9 n Thứ Năm n Ngày 27/3/2025 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ đến bao giờ? mức độ tàn phá khủng khiếp. Thế nhưng, dưới lòng đất, địa đạo vẫn tồn tại nguyên vẹn, bướng bỉnh và đầy thách thức với chiến tranh, cũng như cả thời gian. Cụ Hồ Văn Triêm là người từng tham gia đào địa đạo Vịnh Mốc. Với tư cách Xã đội phó Vĩnh Thạch, cụ trực tiếp chỉ đạo người dân phối hợp với lực lượng vũ trang đào hầm theo Nghị quyết của khu ủy Vĩnh Linh. Ở tuổi 89, cụ vẫn còn minh mẫn và ký ức năm xưa vẫn sống động trong cụ. “Những ngày ấy ai cũng chung tay góp sức”, cụ Triêm kể với tôi, “Chúng tôi chia làm bốn đội, mỗi đội lại có đội trưởng, đội phó và thư ký chấm công, khen thưởng. Các đội thay phiên nhau đào liên tục cả ngày lẫn đêm. Đàn ông thì đào, phụ nữ thì gánh đất chuyển đi, còn ông già bà cả đan sọt tre, lấp lá ngụy trang. Ban ngày vừa trồng trọt sản xuất, vừa đào hầm, ban đêm chuyển đất ra biển”. Trong khoảng hai năm, từ 1965 đến 1967, với 18.000 ngày công, quân dân Vịnh Mốc đã đào và vận chuyển 6.000m3 đất đá, hoàn thành công trình kỳ vĩ gồm 114 địa đạo lớn, nhỏ. Tổng chiều dài đường hầm lên đến 1.701m, kết cấu 3 tầng và 13 cửa (6 cửa thông lên đồi, 7 cửa thông ra biển). Quá trình đào hầm rất gian nan. Càng đào sâu càng tối, dụng cụ lại thiếu. Việc thông hầm từ hai hướng đào khác nhau cũng là một vấn đề. Tuy nhiên “khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Theo cụ Triêm, mọi người chẻ tre làm đuốc, lấy mảnh bom làm cuốc xẻng, và lắng nghe tiếng vọng để tìm nhau giữa lòng đất. Cấu trúc địa đạo cũng rất sáng tạo, với giếng đào, cửa thông thoáng khí cùng những con lạch nhỏ thoát nước. Giặc ném bom khoan, ta lại đào sâu hơn nữa, với đường trượt để có thể thoát xuống nhanh nhất. Vậy là địa đạo Vịnh Mốc trở thành thế giới trong lòng đất lửa. Nơi này có đủ không gian để người dân Vịnh Mốc ăn, ở, sinh hoạt, cũng bao gồm cả nhà trẻ, trạm cứu thương, nhà thông tin, nhà dân quân trực gác, kho chứa hàng và hội trường... Tất cả làm nên kỳ tích gần 2.000 ngày đêm tồn tại dưới lòng đất, không một ai bị thương tích. Họ không chỉ vừa duy trì cuộc sống thường nhật, vừa có thể trồng trọt, chiến đấu vừa trở thành hậu phương vững chắc cho tiền tuyến. Cụ Triêm tự hào cho biết, là lực lượng dân quân tại chỗ, cụ cùng những đồng đội khác có nhiệm vụ vận chuyển lương thực, thực phẩm và vũ khí để tiếp sức bảo vệ đảo Cồn Cỏ, chi viện cho chiến trường miền Nam bằng đường biển. Bên cạnh đó, luôn sẵn sàng nghênh chiến máy bay địch. Một lần hiếm hoi cụ Triêm tạm rời trận địa chính là đêm cụ Nghiên, vợ cụ, sinh người con thứ ba. Bà Hồ Thị Hường là một trong 17 người được sinh ra trong nhà hộ sinh của địa đạo. Hồi ấy thiếu thốn đủ thứ, trẻ sinh ra thì lấy dao cắt rốn, rồi quấn trong quần áo cũ. Lớn lên cũng chỉ khoai sắn thay cơm, lúc no lúc đói, vậy mà ai cũng khỏe mạnh. Như cụ Triêm kể, tuy gian khổ nhưng tinh thần ai cũng phấn chấn. Trong địa đạo mọi người thường tập trung ở nhà hội trường, cùng nhau ca hát át tiếng bom. Mỗi lần có tin chiến thắng báo về, tất cả lại rộn ràng hăng hái, tin tưởng cuộc chiến nhất định thắng lợi. Nói về Quảng Trị, sức chịu đựng, nghị lực phi thường của con người mảnh đất thực sự gây kinh ngạc. Tuy nhiên một phẩm chất đáng nể khác của họ chính là sự lạc quan, tìm ra sự tích cực nhất trong gian khổ để không bao giờ thôi hy vọng. Tiếng cười lạc quan chính là một phần làm nên sức sống mãnh liệt, tôi luyện chất thép của dân Quảng Trị. Qua những loạn ly, chia cắt, binh đao, bom đạn, họ vẫn kiên cường và không nguôi khát vọng vươn lên, tựa cây sau sau ven hồ Rào Quán, bền bỉ sinh tồn mãi mãi xanh tươi. T.H em, dự định mở 8 phòng tin học cho các bạn học sinh từ Bắc vào Nam. Bên cạnh đó, các nhóm trong chương trình ATVNCG cũng có hoạt động riêng. Nhóm Nhà Trẻ sắp có dự án biểu diễn ở Nhật Bản. An đã sẵn sàng tinh thần săn vé, đặt phòng khách sạn trở về Việt Nam vào mùa hè để đu đêm nhạc tiếp theo. Khán giả Quỳnh Vân nhìn nhận, việc giữ sức nóng của ATVNCG mùa 1 bền lâu là “con đường chông gai”. “Cho nên, các anh tài khóc trên sân khấu ATVNCG là cảm xúc rất chân thật. Họ hát, họ trình diễn như thể đó là đêm cuối cùng. Không thể giữ được sức hút dài lâu nếu bao nhiêu đêm nhạc vẫn chỉ có bấy nhiêu màn trình diễn tủ, dù mắm muối gia vị có khác đi. Về lâu dài, tôi thấy các anh tài nên thoát khỏi chiếc áo gameshow, hình thành các nhóm nhạc riêng và tiếp tục ra bài trên các nền tảng nghe nhạc trực tuyến. Sau đó các nhóm nhạc tụ lại làm đêm nhạc, lại cháy vé”, chị nói. Khán giả Trang Nguyễn tin tưởng ATVNCG không dễ dàng hạ nhiệt. “Tại sao đã xem một lần vẫn phải đi xem tiếp? Bởi vì mỗi đêm diễn đều có những thay đổi bất ngờ thú vị, đêm sau lại tuyệt vời hơn đêm trước. Những bản phối mới làm khán giả vô cùng mãn nguyện. Chương trình dù đã rất thành công nhưng họ không gặm nhấm thành công mà không ngừng sáng tạo, đổi mới. Cứ như thế, làm sao khán giả mất nhiệt, ngừng yêu mến được? Ở đêm đầu hoặc đêm thứ 2 nhiều khán giả đu sô vì tò mò. Nhưng ở đêm 3, đêm 4 thì biển người đều là gai con, họ vì yêu mà tới, vì yêu mà ở lại”, cô nói. Nữ khán giả này sẽ trở lại Việt Nam vào tháng 6, tiếp tục cổ vũ các anh tài, vì các anh còn sức diễn, fan còn sức đu. NÔNG HỒNG DIỆU Vì sao ATVNCG gây sốt? NSƯT Nguyễn Trọng Hiệp nhìn nhận, khán giả luôn khát khao cái mới. Chương trình ATVNCG đã mang đến điều mới mẻ có tính nhân văn, giáo dục nên được chào đón. Ông cho rằng, ATVNCG sở dĩ hấp dẫn còn nhờ sức hút từ dàn nghệ sĩ tài năng. “Nhiều nghệ sĩ trẻ trong chương trình đa tài, họ giỏi hơn thế hệ chúng tôi ngày xưa. Không chỉ thổi luồng gió mới cho ca khúc cũ, các nghệ sĩ còn diễn rất giỏi. Soobin Hoàng Sơn là trường hợp điển hình”, ông nói. Nhà nghiên cứu văn hóa, PGS.TS Nguyễn Văn Cương đánh giá, ATVNCG đã làm nên điều kỳ diệu. “Tôi chỉ có thể thốt lên: Quá tuyệt vời! Và tự hỏi, tại sao anh trai thì sốt còn chị đẹp lại nhanh chóng hạ nhiệt? Ở chương trình này, tôi đánh giá cao vai trò của tổng đạo diễn Đinh Hà Uyên Thư, giám đốc âm nhạc SlimV. Họ quá xuất sắc”, ông nói. Nhà nghiên cứu Nguyễn Văn Cương nhắc lại câu nói của nhà sản xuất ATVNCG rằng không có gì “hot” mãi. “Tôi cứ tưởng họ dừng lại khi đang trên đỉnh. Không ngờ họ lại tổ chức tiếp nhiều concert và thành công ngoài sức tưởng tượng. Họ đã đo được nhu cầu của khán giả”, ông nói. Gai con diện trang phục truyền thống làm nên kỷ lục và hình ảnh đẹp Các quý bà ở khu vực XVIP cổ vũ các anh tài Địa đạo Vịnh Mốc, kỳ quan dưới lòng đất lửa ẢNH: NHƯ Ý
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==