ĐI LÊN TỪ GIAN KHÓ Vĩnh Kim là vùng đất nằm sát bờ biển phía Đông Nam huyện Vĩnh Linh. Sau Hiệp định Genève 1954, hoà bình lập lại ở miền Bắc, Vĩnh Kim từ một vùng chiến địa khô cằn và nghèo khó bắt đầu bước vào cuộc kiến thiết dưới làn gió hợp tác hóa nông nghiệp. Dẫu ruộng ít, đất xấu, người dân vẫn bền gan bền chí, từ tổ đổi công nhỏ lẻ đến hợp tác xã (HTX) cấp cao toàn xã. Trong bối cảnh phong trào hợp tác hóa gặp không ít trở lực ở miền Bắc, HTX Vĩnh Kim đã vươn lên thành mô hình HTX cao cấp đầu tiên của đặc khu Vĩnh Linh, là điểm sáng nổi bật của cả vùng giới tuyến. Tin về phong trào HTX ở Vĩnh Kim bay ra Hà Nội. Lúc ông Phan Toàn - Bí thư Đảng ủy xã Vĩnh Kim, có dịp ra Thủ đô để báo cáo với Bác Hồ về tình hình xây dựng HTX ở quê nhà, Bác đã dành nhiều thời gian lắng nghe. Không chỉ hỏi chuyện chung, Bác ân cần hỏi từng điều cụ thể về cuộc sống của bà con trong xã: ăn ở ra sao, mùa màng thế nào, có đủ cơm ăn áo mặc không. Với ánh nhìn sâu thẳm và giọng nói trầm ấm, Bác dặn dò: “Vĩnh Kim ruộng ít phải trồng thêm màu, hai chân đó đi cho thật vững”. Vĩnh Kim, một vùng quê nghèo như bao làng quê lam lũ khác dọc dải đất miền Trung đã được Bác khắc ghi trong lòng bằng sự cảm thông sâu sắc và sự lưu tâm đặc biệt. Trong một cuộc họp giữa hội trường đông người, giữa bao nhiêu cán bộ từ khắp nơi hội tụ, Bác bất chợt hỏi: “Chú Toàn Vĩnh Linh có đây chưa?” Câu hỏi tưởng như thoảng qua, nhưng chứa đựng cả tấm lòng đau đáu của Người với mảnh đất đầu sóng ngọn gió, nơi có con sông Bến Hải - giới tuyến chia 2 miền đất nước. MÓN QUÀ ĐẶC BIỆT CỦA BÁC Chủ tịch UBND xã Cửa Tùng Võ Đức Diện kể, với những thành tích xuất sắc đóng góp cho xây dựng chủ nghĩa xã hội, tháng 12/1959, HTX nông nghiệp, cán bộ và nhân dân Vĩnh Kim vinh dự được Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng thưởng chiếc máy cày hiệu Zeto-25K của nước bạn Tiệp Khắc (cũ) gửi tặng Người. Trước đó, ngày 2/9/1959, giữa Quảng trường Ba Đình rợp cờ hoa trong lễ diễu hành mừng Quốc khánh, chiếc máy cày Zeto-25K đã xuất hiện trong đội hình rầm rộ bước qua lễ đài. Chiếc máy cày như một sứ giả thầm lặng nói lên khát vọng phát triển nông nghiệp và còn khẳng định tình hữu nghị son sắt giữa hai dân tộc Việt Nam - Tiệp Khắc trong hành trình dựng xây hòa bình. Sau lễ diễu hành, tháng 12 năm ấy, Chủ tịch Hồ Chí Minh quyết định gửi tặng chiếc máy cày về cho cán bộ và nhân dân xã Vĩnh Kim. Theo đề nghị của Người, Thủ tướng Phạm Văn Đồng giao nhiệm vụ cho ông Phan Phác - Cục trưởng Cục Cơ giới hóa nông nghiệp làm trưởng đoàn, cùng với ngài Đại sứ Tiệp Khắc trực tiếp đưa chiếc máy cày vào. Từ Hà Nội, chiếc Zeto-25K được chuyển về Đồng Hới, rồi tiếp tục hành trình vượt qua những cung đường đèo dốc, băng qua cát trắng để đến với Vĩnh Kim, vùng quê nghèo nhưng kiên trung ngay sát giới tuyến. Buổi lễ bàn giao được tổ chức giữa vùng Cây Sui dù giản dị nhưng trang trọng và đầy hơi ấm của Người cùng niềm hân hoan của Đảng bộ và nhân dân Vĩnh Kim. Ông Nguyễn Đức Anh, 83 tuổi, nguyên Bí thư Đảng ủy xã Vĩnh Kim bồi hồi nhớ lại, năm đó, tôi vinh dự là 1 trong 4 học sinh được lên tặng hoa cho vợ chồng ngài Đại sứ Tiệp Khắc. Sau khi làm lễ, chiếc máy cày được đưa ra tấm đất rộng để mở luống cày đầu tiên. “Lúc đó, nhân dân, trẻ em, học sinh ùa chạy theo phía sau chiếc máy cày Bác tặng, ai cũng phấn khởi. Giữa tiếng máy nổ giòn vang, tiếng vỗ tay và tiếng cười trong niềm hạnh phúc, tự hào”. Những năm tháng ấy, chiếc máy cày Zeto-25K cũng là chiếc máy đầu tiên hiện diện trên vùng phi quân sự. Zeto-25K không chỉ cày đất mà gieo lên giấc mơ, mầm hy vọng giữa vùng giới tuyến khắc nghiệt. Và cho đến hôm nay, câu chuyện về chiếc máy cày năm ấy vẫn còn được người Vĩnh Kim nhắc lại như một khúc tráng ca nho nhỏ giữa thời bình, giản dị nhưng sâu xa, như chính tấm lòng của Bác Hồ với nhân dân. Chiếc máy cày ấy đã không nghỉ suốt nhiều năm sau. Nó mở lối cho hàng trăm héc-ta đất hoang ở Cồn Hôi, Đuôi Tôm, Cố Bộ... được cày xới, biến thành bãi sắn, nương khoai, đồi chè. Những luống cày được mở trên những mảnh đất hoang hóa, nơi vùng đất được mệnh danh là “ăn cơm bữa diếp”(4 ngày mới được bát cơm) đã có cây lúa mọc lên. Năm 1965, lúc đế quốc Mỹ mở rộng cuộc chiến tranh phá hoại ra miền Bắc, cả vùng đất Vĩnh Linh bước vào trận chiến khốc liệt, vừa sản xuất, vừa chiến đấu với giặc trời, giặc biển. Mỗi tấc đất, mỗi con người nơi đây đều gánh vác sứ mệnh bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa - hậu phương lớn của cả nước. Và giữa trận mưa bom bão đạn ấy, chiếc máy cày Bác Hồ tặng lại một lần nữa lên đường, góp sức vận chuyển, tiếp tế cho đảo Cồn Cỏ anh hùng và chi viện cho chiến trường phía Nam sông Bến Hải. Thấm nhuần lời Người căn dặn: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”, người dân Vĩnh Kim đã biến lời thề thiêng liêng ấy thành hành động. Tất cả dốc sức, dồn lực, chiến đấu và sản xuất trong thế đứng hiên ngang của một làng quê nhỏ mà gan góc, kiên cường. Máu hòa với mồ hôi, hy sinh song hành cùng bền bỉ - Vĩnh Kim trở thành một pháo đài thép bên dòng Bến Hải, cùng với toàn Vĩnh Linh hiên ngang trụ vững trong mưa bom, lửa đạn. Khẩu hiệu “Giỏi tay cày, chắc tay súng” không chỉ là lời hô vang, mà là thực tiễn rực lửa nơi đây. Trong bom đạn ác liệt, Vĩnh Kim vẫn giữ vững năng suất 5 tấn/ha, một con số làm kinh ngạc ngay cả trong thời bình. Ngày đêm, người dân nơi đây sống trọn tình nghĩa với hậu phương, tiền tuyến, vừa tiếp tế cho đảo xa, vừa nuôi quân đánh giặc gần. Chủ tịch UBND xã Cửa Tùng Võ Đức Diện tự hào: “Những mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, HTX kiểu mới, được nhân rộng không ngừng. Dưới ngọn cờ cách mạng đã được hun đúc bởi tinh thần “máy cày Bác tặng”, Vĩnh Kim đang trở thành điểm sáng về phát triển bền vững, gắn liền giữa truyền thống với hiện đại”. n Kỷ vật Bác Hồ tặng XÃ VĨNH KIM, HUYỆN VĨNH LINH (NAY LÀ XÃ CỬA TÙNG, TỈNH QUẢNG TRỊ) LÀ MỘT TRONG NHỮNG HỢP TÁC XÃ TIÊN TIẾN XUẤT SẮC THỜI KỲ XÂY DỰNG MIỀN BẮC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA. NĂM 1959, “XỨ TIÊU NỒNG” VĨNH KIM VINH DỰ ĐƯỢC BÁC HỒ TẶNG CHIẾC MÁY CÀY ĐẦU TIÊN CỦA MIỀN BẮC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA. 66 NĂM QUA, CHIẾC MÁY CÀY CỦA BÁC HỒ TẶNG ĐƯỢC GÌN GIỮ NHƯ KỶ VẬT THIÊNG. HỮU THÀNH “Mỗi thế hệ trẻ Vĩnh Kim hôm nay, khi đứng trước chiếc máy cày trong nhà truyền thống, đều cảm nhận được hơi ấm của Bác, nghe được nhịp tim của lịch sử. Vĩnh Kim hôm nay vẫn đang tiến bước - một hành trình nối dài từ chiếc máy cày đỏ ngày xưa, từ tấm lòng Bác Hồ đến khát vọng của bao thế hệ. Và ngọn lửa ấy sẽ không bao giờ tắt, mà sẽ cháy mãi trong tim những người con của vùng đất đầu sóng, nơi chiếc máy cày của Bác mãi là biểu tượng của sức sống, của niềm tin và của tình yêu đất nước”. Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Cửa Tùng THÁI VĂN THÀNH Với thành tích sản xuất, chiến đấu lừng lẫy, Vĩnh Kim được phong tặng cả hai danh hiệu: Anh hùng Lao động và Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Những cánh đồng một thời trắng cát nay xanh mướt màu chè, tiêu, lạc, cao su. Những mái đầu bạc hôm nay vẫn nhắc đến “máy cày của Bác” như một báu vật linh thiêng, như một chứng tích của niềm tin và tình yêu giữa Người và dân. Một góc Vĩnh Kim hôm nay XỨ TIÊU NỒNG VĨNH KIM Chiếc máy cày Bác Hồ tặng nhân dân Vĩnh Kim KỶ NGUYÊN VƯƠN MÌNH 39 www.tienphong.vn
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==