5 n Thứ Sáu n Ngày 4/4/2025 26% vào năm 2024. Điều này đòi hỏi phải nâng cao năng lực tiếp cận và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, giảm lệ thuộc vào Mỹ, EU, Trung Quốc. Giảm xuất khẩu thô và gia công đơn giản sẽ không còn là con đường bền vững. Việt Nam cần tăng tỷ lệ nội địa hóa và hàm lượng công nghệ trong sản phẩm trong bối cảnh riêng ngành điện tử, lĩnh vực chủ lực nhưng tỷ lệ nội địa hóa vẫn dưới 40%. Việc chuyển dịch sang các sản phẩm xanh, sản phẩm số sẽ là động lực mới cho tăng trưởng. Nhiệm vụ tiếp theo là cần thúc đẩy chuyển đổi số và minh bạch chuỗi cung ứng do yêu cầu truy xuất nguồn gốc ngày càng khắt khe tại các thị trường cao cấp. Đến cuối 2024, chỉ khoảng 30% mã vùng trồng tại Việt Nam đạt chuẩn. Việc đầu tư vào hạ tầng số, ứng dụng công nghệ blockchain trong chuỗi cung ứng sẽ giúp tăng độ tin cậy và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Với kim ngạch hơn 100 tỷ USD năm 2024, Mỹ hiện là một trong những đối tác then chốt nhưng rào cản kỹ thuật cũng ngày càng dày đặc. Nên việc thiết lập cơ chế đối thoại thương mại định kỳ giữa Việt Nam và Mỹ là bước đi cần thiết để tháo gỡ vướng mắc, đồng thời mở ra cơ hội hợp tác trong chuỗi cung ứng và đầu tư hai chiều. Trong một thế giới đầy biến động, một nền kinh tế xuất khẩu mạnh không thể chỉ trông vào ưu đãi thuế hay sự dịch chuyển bị động từ bên ngoài. Việt Nam cần chủ động định vị lại chiến lược xuất khẩu, gia tăng năng lực cạnh tranh từ bên trong: từ tỷ lệ nội địa hóa, năng lực công nghệ, đến sự minh bạch và khả năng thương lượng trên trường quốc tế. Khó khăn là có thật, nhưng đây cũng là thời cơ để Việt Nam chứng minh bản lĩnh, vươn lên bằng chính nội lực của mình. PGS.TS NGÔ TRÍ LONG, Chuyên gia kinh tế THỜI SỰ “Về trung và dài hạn, các nền kinh tế lớn với công nghệ sản xuất thép hiện đại như Nhật Bản, Hàn Quốc, Mexico, Canada cũng bị áp thuế thép sẽ tác động lớn đến thị trường thép toàn cầu. Các doanh nghiệp sẽ chuyển hướng xuất khẩu sang các nước khác hoặc quay trở lại thị trường nội địa. Khi đó thép Việt Nam gặp khó khăn không những tại Mỹ, mà còn gặp khó tại gần 30 thị trường truyền thống đang xuất khẩu”, ông Thái nhận định. Theo đại diện VSA, doanh nghiệp lúc này rất cần cơ quan quản lý Nhà nước, nhất là Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục cập nhật thông tin, có cảnh báo sớm cho doanh nghiệp để có giải pháp ứng phó hiệu quả. Việc bị áp thuế sẽ tác động đến doanh nghiệp nhưng cũng mở ra cơ hội. Trước mắt, Chính phủ cần đẩy mạnh và nâng cao năng lực bảo vệ sản xuất trong nước, xây dựng và áp dụng hàng rào kỹ thuật đồng thời giải quyết hiện trạng thép Trung Quốc cạnh tranh không công bằng trong nước. Ông Nguyễn Liêm, Chủ tịch Hiệp hội Chế biến gỗ Bình Dương cho rằng, đến thời điểm này chưa thể tính hết hệ lụy khi Mỹ áp thuế lên hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Mức thuế đối ứng này cũng không hẳn là 46% mà còn tùy theo mã ngành, dòng sản phẩm… “Doanh nghiệp Việt xuất khẩu gỗ sang Mỹ chiếm tỷ lệ khá cao, khoảng 60%. Các doanh nghiệp cần bình tĩnh để theo dõi thêm thông tin từ Chính phủ và các bộ ngành cũng như đoàn Việt Nam sang đàm phán với Mỹ”, ông Liêm chia sẻ. Lãnh đạo một doanh nghiệp xuất khẩu gỗ nói, trước đây hàng hóa xuất khẩu vào Mỹ thường do người mua hàng chịu thuế. Nếu mức thuế khoảng 10% thì người tiêu dùng chịu 5%. Doanh nghiệp xuất khẩu và nhà mua hàng chia nhau mức thuế 5% còn lại. Giờ mức thuế đối ứng tới 46% thì thuế áp cho ngành gỗ khó có thể chỉ ở mức 10%. Nếu mức thuế ở 20 - 25% sẽ gây nhiều khó khăn hơn cho doanh nghiệp, sức mua sẽ giảm. PHẠM TUYÊN - UYÊN PHƯƠNG - NGỌC LINH Theo ông Đinh Quốc Thái, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), năm 2025 được đánh giá là năm không hề dễ dàng với ngành thép khi phải đối mặt cùng lúc nhiều vấn đề và đáng lo ngại nhất chính là sự thay đổi chính sách thương mại của các nước lớn. Theo ông Hoàng, nhiều doanh nghiệp trong mạng lưới chưa kịp mừng vì mới tìm được đường xuất khẩu sản phẩm sang Hoa Kỳ, giờ lại đứng trước mối lo lớn về mức thuế suất ngất ngưởng này. Bản thân doanh nghiệp của anh Hoàng cũng xuất khẩu sang Mỹ 70 - 80% sản lượng. “Mức thuế 46% sẽ tác động trực tiếp lẫn gián tiếp đến kinh tế Việt Nam. Ảnh hưởng trực tiếp là các sản phẩm, hàng hóa Việt Nam sẽ khó cạnh tranh với các đối thủ khác, con đường vào thị trường Mỹ càng thêm khắc nghiệt, không thể cạnh tranh về giá, không thể tồn tại được với mức thuế này”, ông Hoàng nói. Theo ông Hoàng, nếu không vào được thị trường Mỹ, nông sản Việt phải tìm hướng xuất sang thị trường các nước khác. Tuy nhiên, để đưa được 1 sản phẩm nông sản Việt Nam vào thị trường nước ngoài là một hành trình rất gian nan, qua rất nhiều khâu, rất tốn kém với các chi phí cơ hội, marketing… Ông Hoàng nêu dẫn chứng, Bình Dương được xem là thủ phủ về khu công nghiệp của cả nước nhưng nếu mức thuế này áp dụng, bản thân các doanh nghiệp FDI không thể chịu đựng được mà rút khỏi thị trường Việt Nam để tìm thị trường khác phù hợp hơn. Lúc đó, sẽ gây ra hệ lụy không nhỏ cho về kinh tế, thất nghiệp và các dịch vụ khác. Ông Nguyễn Đình Tùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam nói rằng, rất bất ngờ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố áp thuế đối ứng 46% đối với 90% tổng lượng hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam. Theo ông Tùng, ban đầu ngành rau quả khá lạc quan bởi đây là ngành Việt Nam nhập siêu các mặt hàng phổ biến như: táo, cherry, cam, lê, hạnh nhân, hạt dẻ cười,… nhưng đến thời điểm này không thể không lo lắng vì chưa thấy được loại trừ. “Dù hiện tại chỉ mới là thông tin chung, chưa có mức thuế cụ thể với từng mặt hàng nhưng lo lắng là điều không tránh khỏi. Tôi và nhà nhập khẩu tại Mỹ vẫn trao đổi thông tin thường xuyên để kịp thời ứng phó. Để ứng phó, doanh nghiệp sẽ phải cắt giảm chi phí, giảm lợi nhuận xuống để bù vào thuế để thị trường không bị sốc, ví dụ đang lời 15% thì sẽ lấy lợi nhuận để bù vào thuế, giúp khách hàng không quá sốc; đồng thời chuyển hướng tìm những thị trường mới. Nói chung là phải tuỳ cơ ứng biến”, ông Tùng nói. Ông Phan Minh Thông, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Phúc Sinh cho biết, chính sách thuế mới này bị ảnh hưởng trước hết là may mặc, gia dụng, đồ gỗ, thủy sản, năng lượng, thiết bị máy móc… Còn đối với nông sản vẫn chưa biết thế nào. “Tối qua chúng tôi vẫn chốt đơn hàng bán mấy trăm tấn tiêu đi Mỹ. Quan trọng là đến thời điểm này, khách mua hàng bên Mỹ của Phúc Sinh chưa hề có bất cứ phản hồi nào. Chúng ta cần tìm cách xử lý, vượt qua khó khăn đó thay vì ngồi một chỗ lo lắng sẽ không giải quyết được vấn đề gì”, ông Thông chia sẻ. Về việc đề xuất chính sách, ông Thông cho rằng phải chủ động đàm phán, không “ngồi im” để họ đánh thuế lên các mặt hàng thiết yếu, cũng như cách mà các chính quyền Mexico, Canada… đã đàm phán với Mỹ. LƯU TRINH - UYÊN PHƯƠNG Ông Đặng Dương Minh Hoàng, Chủ nhiệm mạng lưới Lương Định Của toàn quốc, Giám đốc Nông trại Thiên Nông Bình Phước chia sẻ, từ khi có thông tin Mỹ áp thuế 46% với Việt Nam, các nhà nông trẻ, doanh nghiệp về các sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu trong mạng lưới rất căng thẳng. Cần hướng đi mới cho nông sản ÔNG NGUYỄN MINH ĐỨC – BAN PHÁP CHẾ, LIÊN ĐOÀN THƯƠNG MẠI VÀ CÔNG NGHIỆP VIỆT NAM (VCCI): Hàng hóa Việt sẽ phải chịu khoảng 54,74 tỷ USD tiền thuế Giả sử kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang Hoa Kỳ không đổi, khoảng 119 tỷ USD/năm. Như vậy, mỗi năm, hàng hóa của Việt Nam sẽ phải chịu khoảng 54,74 tỷ USD tiền thuế, tương đương hơn 10% GDP của Việt Nam. “Trước đây, có người cho rằng Hoa Kỳ áp thuế Việt Nam cũng không vấn đề gì, vì họ cũng sẽ áp thuế tương tự đối với nước khác, nên hàng của Việt Nam sẽ không bị giảm tính cạnh tranh. Tuy nhiên, điều tồi tệ diễn ra khi mức thuế của đối thủ cạnh tranh thấp hơn chúng ta. Cụ thể, mức thuế Hoa Kỳ áp cho các thị trường lần lượt: Thái Lan 36%, Ấn Độ 26%, Indonesia 32%, Malaysia 24%, Bangladesh 37%, Philippines 17%, Pakistan 29%”, ông Đức nói. Theo ông Đức, nếu xét tương quan, các loại hàng hóa của Việt Nam (đồ điện, điện tử, dệt may, da giầy, nội thất) sẽ chịu thuế cao hơn khoảng 1020% so với các nước. TS NGUYỄN QUỐC VIỆT – ĐẠI HỌC KINH TẾ (ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI): Doanh nghiệp cần thay đổi nhanh chóng chiến lược mới Trong sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp cần có bước chuẩn bị cho kịch bản xấu nhất. Chúng ta nên có sự phối hợp với các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp lớn có quan hệ làm ăn, không chỉ xuất nhập khẩu với Hoa Kỳ có thể kết nối để kỳ vọng thương mại đầu tư thời gian tới, để có những ý kiến, tiếng nói dung hòa. TS VŨ ĐÌNH ÁNH, CHUYÊN GIA KINH TẾ: Chặn đứng hàng hóa Việt Nam vào Hoa Kỳ Mức thuế 46% áp dụng với Việt Nam là quá bất ngờ vì quá cao. Việt Nam nằm trong nhóm các nước bị áp thuế cao nhất cùng với Trung Quốc, Campuchia, Indonesia, Myanmar. Việt Nam xác định Hoa Kỳ là một trong những thị trường xuất khẩu quan trọng nhất. Nếu giữ nguyên mức thuế này, hàng hoá Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ gần như bị chặn đứng. “Với mức thuế 46%, Việt Nam gần như mất thị trường Hoa Kỳ, qua đó tác động đến thương mại, tác động đến sự ổn định tài chính của nền kinh tế trong nước nhờ vào sự thặng dư thương mại. Cùng đó, sẽ tác động đến các nguồn đầu tư vào Việt Nam”, ông Ánh nói. Giải pháp duy nhất là Việt Nam tập trung đàm phán để giảm mức thuế này xuống ít nhất còn 1 nửa của mức 46%. Nếu không sẽ tác động tiêu cực đến các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam. L.TRINH - U.PHƯƠNG - Q.NGA Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu bất ngờ khi bị Mỹ áp thuế đối ứng tới 46% ẢNH: U.P Doanh nghiệp xuất khẩu nông sản lo lắng ẢNH: NGUYỄN BẰNG
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==