KỶ NGUYÊN VƯƠN MÌNH HỒI SINH DÒNG SÔNG BẰNG CÔNG NGHỆ VIỆT Giữa trưa nắng chói chang, mặt nước kênh Hy Vọng (TPHCM) ánh lên những tia sáng lấp loáng. Một thiết bị nhỏ gọn lặng lẽ rẽ sóng, cuốn theo bên mình nào túi nilon, vỏ chai, mảnh xốp đang trôi dạt… vào khoang chứa phía sau. Đó là “Robot thủy rác” – đứa con tinh thần của những kỹ sư trẻ Việt Nam và các tình nguyện viên Câu lạc bộ (CLB) Sài Gòn Xanh (thuộc Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam TPHCM). Sản phẩm được sinh ra từ mong ước giản dị: làm sạch những dòng kênh, con rạch, bờ sông của TPHCM. Để hồi sinh các con kênh rạch, cứ 2 lần/tuần, các tình nguyện viên CLB Sài Gòn Xanh lại lội xuống dòng nước đen đặc mùi hôi để vớt từng túi rác, từng vỏ lon. Trong những chuyến đi ấy, Vũ Hữu Nguyên và Nguyễn Hồ Anh Tân – hai chàng kỹ sư trẻ của CLB đã nhiều lần tự hỏi: “Tại sao công nghệ không thể thay con người gánh bớt công việc này?”. Câu hỏi đó ám ảnh họ suốt nhiều tháng, để rồi biến thành bản vẽ, thành những đêm trắng bên máy cắt CNC, bên bàn hàn laser. Họ tự gia công từng chi tiết từ khung phao nổi bằng hợp kim nhôm chịu va đập, sọt chứa rác inox chống gỉ, cho tới hệ thống điều khiển, camera, GPS... Khó khăn nhất là kinh phí, nhưng dự án may mắn được Công ty TNHH Phế Liệu Huy Hoàng Gia tiếp sức, đồng hành. Cuối cùng, một thiết bị nặng 37 kg, có thể chứa tới 150 lít rác, ra đời. Robot chạy bằng năng lượng mặt trời kết hợp pin dự trữ, điều khiển từ xa hoặc vận hành tự động, vừa thu gom rác vừa vẽ bản đồ ô nhiễm. Với GPS và cảm biến, robot không chỉ biết đang ở đâu mà còn đo được độ trong, mức ô nhiễm của nước, gửi dữ liệu về máy chủ để cơ quan chức năng kịp thời xử lý. Tháng 7/2025, robot lần đầu được thả xuống sông thử nghiệm. Mỗi chuyến ra quân vừa là thu gom rác, vừa là một lần nhóm điều chỉnh, hoàn thiện. “Có lúc robot bị mắc kẹt giữa đám lục bình, có khi nước chảy xiết cuốn trôi cả rác lẫn robot, nhưng chưa ai nghĩ đến bỏ cuộc. Chỉ cần hình dung một ngày nào đó hàng nghìn robot này sẽ cùng nhau làm sạch kênh rạch thành phố, là chúng tôi lại có thêm sức mạnh” - trưởng nhóm robot thủy rác Vũ Hữu Nguyên chia sẻ. Với các kỹ sư trẻ, robot thủy rác không chỉ là thiết bị thu gom rác nổi, mà còn là chiến binh đa nhiệm. Trong tương lai, mỗi robot có thể tự nhận diện rác qua trí tuệ nhân tạo (AI), liên lạc với robot khác để hỗ trợ cứu hộ, tiếp tế nhu yếu phẩm cho vùng thiên tai hay giải cứu robot bị mắc kẹt. Các điểm tập kết ven sông sẽ trở thành “trạm dịch vụ” vừa đổ rác, vừa bảo trì, vệ sinh, nạp năng lượng cho robot. Hiện, nhóm đang phát triển phiên bản mới di chuyển tốt ở vùng rác dày đặc, đa địa hình, dự kiến ra mắt tháng 10/2025. Nhóm Sài Gòn Xanh dự kiến sẽ thả hàng nghìn robot xuống các kênh rạch, sông và biển. Mỗi robot sẽ có mã số riêng, được lập trình để tìm kiếm khu vực nhiều rác, đo đạc và cập nhật bản đồ ô nhiễm công khai trên internet. Bên cạnh robot vớt rác, CLB cũng đang triển khai nâng cấp thêm viết giấc mơ xanh NGƯỜI TRẺ VIỆT BẰNG TRÁI TIM NHIỆT HUYẾT VÀ KHỐI ÓC SÁNG TẠO, NHIỀU BẠN TR} VIỆT NAM ĐANG BIẾN NHỮNG Ý TƯỞNG THÀNH HIỆN THỰC NHƯ CHẾ TẠO ROBOT VỚT RÁC LÀM SẠCH DÒNG SÔNG, VẢI SỢI DỨA, CHẤT TẨY RỬA TỪ PHỤ PHẨM… MỖI SÁNG CHẾ XANH KHÔNG CHỈ GÓP PHẦN BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG, MÀ CÒN KHẲNG ĐỊNH KHÁT VỌNG KIẾN TẠO TƯƠNG LAI BỀN VỮNG, ĐƯA VIỆT NAM TIẾN GẦN HƠN ĐẾN MỤC TIÊU NET ZERO. UYÊN PHƯƠNG Vỏ quả dứa bỏ đi đưŰc anh Lê Duy Hoàng tái chŌ thành chất tẩy rửa sinh học, xuất khẩu ra thŌ giới ẢNH: U.P Những kỹ sư trẻ CLB Sài Gòn Xanh đã chŌ tạo thành công robot vớt rác trên sông “100% made in Việt Nam” ẢNH: U.P Khách hàng ngạc nhiên trước quần áo, túi xách tŸ sŰi lá dứa của Faslink ẢNH: U.P phao chắn rác, người dọn rác có thể đứng trên phao thay vì phải lội xuống nước, nâng cao hiệu quả và an toàn. KHI ĐỜI CHO TA QUẢ DỨA Phụ phẩm từ quả dứa tưởng chừng bỏ đi nhưng qua bàn tay và óc sáng tạo của các bạn trẻ, chúng đã được “hô biến” thành những sản phẩm độc đáo, thân thiện với môi trường và đủ sức cạnh tranh tại thị trường quốc tế. Anh Lê Duy Hoàng, nhà sáng lập kiêm Giám đốc sản xuất Công ty TNHH Fuwa Biotech (Fuwa3e) là một trong số đó. Anh chia sẻ, vùng đất Thanh Hóa, nơi trồng dứa lớn nhất cả nước, phần vỏ bị bỏ đi vừa gây ô nhiễm vừa lãng phí. Trong một lần tìm hiểu về eco enzyme – dịch chất lên men từ trái cây có khả năng khử mùi và làm sạch, anh đã nảy ra ý tưởng tận dụng chính nguồn nguyên liệu tưởng chừng vô giá trị này. “Dứa vốn nổi tiếng là 62 www.tienphong.vn
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==