BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HANÂ H TÊTË CA Ã CACÁ NGAYÂ TRONG TUÊNÌ *Àa ä bûúcá vaoâ tuöií “xûa nay hiïmë ”, maiá tocá àiïmí sûúng, gionå g noiá chêmå raiä nhûng aná h mùtæ vênî saná g lêpë laná h khi nhùcæ vï ì nhûnä g ngayâ tuöií tre ã rûcå lûaã , bacá sô Nguyïnî Kim Nû ä Hiïuë , nguyïn Pho á Giamá àöcë Bïnå h viïnå Trung ûúng Quên àöiå 108 nhû àang sönë g laiå ca ã mötå quanä g àúiâ thanh xuên. Àêuì nùm 1972, giûaä tiïnë g bom rïnì vang vaâ sùcæ ào ã mauá lûaã cuaã quï hûúng, lonâ g Nû ä Hiïuë bûnâ g chayá khatá vonå g àûúcå vaoâ chiïnë trûúnâ g. Bao thaná g trúiâ viïtë àún tònh nguyïnå , bao ngayâ ngoná g àúiå , röiì giêy phutá àûúcå goiå tïn trong àoanâ caná bö,å bacá sô vaoâ chiïnë trûúnâ g Quanã g Trõ, tim cö gaiá treã vú ä oaâ nhû muaâ xuên vûaâ tranâ vï ì sau nhûnä g ngayâ àöng giaá lanå h. Nhûng àúiâ khöng phaiã lucá naoâ cunä g dï î danâ g nhû giêcë mú tuöií tre.ã Khi chuêní bõ lïn àûúnâ g vaoâ phûúng Nam, Nûä Hiïuë hay tin mònh àaä mang giotå mauá àêuì tiïn. Múiá kïtë hön àûúcå bönë thaná g, àûná g giûaä hai bú:â mötå bïn la â tiïnë g goiå thiïng liïng cuaã Àêtë nûúcá , mötå bïn la â mêmì sönë g be á nho ã àang lúná dênì trong cú thï í mònh, cö bùn khoùn, trùn trúã àïnë tênå cunâ g. Àa ä co á lucá , nöiî giùnç g xe á khiïnë Hiïuë nghô àïnë viïcå tû â bo ã àûaá con, chó àï í àûúcå tiïpë bûúcá ra trênå . May mùnæ thay, bïn cö coá tònh yïu dõu danâ g cuaã ngûúiâ chönì g - Nguyïnî Lên Dunä g, ngûúiâ sau nayâ la â Giaoá sû, Tiïnë sô, Nhaâ giaoá Nhên dên, chuyïn gia àêuì nganâ h cöng nghï å sinh hocå cuaã Viïtå Nam. Chñnh öng, vúiá aná h mùtæ tin yïu vaâ lúiâ àönå g viïn àêyì bao dung àaä tiïpë sûcá cho bacá sô Hiïuë vûnä g têm, àïí vûaâ hoanâ thanâ h nhiïmå vu,å vûaâ öm êpë sinh linh nhoã beá trong tûnâ g nhõp thú.ã Chiïnë trûúnâ g Quanã g Trõ nùm êyë la â mötå banã traná g ca àêmî mauá va â nûúcá mùtæ . Giûaä tiïnë g àanå xe,á bom nö,í bacá sô Nû ä Hiïuë , du â gûúng mùtå xanh xao vò ömë nghená , vênî khöng mötå lênì chöië tû â bêtë cû á nhiïmå vu å naoâ . Àöi tay cö run lïn vò mïtå , nhûng chûa bao giúâ xuêtë hiïnå suy nghô thaoá lui. Coá nhûnä g àïm Nûä Hiïuë thûcá trùnæ g bïn giûúnâ g bïnå h, gianâ h giêtå tûnâ g húi thúã cho nhûnä g ngûúiâ lñnh tre.ã Nhû lênì êyë , cö dên cöng hoaã tuyïnë tïn Thanâ h, giûaä cún sötë retá acá tñnh, hön mï sêu, tûúnã g chûnâ g khöng conâ àûúnâ g sönë g. Hai mûúi ngayâ ronâ g ra,ä Nû ä Hiïuë vûaâ àiïuì trõ, vûaâ xoa bopá , bêmë huyïtå , thò thêmì nhûnä g lúiâ àönå g viïn, giûä cho súiå dêy mong manh cuaã sû å sönë g khöng àûtá gayä . Va â röiì , àiïuì kò diïuå àa ä àïnë - Thanâ h höiì tónh, múã mùtæ àoná aná h saná g mùtå trúiâ trong vonâ g tay êmë apá cuaã nû ä bacá sô tre.ã Bayã thaná g thai nghená , bayã thaná g giûaä bom àanå va â sû å sönë g luön bõ àe doaå , àïnë khi bunå g bêuì qua á lúná bacá sô Nû ä Hiïuë nhênå àûúcå lïnå h trú ã vï ì hêuå phûúng. Nhûnä g ngayâ thaná g ú ã chiïnë trûúnâ g, khi caiá chïtë luön rònh rêpå tûnâ g bûúcá chên àaä töi luyïnå cho Hiïuë banã lônh thepá - kiïn cûúnâ g, gan gocá , nhûng cunä g dõu danâ g nhû donâ g söng vöî vï ì búâ baiä , àï í röiì ca ã àúiâ sau nayâ cö gaiá êyë àa ä àöië diïnå moiå gian lao bùnç g mötå traiá tim khöng bao giúâ run rêyí … *Tiïnë g bom gêmì ru,á àêtë trúiâ rung chuyïní , àanå xe á ngang nhûnä g caná h rûnâ g gia…â Muiâ khoiá suná g, muiâ mauá tanh amá anã h. Va â giûaä tênå cunâ g cuaã mêtë matá êyë , hiïnå lïn trong aná h mùtæ võ Thiïuë tûúná g gia â la â mötå thúiâ khöng thïí naoâ quïn - thúiâ tuöií tre ã bïn lùnç ranh sönë g - chïtë , cêmì dao mö í xe ã giûaä bom àanå , gianâ h giêtå tûnâ g húi thúã mong manh cho nhûnä g ngûúiâ àönì g àöiå . Nùm 1972, Quanã g Ngaiä nhû ngonå àuöcë ào ã rûcå trong biïní lûaã chiïnë tranh. Quöcë lö å 1 - tuyïnë huyïtë macå h bõ cayâ natá búiã bom àanå , möiî bûúcá ài la â mötå lênì thacá h thûcá vúiá tû ã thênì . Nhûnä g trênå chiïnë thûúnâ g nö í ra lucá tú â mú â saná g, va â sau möiî àútå xung phong, biïtë bao chiïnë sô gucå nga,ä mauá hoaâ cunâ g àêtë thêmë vaoâ lonâ g nuiá rûnâ g. Viïcå àûa thûúng binh vïì bïnå h xa á núi rûnâ g sêu la â cuöcå chayå àua sinh tû,ã àöië mùtå vúiá caiá chïtë rònh rêpå tû â trïn khöng. Trong nhûnä g laná traiå da ä chiïnë mong manh giûaä àaiå nganâ , cacá bacá sô - nhûnä g ngûúiâ lñnh khoacá aoá trùnæ g gacá laiå nöiî sú å haiä , chó conâ traiá tim noná g rûcå y á chñ bùnç g moiå gia á phaiã cûuá àûúcå ngûúiâ lñnh. Banâ tay ho å run vò mïtå moiã , vò mauá , vò buiå àêtë , nhûng aná h mùtæ ho å thò khöng ngûnâ g saná g - aná h mùtæ cuaã nhûnä g ngûúiâ lñnh thïì sönë g chïtë vò àönì g àöiå . Giûaä tiïnë g àanå nö í chatá chuaá ngoaiâ kia, tûnâ g àûúnâ g dao mö,í tûnâ g vïtë khêu cunä g chûaá àûnå g ca ã lúiâ thï ì cuaã mötå thï ë hï:å phaiã cûuá bùnç g àûúcå àönì g àöiå du â chó conâ mötå phênì nghòn tia hi vonå g. Tónh àöiå Quanã g Ngaiä phöië húpå vúiá Sû àoanâ 2 mú ã chiïnë dõch tênë cöng àõch trïn àõa banâ Ba Tú, Möå Àûcá àïnë Àûcá Phö.í Chó trong vonâ g 2-3 ngayâ , hún 300 thûúng binh liïn tucå àûúcå chuyïní vï ì àöiå phêuî nho ã be á do bacá sô Àùnå g Ngocå Hunâ g phu å tracá h, dûnå g tamå bïn búâ söng Vï.å Khi ào á bacá sô Hunâ g àï ì nghõ lêpå ngay 7 banâ mö í liïn hoanâ lamâ tû â nhûnä g thanh tre ghepá . Bö å dunå g cu å phêuî thuêtå duy nhêtë àûúcå luên phiïn sûã dunå g, sau möiî ca laiå rûaã sacå h, luöcå trong nûúcá söi tiïtå trunâ g röiì tiïpë tucå mö.í Dõch truyïnì , bacá sô va â y sô tû å pha chï ë bùnç g huyïtë thanh mùnå , ngotå . Thuöcë khaná g sinh hïtë hanå vênî phaiã dunâ g vò nguönì cung canå kiïtå . Chó khêu vïtë thûúng nhiïuì khi la â chó may quênì aoá hoùcå dêy batå du â My.ä Thuöcë gêy mï cûcå kò hiïmë , phênì lúná ca mö í chó gêy tï taiå chö.î Vúiá nhûnä g ca nùnå g nhû möí bunå g, khêu gan, xûã lñ vïtë thûúng macå h mauá , sûcá chõu àau phi thûúnâ g cuaã bö å àöiå khiïnë ai chûná g kiïnë cunä g nghenå lonâ g… Töi nhú,á höm êyë trong cùn phonâ g nho ã trïn gacá ú ã con phö ë Haoâ Nam (Haâ Nöiå ), Thiïuë tûúná g Àùnå g Ngocå Hunâ g, nguyïn Giamá àöcë Bïnå h viïnå Quên y 103, nguyïn Phoá Giamá àöcë Hocå viïnå Quên y àaä àûa chuná g töi ngûúcå vï ì qua á vanä g, núi àoá la â nhûnä g caná h rûnâ g mõt munâ g, àöi chên ngûúiâ lñnh - bacá sô cûá thï ë bûún ba ã qua tûnâ g lumâ cêy, con suöië . Àïm ài böå bùng rûnâ g, ngayâ àûná g mö,í àöi chên phönì g röpå , da thõt bêmì dêpå , nhûng chûa mötå phutá giêy naoâ öng àï í cho sû å mïtå moiã lamâ mònh chunâ bûúcá . Bönë ngayâ àïm liïn tucå cùng sûcá gianâ h giêtå sû å sönë g cho thûúng binh, khi sûcá cunâ g lûcå kiïtå , öng gucå xuönë g trong mötå buiå rêmå , ngu ã mï man. Tónh dêyå , toanâ thên öng laâ mötå tö í kiïnë bu àêyì búiã aoá quênì thêmë àêmî mauá . Mauá thêmë tû â nhûnä g vïtë thûúng, nhûng cunä g la â mauá tû â cú thï í àönì g àöiå ma â öng cûuá chûaä . Hunâ g lao mònh xuönë g donâ g söng Vï,å nûúcá ào ã loang nhû mötå têmë luaå ào ã traiã daiâ trûúcá mùtæ . Khoanã h khùcæ êyë in sêu vaoâ têm khamã öng nhû mötå vïtë chamå ca ã àúiâ khöng thïí xoaá . Mauá cuaã àönì g àöiå nhû mötå phênì mauá thõt cuaã chñnh öng, nhû lúiâ nhùcæ nhú ã rùnç g sû å hi sinh êyë la â àiïuì thiïng liïng nhêtë . Öng àa ä ài qua chiïnë tranh trong mauâ mauá va â nûúcá mùtæ , àa ä gopá banâ tay nhoã be á cuaã mònh vaoâ hanâ h trònh giûä laiå sûå sönë g cho biïtë bao ngûúiâ . Àïnë khi hoaâ bònh lêpå laiå , öng vênî lùnå g le ä sû á mïnå h cûuá ngûúiâ . Töi nhòn öng - maiá tocá nga ã mauâ thúiâ gian, aná h mùtæ trêmì sêu. Chùcæ hùnè niïmì vui àûúcå cûuá sönë g mötå sinh manå g naoâ ào á luön rûcå saná g trong öng, nhû mötå thiïn lûúng, mötå tracá h nhiïmå tû å nhiïn cuaã ngûúiâ thêyì thuöcë . Nhûng töi cunä g thêyë , tênå sêu trong aná h mùtæ êyë , vïtë mauá loang àoã cuaã nhûnä g ngûúiâ lñnh nùm naoâ vênî chûa tûnâ g khö canå . Nùm mûúi nùm qua, kñ ûcá êyë khöng nguã yïn, no á cûaå quêyå trong nhûnä g àïm khuya, noá len loiã trong tûnâ g nhõp àêpå traiá tim, nhùcæ nhú ã öng vï ì sû å hi sinh vaâ lúiâ thï ì tronå àúiâ vúiá àönì g àöiå . Co á nhûnä g vïtë thûúng khöng thïí nhòn thêyë bùnç g mùtæ , chó coá thï í camã nhênå bùnç g traiá tim. Co á nhûnä g chiïnë cöng khöng cênì vang tiïnë g suná g. Va â cunä g co á nhûnä g kñ ûcá , du â thúiâ gian coá phu ã dayâ bao lúpá buiå , vênî maiä maiä ú ã laiå , nhû mötå ngonå lûaã êm ó chayá , dênî löië cho con ngûúiâ sönë g tû ã tï,ë yïu thûúng vaâ tronå venå vúiá cuöcå àúiâ . … Nhûnä g cún gioá àïm nhû phutá trú ã da å cuaã thúiâ gian, àöi khi chonâ g chanâ h cuönë nhûnä g ngûúiâ lñnh nùm xûa trúã vïì miïnì kñ ûcá . Tûnâ g thûúcá phim cuä hiïnå lïn - tiïnë g bom döiå , tiïnë g thú ã döcë ngùtæ quanä g nhû vonå g ra tû â traiá tim, in àêmå nhûnä g aná h mùtæ cêuì cûuá giûaä lùnç ranh sinh tû.ã Moiå thû á tûúnã g àa ä xa ma â vênî nhû conâ nguyïn ào.á Traiã nghiïmå êyë chûa bao giúâ la â mötå cuöcå rong chúi, canâ g khöng phaiã la â thñ nghiïmå cuaã tuöií tre.ã Ho å àa ä gûiã laiå thanh xuên giûaä caná h rûnâ g hun hutá , chó conâ mang theo nöiî nhú á day dûtá , thi thoanã g vú ä oaâ thanâ h nûúcá mùtæ trong nhûnä g nùm thaná g vïì gia.â Nûúcá mùtæ xotá xa cho àönì g àöiå , cho nhûnä g ngûúiâ àa ä maiä maiä nùmç laiå . Chñnh sûå sönë g àûúcå àaná h àöií bùnç g mauá àa ä tiïpë sûcá cho ho å ài tronå hanâ h trònh lamâ thêyì thuöcë , tênå hiïnë àïnë cunâ g maâ khöng bao giúâ thêyë hö í thenå . Búiã ho å hiïuí ho å àang sönë g, àang cönë g hiïnë , thay cho nhûnä g ngûúiâ àa ä khöng bao giú â trú ã vï…ì n Thi thoanã g nhú á laiå , hoå khöng khoiã buiâ nguiâ . Ú Ã ào,á nhûnä g caná h rûnâ g thêmë mauá . Mauá cuaã bö å àöiå . Mauá thêmë ca ã aoá blouse. Mauá cuaã nhûnä g kñ ûcá quùnå thùtæ thêmì thò nhû muöië mùnå . Àoá la â sùcæ ào ã cuaã lonâ g yïu nghïì lênî tû thï ë cuaã ngûúiâ lñnh - bacá sô ra trênå . Ho å chiïnë àêuë bùnç g thû á vu ä khñ khöng satá thûúng - àoá la â lonâ g nhên hêuå va â sû á mïnå h cûuá ngûúiâ . Chuyïnå thêmì lùnå g cuaã ho,å nhû quanä g nghó giûaä àútå bom. Mötå thû á im lùnå g maâ baoä giöng búiã tû ã sinh trong tay ho å co á khi nhû chúpá mùtæ , va â khöng phaiã ai cunä g biïtë , thanh xuên àúiâ ho,å àaná h àöií biïtë bao nhiïu… Thanh xuên Bacá sô Àùnå g Ngocå Hunâ g trong mötå ca phêuî thuêtå cho thûúng binh taiå chiïnë trûúnâ g Bacá sô Nguyïnî Kim Nû ä Hiïuë chùm socá thûúng binh taiå chiïnë trûúnâ g Quanã g Trõ [ THAIÁ HA Â ] mauâ ào…ã 26 VĂN HÓA - VĂN NGHỆ
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==