BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HANÂ H TÊTË CA Ã CACÁ NGAYÂ TRONG TUÊNÌ AÃ nh: DUY CHIÏË N Öng Nöng Vùn Nghi (SN 1938), dên töå c Taâ y, quï göë c úã xaä Nam Trung, huyïå n Nam Saá ch, tónh Haã i Dûúng. Giûä a nùm 1945, do àoá i khöí , öng cuâ ng anh trai lûu laå c lïn Laå ng Sún vaâ àûúå c möå t gia àònh hoå Nöng ú ã xaä Àaâ o Viïn, huyïå n Traâ ng Àõnh nhêå n laâ m con nuöi. Sau naâ y, öng coá hún ba thêå p kyã cöë ng hiïë n trong Quên àöå i nhên dên Viïå t Nam vaâ trúã thaâ nh Anh huâ ng. Khoaã ng thaá ng 6/1995, töi gùå p öng vaâ àûúå c nghe kïí vïì cuöå c àúâ i cuä ng nhû chuyïå n chiïë n àêë u oai huâ ng thúâ i kyâ chöë ng Myä . KYÁ ÛÁC OAI HUÂNG Öng Nghi kïí, nùm 1953, khi múái 16 tuöíi, Nghi àûúåc anh trai khi àoá laâ chiïën sô àún võ Caãnh vïå 217 Laång Sún xin vaâo àún võ laâm cêëp dûúäng àoáng quên taåi tónh Laång Sún. Àïën nùm 1960, öng giûä chûác Trung àöåi trûúãng àún võ Caãnh vïå 217, àûúåc kïët naåp vaâo Àaãng Lao àöång Viïåt Nam. Thaná g 7/1965, giùcå My ä nemá bom bùnæ pha á miïnì Bùcæ . Nghi tònh nguyïnå xin ài Quên khu Viïtå Bùcæ hocå lúpá cöng binh cêpë töcë . Trong ba ngayâ , Nghi nöî lûcå hocå têpå . Nhiïuì àïm, Nghi thûcá trùnæ g àïm àï í hocå cacá h thaoá gú ä mötå sö ë loaiå bom. Sau nayâ vï ì quï hûúng, Nghi tö í chûcá àûúcå 5 lúpá böiì dûúnä g vïì cacá h thûcá thaoá gú ä bom, mòn cho hún 300 lûútå dên quên tûå vï…å Bom mòn cuaã giùcå My ä trutá xuönë g tanâ pha,á giïtë haiå àönì g baoâ ta, phaá huyã àûúnâ g giao thöng ài laiå , vêyå nïn nhiïmå vu å pha á gú ä bom mòn coá y á nghôa cêpë bacá h àï í àamã baoã tuyïnë àûúnâ g chi viïnå ra tiïnì tuyïnë . Töi baoá caoá vúiá cêpë trïn vïì cöng viïcå va â nhênå àûúcå lïnå h xuönë g ga Söng Hoaá thuöcå huyïnå Chi Lùng, Lanå g Sún. Khu vûcå nayâ co á cêuì sùtæ rêtë quan tronå g, la â cêuì nöië tiïpë nhênå , vênå chuyïní hanâ g hoaá , vu ä khñ cuaã cacá nûúcá trong khöië Xa ä höiå chuã nghôa tûâ Trung Quöcë qua àï í chi viïnå miïnì Nam àaná h giùcå . Àêuì nhûnä g nùm 1964, ga Söng Hoaá trúã thanâ h mucå tiïu bõ nemá bom, bùnæ pha á ngayâ àïm”, öng Nghi kï.í Öng Nghi nùnæ nùnæ caná h tay, úã ào á co á mötå viïn bi trong bom bi conâ nùmç trong da thõt. Öng têm sû,å ngayâ àêuì tiïn xuönë g hiïnå trûúnâ g gùpå vö vanâ kho á khùn. Quaã bom ma â öng tiïpë cênå , nùnå g khoanã g 2000 banã g Anh (gênì 1 tênë ) trong khi loaiå bom ma â öng hocå taiå lúpá huênë luyïnå chó la â 750 banã g (khoanã g 3 ta)å . Lucá ào,á Nghi rêtë lo lùnæ g song bùnç g yá chñ, quyïtë têm, chanâ g trai treã tòm moiå cacá h àï í hoanâ thanâ h nhiïmå vu.å Dunå g cu å mang theo khöng phuâ húpå nïn Nghi suy nghô vaâ tòm kiïmë vêtå dunå g xung quanh. Öng coá saná g kiïnë dunâ g gie ã cuönë lêyë lo â xo kim hoaã àêuì bom, àönì g thúiâ sû ã dunå g nhûnä g vêtå co á sùné taiå àõa phûúng nhû àinh buâ loong (ghim thanh ray àûúnâ g tauâ ) va â tre gia â lamâ dunå g cu å thaoá “thênì chïtë ”. Conâ nhûnä g quaã bom bi, öng dunâ g gö î cûná g lamâ baoã hiïmí rêtë an toanâ , hiïuå qua…ã Ngayâ 20/9/1965, giùcå My ä tiïpë tucå bùnæ phaá acá liïtå cêuì Söng Hoaá , chùnè g kõp ùn cúm, Nghi tûâ àún võ lao xuönë g hiïnå trûúnâ g. Taiå àêy co á 13 qua ã bom àu ã loaiå chûa nöí nùmç raiã racá trïn mùtå àûúnâ g va â dûúiá lonâ g àêtë xung quanh cêy cêuì sùtæ . Nhòn nhûnä g traiá bom to lu â nùmç chònh ònh trïn mùtå àêtë , Nghi phên vên. Nïuë àùtå thuöcë nö í àï í pha á bom thò seä lamâ hû honã g mêtë cêuì … Sau möåt höìi suy nghô, Nghi quyïët àõnh thaáo bom. Luác àêìu, Nghi duâng sûác nùæm chùåt lêëy àêìu bom vùån maånh ngûúåc chiïìu kim àöìng höì maâ quaã bom vêîn khöng hïì nhuác nhñch. Moåi ngûúâi nñn thúã theo doäi. Chaâng trai dên töåc Taây tòm hai caái àinh buâ loong, möåt caái laâm buáa, möåt caái àùåt vaâo ngaåch àêìu quaã bom röìi nñn lùång àêåp nheâ nheå, xoay dêìn dûát khoaát tûâng nhaát möåt. Vaâ röìi, Nghi àûáng dêåy, tay cêìm àêìu nöí quaã bom trong tiïëng reo vui cuãa moåi ngûúâi… KYÃ VÊÅT THIÏNG LIÏNG Pha á va â gú ä àûúcå nhiïuì bom, mòn taiå tónh Lanå g Sún, Nöng Vùn Nghi thûúnâ g xuyïn àûúcå cû ã ài thûcå hiïnå nhiïmå vu å taiå cacá tónh lên cênå . Àêy cunä g la â dõp àï í öng hocå hoiã kinh nghiïmå nhiïuì hún cuaã anh em vaâ nhêtë la â cacá chuyïn gia cuaã Bö å Quöcë phonâ g. Theo baoá caoá cuaã Bö å chó huy Quên sûå tónh Lanå g Sún, trong thúiâ gian chönë g My,ä öng Nghi àaä thaoá thanâ h cöng 44 quaã bom loaiå àùcå biïtå 1.306kg, 900 quaã bom bi hònh dûa, hònh cêuì . Bïn canå h ào,á öng mú ã 12 lúpá hûúná g dênî cho gênì 6.200 ngûúiâ la â thanh niïn xung phong, dên quên tûå vï,å caná bö,å àún võ bö å àöiå vï ì cacá h thaoá , pha á bom àiïnå , bom nöí chêmå … Liïn tiïpë lêpå nhiïuì chiïnë cöng xuêtë sùcæ , öng àûúcå tùnå g thûúnã g Huên chûúng Chiïnë cöng hanå g Ba va â thaná g 8/1970, öng àûúcå phong tùnå g danh hiïuå Anh hunâ g Lûcå lûúnå g vu ä trang Nhên dên. Öng Nghi lùnå g le ä vaoâ nha â trong, lêyë ra mötå ky ã vêtå ma â öng àï í trong chiïcë thunâ g gö î da ä chiïnë co á tû â thúiâ chiïnë tranh. Öng àûa cho chuná g töi xem chiïcë àönì g hö ì mauâ vanâ g oná g, baoã : “Àêy laâ chiïcë àönì g hö ì cuaã Chu ã tõch Hö ì Chñ Minh gûiã tùnå g ngayâ 2/6/1966, khi ào,á töi la â àaiå biïuí dû å Àaiå höiå thi àua toanâ Quên khu Viïtå Bùcæ . Möiî lênì nhòn thêyë no á nhû la â nhòn thêyë Bacá Hö ì khiïnë banã thên lucá naoâ cunä g nhùcæ nhú ã mònh tiïnë vï ì phña trûúcá , lêpå nhiïuì chiïnë cöng to lúná hún nûaä ”. Öng cunä g kï í cho chuná g töi nghe hai lênì àûúcå gùpå Bacá vaoâ nùm 1962. Lênì àêuì , öng cunâ g Àoanâ thanh niïn tñch cûcå miïnì Bùcæ vï ì Thu ã àö baoá cöng vúiá Bacá . Lênì thû á hai, khi Ngûúiâ vïì thùm quên vaâ dên tónh Lanå g Sún. Sau nayâ , khi chiïnë tranh chönë g My ä kïtë thucá , öng Nghi tiïpë tucå hoanâ thanâ h nhiïmå vu å tham gia baoã vï å biïn giúiá phña Bùcæ maiä cho àïnë khi vï ì hûu vaoâ nùm 1986 vúiá hamâ Trung ta,á Chu ã nhiïmå cöng binh Sû àoanâ 347 va â sinh sönë g taiå khu ga thõ trênë Àönì g Àùng, huyïnå Cao Löcå , Lanå g Sún. Trú ã vï ì bïn maiá êmë gia àònh, öng vênî thûúnâ g xuyïn àïnë cacá lúpá hocå ú ã àõa phûúng àïí noiá chuyïnå va â têm sû å vúiá ngûúiâ tre.ã Öng tñch cûcå tham gia cöng tacá cuaã àõa phûúng vúiá cûúng võ Àanã g uyã viïn, Phoá Chu ã tõch Höiå Cûuå chiïnë binh thõ trênë Àönì g Àùng, tham gia Ban quanã ly á àïnì Mêuî Àönì g Àùng, lamâ cöng tacá thiïnå nguyïnå , an sinh xaä höiå … Anh hunâ g pha á bom Nöng Vùn Nghi co á cuöcå sönë g an nhiïn bïn ngûúiâ vú å tênì taoã va â 2 ngûúiâ con àïuì àa ä trûúnã g thanâ h, con gaiá hiïnå la â caná bö å cuaã UBND thõ trênë Àönì g Àùng. Cuöië thaná g 10/2016, do tuöií cao, sûcá yïuë , öng Nghi taå thï.ë n [ NGUYÏNÎ DUY CHIÏNË ] Kyã vêtå thiïng liïng cuãa Anh huâng phaá bom Trong nhûnä g ngayâ söi nöií chaoâ mûnâ g Ky ã niïmå 50 nùm giaiã phoná g àêtë nûúcá (30/4/1975- 30/4/2025), chuná g töi ngûúcå lïn vunâ g biïn aiã Àönì g Àùng xûá Lanå g thùpæ hûúng tûúnã g nhúá mötå anh hunâ g pha á bom. Anh hunâ g Nöng Vùn Nghi giúiá thiïuå chiïcë àönì g hö ì ma â Bacá Hö ì tùnå g öng Vú å chönì g öng Nöng Vùn Nghi (anã h chupå 2015) Chiïcë àönì g hö ì Bacá Hö ì tùnå g Anh hunâ g Nöng Vùn Nghi àûúcå lûu giûä taiå Baoã tanâ g tónh Lanå g Sún “Àaä laâ ngûúâ i lñnh trong Quên àöå i nhên dên Viïå t Nam, chó coá thùæ ng chûá khöng thua, khöng àûúå c chuâ n bûúá c trûúá c moå i keã thuâ . Nïë u mònh coá hy sinh thò cuä ng xûá ng àaá ng, coi nhû mònh àaä traã möå t phêì n cöng lao nuöi dûúä ng cuã a Àaã ng, nhên dên vaâ quên àöå i”. Anh hunâ g LLVTND NÖNG VÙN NGHI AÃ nh: DUY CHIÏË N 17 MIỀN KÝ ỨC
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==