0977.456.112 Tûâ 30/4 - 4/5 Khöië nû ä Thöng tin liïn lacå Khöië lûcå lûúnå g Tacá chiïnë khöng gian manå g Gộp các số 120-121-122 - 123-124 Một Việt Nam thống nhất Một khát vọng hùng cường Saná g 27/3, cacá biïn àöiå trûcå thùng rapá àöiå hònh trïn bêuì trúiâ TPHCM luyïnå têpå chuêní bõ trònh diïnî vaoâ dõp 30/4 ẢNH: PHÚ THỌ LỜI TÒA SOẠN Kính gửi quý độc giả! Ngày 30 tháng 4, năm 2025, đánh dấu một cột mốc lịch sử quan trọng: Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Trong suốt nửa thế kỷ qua, dưới ánh sáng của hòa bình, độc lập và tự do, Việt Nam đã không ngừng phát triển, vươn lên mạnh mẽ và khẳng định vị thế của mình trên trường quốc tế. [ Xem tiïpë trang 33 ]
BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HANÂ H TÊTË CA Ã CACÁ NGAYÂ TRONG TUÊNÌ NHÒN LAIÅ ÀÏ Í TIÏNË XA HÚN Theo öng Nguyïnî Tronå g Phucá , nguyïn Viïnå trûúnã g Viïnå lõch sûã Àanã g, chiïnë thùnæ g 30/4/1975 laâ thùnæ g lúiå vô àaiå cuaã nhên dên Viïtå Nam sau 30 nùm khaná g chiïnë àï í giaiã phoná g hoanâ toanâ miïnì Nam, thönë g nhêtë àêtë nûúcá . Àêy la â thùnæ g lúiå cuaã y á chñ, cuaã khatá vonå g thönë g nhêtë dên töcå . Sû å kiïnå nayâ khöng chó la â niïmì tû å haoâ cuaã ngûúiâ Viïtå maâ conâ la â biïuí tûúnå g cuaã tinh thênì àoanâ kïtë , y á chñ kiïn cûúnâ g va â lonâ g yïu nûúcá manä h liïtå . Nhùcæ laiå sû å kiïnå lõch sûã tronå g àaiå nayâ , trong buöií gùpå mùtå lanä h àaoå laoä thanâ h cacá h manå g, ngûúiâ co á cöng nhên dõp kyã niïmå 50 nùm Ngayâ thönë g nhêtë àêtë nûúcá àûúcå tö í chûcá vaoâ ngayâ 21/4 taiå TPHCM, Töní g Bñ thû Tö Lêm khùnè g àõnh: “Khöng aná g vùn naoâ coá thï í phanã aná h àêyì àu ã sû å vô àaiå cuaã dên töcå Viïtå Nam, cuaã con ngûúiâ Viïtå Nam, cuaã bö å àöiå Cu å Hö ì trong hai cuöcå khaná g chiïnë thênì thaná h cuaã dên töcå ; khöng tacá phêmí naoâ co á thï í diïnî ta ã hïtë y á chñ va â sûcá manå h to lúná cuaã nhên dên ta, àêtë nûúcá ta trong khatá vonå g “nûúcá Viïtå Nam la â mötå , dên töcå Viïtå Nam la â mötå ”. Thönë g nhêtë chñnh laâ bûúcá ngoùtå àï í Viïtå Nam taiá thiïtë va â phatá triïní àêtë nûúcá . Vûútå qua àau thûúng, àûná g lïn vúiá khatá vonå g xêy dûnå g mötå àêtë nûúcá hoaâ bònh, thõnh vûúnå g, nùm 1986, vúiá àûúnâ g löië àöií múiá cuaã Àaiå höiå VI, tû â mötå nïnì kinh tïë kï ë hoacå h hoaá têpå trung bao cêpë , Viïtå Nam àa ä chuyïní dênì sang nïnì kinh tï ë thõ trûúnâ g. “Chó 1 nùm sau khi Àanã g ban hanâ h Nghõ quyïtë khoaná 10 trong sanã xuêtë nöng nghiïpå , nûúcá ta tû â chö î thiïuë ùn àa ä dû thûaâ lûúng thûcå , xuêtë khêuí hanâ g triïuå tênë . Àiïuì ào á cho thêyë nhûnä g thanâ h qua ã to lúná ma â àöií múiá àem laiå ”, öng Phucá noiá . Tuy vêyå , theo öng, sau 50 nùm thönë g nhêtë , gênì 40 nùm àöií múiá , àêtë nûúcá vênî gùpå nhiïuì kho á khùn, thacá h thûcá , mucå tiïu àïnë nùm 2030, trúã thanâ h nûúcá àang phatá triïní , co á cöng nghiïpå hiïnå àaiå , thu nhêpå trung bònh cao; àïnë nùm 2045 thanâ h nûúcá phatá triïní , co á thu nhêpå cao kho á co á thï í àatå àûúcå nïuë khöng coá nhûnä g caiã cacá h sêu rönå g. Chu ã trò lï î khúiã cöng, khaná h thanâ h 80 cöng trònh, dûå aná tronå g àiïmí quöcë gia va â cacá cöng trònh lúná nhên dõp kyã niïmå 50 nùm Ngayâ Giaiã phoná g miïnì Nam, thönë g nhêtë àêtë nûúcá , Thu ã tûúná g Phamå Minh Chñnh chia se,ã chùnå g àûúnâ g 50 nùm thönë g nhêtë àêtë nûúcá khöng chó laâ hanâ h trònh àïí ghi nhú á nhûnä g trang sûã haoâ hunâ g cuaã dên töcå , chiïm nghiïmå nhûnä g baiâ hocå kinh nghiïmå , ma â conâ ghi laiå qua á trònh phênë àêuë xêy dûnå g va â phatá triïní àêtë nûúcá . “Nhòn laiå àï í tiïnë xa hún, nhòn laiå àï í trú ã nïn manå h me ä va â kiïu hanä h hún, cunâ g hûúná g túiá tûúng lai vúiá haoâ khñ, niïmì tin va â àönå g lûcå manä h liïtå , sùtæ son, tiïpë tucå hoanâ thanâ h sû á mïnå h lõch sûã trong kyã nguyïn múiá , ky ã nguyïn vûún mònh giauâ manå h, vùn minh, thõnh vûúnå g cuaã àêtë nûúcá ta”, Thu ã tûúná g nhênë manå h. KY Â VONÅ G “ÀÖIÍ MÚIÁ 2.0” Àanã g àa ä khúiã xûúná g cöng cuöcå “Àöií múiá 2.0” coá y á nghôa sêu rönå g nhùmç tùng töcë , bûtá pha á phatá triïní , vúiá mucå tiïu tùng trûúnã g 2 con sö.ë “Nghõ quyïtë khoaná 10” trong phatá triïní khoa hocå , cöng nghï,å àöií múiá saná g taoå va â chuyïní àöií sö ë quöcë gia àûúcå vñ nhû laâ “chòa khoaá vanâ g”, la â yïuë tö ë sönë g conâ àï í àêtë nûúcá vûútå qua bêyî thu nhêpå trung bònh va â nguy cú tutå hêuå , àönì g thúiâ hiïnå thûcå hoaá khatá vonå g hunâ g cûúnâ g va â thõnh vûúnå g cuaã dên töcå . Bïn canå h ào,á cacá cú quan cuaã Àanã g cunä g àang khêní trûúng xêy dûnå g dû å thaoã Nghõ quyïtë cuaã Bö å Chñnh trõ vïì kinh tï ë tû nhên. Trong àoá xacá àõnh, kinh tïë tû nhên la â àönå g lûcå quan tronå g nhêtë cuaã nïnì kinh tï.ë Àùcå biïtå , tû â thaná g 10/2024 àïnë nay, Àanã g va â Nha â nûúcá quyïtë têm thûcå hiïnå cuöcå cacá h manå g vï ì tö í chûcá böå mayá , vúiá viïcå húpå nhêtë cacá bö,å nganâ h; sapá nhêpå cacá tónh, thanâ h va â tö í chûcá chñnh quyïnì àõa phûúng theo mö hònh hai cêpë , tû â cêpë tónh xuönë g thùnè g cêpë xa ä (bo ã cêpë huyïnå ). Theo öng Nguyïnî Àûcá Ha,â nguyïn Vu å trûúnã g Vu å cú sú ã Àanã g, àêy laâ mötå cöng viïcå kho á khùn phûcá tapå , thûúnâ g phaiã mêtë ca ã nhiïmå ky â múiá thûcå hiïnå àûúcå . Tuy nhiïn, lênì nayâ , viïcå sùpæ xïpë tö í chûcá bö å mayá àûúcå thûcå hiïnå quyïtë liïtå , ca ã hï å thönë g vaoâ cuöcå , trong àoá Trung ûúng lamâ gûúng, thûcå hiïnå trûúcá . Nhú â ào,á chó sau vaiâ thaná g, cacá cú quan Trung ûúng àaä hoanâ thanâ h viïcå sùpæ xïpë cacá bö,å nganâ h, mú ã ra baiâ hocå àïí tiïpë tucå thûcå hiïnå viïcå sùpæ xïpë àún võ hanâ h chñnh cêpë tónh, cêpë xa.ä Phatá biïuí taiå cuöcå gùpå mùtå lanä h àaoå laoä thanâ h cacá h manå g, ngûúiâ co á cöng, Töní g Bñ thû Tö Lêm nhênë manå h, viïcå sùpæ xïpë àún võ hanâ h chñnh cacá cêpë laâ chu ã trûúng xuêtë phatá tû â têmì nhòn chiïnë lûúcå cho sû å phatá triïní àêtë nûúcá lêu daiâ . Mucå tiïu bao trumâ cuaã chu ã trûúng nayâ la â lamâ sao nhanh choná g mang laiå cuöcå sönë g thûcå sû å êmë no, hanå h phucá cho nhên dên, àêtë nûúcá ngayâ mötå hunâ g cûúnâ g; àï í Viïtå Nam höiå nhêpå manå h meä hún vaoâ nïnì chñnh trõ thïë giúiá , nïnì kinh tï ë quöcë tï ë va â nïnì vùn minh nhên loaiå ; mú ã rönå g khöng gian phatá triïní , taoå lúiå thï ë so saná h va â dû àõa phatá triïní múiá cho cacá àún võ hanâ h chñnh múiá . Àiïuì nayâ taoå nïn khöng gian phatá triïní àa danå g vï ì tû å nhiïn, kinh tï,ë vùn hoaá , tênå dunå g töië àa hònh thaiá khöng gian biïní àï í kñch hoatå liïn thöng nuiá rûnâ g-àönì g bùnç g-biïní àaoã nhùmç bö í sung, tûúng tacá , hö î trú å nhau phatá triïní . Vúiá TPHCM, Töní g Bñ thû cho rùnç g, viïcå sùpæ xïpë vúiá tónh Bònh Dûúng vaâ Ba â Rõa - Vunä g Tauâ khöng chó laâ àï í trú ã thanâ h siïu àö thõ quöcë tï ë dênî dùtæ khu vûcå , ma â conâ la â trung têm liïn kïtë phatá triïní toanâ diïnå giûaä thanâ h phö ë vaâ vunâ g. TPHCM múã rönå g se ä la â trung têm taiâ chñnh, thûúng maiå , logistics, cöng nghiïpå cöng nghïå cao va â du lõch biïní quy mö khu vûcå , àoná g vai troâ then chötë trong manå g lûúiá kinh tïë va â saná g taoå quöcë gia va â khu vûcå . Cacá chuyïn gia àaná h gia,á viïcå töí chûcá chñnh quyïnì àõa phûúng theo mö hònh hai cêpë , àönì g thúiâ sapá nhêpå àún võ hanâ h chñnh cêpë tónh vaâ cêpë xa ä la â cuöcå cacá h manå g co á y á nghôa quan tronå g àï í àêtë nûúcá phatá triïní múiá . Búiã sùpæ xïpë àún võ hanâ h chñnh cacá cêpë khöng chó giupá tinh gonå tö í chûcá böå mayá , giamã chi thûúnâ g xuyïn, maâ conâ taoå àönå g lûcå quan tronå g àï í xêy dûnå g chñnh quyïnì phucå vu å tötë hún nhên dên va â doanh nghiïpå . Ngoaiâ ra, viïcå sapá nhêpå cacá tónh seä mú ã ra khöng gian múiá , nguönì lûcå múiá àï í cacá àõa phûúng phatá triïní . n Ngaây 30/4/1975 laâ dêëu möëc lõch sûã vô àaåi cuãa dên töåc Viïåt Nam khi hiïån thûåc thaânh cöng khaát voång thöëng nhêët àïí “nûúác Viïåt Nam laâ möåt, dên töåc Viïåt Nam laâ möåt”. Tûâ sûå kiïån vô àaåi àoá, àêët nûúác àaä traãi qua 50 nùm àêìy thûã thaách nhûng cuäng rûåc rúä thaânh tûåu, àùåt nïìn moáng cho cöng cuöåc “Àöíi múái 2.0” àûa àêët nûúác bûúác vaâo kyã nguyïn múái– kyã nguyïn vûún mònh hûúáng túái muåc tiïu huâng cûúâng vaâ thõnh vûúång. 50 nùm tûâ thöëng nhêët àïën huâng cûúâng Thu ã tûúná g Phamå Minh Chñnh, Bñ thû Thanâ h uyã TPHCM Nguyïnî Vùn Nïn ngayâ 19/4 thûcå hiïnå nghi thûcá gùnæ biïní cöng trònh kyã niïmå 50 nùm Ngayâ Giaiã phoná g miïnì Nam, thönë g nhêtë àêtë nûúcá TPHCM seä trú ã thanâ h mötå siïu àö thõ quöcë tï ë dênî dùtæ khu vûcå [ VÙN KIÏN ] Vúái têët caã nhûäng chuyïín àöång mang tñnh bûúác ngoùåt cuãa àêët nûúác thúâi gian qua, nguyïn Thûá trûúãng Böå Tû phaáp Hoaâng Thïë Liïn cho rùçng, àêy khöng chó laâ kyã nguyïn phaát triïín bûát phaá vïì kinh tïë, xaä höåi maâ coân laâ thúâi kyâ khùèng àõnh khaát voång cuãa toaân dên töåc hûúáng túái tûúng lai tûúi saáng hún; thïí hiïån trïn thûåc tïë võ thïë laâ möåt nïìn kinh tïë nùng àöång trong khu vûåc vaâ trïn thïë giúái. 2 THỜI LUẬN AÃ nh: NGOÅ C DÛÚNG/THANH NIÏN AÃ nh: NHÊÅ T BÙÆ C/VGP
CON NGÛÚIÂ LA Â TRUNG TÊM CUAÃ SÛÅ PHAÁT TRIÏNÍ Trong baiâ viïtë nhên dõp kyã niïmå ngayâ thanâ h lêpå Àoanâ , Töní g Bñ thû Tö Lêm coá nhùcæ àïnë “thï ë hï å vûún mònh” - nhûnä g àûaá tre ã sinh ra trong giai àoanå hiïnå nay, hûúná g túiá tûúng lai tûúi saná g hún trong 20 nùm túiá . Öng nhòn nhênå nhû thïë naoâ vï ì chu ã trûúng, àõnh hûúná g nayâ cuaã Àanã g va â Töní g Bñ thû Tö Lêm? Quan àiïmí nhêtë quaná cuaã Àanã g, laâ vò con ngûúiâ , lêyë con ngûúiâ la â trung têm, la â nguönì lûcå cuaã sû å phatá triïní . Trong 3 àötå pha á chiïnë lûúcå Àanã g àùtå ra, nguönì nhên lûcå chêtë lûúnå g cao àoná g vai troâ quan tronå g. Giaiã quyïtë vênë àï ì tùng ty ã lï å sinh, sau àoá chùm lo, àaoâ taoå , huênë luyïnå … àï í 20 nùm nûaä , chuná g ta co á thï ë hï å thanh niïn rêtë têmì vocá , rêtë trñ tuï,å rêtë banã lônh, tiïpë cênå àûúcå vúiá thúiâ àaiå , vúiá thï ë giúiá thò múiá àûa àêtë nûúcá phatá triïní àûúcå . Nghô túiá àiïuì nayâ , chuná g ta nhúá vï ì nöiå dung bûcá thû cuaã Chu ã tõch Hö ì Chñ Minh gûiã hocå sinh caã nûúcá dõp thaná g 9/1945: Sau 80 nùm giúiâ nö lï å lamâ cho nûúcá nha â bõ yïuë henâ , ngayâ nay chuná g ta cênì phaiã xêy dûnå g laiå cú àö ì ma â tö í tiïn àa ä àï í laiå cho chuná g ta, lamâ sao cho chuná g ta theo kõp cacá nûúcá khacá trïn hoanâ cêuì . Trong cöng cuöcå kiïnë thiïtë ào,á nûúcá nha â tröng mong chúâ àúiå ú ã cacá em rêtë nhiïuì . Non söng Viïtå Nam co á trú ã nïn tûúi àepå hay khöng, dên töcå Viïtå Nam co á bûúcá túiá àaiâ vinh quang àïí saná h vai vúiá cacá cûúnâ g quöcë nùm chêu àûúcå hay khöng, chñnh laâ nhú â mötå phênì lúná ú ã cöng hocå têpå cuaã cacá em. Àanã g ta luön xacá àõnh, thanh niïn la â rûúnâ g cötå cuaã nûúcá nha.â NHÛNÄ G TIÏNÌ ÀÏÌ Nhû öng vûaâ noiá , chuná g ta cênì chùm lo cho thïë hï å tre ã àï í ho å phatá triïní toanâ diïnå vï ì àûcá , trñ, thï,í my,ä hûúná g túiá tûúng lai tûúi saná g hún trong kyã nguyïn vûún mònh cuaã dên töcå . Múiá àêy, Böå Chñnh trõ cunä g quyïtë àõnh miïnî hocå phñ cho hocå sinh tû â mêmì non àïnë THPT trïn toanâ quöcë . Àêy coá le ä cunä g la â mötå àiïuì khuyïnë khñch, giamã ganá h nùnå g cho cacá gia àònh àïí ho å co á dû å àõnh sinh thïm con, chùm lo cho con caiá , thûa öng? Thûcå ra, vênë àï ì miïnî hocå phñ àaä co á ú ã miïnì Bùcæ thúiâ ky â sau Cacá h manå g Thaná g Tamá . Höiì ào,á chuná g töi ài hocå khöng phaiã àoná g hocå phñ, thêmå chñ conâ nhênå àûúcå hocå böní g hùnç g thaná g. Sau nayâ , khi phatá triïní kinh tïë - xa ä höiå , do nhiïuì àiïuì kiïnå , chuná g ta phaiã àùtå laiå vênë àï ì vï ì thu hocå phñ. Nhûng hiïnå nay, khi àêtë nûúcá phatá triïní , co á nguönì lûcå thò chuná g ta hoanâ toanâ co á thï í thûcå hiïnå chu ã trûúng miïnî hocå phñ cho hocå sinh tû â mêmì non àïnë cêpë THPT. Töi nghô rùnç g, co á thï í chuná g ta nïn múã rönå g hún nûaä , tiïnë túiá miïnî phñ hocå phñ cho caã cêpë àaiå hocå . Thûcå tï,ë hocå phñ cuaã cacá cêpë hocå tû â mêmì non àïnë THPT khöng quaá lúná , nhûng hocå phñ cêpë àaiå hocå thò nhiïuì . Nhiïuì hocå sinh hocå gioiã , vaoâ àûúcå àaiå hocå , nhûng gia àònh khöng coá àiïuì kiïnå , thanâ h ra phaiã ài lamâ thïm, vûaâ hocå vûaâ lamâ , anã h hûúnã g àïnë chêtë lûúnå g hocå têpå . Viïcå miïnî hocå phñ tûâ mêmì non àïnë THPT laâ mötå bûúcá tiïnë , nhûng miïnî hocå phñ cho bêcå àaiå hocå conâ la â bûúcá tiïnë lúná hún nûaä . Àùcå biïtå , co á thï í xem xetá miïnî hocå phñ cho cacá nganâ h àaoâ taoå muiä nhonå , àötå pha á nhû vï ì khoa hocå cöng nghï,å trñ tuïå nhên taoå … Phaiã co á chï ë àö å àùcå biïtå thò múiá àaoâ taoå ngûúiâ taiâ àûúcå . Mötå vênë àï ì nûaä , chuná g ta àang sùpæ xïpë laiå tö í chûcá bö å mayá , sùpæ xïpë laiå àún võ hanâ h chñnh trïn phamå vi ca ã nûúcá , taoå àönå g lûcå múiá àï í phatá triïní , hûúná g túiá hai mucå tiïu tronå g àaiå , 100 nùm àêtë nûúcá dûúiá sû å lanä h àaoå cuaã Àanã g va â 100 nùm thanâ h lêpå nûúcá Viïtå Nam Dên chuã Cönå g hoaâ (nay la â nûúcá CHXHCN Viïtå Nam). Nhûnä g cöng viïcå lúná àang triïní khai noiá trïn, dûúnâ g nhû cunä g àang taoå tiïnì àï,ì àiïuì kiïnå tötë àepå nhêtë àï í thï ë hï å tre ã phatá triïní ? Cênì phên tñch vïì cuöcå cacá h manå g sùpæ xïpë bö å mayá , la â àï í lûaå chonå ra bö å mayá töië ûu, co á kha ã nùng vênå hanâ h tötë , hiïuå qua,ã hiïuå lûcå . Muönë vêyå , phaiã lûaå chonå àûúcå caná bö å tötë àï í “lùpæ ” vaoâ bö å mayá ào á àï í vênå hanâ h. Hiïnå nay, ngoaiâ hai yïuë tö ë ào,á chuná g ta cênì ûná g dunå g vï ì khoa hocå , cöng nghïå àï í taoå àönå g lûcå phatá triïní . Chuná g ta cunä g àang triïní khai sùpæ xïpë àõa giúiá hanâ h chñnh cacá àõa phûúng trïn caã nûúcá , sapá nhêpå mötå sö ë tónh, thanâ h phö,ë khöng tö í chûcá cêpë huyïnå , sapá nhêpå cêpë xa,ä hûúná g túiá taoå khöng gian phatá triïní múiá . Möiî tónh, möiî xa ä cênì co á àuã cacá àiïuì kiïnå vï ì võ trñ àõa ly,á nguönì nhên lûcå , dû àõa phatá triïní . Mötå tónh thûúnâ g phaiã co á khoanã g ñt nhêtë 3 triïuå dên, chûá nhû trûúcá àêy, coá nhûnä g tónh chó coá mêyë trùm nghòn dên, khöng thïí phatá triïní àûúcå . Khi cacá tónh, cacá àõa phûúng phatá triïní , àêtë nûúcá múiá phatá triïní àûúcå . Trûúcá àêy, chó coá rêtë ñt àõa phûúng coá àoná g gopá lúná cho ngên sacá h nha â nûúcá , conâ laiå chó àu ã dunâ g, thêmå chñ ngên sacá h nha â nûúcá phaiã hö î trú.å Sapá nhêpå röiì , möiî tónh, àõa phûúng seä manå h lïn, àêtë nûúcá se ä manå h lïn, tùng àûúcå nguönì thu, àoná g gopá cho ngên sacá h. Sö ë tiïnì chuná g ta tiïtë kiïmå àûúcå khi tinh gonå bö å mayá , sùpæ xïpë cacá àún võ hanâ h chñnh seä àûúcå ûu tiïn cho phatá triïní , ûu tiïn cho àêuì tû an sinh, xaä höiå , ma â trong àoá co á àêuì tû cho con ngûúiâ , cho thïë hï å tre;ã ûu tiïn àêuì tû cho kïtë cêuë ha å tênì g chiïnë lûúcå , sên bay, canã g biïní , àûúnâ g cao töcë , taoå àönå g lûcå phatá triïní , hûúná g túiá chùm lo cho nhên dên… Camã ún öng! BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HANÂ H TÊTË CA Ã CACÁ NGAYÂ TRONG TUÊNÌ “…Dõp kyã niïmå 100 nùm ngayâ thanâ h lêpå nûúcá se ä la â cötå möcë quan tronå g ma â àêtë nûúcá ta hûúná g túiá vúiá niïmì tû å haoâ va â ky â vonå g. Trïn chùnå g àûúnâ g 20 nùm tiïpë theo hûúná g túiá cötå möcë ào,á chuná g ta cunâ g chia seã chung mötå khatá vonå g: xêy dûnå g thï ë hï å thanh niïn Viïtå Nam banã lônh, tiïnë bö,å xuêtë sùcæ vï ì trñ tuï,å vûútå tröiå vï ì thï í chêtë va â àêmå àa â banã sùcæ vùn hoaá , àu ã sûcá tû å tin saná h vai cunâ g banå be â quöcë tï,ë gopá phênì àûa àêtë nûúcá vûún túiá hunâ g cûúnâ g vaâ phatá triïní ”. Trñch baiâ viïtë “Tûúng lai cho thïë hï å vûún mònh” cuaã Töní g Bñ thû TÖ LÊM “Khoanã g thúiâ gian tûâ 2025 àïnë 2045 chó conâ àuná g 20 nùm. Nhûnä g em be á àûúcå sinh ra trong quanä g thúiâ gian nayâ se ä la â lúpá thanh - thiïuë niïn cuaã thï ë hïå múiá , la â chu ã nhên tûúng lai cuaã àêtë nûúcá Viïtå Nam phatá triïní hûng thõnh. Àïí hûúná g túiá nùm 2045 vúiá têmì nhòn vïì mötå Viïtå Nam phatá triïní toanâ diïnå , viïcå àõnh hûúná g phatá triïní con ngûúiâ , àùcå biïtå la â thï ë hï å tre,ã trú ã thanâ h ûu tiïn chiïnë lûúcå ”. Trñch baiâ viïtë “Tûúng lai cho thïë hï å vûún mònh” cuaã Töní g Bñ thû TÖ LÊM Cuöcå cacá h maång tiïìn àïì cho thïë hïå vûún mònh Trao àöií vúiá phoná g viïn Tiïnì Phong, PGS.TS Nguyïnî Tronå g Phucá - nguyïn Viïnå trûúnã g Viïnå Lõch sûã Àanã g, nhênë manå h, trong cacá àötå pha á chiïnë lûúcå cuaã Àanã g, xacá àõnh phaiã co á nguönì nhên lûcå chêtë lûúnå g cao. “Phaiã chùm lo àaoâ taoå àï í 20 nùm nûaä , chuná g ta co á thïë hï å thanh niïn rêtë trñ tuï,å banã lônh àïí àûa àêtë nûúcá phatá triïní nhû àõnh hûúná g cuaã Töní g Bñ thû Tö Lêm”, öng Phucá noiá . [ TRÛÚNÂ G PHONG ] (thûcå hiïnå ) Töní g Bñ thû Tö Lêm vúiá cacá àaiå biïuí dû å Àaiå höiå Höiå LHTN Viïtå Nam lênì thû á IX, nhiïmå ky â 2024 – 2029, thaná g 12/2024 Töní g Bñ thû Tö Lêm troâ chuyïnå vúiá cacá àaiå biïuí vï ì dû å chûúng trònh gùpå mùtå àaiå biïuí thï ë hï å tre ã trong Quên àöiå vaoâ ngayâ 18/12/2024 PGS.TS Nguyïnî Tronå g Phucá AÃ nh: TÛ LIÏÅ U AÃ nh: NHÛ YÁ AÃ nh: NGUYÏÎ N MINH 3 VẤN ĐỀ HÔM NAY
Taâu Kiïím ngû KN390 cêåp bïën Cam Ranh (Khaánh Hoâa) chiïìu 26/4, kheáp laåi haãi trònh “Chuyïën taâu Àaåi àoaân kïët” àûa àoaân kiïìu baâo ra thùm huyïån àaão Trûúâng Sa, tónh Khaánh Hoâa vaâ Nhaâ giaân DK1 trïn thïìm luåc àõa phña Nam cuãa Töí quöëc. Àêy la â hoatå àönå g thûúnâ g niïn do Uyà ban Nhaâ nûúcá vï ì ngûúiâ Viïtå Nam ú ã nûúcá ngoaiâ , Bö å Ngoaiå giao phöië húpå vúiá Quên chunã g Haiã quên töí chûcá tû â nùm 2012 àïnë nay. Chûúng trònh nùm nay co á sû å tham dû å cuaã hún 60 àaiå biïuí kiïuì baoâ vï ì tû â 24 quöcë gia va â vunâ g lanä h thö.í TRÛÚN G SA KHÖNG XA Tûâ ngaâ y 18-26/4, caá c àaå i biïí u àïë n thùm vaâ laâ m viïå c taå i caá c àaã o Àa á Thõ, Sinh Töì n, Len Àao, Cö Lin, Àaá Têy A, Trûúâ ng Sa vaâ Nhaâ giaâ n DKI/8 Quïë Àûúâ ng. Àêy la â dõp àï í ba â con àûúcå tênå mùtæ chûná g kiïnë cuöcå sönë g, cöng viïcå cuaã caná bö,å chiïnë sy ä va â nhên dên huyïnå àaoã Trûúnâ g Sa; giao lûu, troâ chuyïnå , thùm hoiã va â àönå g viïn caná bö,å chiïnë sy.ä Àönì g thúiâ cunä g la â dõp àï í ba â con thï í hiïnå tònh yïu vaâ tracá h nhiïmå àöië vúiá biïní àaoã quï hûúng thöng qua nhûnä g hanâ h àönå g, àoná g gopá cu å thï,í thiïtë thûcå va â y á nghôa. Vúiá chu ã àï ì “Chuyïnë tauâ Àaiå àoanâ kïtë ,” haiã trònh nùm nay gûiã gùmæ khatá vonå g vï ì mötå Viïtå Nam thõnh vûúnå g, bïnì vûnä g, àoanâ kïtë - núi kiïuì baoâ cunâ g àönì g baoâ trong nûúcá àönì g lonâ g, chung sûcá vò tûúng lai àêtë nûúcá . Àùcå biïtå , haiã trònh diïnî ra trong böië canã h ca ã nûúcá hûúná g túiá ky ã niïmå cacá sû å kiïnå tronå g àaiå nhû 50 nùm Ngayâ giaiã phoná g miïnì Nam, thönë g nhêtë àêtë nûúcá , 80 nùm Quöcë khaná h nûúcá Cönå g hoaâ xa ä höiå chu ã nghôa Viïtå Nam, 70 nùm thanâ h lêpå Quên chunã g Haiã quên. Trong chuyïnë cöng tacá , àoanâ àaiå biïuí kiïuì baoâ tham dûå Lï î tûúnã g niïmå nhûnä g ngûúiâ lñnh hy sinh vò chuã quyïnì biïní àaoã taiå Gacå Ma; dêng hûúng taiå Nha â tûúnã g niïmå Chu ã tõch Hö ì Chñ Minh, Àaiâ tûúnã g niïmå cacá anh hunâ g liïtå sy,ä dû å Lï î Chaoâ cú â va â duyïtå àöiå hònh àöiå ngu,ä tham dûå chûúng trònh “Ài böå vò Trûúnâ g Sa” taiå àaoã Trûúnâ g Sa Lúná . Lênì àêuì tiïn àùtå chên àïnë Trûúnâ g Sa, öng Nguyïnî Trung Kiïn, Chuã nhiïmå Uyà ban Nhaâ nûúcá vï ì ngûúiâ Viïtå Nam ú ã nûúcá ngoaiâ , xucá àönå g chia se:ã “Chó khi àùtå chên àïnë Trûúnâ g Sa, tênå mùtæ chûná g kiïnë nhûnä g nö î lûcå , hy sinh thêmì lùnå g cuaã quên dên núi àaoã xa, töi múiá thûcå sû å camã nhênå hïtë y á nghôa thiïng liïng cuaã Tö í quöcë . Àêy laâ mötå haiã trònh khùnè g àõnh lonâ g yïu nûúcá , kïtë nöië cönå g àönì g ngûúiâ Viïtå trïn toanâ thï ë giúiá vúiá àêtë me å Viïtå Nam”. Chia se ã trong lênì àêuì àûúcå ra thùm Trûúnâ g Sa, vúå chönì g anh Nguyïnî Quang Thanh vaâ Nguyïnî Thõ My ä Vên, kiïuì baoâ taiå My,ä cho biïtë rêtë tû å haoâ , hanå h phucá va â camã thêyë may mùnæ khi àûúcå àùtå chên àïnë cacá àaoã cuaã quênì àaoã Trûúnâ g Sa. “Töi camã thêyë hanå h phucá khi àûúcå chûná g kiïnë nhûnä g ngûúiâ lñnh, ngûúiâ dên trïn àaoã va â chûná g kiïnë àûúcå sû å phatá triïní kinh tïë trïn vunâ g quênì àaoã Trûúnâ g Sa”, anh Thanh chia se.ã Trú ã laiå àaoã Sinh Tönì sau 10 nùm, baâ Trûúng Thõ Hönì g, kiïuì baoâ taiå Israel, chia se:ã “Töi camã thêyë xucá àönå g khi àúiâ sönë g cuaã caná bö,å chiïnë sy ä trïn àaoã àûúcå caiã thiïnå rêtë nhiïuì , cacá cöng trònh trïn àaoã kiïn cö,ë vûnä g vanâ g hún, àùcå biïtå la â mauâ xanh cuaã cêy cöië àa ä hiïnå hûuä rêtë nhiïuì núi. Qua ào,á cho thêyë Viïtå Nam ngayâ canâ g phatá triïní , thõnh vûúnå g hún, cunä g nhû sûå quyïtë têm cuaã Àanã g va â Nha â nûúcá trong viïcå chùm lo àúiâ sönë g cuaã cacá caná bö,å chiïnë sy ä haiã quên. Àiïuì nayâ giupá cho kiïuì baoâ chuná g töi camã thêyë yïn lonâ g hún”. Öng Hoaâ ng Xuên Bònh, kiïì u baâ o taå i Ba Lan, chia seã : “Töi caã m thêë y vö cuâ ng xuá c àöå ng vaâ tûå haâ o khi àûúå c tham dûå chûúng trònh. Qua chuyïë n ài, töi caã m nhêå n roä àûúå c sûå vêë t vaã , gian khöí , cuä ng nhû yá chñ kiïn cûúâ ng cuã a caá c caá n böå , chiïë n syä àang ngaâ y àïm baã o vïå biïí n àaã o. Chuyïë n ài giuá p töi nhêå n ra rùç ng Trûúâ ng Sa khöng hïì xa - Trûúâ ng Sa luön úã trong traá i tim möî i ngûúâ i Viïå t Nam”. HAN H ÀÖÅNG THIÏTË THÛÅC Khöng dûâ ng laå i úã caã m xuá c, tònh yïu Töí quöë c àûúå c kiïì u baâ o thïí hiïå n bùç ng nhûä ng haâ nh àöå ng thiïë t thûå c. Trong haã i trònh lêì n naâ y, baâ con kiïì u baâ o àaä uã ng höå hún 2 tyã àöì ng tiïì n mùå t, quaâ tùå ng vaâ hiïå n vêå t àoá ng goá p cho caá c chûúng trònh nhû xanh hoá a Trûúâ ng Sa, xêy dûå ng nhaâ vùn hoaá àa nùng, mua nhu yïë u phêí m, duå ng cuå y tïë , àöì duâ ng hoå c têå p gûã i túá i caá n böå , chiïë n syä vaâ nhên dên trïn caá c àaã o vaâ Nhaâ giaâ n DK-I. Tûâ nùm 2012 àïën nay, töíng söë tiïìn kiïìu baâo quyïn goáp cho Trûúâng Sa vaâ Nhaâ giaân DK-I lïn túái gêìn 30 tyã àöìng - duâng àïí àoáng xuöìng chuã quyïìn, xêy dûång cöng trònh dên sinh, àoáng goáp mua quaâ hiïån vêåt vaâ nhu yïëu phêím gûãi tùång caác àiïím àaão. Bïn caånh àoá, baâ con coân tñch cûåc gûãi gùæm tònh caãm thöng qua saáng taác thú, vùn, truyïån ngùæn vïì biïín àaão quï hûúng. Kiïì u baâ o cuä ng thaâ nh lêå p caá c Cêu laå c böå Hoaâ ng Sa - Trûúâ ng Sa taå i Phaá p, Singapore, Haâ n Quöë c, Ba Lan... tùng cûúâ ng nghiïn cûá u caá c biïå n phaá p, saá ng chïë múá i àïí caã i thiïå n àúâ i söë ng caá n böå , chiïë n syä trïn àaã o, thûúâ ng xuyïn töí chûá c nhiïì u höå i thaã o, triïí n laä m khùè ng àõnh tònh yïu àêë t nûúá c, goá p phêì n tuyïn truyïì n maå nh meä àïë n cöå ng àöì ng ngûúâ i Viïå t Nam úã nûúá c ngoaâ i vaâ cöå ng àöì ng quöë c tïë vïì chuã quyïì n biïí n àaã o Viïå t Nam. VIETNAM+ Trong haiã trònh nùm nay, cacá àaiå biïuí kiïuì baoâ àïnë thùm 6 àiïmí àaoã gömì Àaá Thõ, Sinh Tönì , Len Àao, Cö Lin, Àa á Têy A, Trûúnâ g Sa vaâ Nha â gianâ DKI/8 Quïë Àûúnâ g. Cacá àaiå biïuí kiïuì baoâ xïpë hònh sao nùm caná h giûaä biïní khúi Thanâ h cöng cuaã "Chuyïnë tauâ Àaiå àoanâ kïtë ” mötå lênì nûaä khùnè g àõnh chuã trûúng nhêtë quaná cuaã Àanã g va â Nha â nûúcá coi cönå g àönì g ngûúiâ Viïtå Nam ú ã nûúcá ngoaiâ la â bö å phênå khöng tacá h rúiâ cuaã dên töcå Viïtå Nam, gopá phênì cunã g cö ë khöië àaiå àoanâ kïtë dên töcå theo tinh thênì Kïtë luênå 12-KL/TW, thïí hiïnå ro ä hún tònh camã va â tracá h nhiïmå cuaã Àanã g, Nha â nûúcá trong viïcå chùm lo cho cönå g àönì g ngûúiâ Viïtå Nam ú ã nûúcá ngoaiâ . Chuyïnë ài cunä g gopá phênì khùnè g àõnh tònh camã , tracá h nhiïmå vaâ àoná g gopá cuaã kiïuì baoâ àöië vúiá cöng cuöcå baoã vï å chu ã quyïnì biïní àaoã thiïng liïng cuaã Tö í quöcë , sû å nghiïpå xêy dûnå g va â phatá triïní àêtë nûúcá . Chuyïën tauâ Àaåi àoaân kïët Aà nh: VIETNAM+ Aà nh: VIETNAM+ Aà nh: VIETNAM+ Cacá àaiå biïuí chupå anã h lûu niïmå taiå Cötå möcë chu ã quyïnì trïn àaoã Trûúnâ g Sa Öng Nguyïnî Trung Kiïn - Chuã nhiïmå Uyà ban Nhaâ nûúcá vï ì ngûúiâ Viïtå Nam ú ã nûúcá ngoaiâ thùm àaoã Àa á Thõ Mötå hoatå àönå g cuaã àoanâ cöng tacá taiå Trûúnâ g Sa BAÁO TIÏÌN PHONG PHAÁT HAÂNH TÊËT CAà CAÁC NGAÂY TRONG TUÊÌN 4 HÒA HỢP DÂN TỘC
CHAÅY TRONG LON G “CHAOà LÛAà ” Töi la â con cuaã ngûúiâ lñnh may mùnæ trú ã vï ì tû â nhûnä g chiïnë trûúnâ g khöcë liïtå . Nhûnä g ngûúiâ lñnh nhû böë töi möiî lênì sinh con, viïcå àêuì tiïn coá le ä la â sú â nùnæ xem con mònh hònh haiâ bònh thûúnâ g khöng. Conâ töi bao nùm àa ä qua á quen thuöcå vúiá nhûnä g cêu chuyïnå hanâ h quên, àaná h giapá la á ca â vúiá àõch. Thïë hï å nhû bö ë töi, ai chaã ra trênå . Thêmå chñ, nhomá banå cuaã öng conâ viïtë têm thû bùnç g mauá xin lïn àûúnâ g nhêpå ngu.ä Co á lênì töi to â mo â chen vaoâ cêu chuyïnå àang say sûa cuaã öng khi kïí bùtæ àûúcå mötå ngûúiâ lñnh phña bïn kia. Öng vaâ àönì g àöiå àûúcå lïnå h lötå giayâ àï í ke ã bõ bùtæ khöng thï í chayå trönë . “Àang àûúnâ g hanâ h quên vaoâ chiïnë trûúnâ g, lênì àêuì tiïn thêyë ke ã àõch tracå tuöií mònh, ngú ngacá , tre ã mùng. Thêyë ngûúiâ thanh niïn kia chên khöng giayâ nhùn nhoá àau àúná . Tuy nhiïn, thuã trûúnã g baoã , nïuë vò thûúng maâ cho ài giayâ , tay nayâ chayå thoatá , ca ã àún võ biïtë àêu dñnh phucå kñch. Chiïnë tranh ma”â , öng kï.í Tû â bûúcá chên lêmî chêmî chayå qua nhûnä g hö ë bom àêyì beoâ têy thuúã nho,ã töi tham gia giaiã chayå ú ã núi tûnâ g diïnî ra 81 ngayâ àïm (tûâ 28/6 àïnë 16/9/1972) tûúnã g nhû khöcë liïtå nhêtë cuaã cuöcå chiïnë . Gênì nhû 7.000 runner (ngûúiâ tham gia giaiã chayå ) àïuì xacá àõnh Tiïnì Phong Marthon (TPM) lênì thû á 66 taiå Quanã g Trõ (ngayâ 30/3 vûaâ qua) seä la â “chaoã lûaã ” vò thúiâ tiïtë àa ä vaoâ muaâ noná g. May thay, mêyë ngayâ sû å kiïnå cuaã giaiã chayå diïnî ra, nhû lïî thûúnå g cú,â thùm viïnë g nghôa trang liïtå sy ä va â thi àêuë chñnh thûcá , trúiâ Quanã g Trõ mûa lêm thêm, se lanå h. Bonå tre ã con nha â töi phênì naoâ hiïuí àûúcå sû å mêtë matá khi àûná g giûaä thanâ h cö í thùpæ hûúng, mùtæ rûng rûng nghe kïí vï ì nöiå dung nhûnä g la á thû cuaã bö å àöiå viïtë tû â biïtå me å va â gia àònh trûúcá khi bûúcá vaoâ trênå àaná h ma â phênì lúná biïtë chùcæ hy sinh. Chuná g cunä g liïn tucå hoiã vò sao mötå ngûúiâ múiá 14 tuöií nhû chiïnë syä Nguyïnî Xuêtë Hiïnå co á thï í phucå vuå chiïnë àêuë suötë 81 ngayâ khöcë liïtå . Gênì 4h saná g 30/3, canã h hanâ g nghòn ngûúiâ hatá quöcë ca taiå àiïmí xuêtë phatá lamâ traoâ dêng mötå camã xucá àùcå biïtå . Thï ë röiì nhûnä g bûúcá chên runâ g runâ g chuyïní àönå g nhû mötå cuöcå hanâ h quên lúná , chó khacá la â khöng coá tiïnë g àanå bom, thay vaoâ bùnç g sû å cö í vu ä nhiïtå thanâ h tû â ngûúiâ dên. Trúiâ saná g hùnè , mötå bacá khoanã g 70 tuöií mùcå quên phucå vûútå qua. Töi chayå theo, hoiã vúiá , öng kï:í “Tham gia cû å ly 21km vûaâ thùm laiå chiïnë trûúnâ g xûa thùpæ hûúng cho àönì g àöiå , vûaâ muönë taiá hiïnå cuöcå hanâ h quên thuúã naoâ ”. Àiïuì thu á võ ú ã möiî giaiã chayå la â nhûnä g manâ cosplay (hoaá trang thanâ h nhên vêtå yïu thñch). Giaiã chayå nayâ , ngûúiâ lñnh giaâ cosplay thanâ h chñnh mònh nùm xûa. Mêyë thanh niïn treã cosplay thanâ h du kñch àöiå mu ä tai beoâ , quanâ g khùn rùnç , öm suná g trûúnâ g chayå cû å ly 42km conâ tranh thuã chupå anã h taiå cöní g lanâ g co á chû ä “Àöcå lêpå Tû å do”. Nhiïuì thanh niïn conâ cêmì trïn tay laá cúâ nûaã xanh, nûaã ào ã (cuaã Mùtå trênå Dên töcå Giaiã phoná g miïnì Nam). Nïn nhú,á chayå daiâ ma â cêmì cú â hay bönì g suná g (gia)ã khöng àún gianã chutá naoâ . Ky â la,å giaiã chayå diïnî ra dûúiá trúiâ mûa matá me,ã nhûng bûúcá chên töi nùnå g trôu. Hún 50 nùm trûúcá , núi àêy la â tuiá bom, laâ “cöië xay thõt”. Do chiïnë thùnæ g trïn chiïnë trûúnâ g se ä taoå lúiå thï ë cho àamâ phaná ngoaiå giao nïn hai bïn quyïtë giû ä lêyë thanâ h cö.í Töi rêtë thñch hònh anã h giûaä phutá ngûnâ g suná g, hai anh lñnh cuaã hai bïn chiïnë tuyïnë chupå anã h trïn chiïnë haoâ (nghï å sy ä nhiïpë anã h Chu Chñ Thanâ h chupå , baoá Tiïnì Phong àa ä co á cuöcå kïtë nöië giûaä tacá gia ã va â 2 nhên vêtå ). Ho å àïuì tre ã mùng va â may mùnæ sönë g sotá . Ú Ã Quanã g Trõ (vaâ nhiïuì àõa phûúng miïnì Trung) àêu coá hiïmë chuyïnå trïn ban thúâ cuaã gia àònh, coá anã h cuaã hai anh em, möiî ngûúiâ mang mötå bö å sùcæ phucå cuaã hai bïn àöië lêpå . Öng Lï Kiïn Thanâ h (con trai cöë Töní g bñ Thû Lï Duêní ) trong mötå lênì vï ì quï kï í laiå : “Ú Ã huyïnå Triïuå Phong coá Àïnì tûúnã g niïmå Anh hunâ g Liïtå syä khang trang bïn donâ g söng Thacå h Hanä . Chuyïnå kï í rùnç g, sau khi àùtå têmë bia tûúnã g niïmå va â batá hûúng thò nhiïuì ngûúiâ xêy àïnì àïuì chung mötå giêcë mú ky â la:å Cacá binh lñnh phña bïn kia xin àûúcå co á mötå batá hûúng “sau lûng cacá anh”. Thïë la â xuêtë hiïnå thïm batá hûúng nûaä , phña sau têmë bia, thêmë àêmî bao dung vaâ nhên aiá ”. BÏN TRÏN ÀÖIÌ CHARLIE Cacá h àêy hún hai nùm (thaná g 2/2023), Tiïnë sy ä Khuêtë Viïtå Hunâ g (lucá conâ ú ã cûúng võ Phoá Chu ã tõch chuyïn tracá h Uyà ban ATGT Quöcë gia) àaä lamâ mötå viïcå hïtë sûcá y á nghôa khi töí chûcá giaiã chayå àõa hònh qua chiïnë trûúnâ g khöcë liïtå Têy Nguyïn: Vûútå dayä Ngocå Rinh Rua (Sa Thêyì , Kon Tum). Têy Nguyïn àêuì muaâ khö, nhiïtå àöå taiå “chiïnë trûúnâ g” noná g hún 40 àö,å àûúnâ g chayå döcë dûnå g ngûúcå . Núi àêy co á Cao àiïmí Àöiì Charlie (so vúiá mûcå nûúcá biïní 1.015m) gùnæ vúiá trênå chiïnë “muaâ he â ào ã lûaã ” thaná g 4/1972 khöcë liïtå . Möiî nùmæ àêtë , ngonå co ã úã àêy àïuì nhuömå mauá cuaã bö å àöiå , chûa kï í lûcå lûúnå g phña bïn kia. Àónh Charlie mang tñnh chiïnë lûúcå . Quên giaiã phoná g tiïnë tû â phña Têy, phaiã qua àûúcå khu vûcå nayâ thò múiá coá thï í àaná h chiïmë Àùcæ Tö - Tên Canã h. Nïuë Quên lûcå Viïtå Nam Cönå g hoaâ mêtë võ trñ nayâ , Àùcæ Tö – Tên Canã h se ä dï î danâ g bõ quên giaiã phoná g chocå thunã g. Búiã vêyå , Tiïuí àoanâ Du â 11 rêtë tinh nhuïå (thuöcå Lû ä àoanâ 3, Sû àoanâ 2) cuaã Quên lûcå Viïtå Nam Cönå g hoaâ àûúcå phên cöng chiïmë giû ä cûá àiïmí nayâ . Àûná g àêuì lûcå lûúnå g nayâ la â trung taá Nguyïnî Àònh Baoã , ngûúiâ tû ã trênå . Trïn cung àûúnâ g chayå , töi goiå cho Tiïnë sy ä Khuêtë Viïtå Hunâ g hoiã rùnç g, nghe noiá caiá am nho ã thúâ öng Baoã trïn Àöiì Charlie bõ àö.í Öng Hunâ g cho biïtë , trûúcá ào á co á chiïcë xe taiã chayå ngang va phaiã , nhûng àaä àûúcå dûnå g laiå àepå àe.ä Nghe noiá , cacá con öng Baoã sau nayâ àïuì la â nhûnä g ngûúiâ co á nùng lûcå , co á àoná g gopá cho xa ä höiå . 50 nùm àaä tröi qua, dêuë vïtë chiïnë tranh vênî conâ núi àêy, nhiïuì àónh thuöcå dayä Ngocå Rinh Rua chó co á co ã tranh sönë g nöií . Búiã khi lûcå lûúnå g Viïtå Nam Cönå g hoaâ thêtë trênå (thûúng vong cunä g lúná ), mayá bay B52 àa ä raiã bom va â chêtë àöcå hoaá hocå nhùmç san bùnç g trênå àõa. Töi va â cacá banå chayå trûúcá khi “hanâ h quên” àaä leo lïn àónh Àöiì Charlie giûaä lucá hoanâ g hön àoã bêmì ca ã triïnì nuiá . Nhûnä g caná h chim chao lûúnå ma mõ. Mùtå trênå nùm xûa nhû thûcá dêyå , gio á lönå g bönë bï ì lanå h sönë g lûng. Mötå nha â baoá tre ã àûná g bïn runâ g mònh. Chuná g töi thùpæ nená nhang khênë mong cacá hûúng linh siïu thoatá . Chuná g töi khênë cho ca ã linh hönì hai chiïnë tuyïnë àa ä ngu å trïn cacá àónh àöiì . Chùcæ cacá bacá êyë àïm àïm vênî hiïnå vï ì bùtæ tay nhau thöi. Búiã ai cunä g tre,ã ai cunä g “chú â phutá giêy bònh yïn/àúiå àanå bom raoá tanå h” (Em vênî àúiå anh vï ì - Hoanâ g Hiïpå ). May mùnæ thay, töi àaä àûúcå gùpå huyïnì thoaiå chiïnë thùnæ g cû á àiïmí nayâ : Anh hunâ g LLVT - Trung tûúná g Khuêtë Duy Tiïnë (thên phuå Tiïnë syä Khuêtë Viïtå Hunâ g). Tûúná g Tiïnë thúiâ àiïmí ào á la â Trung àoanâ trûúnã g Trung àoanâ 64 (thuöcå Sû àoanâ 320) àûúcå phên cöng àaná h chiïmë cao àiïmí . Nghe kï í laiå , àï í gianâ h chiïnë thùnæ g, Trung àoanâ 64 bõ thiïtå haiå nùnå g nï ì khi gênì 400 ngûúiâ lñnh hy sinh vaâ hún 100 ngûúiâ bõ thûúng. Möiî khi nhùcæ àïnë trênå nayâ , tûúná g Khuêtë Duy Tiïnë laiå khocá . Cacá con öng kïí laiå rùnç g: “Öng baoã trong cuöcå àúiâ lamâ chó huy cuaã öng, khöng coá trênå àaná h naoâ ma â thûúng vong nhiïuì nhû vêyå ”. Trûúcá khi mêtë (gênì 100 tuöií ), ú ã tuöií 90, cu å Tiïnë va â cu å ba â vênî thûúnâ g lïn thùm chiïnë trûúnâ g cu.ä Hai cu å vaâ con chauá , cunâ g nhiïuì àönì g àöiå cuä thuöcå Sû àoanâ 320A àaä lêpå bia, xêy àïnì nho ã trïn àónh Charlie. Mêëy höm nay, boån treã con nhaâ töi hoãi ài hoãi laåi, sao laåi noái “Hoâa bònh àeåp lùæm” haã böë? Töi noái: “Con thêëy àêëy, chiïën tranh laâ ly taán. Àêët meå chó coá möåt. Àõa àaåo Cuã Chi duâ kiïn cûúâng mêëy, cuäng khöng bùçng söëng bònh yïn dûúái aánh mùåt trúâi trïn mùåt àêët”. n Nhûäng bûúcá chên hoâa bònh Sinh ra sau nhûnä g ngayâ vûaâ co á hoaâ bònh, bûúcá chên nho ã xñu cuaã nhûnä g thï ë hïå nhû töi phaiã lêmî chêmî men theo nhûnä g hö ë bom lêu ngayâ àa ä thanâ h ao ca.á Sau nayâ , trûúnã g thanâ h hún, töi tham gia nhiïuì giaiã chayå vùtæ qua nhûnä g chiïnë trûúnâ g khöcë liïtå -núi khoiá bom tuy nguã yïn, nhûng dû êm vênî conâ ào…á [ ÀÒNH THÙNÆ G ] Tiïnë sy ä Khuêtë Viïtå Hunâ g (thû á 3 tû â traiá sang) trûúcá khi lïn àónh Charlie thùpæ hûúng Tacá gia ã trïn àónh Charlie lucá hoanâ g hön Ngay taåi baáo Tiïìn Phong cuäng coá con cuãa nhûäng ngûúâi thuöåc 2 chiïën tuyïën. Coá nhiïìu ngûúâi sau naây vaâo Àaãng vaâ àïìu laâ nhûäng àöìng nghiïåp thên thûúng cuãa töi. Nhiïìu dõp chuáng töi ngöìi vúái nhau laåi haát “Búãi chiïën tranh àêu phaãi troâ àuâa”. Mötå ngûúiâ lñnh taiá hiïnå chñnh mònh nùm xûa khi tham gia giaiã chayå Tiïnì Phong Marathon 5 HÒA HỢP DÂN TỘC BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ
Ào á la â mötå buöií saná g àêtë trúiâ Bacå Liïu rûcå saná g trong mauâ nùnæ g múiá . Trïn cacá nga ã àûúnâ g cuaã thõ xa ä Bacå Liïu baâ con hên hoan àöí ra chaoâ àoná àoanâ quên giaiã phoná g tiïnë vaoâ lamâ chu ã thõ xa.ä Trong àoanâ quên giaiã phoná g êyë àa phênì la â nhûnä g ngûúiâ con trai con gaiá Bacå Liïu ngayâ naoâ vaoâ bûng biïnì tham gia böå àöiå giaiã phoná g nay ho å trú ã vï ì tû å tin va â chiïnë thùnæ g. Trong àoanâ quên êyë co á anh bö å àöiå giaiã phoná g Huynâ h Cöng Danh, ngayâ anh vaoâ bûng múiá chó 17 tuöií , sau 6 nùm bûng biïnì , anh trúã vï ì chûnä g chacå va â niïmì vui dêng traoâ . Huynâ h Cöng Danh, sau nayâ la â Giamá àöcë Hanä g phim Giaiã Phoná g noiá vúiá töi: “Töi bûúcá ài trïn àûúnâ g thõ xaä ma â mùtæ cû á ngoná g nhòn ba â con àûná g hai bïn àûúnâ g phö.ë Lucá ào á töi muönë noiá thêtå to: Ma á úi. Thùnç g Tû cuaã ma á àa ä vï ì àêy!”. Trûúcá khi vaoâ bûng biïnì , anh thanh niïn Huynâ h Cöng Danh, quï xaä Phûúcá Long, huyïnå Phûúcá Long, tónh Bacå Liïu àa ä àoná nhênå tin vï ì sû å hy sinh cuaã ngûúiâ anh trai cuaã mònh laâ Huynâ h Vùn Sanh, sinh nùm 1942, hy sinh nùm 1965. Öng Huynâ h Cöng Danh kï:í “Sau khi anh hai hy sinh thò àïnë lûútå anh ba töi laâ Huynâ h Cöng Sang, sinh nùm 1945, tònh nguyïnå vaoâ bö å àöiå ú ã Tiïuí àoanâ 309. Àïnë nùm 1968 anh ba töi cunä g hy sinh”. Sû å hy sinh cuaã hai ngûúiâ anh àaä nung nêuë trong lonâ g chanâ g trai 17 tuöií Huynâ h Cöng Danh. Anh àaä noiá vúiá ma á mònh: “Con seä vaoâ bûng maá a”å . Ngûúiâ me å Bacå Liïu lùnå g le ä gêtå àêuì , lêu sau ba â àa ä noiá : “Röiì con se ä vï ì vúiá maá chû?á ”. Cêu noiá cuaã ngûúiâ me å Bacå Liïu êyë gianã dõ nhûng cho thêyë niïmì ao ûúcá cuaã me å la â khöng muönë co á thïm nhûnä g mêtë matá naoâ nûaä . Cêu chuyïnå cuaã öng Huynâ h Cöng Danh kï í àa ä giupá töi thêmë thña thïm cêu chuyïnå cuaã öng Lï Thanh Tûå mú ã ra ú ã trïn: Quên vaâ dên tónh Bacå Liïu àa ä hai lênì lêpå nïn ky â tñch. Àoá la â “gianâ h chñnh quyïnì vï ì tay nhên dên khöng tönë mötå viïn àanå , khöng àöí mötå giotå mauá ”. Lênì thû á nhêtë , quaná triïtå phûúng chêm “hoaâ bònh”, ngayâ 19 thaná g 8 nùm 1945, àanã g bö å va â nhên dên Bacå Liïu àa ä thûcå hiïnå thanâ h cöng cuöcå cacá h manå g “khöng tiïnë g suná g”. Lênì thû á hai, quên vaâ dên tónh Bacå Liïu àa ä giaiã phoná g quï hûúng mònh, àa ä lamâ chu ã chñnh quyïnì theo cacá h “Chiïnë thùnæ g trong tinh thênì hoaâ bònh, khöng tiïnë g suná g nö,í khöng giotå mauá rúi! Mötå chiïnë thùnæ g rêtë àöiî nhên vùn! Chuná g ta quyïtë têm àêuë tranh, nhêtë àõnh gianâ h laiå chñnh quyïnì la â leä àûúng nhiïn; nhûng chuná g ta khöng quïn nhûnä g ngûúiâ àang thêtë thu,ã àaä tûnâ g gêy töiå acá kia cunä g cunâ g la â àönì g baoâ , cunâ g mötå noiâ giönë g Lacå Hönì g. Nïn, chiïnë àêuë bùnç g mûu trñ, taiâ nghï,å àêuë tranh bùnç g muiä binh vênå , bùnç g tinh thênì hoaâ húpå , khöng àïí “ga â cunâ g mötå me å chú á hoaiâ àa á nhau”. (Lõch sûã Àanã g bö å tónh Bacå Liïu (têpå 1) Thúiâ gian àaä luiâ xa tronâ 50 nùm nhûng khi àûná g trûúcá nhûnä g bûcá anã h, nhûnä g hiïnå vêtå àûúcå trûng bayâ trong Baoã tanâ g tónh Bacå Liïu, cêu chuyïnå ky â tñch cuaã 50 nùm trûúcá nhû mötå cuönë phim hiïnå lïn, trung thûcå va â tronå venå trong töi. …Cuöië thaná g 4/1975 nayâ , trûúcá chiïnë thùnæ g dönì dêpå cuaã quên ta, lûcå lûúnå g àõch úã Bacå Liïu toã ra lung lay va â rïuå ra.ä Nhênå thêyë thúiâ cú, Àanã g böå Bacå Liïu àaä chu ã trûúng tiïnë hanâ h àêuë tranh vuä trang kïtë húpå vúiá àêuë tranh chñnh trõ. Trong àoá lêyë àêuë tranh chñnh trõ la â then chötë . Phöië húpå vúiá cacá lûcå lûúnå g chñnh trõ va â tön giaoá àang hoatå àönå g húpå phapá trong lonâ g àõch, Àanã g bö å Bacå Liïu àa ä chó àaoå cacá caná bö å co á kinh nghiïmå va â co á möië quan hïå vúiá cacá lûcå lûúnå g hoatå àönå g húpå phapá àï í tiïnë hanâ h cöng tacá tiïpë xucá vúiá chñnh quyïnì àõch, nhùmç mucå àñch: Àêuë tranh gianâ h chñnh quyïnì mötå cacá h hoaâ bònh. Öng Lï Thanh Tûå cho chuná g töi biïtë : “Thaná g 8/1945, tónh Bacå Liïu àaä tiïnë hanâ h cû ã caná bö å tiïpë xucá vúiá chñnh quyïnì àõch, tuyïn truyïnì thuyïtë phucå ài àöi vúiá àêuë tranh cûúng quyïtë nïn àa ä gianâ h chñnh quyïnì tronå venå . Vúiá kinh nghiïmå ào,á lênì nayâ , tûcá nhûnä g ngayâ cuöië thaná g 4 nùm 1975, cacá àönì g chñ caná bö å giauâ kinh nghiïmå va â kiïn trung àaä mocá nöië vúiá lûcå lûúnå g hoatå àönå g húpå phapá . Tiïnë hanâ h tiïpë xucá vaâ àêuë tranh vúiá chñnh quyïnì àõch”. Cuönë Lõch sûã Àanã g bö å tónh Bacå Liïu àa ä ghi laiå : “Saná g ngayâ 29 thaná g 4 nùm 1975, àönì g chñ Trênì Thanh Hönì g vaâ Thûúnå g toaå Thñch Hiïní Giacá àa ä gùpå Àiïpå (Àaiå ta á Nguyïnî Ngocå Àiïpå , tónh trûúnã g Bacå Liïu). Sau hai giúâ trao àöií qua laiå , Àiïpå vênî chûa chõu thûúng lûúnå g vúiá Mùtå trênå (Mùtå trênå dên töcå giaiã phoná g miïnì Nam Viïtå Nam tónh Bacå Liïu). Trûúcá khi tû â gia,ä Thûúnå g toaå Thñch Hiïní Giacá baoá tin cho Àiïpå : “Nhiïuì tñn àö ì va â vú å con binh sô àïnë chuaâ cho biïtë chönì g con hoå àa ä nhênå truyïnì àún cuaã Mùtå trênå àï í hö å thên”. Àiïpå to ã ve ã uï í oaiã : “Àïnë giú â töi khöng conâ giû ä anh em binh lñnh nûaä , ho å muönë theo bïn naoâ thò theo, conâ töi phaiã chú â lïnå h cêpë trïn”. Hai bïn thoaã thuênå ngayâ mai (tûcá 30 thaná g 4) gùpå laiå ”. (Lõch sû ã Àanã g bö å tónh Bacå Liïu, trang 468). Öng Lï Thanh Tûå haoâ hûná g: “Tuy trao àöií chûa àatå kïtë qua ã nhûng tònh hònh àa ä cho thêyë : Lûcå lûúnå g binh lñnh àõch khöng muönë tû ã thu ã ma â muönë àûúcå vï ì nha.â Banã thên tónh trûúnã g àõch cunä g rêtë hoang mang”. Tiïpë ào,á phöië húpå vúiá lûcå lûúnå g hoatå àönå g húpå phapá taiå chö,î chuná g ta àa ä tiïnë hanâ h cacá biïnå phapá àêuë tranh tiïpë : “Chiïuì ngayâ 29 thaná g 4 nùm 1975, Chêu Ba, Phoá Chu ã tõch Àanã g Dên chu ã tónh Bacå Liïu vaâ Linh mucå Nguyïnî Vùn Nhò, àiïnå thoaiå trao àöií thúiâ cuöcå vúiá Àiïpå va â àï ì xuêtë “Àaiå taá nïn co á cacá h danâ xïpë hoaâ bònh laâ tötë nhêtë ”. (trang 468). “Tiïnë cöng liïn tucå va â vúiá nhiïuì hònh thûcá kïtë húpå nïn chuná g ta nhênå àõnh Àiïpå àa ä tuyïtå vonå g va â nênë na á chú â Saiâ Gonâ ”, öng Lï Thanh Tûå cho biïtë nhû vêyå va â cho hay thïm: “Ta nhênå àõch: Àêuë tranh vúiá Àiïpå cênì co á tacá àönå g têm lyá manå h thïm vaâ phaiã phên tñch cho Àiïpå thêyë khöng conâ hy vonå g ú ã My,ä ú ã àamá chñnh quyïnì Saiâ Gonâ va â cho Àiïpå thêyë àûúcå con àûúnâ g sönë g”. Ngay sau ào,á tûcá tû â chiïuì ngayâ 29 thaná g 4, chuná g ta àa ä chu ã trûúng cênì phaiã àûa quênì chuná g xuönë g àûúnâ g, biïuí dûúng khñ thïë va â àêyí nhanh töcë àö å lamâ tan ra ä hanâ g ngu ä àõch, gêy thanh thïë cho cacá h manå g, apá àaoã Àiïpå . “7 giú â 30 saná g ngayâ 30 thaná g 4 nùm 1975, àoanâ caná bö å cuaã ta gömì coá àönì g chñ Lï Quên, àaiå diïnå Mùtå trênå tónh Bacå Liïu (àönì g chñ Lï Quên sau nayâ la â Pho á Bñ thû Tónh uyã Bacå Liïu) vaâ Thûúnå g toaå Thñch Hiïní Giacá ài gùpå Àaiå ta á Àiïpå . Khi àoanâ àïnë Tiïuí khu gùpå Àiïpå , Àiïpå àñch thên laiá xe àûa àoanâ àïnë lamâ viïcå taiå phonâ g Tónh trûúnã g ú ã Toaâ hanâ h chñnh”. (Lõch sûã Àanã g bö å tónh Bacå Liïu, trang 469). “Cacá àönì g chñ trong àoanâ ta noiá : Myä thua chayå khoiã chiïnë trûúnâ g Viïtå Nam thò àa ä qua á ro.ä Saiâ Gonâ khöng thuã nöií thò Bacå Liïu lamâ sao tû ã thu?ã ... Ào á la â sû å thêtå hiïní nhiïn” (Lõch sûã Àanã g bö å Bacå Liïu, trang 470). Öng Lï Thanh Tûå baoã : “Àaiå ta á Àiïpå nghe phên tñch thò cunä g nhênå ra, nïuë khöng chêpë nhênå thò öng ta sau nayâ se ä la â ke ã co á töiå vúiá nhên dên. Nhênå thûcá àûúcå võ thï ë va â cú höiå cho mònh nïn sau àoá àaiå ta á Àiïpå àa ä yïu cêuì àûúcå hûúnã g khoan hönì g va â hûaá se ä thuyïtë phucå àanâ em àêuì hanâ g cacá h manå g”. Theo ào,á àaiå ta á Àiïpå àa ä giao cho àoanâ ta chiïcë xe Jeep cuaã mònh àïí àoanâ ta sû ã dunå g. Cuönë Lõch sû ã Àanã g bö å tónh Bacå Liïu ghi tiïpë : “Àoanâ ta dunâ g xe cuaã Àiïpå cùmæ cú â Mùtå trênå chayå khùpæ phö ë cö í àönå g quênì chuná g xuönë g àûúnâ g. Quênì chuná g thõ xa,ä co á ca ã gia àònh binh sô ra àûúnâ g chaoâ mûnâ g cacá h manå g va â keoá theo àoanâ àaiå biïuí Mùtå trênå . Cú â Mùtå trênå xuêtë hiïnå khùpæ àûúnâ g phö.ë Hanâ g nghòn quênì chuná g têpå húpå taiå Toaâ hanâ h chñnh tónh, biïnë thanâ h cuöcå mñt tinh. Àaiå ta á Àiïpå giúiá thiïuå àönì g chñ Lï Quên àaiå diïnå Mùtå trênå tónh Bacå Liïu ra mùtæ àönì g baoâ vúiá tiïnë g hoan hö vang döiå ” (Lõch sûã Àanã g bö å tónh Bacå Liïu, trang 471). “Vêyå la â chuná g ta àa ä gianâ h thùnæ g lúiå suön se.ã Chñnh quyïnì vï ì tay cacá h manå g, vï ì tay nhên dên àuná g trûa ngayâ 30 thaná g 4 nùm 1975”, öng Lï Thanh Tûå phênë khúiã cho biïtë . Quên àõch úã cacá huyïnå cunä g theo ào á ma â àêuì hanâ g. Toanâ tónh Bacå Liïu àûúcå giaiã phoná g khöng tönë mötå viïn àanå , khöng àöí mötå giotå mauá . Nghe àïnë àêy töi múiá thêuë hiïuí sêu sùcæ y á nguyïnå cuaã ba â me å öng Huynâ h Cöng Danh: “Maá mong muönë ngayâ cacá con trú ã vï ì àêyì àu”ã . n Kyâ tñch Bacå Liïu Àoná töi ú ã ngay sanã h vaoâ Baoã tanâ g tónh Bacå Liïu, öng Lï Thanh Tû,å giamá àöcë baoã tanâ g, phênë khúiã noiá luön: “Ngayâ 30 thaná g 4 nùm 1975, lênì thû á hai quên vaâ dên tónh Bacå Liïu chuná g töi lêpå nïn ky â tñch”. Cêu giúiá thiïuå thay lúiâ chaoâ àoná cuaã öng Lï Thanh Tûå khiïnë töi phaiã hoiã laiå . [ NGUYÏNÎ TRONÅ G VÙN ] Àoanâ caná bö å Mùtå trênå dên töcå miïnì Nam Viïtå Nam do àönì g chñ Lï Quên dênî àêuì gùpå àaiå ta á Àiïpå taiå dinh tónh trûúnã g Bacå Liïu, saná g ngayâ 30 thaná g 4 nùm 1975 Tacá gia ã (bïn phaiã ) nghe öng Huynâ h Cöng Danh kïí chuyïnå Öng Lï Thanh Tû,å giamá àöcë Baoã tanâ g Bacå Liïu Àönì g chñ Nguyïnî Tñch Thiïnå treo cúâ giaiã phoná g trïn nocá dinh tónh trûúnã g Bacå Liïu buöií trûa ngayâ 30 thaná g 4 nùm 1975 6 HÒA HỢP DÂN TỘC BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==