Khi tiïëng suáng cuöëi cuâng ngûâng laåi vaâo nùm 1992, rêët ñt àöång vêåt coân söëng soát trong cöng viïn quöëc gia Gorongosa. Trong suöët 15 nùm nöåi chiïën Mozambique - trong àoá hún möåt triïåu ngûúâi thiïåt maång - àöång vêåt hoang daä cuãa àêët nûúác naây cuäng phaãi traã giaá àùæt. Naån sùn tröåm àïí lêëy thõt vaâ ngaâ hoaânh haânh àïën nöîi quêìn thïí voi coân soát laåi nhanh choáng tiïën hoáa thaânh khöng coá ngaâ. Baáo hoa mai, choá hoang vaâ linh cêíu àöëm àïìu àaä biïën mêët. Quêìn thïí ngûåa vùçn, trêu rûâng vaâ caác loaâi àöång vêåt ùn coã khaác àaä suåp àöí. Trong nhûäng nùm tiïëp theo, möåt dûå aán khöi phuåc cöng viïn àaä àûúåc khúãi àöång. Dûúái sûå laänh àaåo cuãa nhaâ tûâ thiïån Gregory Carr vaâ chñnh phuã Mozambique, cöng viïn àaä trúã thaânh möåt trong nhûäng cêu chuyïån vïì baão töìn àöång vêåt hoang daä thaânh cöng nhêët úã Chêu Phi. Ngaây nay, voi, sû tûã, haâ maä, linh dûúng, choá soái, linh cêíu vaâ baáo hoa mai àïìu phaát triïín maånh meä trúã laåi, nhúâ vaâo cöng viïåc keáo daâi 20 nùm qua, àûúåc höî trúå búãi àöëi taác lêu daâi laâ USAid. Tuy nhiïn, Gorongosa nùçm trong söë haâng trùm dûå aán baão töìn quöëc tïë rúi vaâo tònh traång bêët öín do viïåc Donald Trump cùæt giaãm ngên saách cho USAID vaâ caác nhaánh khaác cuãa chñnh phuã Myä. Caác chuyïn gia caãnh baáo rùçng viïåc cùæt giaãm naây coá thïí gia tùng naån buön baán vaâ sùn tröåm àöång vêåt hoang daä trïn toaân cêìu, vò caác chûúng trònh baão vïå loaâi nguy cêëp khöng coân àûúåc höî trúå. Tûâ viïåc chöëng àaánh bùæt caá bêët húåp phaáp úã quêìn àaão Galaápagos cho àïën caác dûå aán chöëng sùn tröåm tï giaác úã Àöng Phi, chñnh phuã Myä àaä trúã thaânh möåt trong nhûäng nhaâ taâi trúå lúán nhêët cho hoaåt àöång baão töìn trïn khùæp thïë giúái, cung cêëp trung bònh 12,1% nguöìn taâi trúå cho àa daång sinh hoåc toaân cêìu tûâ nùm 2015 àïën nùm 2022. NHIÏUÌ LOAI DÏ Î BÕ TÖNÍ THÛÚNG HÚN Nhûng viïcå cùtæ giamã va â xem xetá laiå nguönì taiâ trú å cuaã chñnh quyïnì Trump àa ä buöcå nhiïuì cöng tacá phucå höiì quan tronå g phaiã dûnâ g laiå , khiïnë cacá loaiâ trú ã nïn dï î bõ töní thûúng hún. Theo mötå sö ë tö í chûcá phi chñnh phuã baoã tönì , viïcå cùtæ giamã àa ä dênî àïnë tònh tranå g mêtë viïcå lamâ va â ngay lêpå tûcá thu hepå quy mö cacá dû å aná , àe doaå tûúng lai cuaã cacá loaiâ ma â ho å co á tracá h nhiïmå baoã vï.å Khöng ai tin rùnç g cacá nguönì taiâ trú å khacá co á thï í bu â àùpæ khoanã thiïuë hutå khöní g lö ì nayâ . “Nhûäng khoaãn cùæt giaãm taâi trúå naây khöng thïí xaãy ra vaâo thúâi àiïím töìi tïå hún. Viïåc mêët nguöìn taâi trúå cuãa Myä coá nghôa laâ söë lûúång kiïím lêm baão vïå àöång vêåt úã tuyïën àêìu seä giaãm maånh”, möåt chuyïn gia vïì àöång vêåt hoang daä giêëu tïn cho biïët. “Chuáng töi àaä chûáng kiïën sûå gia tùng nhanh choáng trong hoaåt àöång buön baán àöång vêåt hoang daä bêët húåp phaáp, bao göìm rùng nanh vaâ caác saãn phêím tûâ xûúng baáo àöëm úã Myä Latinh, ngaâ voi úã Àöng Nam AÁ, naån sùn tröåm tï giaác úã miïìn Nam chêu Phi; chûa kïí àïën caác nhoám sùn tröåm höí chuyïn nghiïåp”. Mötå ngûúiâ khacá , cunä g yïu cêuì giêuë tïn, cho biïtë : “Nhûnä g nö î lûcå ngùn chùnå àûúnâ g dêy buön baná cacá sanã phêmí àönå g vêtå hoang daä bêtë húpå phapá cunä g giupá ngùn canã cacá bùng àanã g töiå phamå xuyïn quöcë gia chuyïn buön baná ma tuyá , ngûúiâ va â vu ä khñ. Nhu cêuì va â tiïnì bêtë húpå phapá cho cacá sanã phêmí àönå g vêtå hoang daä phênì lúná bùtæ nguönì tûâ Trung Quöcë , va â hêuå qua ã cuaã viïcå núiá lonã g cacá biïnå phapá kiïmí soatá hiïnå co á laâ rêtë àaná g sú”å . Thöng qua USAid, Cucå Ca á va â Àönå g vêtå hoang daä My,ä Cucå Lêm nghiïpå Myä va â Cucå Thûcå thi phapá luêtå va â Ma tuyá quöcë tï,ë chñnh phuã My ä àa ä hö î trú å mötå manå g lûúiá rönå g lúná cacá chûúng trònh baoã tönì , trung bònh khoanã g 740 triïuå USD (19 nghòn tyã VND) mötå nùm tû â nùm 2015 àïnë nùm 2022. Cacá chûúng trònh bao gömì tû â giupá cacá cönå g àönì g banã àõa àamã baoã quyïnì sú ã hûuä àêtë àai chñnh thûcá cho àïnë giaiã quyïtë nanå khai thacá gö î va â vanâ g bêtë húpå phapá úã rûnâ g Amazon. USAid àaä cung cêpë ñt nhêtë 350 triïuå USD (9 nghòn tyã VND) vaoâ nùm 2023 cho cacá saná g kiïnë baoã tönì , khiïnë tö í chûcá trú ã thanâ h mötå trong nhûnä g àún võ taiâ trú å lúná nhêtë trong lônh vûcå nayâ . Öng Mark Freudenberger, mötå chuyïn gia möi trûúnâ g àa ä lamâ viïcå cho cacá chûúng trònh cuaã USAid trong hún 30 nùm, cho biïtë mùcå du â conâ quaá súmá àï í thêyë àûúcå nhûnä g tacá àönå g tûcá thúiâ cuaã viïcå cùtæ giamã , öng lo ngaiå rùnç g nanå sùn trömå va â xêm lênë se ä gia tùng ú ã cacá cöng viïn quöcë gia trong nhûnä g nùm túiá . “Töi rêtë lo ngaiå vï ì tûúng lai cuaã loaiâ vûúnå caoá ú ã Madagascar; tï giacá trùnæ g va â voi ú ã miïnì nam chêu Phi; khó àötå ú ã Rwanda, Congo vaâ Cönå g hoaâ Trung Phi; àûúiâ ûúi ú ã Àöng Nam A.Á Danh sacá h conâ rêtë daiâ ”, öng noiá . Cacá dû å aná chûa nhênå àûúcå quyïtë àõnh cuöië cunâ g vï ì nguönì taiâ trú å àaä phaiã àiïnì mötå cuöcå khaoã satá àï í giaiã thñch cacá cöng viïcå cuaã ho å àoná g gopá cho chñnh phuã My ä va â hö î trú å chu ã quyïnì My.ä Cuöcå khaoã satá bao gömì cacá cêu hoiã vï ì cacá h ho å lamâ viïcå àï í baoã vï å phu å nû ä va â tre ã em khoiã “y á thûcá hï å giúiá ”, co á liïn quan àïnë lïnå h hanâ h phapá ngayâ 20 thaná g 1 cuaã Trump nhùmç thu hepå quyïnì cuaã ngûúiâ chuyïní giúiá va â banã danå g giúiá . Qua á trònh xem xetá se ä keoá daiâ àïnë ngayâ 19 thaná g 4. Öng Matthew Hansen, giaáo sû taåi Àaåi hoåc Maryland vaâ laâ chuyïn gia vïì caãm biïën tûâ xa, cho biïët nguöìn taâi trúå cuãa USAid daânh cho hoaåt àöång baão töìn vö cuâng quan troång. Trong nhûäng nùm gêìn àêy, nhoám cuãa öng àaä laâm viïåc àïí caãi thiïån hoaåt àöång giaám saát rûâng mûa lûu vûåc Congo, khu rûâng lúán thûá hai thïë giúái, nhùçm giaãm thiïíu caác möëi àe doåa phaá rûâng. “Lamâ mötå àöië tacá haoâ phoná g vaâ quan têm vúiá cacá quöcë gia khacá vênî nïn la â mötå sû á mïnå h quöcë gia quan tronå g cuaã My.ä Thêtå kho á tin khi chuná g ta cö ë tònh rutá lui khoiã nhûnä g tûúng tacá nhû vêyå , àùcå biïtå khi chuná g cênì thiïtë hún bao giúâ hïtë ”, öng noiá . n Tiïnë g coiâ xe inh oiã trïn àûúnâ g A40 ú ã têy London khöng phaiã la â àiïuì gò múiá me.ã Tuy nhiïn, vaoâ thû á Bayã (29/3), chuná g chó nhùmæ vaoâ mötå ngûúiâ duy nhêtë - Elon Musk. Gênì àêy, CEO cuaã Tesla àaä trú ã thanâ h mucå tiïu cuaã “Takedown Tesla”, mötå phong traoâ têyí chay bùtæ àêuì tû â My.ä Àêy la â mötå phênì cuaã ngayâ biïuí tònh toanâ cêuì àûúcå lïn kï ë hoacå h búiã phong traoâ Tesla Takedown. Theo nhûnä g ngûúiâ tö í chûcá , cacá cuöcå biïuí tònh seä diïnî ra taiå hún 200 àiïmí baná Tesla trïn toanâ thï ë giúiá , bao gömì gênì 50 àõa àiïmí ú ã California. Àamá àöng phanã àöië viïcå ty ã phu á Elon Musk lamâ viïcå dûúiá chñnh quyïnì Donald Trump àaä tu å têpå bïn ngoaiâ cacá àaiå ly á Tesla trïn khùpæ My ä va â taiå mötå sö ë thanâ h phö ë Chêu Êu, trong nöî lûcå lamâ giamã khöië taiâ sanã khöní g lö ì cuaã ngûúiâ àanâ öng giauâ nhêtë thï ë giúiá . Phong traoâ Takedown Tesla nhùmæ vaoâ cacá àaiå ly á xe Tesla àïí phanã àöië vai troâ cuaã Musk trong Böå Hiïuå qua ã Chñnh phuã múiá thanâ h lêpå , núi öng coá quyïnì truy cêpå vaoâ dû ä liïuå nhayå camã va â àoná g cûaã nhiïuì cú quan nhaâ nûúcá . Trûúcá chi nhaná h Tesla úã New York, khoanã g 500 àïnë 1.000 ngûúiâ àa ä tu å têpå , yïu cêuì Musk tûâ chûcá khoiã chñnh phu.ã Nhûnä g ngûúiâ biïuí tònh àaä têpå húpå theo lúiâ kïu goiå cuaã cacá nha â möi trûúnâ g tû â tö í chûcá Planet Over Profit, nhûnä g ngûúiâ tin rùnç g “ngùn chùnå Musk seä cûuá sönë g va â baoã vï å nïnì dên chuã cuaã chuná g ta”. Taiå London, khoanã g hai chucå ngûúiâ biïuí tònh giú cao nhûnä g têmë biïní chó trñch Musk bïn ngoaiâ mötå àaiå ly á Tesla trong khi nhûnä g chiïcë xe húi vaâ xe taiã ài qua bêmë coiâ unã g hö.å Mötå trong nhûnä g têmë biïní cho thêyë Musk chaoâ theo kiïuí phatá xñt bïn canå h hònh anã h Adolf Hitler - mötå cû ã chó ma â Musk àa ä lamâ ngay sau lïî nhêmå chûcá cuaã Trump vaoâ ngayâ 20/1. “Àêy la â àiïuì duy nhêtë chuná g töi coá thï í lamâ àï í taoå sû å khacá biïtå ”, öng Nigel Warner, mötå trong nhûnä g ngûúiâ biïuí tònh ú ã London, cho biïtë . “Chuná g töi kha á bêtë lûcå ú ã àêy, giönë g nhû chêu Êu. Àiïuì duy nhêtë chuná g töi coá thï í lamâ la â cö ë gùnæ g tacá àönå g àïnë gia á cö í phiïuë va â doanh söë baná hanâ g cuaã Tesla. Nïuë Elon khöng thïí baná àûúcå xe, öng êyë seä tiïu àúiâ ”. Theo baâ Amy Neifeld, möåt nhaâ têm lyá hoåc Myä 70 tuöíi, ngûúâi àaä khöng xuöëng àûúâng biïíu tònh kïí tûâ nhûäng nùm 1970 àïí phaãn àöëi chiïën tranh Viïåt Nam, Elon Musk àang dêîn dùæt Myä theo hûúáng “phaát xñt”. “Töi laâ ngûúâi Do Thaái vaâ töi lúán lïn vúái nhêån thûác sêu sùæc vïì chuã nghôa phaát xñt. Vaâ noá àang ngaây caâng trêìm troång hún kïí tûâ cuöåc bêìu cûã”, baâ noái. Nhûnä g ngûúiâ unã g hö å Tesla Takedown àaä nhênë manå h têmì quan tronå g cuaã viïcå duy trò hoaâ bònh, àùcå biïtå sau khi mötå sö ë xe Tesla àaä bõ àötë chayá va â pha á hoaiå thaná g trûúcá . Töní g chûúnã g ly á My ä Pam Bondi àaä lïn aná sû å cö ë la â “khunã g bö ë trong nûúcá ”, va â Musk cho biïtë öng rêtë sûnã g sötë trûúcá cacá cuöcå tênë cöng vaâ noiá rùnç g nhûnä g keã pha á hoaiå nïn “ngûnâ g hanâ h àönå g nhû ngûúiâ têm thênì ”. Trong khi àoá, ngaây caâng nhiïìu ngûúâi tiïu duâng Tesla tòm caách baán hoùåc àöíi xe cuãa hoå nhùçm tòm caách traánh liïn quan túái nhûäng quyïët àõnh cûåc àoan cuãa Musk trong chñnh phuã. n Nhòn ra thïë giúái 13 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Chñnh quyïìn Trump àe doåa cöng tacá baoã töìn toaân cêìu Trong khi hanâ g trùm dûå aná cuaã USAid bõ àaoã lönå , cacá hoatå àönå g phamå phapá nhû sùn trömå va â buön baná àönå g vêtå co á nguy cú tùng cao, àe doaå àúiâ sönë g hoang daä toanâ cêuì . Lo ngaiå trûúcá sû å tanâ pha á maâ ty ã phu á Elon Musk àang gêy ra ú ã My,ä nhiïuì ngûúiâ Anh vaâ ngûúiâ My ä àa ä húpå tacá àï í taoå ra phong traoâ “Takedown Tesla” (Àaná h àö í Tesla) àïí thïí hiïnå sû å bêtë bònh. [ HA  MY ] (theo pressreader.com, ngaây 1/4/2025) [ NGOCÅ DIÏPÅ ] (theo aljazeera.com, ngaây 29/3/2025) Mötå con voi úã cöng viïn quöcë gia Uganda, núi USAid höî trú å chönë g buön baná àönå g vêtå hoang daä Chuã nhêåt 6/4/2025 Phong traâo phaãn àöëi xe Tesla lan röång Quảng cáo THÔNG BÁO Tòa án Nhân dân quận Bình Tân thông báo cho ông Lê Huy Khánh, sinh năm 1978, địa chỉ 16 Đường số 11, phường An Lạc A, quận Bình Tân, TP HCM là bị đơn có mặt tại thửa đất số 270, tờ bản đồ số 66, xã Tân Thới Nhì, huyện Hóc Môn vào lúc 09 giờ, ngày 25/4/2025 để tham gia việc xem xét, thẩm định tại chỗ. Yêu cầu ông Khánh có mặt tại TAND Bình Tân để tham gia phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải vào lúc 09 giờ, ngày 05/5/2025 và xét xử vụ án vào các ngày: Phiên tòa xét xử vụ án lúc 08 giờ, ngày 28/5/2025. Nếu ông Khánh vắng mặt tại phiên tòa ngày 28/5/2025 thì Tòa án xét xử vụ án vào lúc 08 giờ ngày 20/6/2025. Nếu ông Khánh không có mặt tại thời gian, địa điểm nêu trên, TAND quận Bình Tân sẽ tiến hành giải quyết vụ án vắng mặt ông Khánh theo quy định. THÔNG BÁO TAND huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa thông báo cho bà Lê Thị Hà, sinh năm 1959; nơi đăng ký HKTT: TDP Đại Quang, thị trấn Phong Sơn, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa. Tại thời điểm thụ lý bà Lê Thị Hà không có mặt tại địa phương, đại diện theo ủy quyền của nguyên đơn và chính quyền địa phương không biết hiện nay bà Hà đang làm gì, địa chỉ cụ thể ở đâu? Nay bà Lê Thị Hà ở đâu về ngay TAND huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa (địa chỉ: TDP Tân An, TT. Phong Sơn, Cẩm Thủy, Thanh Hóa) để giải quyết vụ án “Tranh chấp hợp đồng vay tài sản” với nguyên đơn Công ty cổ phần Mars. Cụ thể ngày giờ được dự kiến như sau: Triệu tập làm việc: Vào hồi 14 giờ 00 phút ngày 16/4/2025. Quyết định xem xét thẩm định tại chỗ và đo đạc: Vào lúc 14 giờ 00 phút ngày 17/4/2025. Thông báo về phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận công khai chứng cứ và hoà giải, vào lúc 08 giờ 00 phút, ngày 29/4/2025. Phiên tòa xét xử lần 1: Vào lúc 07 giờ 30 phút, ngày 27/5/2025. Phiên tòa xét xử lần 2: Vào lúc 07 giờ 30 phút, ngày 19/6/2025. Trong thời hạn ấn định nêu trên, nếu bà Lê Thị Hà không có mặt, không có ý kiến phản hồi thì TAND huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa giải quyết vụ án theo quy định.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==