Đúng 10 năm trước, ngoài giải vô địch quốc gia chỉ thu hút số VĐV đếm trên đầu ngón tay, các cự li chạy dài của điền kinh Việt Nam chỉ có duy nhất giải Việt dã Tiền Phong, được tổ chức thường niên từ 1958. Đây là giải đấu truyền thống nhất của thể thao Việt Nam với chất lượng chuyên môn đỉnh cao, có giá trị toàn diện trực tiếp đến việc tuyển chọn, đào tạo lực lượng cho ĐTQG, kết nối sâu rộng đến phong trào. Tuy nhiên, đến thời điểm đó, giải vẫn chỉ bó hẹp trong khuôn khổ một sự kiện thể thao đỉnh cao. Đơn cử giải 2016, giải có sự tham dự của 298 VĐV, với vỏn vẹn 10 VĐV marathon. Và với tinh thần đổi mới, tìm tòi, các nhà tổ chức đã sớm nhìn ra những chuyển động mau lẹ từ thực tế sôi động, nở rộ của phong trào chạy đồng loại ở nhiều địa bàn, đối tượng. Từ đó, báo Tiền phong, đơn vị chủ giải và Liên đoàn Điền kinh Việt Nam đã thống nhất cho phép các runner phong trào đăng ký dự giải, cùng chạy với các VĐV đỉnh cao. Theo Tổng thư ký Liên đoàn Điền kinh Việt Nam Nguyễn Mạnh Hùng, Ban Tổ chức khi đó chủ trương ưu tiên khuyến khích trước hết ở nội dung mararathon. Giải 2017, số VĐV trên đường chạy marathon đã tăng lên 34 VĐV, trong đó có 27 chân chạy phong trào. Đây chính là một sự kiện, một cột mốc lịch sử của giải đấu, để những mùa sau số VĐV liên tục tăng theo cấp số nhân. Khẩu hiệu “chạy cùng elite” đã mang tới một sức hút và sự truyền cảm hứng mạnh mẽ đến cộng đồng runner. Giải 2018 đã thu hút được 150 VĐV marathon, với 130 VĐV phong trào. Cũng ở giải này, việc chia nội dung marathon thành hai hệ chuyên nghiệp và phong trào, rồi chia nhóm tuổi hệ phong trào tiếp tục tạo nên một bước ngoặt mới. Chính nhờ thế, đến 2019, giải lần đầu đạt tới con số 2.000 VĐV, và đã có tới 400 VĐV marathon. Năm 2020, giải lại có thêm một cú “kích cầu” vô cùng khác biệt với quy định phong đẳng cấp kiện tướng, cấp 1 cho các VĐV phong trào nếu đạt chuẩn thành tích. Năm 2024, Tienphong Marathon đã lập một siêu kỷ lục khi có gần 12 nghìn VĐV dự tranh cho mùa giải thứ 65 tại Phú Yên. Theo nhà báo Phùng Công Sưởng, Tổng biên tập báo Tiền Phong, Đồng trưởng Ban Tổ chức, giải đấu đang hướng tới mục tiêu nâng cao hơn nữa chất lượng của các VĐV phong trào, bên cạnh việc giữ vị trí số 1 với những thế mạnh sẵn có, như truyền thống tập hợp, tuyển chọn, đào tạo các VĐV đỉnh cao, con số 5 nghìn hay 10 nghìn runner coi Tiền Phong Marathon là đích quan trọng bậc nhất trong năm của mình. Ngoài chuyện nâng tầm chính mình, Tienphong Marathon với bước đột phá, một mẫu hình tiên phong đã tạo nên một cú “hích” sâu rộng cho phong trào chạy bộ để rồi cả một phong trào lớn đã thực sự “kích cầu” trở lại các giải đấu. Cũng khởi nguồn từ thành công và cách làm của Tienphong Marathon, nhiều giải marathon và bán marathon liên tiếp xuất hiện, ở các mức độ thành công khác nhau, đều gây tiếng vang và có sức lan tỏa. Điển hình như năm 2022, số giải lớn đã tăng vọt lên 40, trong đó có gần chục giải có trên 10 nghìn VĐV. Các cuộc đấu marathon và bán marathon còn trải khắp mọi miền Tổ quốc, với nhiều không gian, địa điểm, thời gian khác nhau. TƯỜNG NHI KỶ LỤC GIA BƠI LỘI Trước khi đến với ba môn phối hợp (triathlon), Nguyễn Thu Trang (sinh năm 1988, Hà Nội) từng là một vận động viên bơi lẫy lừng trên đường đua xanh. Trang cùng thời với ngôi sao Nguyễn Hữu Việt, người được mệnh danh là “hoàng tử ếch”. Ở thời kỳ đỉnh cao phong độ, nữ “kình ngư” từng giành HCV trẻ Đông Nam Á, HCV các nội dung 200m, 400m hỗn hợp và 1.500m tự do nữ. Cô từng phá kỷ lục quốc gia 1.500m tại giải bơi vô địch quốc gia cách đây hơn 2 thập kỷ (2004). Vốn có thế mạnh về sức bền, Thu Trang đã tham gia bơi chung kết vượt sông Dương Tử (Vũ Hán, Trung Quốc), đạt hạng Nhì giải bơi vượt biển Ocean cự ly 5km tại Krabi (Thái Lan). “Những năm tháng còn tập trung đội tuyển, đường bơi xanh đối với chúng tôi tựa như không khí cần có để thở vậy. Chúng tôi thường rất ngán mỗi khi phải chạy bộ để tập thể lực bởi chỉ có bơi, chúng tôi mới cảm thấy được là chính mình dù các bài tập chuyên môn rất nặng”, Trang nhớ lại. KHI “NÀNG TIÊN CÁ” LÊN BỜ TẬP CHẠY BỘ Sau khi giải nghệ, Thu Trang chuyển sang công việc huấn luyện viên bơi vì tình yêu gắn bó với đường đua xanh. Học trò của Thu Trang từng giành HCV ở giải bơi VĐQG năm 2010. Cách đây 9 năm, Nguyễn Thu Trang được một người bạn rủ tập ba môn phối hợp (triathlon) để đi thi cuộc thi “người sắt” ở Đà Nẵng. Vốn có “ác cảm” với chạy bộ nên Trang chỉ dám nhận nhiệm vụ thi bơi của nội dung đồng đội. Với niềm đam mê dành cho môn thể thao mới, “nàng tiên cá” một thời ghét chạy bộ cuối cùng cũng phải “lên bờ” xỏ giày tập chạy. “Những kilomet chạy bộ đầu tiên của tôi cũng cực kỳ khó khăn như bao người khác. Tôi bơi bao nhiêu cũng không biết mệt nhưng chỉ chạy 3 km là thấy sức lực như biến đâu hết mất. Cũng nhờ giai đoạn tập chạy này, tôi có thể hiểu hơn tâm lý của các học viên của mình khi họ tập triathlon”, nữ kình ngư Hà Nội tâm sự. Thu Trang không thể quên kỷ niệm lần đầu tham gia giải chạy ở Long Biên Marathon năm 2016, giải chạy marathon đầu tiên ở Hà Nội kể từ năm 2000. Cô rất tự tin đăng ký cự ly dài nhất 42km dù chưa tập chạy bộ bài bản bao giờ. “Sau khi tôi chạy thử một vòng Bờ Hồ (dài 1,75km) thấy mệt và khó quá, tôi nhắn tin cho BTC xin… hạ cự ly 21km. Tôi vừa chạy vừa đi bộ mất 3 giờ 20 phút để hoàn thành 21km đầu tiên trong đời, nằm trong Top 3 từ… dưới lên”, Trang tươi cười nhớ lại. “NGƯỜI SẮT” Để được gọi là “người sắt” thực sự, người chơi ba môn phối hợp phải hoàn thành bơi 3,8km, đạp xe 180km, chạy bộ marathon 42,2km (cự ly gấp đôi so với cuộc thi Ironman 70.3 ở Đà Nẵng). Cuối năm ngoái, “người sắt” Thu Trang đã chứng tỏ phụ nữ Việt Nam mạnh mẽ không hề thua kém đàn ông khi trở thành VĐV nữ người Việt có thành tích tốt nhất từ trước đến nay với thời gian hoàn thành 10 giờ 45 phút. Đáng chú ý ở phần thi chạy, Trang hoàn thành marathon sub4 (dưới 4 giờ), thành tích mà cánh mày râu phải ao ước. Mặc dù đã có thể chạy marathon dễ dàng hơn trước song đường đua Tiền Phong Marathon ở Quảng Trị vẫn khiến nữ HLV bơi lội này tỏ ra thận trọng. “Tôi đã xem các runner thi đấu giải VĐQG ở Lý Sơn, Lai Châu hay Phú Yên ở mùa trước. Đó đều là những cuộc đua marathon đỉnh cao trong điều kiện khắc nghiệt. Đường đua rất thử thách bởi nắng gió và những con dốc. Tiền Phong Marathon chưa bao giờ là dễ dàng nhưng có lẽ vì vậy giải đấu càng hấp dẫn, nhất là khi các chân chạy hàng đầu như Hoàng Nguyên Thanh, Nguyễn Văn Lai, Nguyễn Thị Oanh, Lê Thị Tuyết… đều quy tụ ở đây”, cựu kỷ lục gia bơi lội nhận xét. “Tiền Phong Marathon luôn là giải chạy đặc biệt khi mỗi năm mang lại cho người tham dự, cả vận động viên và khán giả cổ vũ những trải nghiệm thú vị khác nhau. Mỗi địa phương mà Tiền Phong Marathon đặt chân đến đều có câu chuyện riêng gắn liền với lịch sử, truyền thống hào hùng của mảnh đất đó”. Cuộc chạy marathon ở Quảng Trị tới đây càng đặc biệt ý nghĩa đối với Thu Trang bởi bố cô từng là bộ đội biên phòng và có nhiều kỷ niệm với “vùng đất lửa”. NGUYỄN ĐẠT 16 THỂ THAO n Thứ Hai n Ngày 24/3/2025 BÁO TIỀN PHONG CÓ MẶT HẰNG NGÀY TRÊN CÁC CHUYẾN BAY CỦA VIETNAM AIRLINES Từng thi đấu nhiều giải thể thao đỉnh cao, lập kỷ lục quốc gia bơi lội 1.500m song “người sắt” Nguyễn Thu Trang không khỏi hồi hộp khi lần đầu tiên tham gia giải Vô địch quốc gia marathon và cự ly dài báo Tiền Phong (Tiền Phong Marathon) cự ly 42km tại Quảng Trị. “Người sắt” Thu Trang háo hức sải bước khải hoàn “Bố tôi mới đi tham quan Quảng Trị, thăm các đồng đội của mình. Tôi đã được nghe bố kể nhiều về Quảng Trị. Tuy nhiên, tôi chưa có cơ hội được đặt chân đến mảnh đất bất khuất, anh hùng này. Chạy bộ giúp tôi đi xa hơn, mở ra chân trời khám phá mới mà môn bơi không có”. Tienphong Marathon tạo cú “hích” cho các giải chạy tại Việt Nam như thế nào? Chỉ sau 10 năm, giải vô địch quốc gia marathon và các cự li dài báo Tiền Phong - cuộc đấu truyền thống nhất nước đã có bước đột phá ngoạn mục, không chỉ nâng tầm chính mình mà còn tạo một cú “hích” quyết định cho một cuộc bùng nổ khó tin của các giải chạy tại Việt Nam. Nguyễn Thu Trang tại một giải chạy Nguyễn Thu Trang thời là VĐV bơi lội (thứ hai từ trái sang)
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==