là đại đa số dân chúng. Một tờ báo không được đại đa số dân chúng ham chuộng thì không xứng đáng là một tờ báo”. Người cũng căn dặn đội ngũ làm báo rằng: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”. Lời dạy đó đã được lớp lớp thế hệ nhà báo Việt Nam ghi nhớ. Có thể khẳng định, Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng là ví dụ điển hình của cách dạy và học nghiêm túc dù trong hoàn cảnh kháng chiến vô cùng khó khăn. 42 học viên và 29 giảng viên đều là những hạt nhân của báo chí cách mạng, góp phần làm nên những trang sử vẻ vang của báo chí nước nhà. Từ đây, các hạt giống đỏ của nền báo chí Cách mạng Việt Nam lan toả đi muôn nơi, tiếp tục đem kiến thức làm báo được truyền đạt để phổ biến rộng rãi hơn và áp dụng vào thực tiễn tác nghiệp tại các tờ báo của mình. Hơn thế nữa, tất cả những nhân tố này đều đã góp phần tích cực trong việc tôi luyện một nền báo chí Cách mạng “vừa hồng, vừa chuyên”, lại gắn VƯƠN MÌNH trên nội lực truyền thống Đoàn lãnh đạo báo chí và Hội Nhà báo Việt Nam thắp hương trước bức phù điêu khắc họa 48 chân dung ban giám hiệu, giảng viên và học viên của lớp học đào tạo báo chí đặc biệt của Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng NGÀY 21/6/1925, TẠI SỐ NHÀ 13 ĐƯỜNG VĂN MINH, QUẢNG CHÂU (TRUNG QUỐC), TỜ BÁO “THANH NIÊN” DO LÃNH TỤ NGUYỄN ÁI QUỐC SÁNG LẬP, RA MẮT SỐ ĐẦU TIÊN, KHƠI NGUỒN CHO NỀN BÁO CHÍ CÁCH MẠNG VIỆT NAM. ĐẾN NĂM 1985, NGÀY 21/6 CHÍNH THỨC ĐƯỢC LẤY LÀM NGÀY BÁO CHÍ VIỆT NAM. Các nhà báo thế hệ hậu bối trong lớp học được phục dựng và tấm bảng ghi sĩ số 42 học viên của trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng HẢI AN www.tienphong.vn 6
tiền thân của Hội nhà báo Việt Nam - đã được tổ chức trong ngôi nhà sàn 2 tầng, 8 mái, nơi làm việc, hội họp của Tổng hội Việt Minh. Đại hội đã thống nhất thông qua điều lệ, chương trình hoạt động, bầu ra Ban chấp hành Hội gồm 10 nhà báo do nhà báo Xuân Thủy làm Chủ tịch. Với sự ra đời của Hội những người viết báo Việt Nam, hoạt động báo chí trong thời kỳ kháng chiến đã được nâng lên một tầm cao mới, góp phần cổ vũ, động viên quân và dân cả nước làm nên thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Theo đồng chí Lê Quốc Minh - Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, từ 300 hội viên khi mới thành lập, đến nay Hội Nhà báo Việt Nam đã phát triển lớn mạnh với trên 25.500 hội viên gồm nhà báo, phóng viên, nhân viên hoạt động báo chí. Mọi đại dương đều bắt đầu từ những nguồn suối nhỏ. Lực lượng hùng hậu của Hội Nhà báo Việt Nam hôm nay cũng xuất phát từ những con người đã dự đại hội trong căn nhà sàn đơn sơ giữa xóm Roòng Khoa của 74 năm trước. Mạch nguồn vẫn đang tiếp tục được gìn giữ và tiếp nối. Theo lời chia sẻ của đồng chí Lê Quốc Minh trong chuyến về nguồn vào tháng 4/2025, những người làm báo may mắn hơn thế hệ cha anh, không phải viết báo trong bom đạn, nhưng lại đối mặt với một mặt trận mới đầy cam go, mỗi ngày phải vượt qua hàng nghìn, hàng vạn tin giả trong cơn bão thông tin hỗn loạn từ mạng xã hội. Do đó, mỗi nhà báo phải trở thành chiến sĩ trên không gian mạng, bảo vệ độc giả khỏi làn sóng xâm lăng văn hóa, những luận điệu xuyên tạc tinh vi; phải liên tục chạy đua với tốc độ internet, học cách sử dụng những công cụ mới mỗi ngày, trong khi vẫn giữ vững cốt cách người làm báo chân chính. Có như thế, đội ngũ báo chí Cách Mạng hôm nay mới bước vững chắc hành trình mà nhà báo Hồ Chí Minh cùng 48 bậc tiền bối của trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng đã vạch ra để tiến vào kỷ nguyên báo chí thời đại số đầy cam go và thách thức. q bó chặt chẽ với sự nghiệp cách mạng của toàn dân tộc cho đến ngày đất nước hoàn toàn độc lập, tự do. Đặt chân đến địa chỉ đỏ này trong những ngày tháng Sáu lịch sử của nghề báo, chúng tôi đều cảm thấy xúc động và cảm phục trước tầm nhìn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhà báo vĩ đại của nền báo chí Cách mạng Việt Nam, bởi Người đã sớm nhìn thấy tầm quan trọng của việc đào tạo và bồi dưỡng phẩm chất báo chí chính trị cho những chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng. Giờ đây, khi nền báo chí Cách mạng Việt Nam bước sang tuổi bách niên, trên nền cũ của trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng năm xưa đã hiện diện công trình Di tích Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng được khánh thành vào năm 2024 để ghi dấu một địa chỉ thiêng liêng của mọi thế hệ nhà báo. Nơi đây có nhà trưng bày - bảo tàng thu nhỏ về Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng, dưới hình thức căn nhà cấp 4 rộng 80m2 xây trên đồi cao, phỏng dựng theo tài liệu ghi chép và một số hình ảnh tư liệu để lại. Trong nhà trưng bày đã tái tạo lớp làm báo năm xưa cùng những thông tin, hình ảnh dựng lại lịch sử đáng tự hào của Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng. Bên cạnh đó là một nhà sàn dùng làm nơi trưng bày về Báo chí Chiến khu Việt Bắc 1946-1954, rộng 80m2. Hạng mục này phỏng dựng từ ngôi nhà sàn của Tổng bộ Việt Minh, nơi chỉ đạo trực tiếp các hoạt động báo chí kháng chiến và cũng là nơi thành lập Hội Nhà báo Việt Nam năm 1950. Ở không gian ngoài trời khoáng đạt gió ngàn Việt Bắc là một bức phù điêu bằng đồng khắc họa chân dung các thành viên ban giám hiệu, giảng viên và học viên của lớp học đào tạo báo chí đặc biệt này cùng dòng chữ “Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng” vuông vắn, sắc sảo. Ngoài ra, còn có một hội trường xây trong lòng đồi phục vụ hội nghị, hội thảo và quảng trường mini phục vụ tổ chức sự kiện rộng 200m2. Những công trình này sẽ dùng để tổ chức đón tiếp các đoàn khách tham quan, các nhà báo về nguồn, các sinh viên đến học tập và trải nghiệm về lịch sử báo chí, đồng thời là nơi tổ chức các hội nghị, hội thảo về báo chí, tổ chức các chương trình đào tạo ngắn hạn. NƠI KHAI SINH HỘI NHÀ BÁO VIỆT NAM Cách Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng không xa là nơi khai sinh Hội Nhà báo Việt Nam, nằm tại xóm Roòng Khoa, xã Điềm Mặc, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên. Tại đây có không gian trưng bày lịch sử ra đời báo chí cách mạng Việt Nam qua các thời kỳ. Công trình nhà trưng bày di tích lịch sử được xây dựng rất khang trang bởi đây là nơi lưu giữ và trưng bày nhiều hiện vật, hình ảnh gắn liền với sự ra đời, phát triển và hoạt động của báo chí nước nhà và những hình ảnh về hoạt động báo chí của nhà báo Nguyễn Ái Quốc và sau này là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Những tài liệu, hiện vật ở địa chỉ đỏ này đã giúp những thế hệ người làm báo sau này hiểu rõ hơn về sự nghiệp báo chí của các bậc nhà báo tiền bối, về điều kiện sống và tác nghiệp báo chí của biết bao thế hệ đi trước. Những đúc kết tư tưởng từ quá trình xem - nghe - ngẫm đó chính là bài học quý giá để lớp sóng sau có thể kế thừa xứng đáng truyền thống anh hùng của thế hệ làm báo cha anh. Tại đây, thế hệ nhà báo trẻ chúng tôi được biết rằng, chỉ vài tháng sau khi khoá học duy nhất của Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng kết thúc, tình hình kháng chiến chuyển sang một giai đoạn mới. Trong giai đoạn chuyển giao giữa năm 1949 và 1950, một số cơ quan như Mặt trận Liên Việt, Hội Phụ nữ Việt Nam, Báo Cứu quốc... đã đến ở và đặt trụ sở tại xóm Roòng Khoa. Cũng chính ở địa điểm này, ngày 21/4/1950, Đại hội lần thứ nhất của Hội những người viết báo Việt Nam - Sau 100 năm hình thành và phát triển, nền báo chí Cách mạng Việt Nam đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Chủ tịch Hồ Chí Minh giao phó là dùng ngòi bút của mình để phục vụ cách mạng, phục vụ công cuộc kháng chiến chống Pháp cứu quốc, tiếp đó tiếp sức chiến đấu cho cuộc kháng chiến chống Mỹ để thống nhất non sông, xây dựng xã hội chủ nghĩa. Bảng xếp hạng Di tích Lịch sử Quốc gia cho Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng do Bộ Văn Hóa - Thể thao - Du lịch trao năm 2019 Chân dung cố Đại tướng Võ Nguyên Giáp, một trong những giảng viên của trường dạỵ làm báo Huỳnh Thúc Kháng, cùng bút tích của ông về nhiệm vụ thành lập trường www.tienphong.vn 7
TỪ DUYÊN NỢ… Trong không gian đậm đặc ký ức về báo chí tại Bảo tàng Báo chí Việt Nam, thạc sỹ Nguyễn Thị Minh Châu cẩn thận lật từng trang tài liệu quý về những ngày làm báo chuyên nghiệp của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và rưng rưng kể: Trong quá trình chuẩn bị tư liệu cho sự kiện trưng bày về nhà báo, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, các cán bộ Bảo tàng Báo chí Việt Nam đã may mắn sưu tầm được các tài liệu, hiện vật quý về quá trình hoạt động báo chí, đặc biệt là khoảng thời gian Đại tướng làm báo trước Cách mạng tháng Tám 1945, đang lưu giữ tại Thư viện quốc gia Pháp. “Được sự giúp đỡ của các đồng nghiệp nước bạn, chúng tôi đã tìm thấy số báo L’Annam, ra thứ Năm, ngày 24/3/1927, đăng trên trang nhất bài viết “Hue: Quel singulier régime dans un collège!” (Huế: chế độ lạ kỳ trong một trường quốc học!), với bút danh Trac Anh (Trắc Ánh). Đây là bài báo đầu tiên của cậu học trò Võ Giáp, 16 tuổi, học năm thứ 2 của Trường Quốc học Huế”– chị Minh Châu kể. Theo chị Minh Châu, bài báo tố cáo nền giáo dục ngu dân, lên án lối cai trị hà khắc và âm mưu thâm độc của những kẻ tự nhận là “khai hóa” và “bảo hộ”. Ngay sau khi đọc bài báo, Luật sư Phan Văn Trường, Chủ nhiệm Báo L’Annam đã phải thốt lên:“Một cây bút mới xuất hiện lần đầu ở bản xứ này, mà có giọng văn sắc sảo như giọng văn Nguyễn Ái Quốc bên Paris”. Chị Minh Châu cho biết, nhà văn Lady Borton, người có nhiều công trình nghiên cứu về Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp, cho rằng bài báo đầu tiên của Đại tướng đã được đăng trên báo L’Annam. T u y nhiên, do bút danh lạ, và do tiêu đề bài báo khác với n h a n đề mà Đ ạ i CÓ MỘT NHÀ BÁO KIỆT XUẤT Võ Nguyên Giáp tướng Võ Nguyên Giáp đã nêu trong một lần phỏng vấn, làm các nhà nghiên cứu không tìm thấy ngay bài báo đầu tiên này. Trong cuốn sách Đại tướng Võ Nguyên Giáp thời trẻ, tác giả Trung tướng Phạm Hồng Cư cũng nhắc tới đầu đề bài báo đầu tiên của Đại tướng với tựa đề bằng tiếng Pháp như một khẩu hiệu đấu tranh, một tiếng thét căm hờn: “À bas le tyranneau de Quoc hoc!” (Đả đảo tên bạo chúa trường Quốc học). Tuy nhiên, bài báo này đã bị toà soạn biên tập thành “Huế: chế độ lạ kỳ trong một trường quốc học!”. Theo Thạc sỹ Minh Châu, nguyên do ra đời bài báo nói trên là nhân đám tang cụ Phan Chu Trinh, phong trào học sinh yêu nước miền Trung nổi lên đòi thả cụ Phan Bội Châu, dẫn tới cuộc bãi khóa lớn của học sinh năm 1927, bắt đầu từ Trường Quốc học Huế. Một số học sinh trong đó có Võ Giáp đã bị đuổi học.“Tôi nảy ra ý định viết một bài báo với tiêu đề“Đả đảo tên bạo chúa ở trường Quốc học”. Phải viết bằng tiếng Pháp để gửi cho tờ L’Annam xuất bản ở Sài Gòn, do luật sư Phan Văn Trường làm chủ nhiệm. Đây là tờ báo dám công khai đả kích thực dân Pháp. Bài báo có tiếng vang ở Huế và nhiều nơi. Mối duyên nợ với báo chí bắt đầu từ đây”– Đại tướng Võ Nguyên Giáp kể lại trong bài viết “Mười lăm năm làm báo trước Cách mạng Tháng Tám” đăng HOÀNG NAM “SỰ NGHIỆP QUÂN SỰ KIỆT XUẤT CỦA ĐẠI TƯỚNG VÕ NGUYỄN GIÁP ĐÃ “ÁT” MẤT MỘT NHÀ BÁO KIỆT XUẤT VÕ NGUYỄN GIÁP. ÔNG LÀM BÁO CHUYÊN NGHIỆP TRONG MỘT THỜI GIAN NGẮN NHƯNG ĐÃ ĐỂ LẠI MỘT GIA TÀI ĐỒ SỘ KHÔNG KÉM PHẦN “LỪNG LẪY” - THẠC SỸ NGUYỄN THỊ MINH CHÂU NGƯỜI NGHIÊN CỨU BÁO CHÍ TẠI BẢO TÀNG BÁO CHÍ VIỆT NAM BẮT ĐẦU CÂU CHUYỆN. Thạc sỹ Nguyễn Thị Minh Châu trong một lần về quê của Đại tướng ở làng An Xá, xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy để thu thập tài liệu Bài báo viết về cuộc đình công của công nhân vùng mỏ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp được trung bày tại Bảo tàng Báo chí Việt Nam www.tienphong.vn 8
trên Tạp chí Nhà báo và Công luận số tháng 8/1991. …ĐẾN GIA TÀI ĐỒ SỘ Theo Thạc sỹ Minh Châu, từ bài báo đầu tiên này, cuộc đời Đại tướng Võ Nguyên Giáp gắn chặt với báo chí, dùng báo chí làm công cụ hữu hiệu cho hoạt động đấu tranh Cách mạng, thể hiện trí dũng song toàn của một vị Đại tướng. Có lẽ trên thế giới, hiếm có một người từng kinh qua mọi vị trí của nghề báo như Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Từ Chủ tịch hội, Tổng Biên tập, biên tập viên, phóng viên đến thư ký tòa soạn, trình bày, đưa nhà in, sửa morát và… phát hành báo. Ở tuổi 16 đã bị đuổi học, cậu học trò Võ Giáp được giới thiệu vào làm việc tại nhà xuất bản Quan Hải Tùng Thư do nhà yêu nước Đào Duy Anh sáng lập và Báo Tiếng Dân của cụ Huỳnh Thúc Kháng. Từ đây, Võ Giáp bắt đầu học nghề làm báo và nhanh chóng viết được nhiều thể loại, trong đó có loạt bài tuyên truyền chủ nghĩa Mác dưới dạng phổ thông và còn viết hàng chục bài báo khác về các vấn đề chính trị - xã hội, triết học, bình luận quốc tế trong chuyên mục “Thế giới thời đàm”. Năm 1930, sau khi sự kiện Xô Viết Nghệ Tĩnh, nhà báo Võ Nguyên Giáp bị bắt giam hơn một năm, bị trục xuất khỏi Huế. Ra Hà Nội, trong khi chưa bắt được liên lạc với Đảng, Võ Nguyên Giáp vừa tự học vừa dạy học ở Trường tư thục Thăng Long. Tháng 5/1936, khi nghe tin Mặt trận Bình dân thắng thế ở Pháp, nhà báo Võ Nguyên Giáp nghĩ ngay tới chuyện ra một tờ báo để đón thời cơ. Ông cùng một số giáo sư tiến bộ ở Trường Tư thục Thăng Long góp tiền mua lại tờ Hồn Trẻ của Hướng đạo sinh. Ngày 6/6/1936 tờ Hồn Trẻ tập mới ra đời. Có thể nói đây là tờ báo tiếng Việt đầu tiên công khai cổ động đấu tranh cho các khẩu hiệu dân sinh, dân chủ, đòi đại xá chính trị phạm, ủng hộ Mặt trận Bình dân Pháp… Báo rất được bạn đọc hoan nghênh, in ra không đủ bán. Ra đến số 5 thì nhà cầm quyền ra lệnh đóng cửa. Ngày đó, ra báo tiếng Việt bị o ép, song ra báo tiếng Pháp dễ hơn nên nhà báo Võ Nguyên Giáp chuyển sang làm báo tiếng Pháp. Ông cộng tác với Nguyễn Thế Rục, đảng viên Đảng Cộng sản Pháp xuất bản tờ Le Travail (Lao Động). Ngày 16/9/1936, Báo Le Travail do nhà báo Võ Nguyên Giáp Tranh vẽ Đại tướng Võ Nguyên Giáp thời làm báo chuyên nghiệp của tác giả Nguyễn Doãn Sơn “Nghề làm báo hao tâm tổn trí, gian khổ nhưng người làm báo được đền bù xứng đáng là niềm vui khi thấy tác dụng và hiệu quả của tờ báo trong đông đảo bạn đọc”. Đại tướng VÕ NGUYÊN GIÁP Bài báo đầu tiên của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đăng trên Báo L’Annam “Nghề báo là một nghệ thuật đầy hứng thú. Sau này khi đã chuyển qua công tác quân sự, tôi thấy làm một số báo cũng như tổ chức một trận đánh hiệp đồng. Đó là công việc luôn khẩn trương”. Đại tướng VÕ NGUYÊN GIÁP vừa là chủ bút, vừa là biên tập viên chính ra đời. Báo ra được 30 số đến 16/4/1937 tiếp tục bị đóng cửa. Lúc này, nhiều tờ báo tiếng Pháp và tiếng Việt được Đảng chỉ đạo xuất bản công khai. Báo tiếng Pháp có các tờ Rassemblement (Tập hợp), En Avant (Tiến lên), Notre Voix (Tiếng nói của chúng ta); báo tiếng Việt có Thế giới, Đời nay, Tin tức, Ngày mới… Võ Nguyên Giáp hăng say làm báo dù hầu như không có nhuận bút và phụ cấp. Khi nghe tin có cuộc bãi công lớn của công nhân vùng mỏ, ông đã nhờ đồng nghiệp nhường thời gian giảng bài trước, rồi lên xe đạp 200km từ Hà Nội về Cẩm Phả để viết bài đăng báo. Cuộc bãi công nổ ra ngày 13/11/1936 lúc đầu với trên một vạn thợ mỏ Cẩm Phả tham gia, sau một tuần lan ra khắp vùng mỏ với trên năm vạn người tham gia. Những bài báo của Võ Nguyên Giáp đăng liên tiếp trên báo Le Travail đã gây được sự chú ý của dư luận trong nước và cả ở Pháp, tạo sự ủng hộ đối với cuộc đấu tranh của thợ mỏ. Trung tướng Hồng Cư, viết trên Báo Quân đội nhân dân: “Thời gian này, anh Giáp làm việc rất hào hứng, mặc dù sức khỏe của anh không tốt cho lắm… Có lần cùng một lúc, các anh Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Hoàng Hữu Nam đều bận việc đột xuất, không kịp viết bài, anh Giáp ngồi từ 6 giờ chiều đến 6 giờ sáng hôm sau, viết kín một thếp giấy 48 trang và bố cục, trình bày xong cả một số báo cho kịp đưa xuống nhà in. Sau đó ăn điểm tâm, lại tới trường Thăng Long dạy học”. Theo Thạc sỹ Nguyễn Thị Minh Châu, với tài năng và uy tín của mình, năm 1937, Võ Nguyên Giáp được bầu làm Chủ tịch Ủy ban báo chí Bắc Kỳ. Tháng 5/1940, Võ Nguyên Giáp được Xứ ủy Bắc kỳ cử sang Vân Nam (Trung Quốc) hoạt động Cách mạng và làm báo cùng với lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. Từ đây Võ Nguyên Giáp được Đảng và Bác Hồ giao ra báo và làm chủ bút của nhiều tờ báo. Sau Cách mạng tháng Tám thành công, với nhiều trọng trách mới, giữa bộn bề công việc, Đại tướng Võ Nguyên Giáp vẫn tích cực tham gia hoạt động báo chí với nhiều bài viết quan trọng, mang tầm định hướng chiến lược. q www.tienphong.vn 9
…Qua 100 năm xây dựng và phát triển, nền báo chí cách mạng Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ cả về số lượng, chất lượng, chương trình, nội dung ấn phẩm, bước đầu đã làm chủ công nghệ truyền thông hiện đại. Nhiều cơ quan báo chí đã phát triển thành cơ quan báo chí đa phương tiện ngang tầm khu vực và thế giới. Đội ngũ những người làm báo ngày càng lớn mạnh, vững vàng về bản lĩnh chính trị, giỏi về nghiệp vụ, gương mẫu về đạo đức nghề nghiệp và thực hiện tốt chức trách xã hội. Bên cạnh những mặt tích cực, sự tác động mặt trái của kinh tế thị trường, mở rộng giao lưu hợp tác đã tác động không nhỏ tới báo chí, đội ngũ những người làm báo Việt Nam. Quá trình toàn cầu hóa cùng bùng nổ của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, mạng xã hội không chỉ mang đến những cơ hội mà còn đặt ra nhiều thách thức đối với báo chí cách mạng. Để tiếp tục hoàn thành sứ mệnh của mình, đồng hành cùng dân tộc trong kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng, cấp ủy của các cơ quan báo chí, hội nhà báo các cấp cần quán triệt đầy đủ, sâu sắc hơn nữa nguyên tắc: Đảng lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện đối với hoạt động báo chí nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước. Đây là vấn đề có tính cốt lõi, căn bản đã được lịch sử báo chí cách mạng chứng minh là bản chất của nền báo chí cách mạng Việt Nam. Báo chí phải bám sát quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng; theo sát hơi thở của cuộc sống, của thời đại; tuyên truyền thường xuyên, liên tục về những việc lớn, quan trọng, cấp bách mà hiện nay toàn Đảng và cả hệ thống chính trị đang tập trung tổ chức thực hiện, như: cuộc cách mạng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; chiến lược phát triển của kinh tế - xã hội trong kỷ nguyên phát triển mới; đột phá phát triển khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; hội nhập quốc tế trong tình hình mới; công tác xây dựng và thực thi pháp luật đáp ứng được yêu cầu phát triển của đất nước. Tuyên truyền, phản ánh thông tin có chiều sâu, đảm bảo khách quan, kịp thời, sâu sắc về các hoạt động chuẩn bị cho Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới TRĂM NĂM BÁO CHÍ CÁCH MẠNG Đại hội XIV của Đảng, đồng thời phản ánh kịp thời tâm tư nguyện vọng của cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Tích cực, quyết liệt tiến hành đổi mới, sắp xếp, tinh gọn hệ thống cơ quan báo chí theo hướng tinh – gọn – mạnh; tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, tính hấp dẫn, sức thuyết phục trong công tác thông tin, tuyên truyền của hệ thống báo chí. Mỗi cơ quan báo chí hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích, chú trọng tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận về đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trên các ấn phẩm, nền tảng, các loại hình báo chí, nhất là trên internet, mạng xã hội, góp phần bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước. Cần đặc biệt coi trọng vấn đề đạo đức nghề nghiệp… Các cơ quan báo chí cần phối hợp chặt chẽ với các cấp hội nhà báo, tăng cường quản lý đội ngũ những người làm báo thuộc cấp mình gắn với trách nhiệm người đứng đầu trong cơ quan báo chí và tổ chức hội nhà báo. Yêu cầu người làm báo phải thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích của cơ quan báo chí, chú trọng nâng cao chất lượng, đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện phẩm chất, đạo đức, năng lực công tác cho những người làm báo chí, truyền thông. Xây dựng đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí có bản lĩnh chính trị vững vàng, giỏi nghiệp vụ, có đạo đức nghề nghiệp trong sáng, thực sự là những tấm gương tiêu biểu, mẫu mực, xung kích, đi đầu trong mọi mặt trận, đặc biệt là trên mặt trận thông tin, tuyên truyền đấu tranh phòng chống diễn biến hòa bình, tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ. Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú và các đại biểu tham quan triển lãm chuyên đề “Thành tựu 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam” ẢNH: PV TRƯỜNG PHONG (lược ghi) ĐÔI ĐIỀU NHẮN GỬI HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA “100 NĂM BÁO CHÍ CÁCH MẠNG VIỆT NAM ĐỒNG HÀNH CÙNG SỰ NGHIỆP VẺ VANG CỦA ĐẢNG VÀ DÂN TỘC”, TỔ CHỨC THÁNG 5/2025 TẠI HÀ NỘI, NHIỀU LÃNH ĐẠO ĐẢNG, NHÀ NƯỚC ĐÃ CHIA SẺ, BÀY TỎ, ĐỊNH HƯỚNG CHO BÁO CHÍ CÁCH MẠNG THỜI KỲ MỚI VÀ NHỮNG NHÀ BÁO, CHIẾN SĨ TIÊN PHONG TRÊN MẶT TRẬN TƯ TƯỞNG VÀ VĂN HÓA. TIỀN PHONG TRÂN TRỌNG LƯỢC TRÍCH. ỦY VIÊN BỘ CHÍNH TRỊ, THƯỜNG TRỰC BAN BÍ THƯ TRẦN CẨM TÚ: LÀM CHỦ MẶT TRẬN THÔNG TIN TUYÊN TRUYỀN Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú ẢNH: PV www.tienphong.vn 10
Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa ẢNH: PV Với cách tiếp cận khách quan, nhiều chiều, báo chí đã phản ánh trung thực, sinh động đời sống xã hội trên mọi miền đất nước, kịp thời nêu bật những vấn đề bức thiết như giảm nghèo, vấn đề môi trường, y tế, giáo dục, an sinh xã hội, cải cách hành chính, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, đóng vai trò giám sát và phản biện xã hội, phát hiện những điểm nghẽn trong quản lý tổ chức thực hiện chính sách để đưa ra những kiến nghị xác đáng, giúp Đảng, Nhà nước kịp thời điều chỉnh, hoàn thiện thể chế pháp luật… Trước các âm mưu chống phá của các thế lực thù địch, nhất là trên internet và mạng xã hội, báo chí đã chủ động phát hiện, đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, xuyên tạc, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, củng cố niềm tin của nhân dân vào chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. …Từng dòng tin, bài viết, bức ảnh, thước phim là kết tinh của mồ hôi, máu và nước mắt của các nhà báo, không chỉ phản ánh chân thực hiện thực và đời sống lao động của nhân dân mà còn góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh tinh thần, hun đúc niềm tin, khơi dậy khát vọng chiến đấu, cổ vũ toàn dân tộc đi tới những thắng lợi vĩ đại. Trong những năm tháng cam go nhất của chiến tranh, dưới khẩu hiệu mỗi người làm báo là một chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng văn hóa, các nhà báo vừa cầm bút, vừa cầm súng, dấn thân nơi tuyến đầu, trở thành cầu nối giữa chiến trường với hậu phương, giữa sự thật và công lý. Tiếp nối truyền thống vẻ vang ấy, ngày nay, đội ngũ những người làm báo tiếp tục khẳng định vai trò xung kích trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Không quản hiểm nguy, nhiều nhà báo và cơ quan báo chí đã dấn thân điều tra, kiên trì theo đuổi đến cùng để phanh phui những sai phạm góp phần làm trong sạch bộ máy, bảo vệ công lý, giữ gìn kỷ cương phép nước, củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước. Đây chính là những minh chứng sống động cho tinh thần quả cảm, trách nhiệm xả thân và lòng trung thành với lý tưởng cách mạng của những người chiến sĩ trên mặt trận thông tin trong kỷ nguyên phát triển mới. …Mỗi người làm báo hôm nay cần tự hào với truyền thống 100 năm của báo chí cách mạng Việt Nam, đồng thời cũng cần nhận rõ những chỉ đạo sâu sắc của Tổng Bí thư Tô Lâm về kỷ nguyên mới đặt ra yêu cầu nhiệm vụ mới cao hơn đối với báo chí cách mạng Việt Nam. Việc này đòi hỏi báo chí cũng phải phát triển tương xứng, vươn mình cùng dân tộc, xứng tầm với nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại, vừa thể hiện sự kỳ vọng, vừa là mệnh lệnh chính trị, vừa là lời hiệu triệu mỗi người làm báo, mỗi cơ quan báo chí cần phải đổi mới toàn diện tư duy, phương thức hoạt động và tổ chức bộ máy. …Cần tiếp tục khẳng định báo chí là công cụ tư tưởng, văn hóa sắc bén của Đảng. Do đó, việc giữ vững sự lãnh đạo của Đảng là nguyên tắc bất di bất dịch; đó cũng là sự bảo đảm căn cốt cho Đảng, cho tính Đảng, tính định hướng, tính cách mạng và nhân văn của nền báo chí nước nhà. Càng trong bối cảnh mới, với những biến động phức tạp của tình hình thế giới và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, truyền thông đa nền tảng, trí tuệ nhân tạo thì càng phải giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng như một trục xuyên suốt bảo đảm cho báo chí phát triển đúng hướng, góp phần giữ vững ổn định chính trị, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc tạo sự đồng thuận xã hội và niềm tin của nhân dân vào sự nghiệp đổi mới. Tiếp nối truyền thống báo chí cách mạng 100 năm qua, chúng ta cần tiếp tục xây dựng, củng cố, nâng tầm một thế hệ nhà báo tương lai bút sắc, lòng trong, tâm sáng, thấm nhuần tinh thần phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Nỗ lực nâng cao chất lượng đào tạo báo chí để đạt chuẩn, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới, góp phần đào tạo người làm báo giỏi về nghiệp vụ báo chí, sâu sắc về lý luận chính trị, am hiểu thực tiễn đời sống xã hội và tinh thông về ứng dụng công nghệ. Việc tăng cường bồi dưỡng lý luận chính trị, kỹ năng nghiệp vụ, kỹ năng số cho đội ngũ nhà báo, đặc biệt là các phóng viên trẻ được coi là nhiệm vụ trọng tâm, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác tuyên truyền trong tình hình mới. …Nâng cao hiệu quả kinh tế báo chí. Cần mạnh dạn nghiên cứu phát triển các mô hình kinh doanh mới phù hợp với môi trường số. Nhà nước cần tạo hành lang pháp lý thuận lợi để có thể hỗ trợ ban đầu cho việc thử nghiệm và thúc đẩy các mô hình kinh tế báo chí đúng hướng. Bên cạnh đó, cần tiếp tục duy trì và hoàn thiện cơ chế đặt hàng, hỗ trợ từ ngân sách nhà nước đối với các nội dung, ấn phẩm phục vụ nhiệm vụ chính trị, đối ngoại, các vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số để báo chí thực hiện tốt trách nhiệm của mình… q ỦY VIÊN BỘ CHÍNH TRỊ, BÍ THƯ TRUNG ƯƠNG ĐẢNG, TRƯỞNG BAN TUYÊN GIÁO VÀ DÂN VẬN TRUNG ƯƠNG NGUYỄN TRỌNG NGHĨA: KHƠI NGUỒN CẢM HỨNG, TẠO ĐIỀU KIỆN ĐỂ BÁO CHÍ PHÁT TRIỂN CHUYÊN NGHIỆP, HIỆN ĐẠI, NHÂN VĂN Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng ẢNH: PV ỦY VIÊN BỘ CHÍNH TRỊ, GIÁM ĐỐC HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH NGUYỄN XUÂN THẮNG: TÍCH CỰC CỔ VŨ TINH THẦN ĐỔI MỚI, KHUYẾN KHÍCH TƯ DUY SÁNG TẠO www.tienphong.vn 11
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==