Chuã nhêåt 6/4/2025 Saáng taác 9 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HANÂ H TÊTË CA Ã CACÁ NGAYÂ TRONG TUÊNÌ ài nöií nûaä , Nhan tòm àïnë mö àa á bùnç g phùnè g ngöiì nghó mïtå . Con gêuë nùmç yïn bïn canå h cö, daiä ûaá ra tû â hamâ rùng nhonå . Nhan quay àêuì sang núi khacá , nhùmæ mùtæ laiå nghe húi êmí tû â phiïnë àaá thêmë dênì vaoâ ngûúiâ . Àa ä qua giú â cúm trûa, chùcæ ba â àa ä dunâ g bûaä röiì , nhû moiå khi ba â àï í phênì cö mötå batá to. Chaoã thõt rùnæ möië xaoâ sa ã útá lucá töië vênî conâ , ba â ùn nhñn, chûaâ cho Nhan nhûnä g miïnë g ngon nhêtë . Con gêuë bûúcá àïnë duiå momä vaoâ vaoâ caná h tay Nhan, cö vuötë ve bö å löng dayâ cuaã no,á dõu danâ g nhû nûnå g mötå con vêtå cûng. Rêtë tû å nhiïn, Nhan treoâ lïn lûng gêuë , àï í no á conä g qua nhûnä g tênì g rûnâ g dayâ , chö î êyë êmí ûútá va â buötë lanå h, hêuì nhû chûa bao giúâ àûúcå mùtå trúiâ chiïuë àïnë . Nhan nghe tiïnë g bo â trûúnâ êmì ô cuaã cacá loaiâ rùnæ àöcå , nhûnä g con rïtë to bùnç g cö í tay nêpë trong höcë àa á khua chên laoâ xaoå . Co á nhûnä g loaiâ chim saiã caná h thêtå daiâ , löng vuä löng mao oná g aná h nhû rùcæ kim tuyïnë , chuná g àêuå trïn canâ h cao, giûúng àöi mùtæ trong nhû hatå ngocå nhòn Nhan. Nhan mên mï hai caiá tai mïmì cuaã con gêuë trùnæ g, cö laiå nghô àïnë ba.â Nhûnä g nùm conâ thú be,á Nhan nguã cunâ g ba â trïn caiá chonä g tre kï gocá nha,â ba â hay vuötë tocá cö, kï í vï ì nhûnä g thaná g ngayâ xa xûa, höiì êyë ba â va â bö ë me å Nhan conâ ú ã dûúiá lonâ g hö.ì Chö î êyë àepå lùmæ , co á söng co á àönì g, co á nhûnä g ngöi nhaâ nùmç thiïm thiïpë sau luyä tre xanh. Thïë röiì mötå ngayâ ngûúiâ ta xêy àêpå , ca ã lanâ g phaiã di cû lïn vunâ g nuiá cao, nûúcá dêng tû â tû,â ngêpå àïnë àêu thò gönì g ganá h rúiâ ài àïnë àêyë . Nha â cûaã lanâ g macå chòm sêu trong lonâ g nûúcá , caiá àöiì cao thêtå cao giú â thanâ h caiá cönì nöií giûaä hö,ì cêy mocå ngutá nganâ , chim bay moiã caná h thò saâ xuönë g àêuå . Nhûnä g àïm mûa rûnâ g naoä nï,ì ngûúiâ lúná tuöií ngöiì bïn bïpë lûaã ào ã nghe tiïnë g giotå nûúcá chayã trïn maiá gianh, vênî hay cûúiâ baoã cêuì trúiâ cho mûa thêtå lúná , vúä àêpå röiì la â se ä àûúcå vï ì laiå quï hûúng. Höiì êyë Nhan conâ nho,ã nghe chùnè g hiïuí gò. Sau nayâ biïtë hún tñ chutá thò chó thêyë thûúng cho niïmì mong ûúcá êyë . Vï ì laiå chó conâ sinh lêyì , mêyë cö bacá nhú á quï ma â noiá nhamã . Ba â Nhan cunä g nhú á quï ma â chùnè g bao giúâ thú ã than. Baâ chõu àûnå g suötë mötå àúiâ , buönì àau nuötë vaoâ lonâ g biïnë thanâ h caiá loiä cûná g. Lucá bö ë meå Nhan bõ cêy àeâ chïtë , Nhan khocá ngêtë , thï ë ma â mùtæ ba â vênî raoá hoanã h. Kï í tû â ngayâ êyë nha â chó conâ laiå hai baâ chauá . Nhan lúná lïn trong vonâ g tay ba,â du â ba â hay mùnæ g Nhan, lêyë roi mêy àaná h Nhan, cö vênî tû å nhu ã mai nayâ seä chùm socá ba,â lêyë chönì g cunä g dênî baâ theo ú ã cunâ g. Thï ë ma â bêy giú â chuyïnå àa ä khacá röiì , Nhan khöng vïì vúiá ba â àûúcå nûaä . Ba â àûná g trûúcá hiïn àúiå Nhan, baâ ra ngoaiâ ngo ä tröng vïì phña nuiá , tocá trïn àêuì bacå thïm, nhûnä g nïpë nhùn hùnç sêu hún, àöi mùtæ mú â àucå ài, thïë ma â vênî khöng thêyë Nhan àêu. Nghô àïnë àêyë , Nhan bêtå khocá . Bêtë hanå h chú â chûcå xung quanh, àêu ai ngúâ àûúcå chuyïnå gò se ä àïnë . Mêyë nùm trûúcá chõ Han gênì nha â Nhan lïn rûnâ g àönë cuiã , töië mõt röiì chùnè g thêyë chõ vï,ì ngûúiâ ta àõnh àötë àuöcë ài tòm thò thêyë boná g chõ lûâ lû â àêuì ngo.ä Thúiâ gian sau bunå g chõ to dênì , àuã ngayâ àu ã thaná g thò sinh àûúcå thùnç g beá khauá lùmæ . Con hún ba tuöií chõ àï í cho bö ë me å nuöi, mötå mònh xuönë g xuöi tòm viïcå , tû â bêyë àïnë nay chùnè g thêyë chõ vï ì thùm nha.â Nùm ngoaiá chõ Miïn caiä nhau vúiá chönì g, giênå qua á chõ bo ã vaoâ nuiá , höm sau ngûúiâ ta thêyë chõ chïtë dûúiá göcë cêy gaoå , hoa gaoå rúi ào ã ngûúiâ chõ, àepå nhû nanâ g tiïn àang ngu.ã Nhan khocá thûúng cacá chõ êyë , bêy giú â àïnë lûútå cö xotá xa cho mònh. Àeo guiâ lïn rêyî , Nhan hay nhòn theo donâ g suöië chayã , hònh dung àïnë nhûnä g vunâ g àêtë chûa bao giúâ àùtå chên àïnë . Ú Ã àoá co á tiïnë g noiá tiïnë g cûúiâ , co á giönë g cêy giönë g vêtå xa la å va â àepå àe.ä Nhûnä g nhatá cuöcë Nhan böí xuönë g lúpá àêtë cûná g cûá nayã tûng lïn. Àêtë ào ã nhû mauá , mêyë con giun bõ lûúiä cuöcë phatå àûtá . Ba â cö kï í co á nha â sû no å àaoâ àêtë trönì g cêy, xùnæ phaiã con giun, thêyë no á ngoe nguêyí , öng kinh haiä vûtá cuöcë tunå g kinh samá höië , tunå g bao nhiïu vênî khöng hïtë amá anã h, öng vun laá khö ngêpå mònh chêm lûaã tû å thiïu. Nhan mong cêu chuyïnå ba â kï í khöng phaiã chuyïnå thêtå . Loaiâ giun coá kha ã nùng taiá sinh, khi bõ àûtá àöi, chuná g khöng chïtë ma â trú ã thanâ h hai con chó sau mötå thúiâ gian ngùnæ . Nhan biïtë thï ë nïn chùnè g xotá xa, cû á miïtå maiâ bö í cuöcë , tra hatå , lêpë àêtë nhû caiá mayá . Àêtë xêuë , bonå giun kiïmë ùn vêtë va,ã con naoâ con nêyë be á teoå chûa bùnç g ngoná chên utá cuaã cö. Àêtë xêuë , ngûúiâ lamâ lunå g cunä g vêtë va,ã trúiâ nùnæ g hay mûa, lïn nûúng laâ möì höi chayã ra nhû tùmæ . Nhan àaä bö í bao nhiïu nhatá cuöcë xuönë g àêtë nayâ , chùnè g ai röiî húi ma â tñnh. Chó biïtë lûúiä cuöcë nhanh cunâ me,ã cö hay gheá hanâ g nöng cu å cunä g vò thï.ë Nhan gucå mùtå xuönë g lûng gêuë , cö kï í vúiá no á vï ì tuöií êuë thú, vïì thúiâ niïn thiïuë , vï ì bö ë me å mònh, vïì ngûúiâ ba â tocá bacå lûng conâ g àang chúâ ú ã nha.â Nhan khöng nhúá anh baná nöng cuå nûaä . Ngûúiâ ta chó nghô àïnë tònh yïu khi vui ve ã trong lonâ g, conâ lucá cênå kï ì sinh tû ã tònh camã êyë khöng hïì thñch húpå . Mùcå Nhan rïn ró, con gêuë vênî lùnå g thinh, no á thung dung ài giûaä rûnâ g gia â nhû chuaá tï.í No á khöng àapá lúiâ Nhan, nöiî bêtë hanå h va â caiá chïtë khöng coá tiïnë g noiá , niïmì vui va â sû å sönë g cunä g khöng co á tiïnë g noiá . Tiïnë g noiá la â cuaã con ngûúiâ trong nhûnä g hoanâ canã h êyë cêtë lïn, thönë g thiïtë hoùcå thönë g khoaiá . Nhan khocá maiä àa ä thêyë mïtå . Cö quïtå nûúcá mùtæ , höcë muiä tï taiá . Nùm ngoaiá baâ cu å dûúiá döcë nha â Nhan hêpë höië , ngûúiâ ta àï í caiá gûúng trûúcá muiä cu,å khöng thêyë húi nûúcá àonå g thò biïtë cu å tùtæ thú.ã Nhan sú å mònh tùtæ thú,ã cö cùng lönì g ngûcå hñt mötå húi daiâ . Nhú á lênì Nhan ài moâ öcë bõ truná g nûúcá nùmç liïtå giûúnâ g, muiä nghetå cûná g chó thúã àûúcå bùnç g miïnå g. Ba â ài bö å xuönë g bïnå h xa á xin thuöcë cho Nhan, nhûnä g viïn thuöcë tronâ detå àu ã mauâ àùnæ g nghetá . Yïuë mïtå khöng nuötë nöií batá cúm khö, Nhan nùmç mï man, àùpæ mêyë caiá chùn mötå lucá vênî nghe gioá luaâ qua khe vaná ngotå cùtæ thõt. Nhan co chên lïn, vïtë vùtæ àötë trong khe ngoná àa ä ngûnâ g chayã mauá . Chö î êyë ngûaá ran, dñnh nhûnä g vïtå mauá àöng lúnå cúnå thoanã g muiâ gó sùtæ . Nhan vená tocá nhòn xuönë g cö í aoá , hai bêuì ngûcå cö cùng tronâ , nhûnä g macå h mauá xanh lùnå dûúiá lanâ da trùnæ g ûnã g nhû caná h hoa bûúmá bacå . Nhûnä g lucá tùmæ ú ã suöië , Nhan hay tòm chöî nûúcá chayã àêmì mònh thêtå sêu, nghe donâ g nûúcá mún trúná lanâ da, vö î vï ì nhûnä g chö î sêu kñn nhêtë . Co á ga ä trai nêpë sau buiå rêmå nhòn Nhan. Cö khöng xêuë hö,í cunä g khöng khinh ghetá , chó khoaã nûúcá lïn thên thï,í chùm chutá nhû têyí trênì mötå ngöi àïnì va â nghô àïnë anh baná nöng cu,å ûúcá caiá ga ä trïn kia la â anh. Con gêuë vênî chêmå raiä bûúcá ài. Qua tênì g rûnâ g dayâ àïnë tênì g rûnâ g thûa, nùnæ g rúi qua khe laá nhûnä g manã g saná g vanâ g sêmå , trúiâ àa ä chiïuì röiì , tiïnë g chim buöií chiïuì khacá tiïnë g chim buöií súmá . Àêy la â buöií chiïuì cuöië cunâ g trong cuöcå àúiâ mònh, Nhan lan man nghô. Bêy giú â thò cö khöng conâ tiïcë xotá nûaä , nöiî àau va â niïmì thûúng nhúá cö àa ä bo ã laiå sau àuöi con gêuë röiì . Nhan nghe àamá banå kï í vï ì con àûúnâ g xuönë g hoanâ g tuyïnì , chuná g khaoá nhau docå àûúnâ g nú ã àêyì hoa bó nganå . Bêy giúâ Nhan co á thï í àûúnâ g hoanâ g cûúiâ vaoâ muiä lu ä ngu ngöcë êyë . Chùnè g co á hoa la á gò àêu chuná g mayâ a,å chó co á nöiî cö àún thöi. Cö àún nhû lucá chui ra tûâ bunå g me å bõ ba â àú ä cêmì lûúiä haiá cùtæ dêy rönë va â tetá vaoâ möng êyë . Cêuì trúiâ cho àamá ngöcë àûúcå sönë g yïn öní . Nhan thanâ h têm nghô trong khi con gêuë leo lïn mötå vacá h àa á dûnå g àûná g. Ú Ã võ trñ nayâ , Nhan nhòn roä thung lunä g mònh sinh sönë g, tröng noá thêtå thamã haiå giûaä thiïn nhiïn hunâ g vô, y hïtå caiá seoå xêuë xñ trïn gûúng mùtå cö gaiá àepå . Mêy giùng qua mùtæ Nhan, vûúná g trïn remâ mi cö nhûnä g súiå monã g nhû tú nhïnå . Mùtå trúiâ giú â àêy gênì Nhan hún lucá ú ã dûúiá nha,â nhûnä g tia nùnæ g bená nhonå nhû kim khêu àêm vaoâ da thõt cö, noná g rêyî va â tï buötë . Gêuë trùnæ g úi, gêuë trùnæ g a,â mayâ ài maiä nhû thïë khöng moiã chên hay sao. Mayâ ngoaiá àêuì laiå nhòn xuönë g thung lunä g dûúiá kia ài, caiá vïtå trùnæ g ngoùnç ngoeoâ loaá nùnæ g la â donâ g nûúcá uönë lûúnå giûaä ghïnì h àa,á dayä go â àöiì cêy mocå ngay hanâ g thùnè g löië la â rêyî keo laá tramâ . Gêuë trùnæ g biïtë cêy keo àïí lamâ gò khöng? Àïí lamâ giêyë àêyë , sacá h vúã hocå tro â tû â gö î keo ma â ra. Caiá khöië trùng trùnæ g kia laâ trûúnâ g hocå , tröng gênì vêyå thöi nhûng ài nûaã ngayâ múiá túiá . Muaâ àöng lanå h leoä , tao cêmì bocå cúm nùmæ ba â cho, vûaâ ùn vûaâ leo döcë àïnë trûúnâ g, sûúng muâ àêmå àùcå , phaiã vená sûúng nhû vená remâ ma â ài. Öi, caiá vacá h àa á mayâ leo sao maâ dûnå g àûná g, gio á thöií u â u â nhû co á con vùtæ trong tai. Ngayâ conâ be,á tao nhòn lïn àónh nuiá cao nhêtë ma â hoiã àùnç g sau noá co á gò. Ba â baoã chó co á nuiá thöi, hïtë nuiá nayâ túiá nuiá no,å trunâ g àiïpå khöng dûtá nhû nùm thaná g àúiâ ngûúiâ . Tao chaná nghe baâ noiá qua,á toanâ mêyë lúiâ bi quan. Trïn vacá h vaná gö î nha â tao treo túâ lõch chupå canã h biïní , lõch cuä röiì , tû â nùm naoã nùm naoâ . Tao àoaná sau ngonå nuiá nayâ la â biïní . Tao chûa thêyë biïní bao giú.â Mayâ conä g tao àïnë biïní àûúcå khöng? Nhan lêmì rêmì nhû àöcå thoaiå . Cö khöng conâ sûcá nûaä , gionå g nho ã dênì nhû tiïnë g gio á vi vu. Con gêuë chùnè g conä g Nhan àïnë biïní , no á conä g cö lïn àónh trúiâ , àêyë la â thaná h àûúnâ g cuaã no á nhûng la â tû ã àõa cuaã cö. Lûng gêuë ïm nhû têmë àïmå nhung, Nhan chûa tûnâ g nùmç àïmå nhung, chó nùmç àêtë hoùcå nùmç trïn caiá vatå giûúnâ g cu ä mucå , cûaå mònh mötå caiá no á kïu nhû sùpæ gayä . Trúiâ töië röiì , trùng àa ä mocå , vênì g trùng lûúiä liïmì manã h mai thêtå àepå , gia á ma â lêyë no á lamâ caiá göië ngaã àêuì thò chùcæ se ä ngu ã ngon lùmæ . Nhan bêtå cûúiâ vúiá y á nghô cuaã mònh, vênî àùm àùmæ nhòn trùng. Nhû thûcå hiïnå mötå nghi thûcá hiïnë tï,ë con gêuë àûná g thùnè g trïn hai chên sau, trang tronå g bï ë Nhan bùnç g hai chên trûúcá . Boná g no á lönì g trong manã h trùng non gacá trïn àónh nuiá , nhòn xa giönë g hïtå chiïcë thuyïnì tröi giûaä khoiá sûúng. Nhan vûún tay chamå vaoâ vênì g trùng bacå , nghe buötë lanå h ca ã ngûúiâ . Con gêuë ngûaã cö í gêmì lïn mötå tiïnë g thêtå vang, tiïnë g gêmì thöií bay nhûnä g súiå mêy bacå va â lay chuyïní nhûnä g ngonå du sam cao nhêtë . Àïm vûaâ bùtæ àêuì , mötå àïm muaâ xuên êmí ûútá buötë lanå h. Phña dûúiá thung lunä g, nhûnä g ngöi nhaâ lupá xupá kï ì chên nuiá thùpæ lïn aná h àiïnå , bao ngonå lûaã ào ã bêpå bunâ g trong gian bïpë êmë , Nhan chùnè g conâ xuönë g dûúiá êyë àûúcå nûaä , cö ú ã maiä laiå àêy, vúiá con gêuë trùnæ g, vúiá manã h trùng nayâ ... n PHAN XUÊN LUÊÅT Quï Nghïå An, tötë nghiïpå Ngû ä vùn Àaiå hocå Töní g húpå Ha â Nöiå , yïu thú, lamâ thú va â co á thú àùng baoá tûâ khi hocå phö í thöng, bïn canå h lamâ baoá , lamâ cöng tacá quanã ly á (Giamá àöcë Àaiâ Phatá thanh vaâ Truyïnì hònh Phu á Yïn), Phan Xuên Luêtå vênî danâ h thúiâ gian cho thú, coá thú àùng àïuì trïn baoá mêyë chucå nùm qua. Thú Phan Xuên Luêtå chùtæ chiu tûâ nhûnä g traiã nghiïmå , chên thanâ h, giauâ camã xucá . Tiïnì Phong xin giúiá thiïuå chumâ thú cuaã Phan Xuên Luêtå . Vïì xûá Thanh Ba àûa caác con vïì thùm quï ngoaåi xûá Thanh Rûng rûng àûúâng laâng Àaåi Thuyã Caái laâng búâ raâo khöng ngùn àûúåc Tiïëng nhaâ naây nhaãy sang nhaâ kia Raâo raâo roát rûúåu roát bia Khêíu khñ nhû Lûúng Sún Baåc Ba àûa caác con ra àöìng thùæp hûúng cho öng ngoaåi Àúâi trai chûä nghôa chiïën trêån Thaáng nùm àêët khaách quï ngûúâi Nêng ly ha haã noái cûúâi: “Àúâi tau chi cêìn àêët àai nhaâ cûãa baåc vaâng Chïët àûa vïì xûá Thanh nguã khoeã” Ba cuâng caác con thùæp neán hûúng thúm cho meå Meå caác con möåt àúâi nhoã nheå Nhûúâng ùn nhûúâng mùåc cho chöìng cho con Dùån ba: “Chuá uát hoåc nùm cuöëi röìi, anh nhúá gûãi tiïìn nhiïìu hún Sùæp Tïët röìi, em ài gûãi tiïìn quaâ cho meå cha, hoå haâng bïn nöåi”. Vïì xûá Thanh coång rau maá giaâ cùçn cöîi Maâ thúm maâ àêåm nghôa tònh Rñt möìi thuöëc laâo tuåt noä Trúâi xanh haâo saãng xûá Thanh Trúâi xanh haâo saãng xûá Thanh Öng baâ àùåt cho meå tïn laâng Caác con mang tïn àêët tïn laâng hoå haâng xûá Thanh xûá Nghïå Trúâi xanh haâo saãng xûá Thanh Dö khoan dö huêìy tûâ nguöìn xuöi bïí Tûâ bïí ngûúåc nguöìn Àûúâng àúâi vaån dùåm Nghôa tònh thùm thùèm Coá möåt xûá Thanh chúáp nguöìn mûa bïí Coá möåt xûá Thanh quï meå Coá möåt xûá Thanh caác con. Chuâa laâng neáp dûúái rùång tre Huïå thúm dùm khoám, böì àïì nghòn nùm Ngaát hûúng Muâng möåt, ngaây Rùçm Chuöng àöìng voång tiïëng thò thêìm laâng ta … Chuâa laâng chùèng àeåp caâ sa AÁo nêu vúái vaåi dûa caâ, chônh tûúng Nghô laâng giaáp haåt maâ thûúng Hïët khoai, hïët gaåo laåi nûúng naáu chuâa Bao nhiïu àúâi chuáa àúâi vua Bêëy nhiïu nhûäng àûúåc nhûäng thua cuöåc ngûúâi Vaâ bao maáu chaãy àêìu rúi Vaâ bao tröi daåt vïì núi chuâa laâng Höìn àêët nûúác úã dên gian Du dûúng tiïëng voång chuâa laâng nghòn nùm Nhûäng vang xa, nhûäng àuåc trêìm Bao cay àùæng, nhûäng êm thêìm xoát xa… Bao giùåc giaä, nhûäng can qua Laå chûa vêîn tiïëng ngên nga chuöng chuâa Nghòn nùm cho àïën bêy giúâ Vêîn rïu phong möåt maái chuâa laâng ta. Chuâa laâng
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==