khai Bộ chỉ số thu hút đoàn phim PAI đến các tỉnh thành, mặt khác nỗ lực mở rộng hợp tác với các tổ chức điện ảnh, trường đại học và đối tác điện ảnh công nghệ tại Hoa Kỳ để tạo ra nhiều cơ hội phát triển hơn cho điện ảnh Việt Nam”, TS. Ngô Phương Lan nói. Cuối năm 2024, Hiệp hội báo cáo xếp hạng chỉ số PAI, trong đó Ninh Bình, Đà Nẵng, Phú Yên, Quảng Ninh,... nằm trong danh sách các địa phương hàng đầu thu hút các đoàn làm phim. TĂNG SỨC CẠNH TRANH NHỜ AI Công viên Điện ảnh AIWS là một sáng kiến được nêu ra tại bàn tròn, thu hút nhiều ý kiến của các chuyên gia điện ảnh. Đây là dự án mang tính chiến lược nhằm ứng dụng công nghệ AI vào điện ảnh, đồng thời kết nối Việt Nam với hệ sinh thái sáng tạo toàn cầu. TS. Ngô Phương Lan cho rằng, Công viên điện ảnh AIWS không chỉ là một không gian sản xuất phim đột phá mà còn là điểm giao thoa giữa công nghệ, giáo dục và hợp tác quốc tế, góp phần đưa Việt Nam trở thành một trung tâm điện ảnh sáng tạo trong khu vực. Sáng kiến này là một phần trong chương trình “Friends of Vietnam- U.S. Film Collaboration” - hợp tác điện ảnh giữa Việt Nam - Hoa Kỳ nhằm hỗ trợ các nhà làm phim, nhà đầu tư hai bên trong việc phát triển dự án, kết nối nguồn lực và xây dựng hệ sinh thái điện ảnh bền vững. Cựu Thống đốc bang Massachusetts Michael Dukakis nhấn mạnh, hợp tác trong điện ảnh là một phần quan trọng trong quan hệ Việt - Mỹ. Sự hợp tác không chỉ dừng lại ở sản xuất phim mà còn mở ra cơ hội kết nối công nghệ, đào tạo nhân lực và phát triển chính sách hỗ trợ. Ông cho rằng, Công viên điện ảnh AIWS là một sáng kiến đột phá, giúp Việt Nam vươn lên như một trung tâm điện ảnh sáng tạo, kết nối với Boston, New York, Hollywood và các thị trường toàn cầu. Giáo sư Đại học Columbia, đạo diễn Tony Bùi nói: “Khi làm phim tại Việt Nam từ những năm 90 của thế kỷ XX, tôi từng gặp nhiều thách thức về cơ sở hạ tầng và công nghệ. Nhưng đến nay, Việt Nam đã có đủ điều kiện để sản xuất các bộ phim đạt tiêu chuẩn quốc tế. Thách thức hiện nay là làm sao để điện ảnh Việt có tác động toàn cầu mạnh mẽ hơn”, ông nói. Để thu hút các đoàn làm phim quốc tế, điều kiện hạ tầng chưa đủ, mà cần có chính sách ưu đãi cạnh tranh. Bà Meg Montagnino, Giám đốc Điện ảnh của chính quyền bang Massachusetts nhận định, Việt Nam có thể học hỏi từ các mô hình thành công như Massachusetts hay Nam Phi vì đã xây dựng chính sách ưu đãi thuế hấp dẫn và có hạ tầng sản xuất đạt chuẩn Hollywood. Việc đơn giản hóa thủ tục cấp phép sản xuất và thiết lập một hệ thống hỗ trợ rõ ràng sẽ giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn hơn đối với các nhà sản xuất phim quốc tế,… Chi phí sản xuất phim tại Việt Nam khá thấp, tuy nhiên điều này không phải là yếu tố duy nhất thu hút các nhà đầu tư. Các nhà sản xuất tại Hollywood đề xuất, Việt Nam cần xây dựng hệ thống hỗ trợ hậu kỳ, ưu đãi tài chính và chính sách thu hút nhân tài, như cách các quốc gia khác đang làm. Điều này sẽ giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn hơn với các nhà làm phim quốc tế. Bà Angela Perry (Boston Casting) nhận định, Việt Nam có bối cảnh quay phim tuyệt vời, nhưng để cạnh tranh với Hollywood hay Toronto, điều cần thiết nhất là đào tạo đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp, có khả năng đáp ứng những yêu cầu khắt khe từ các nhà sản xuất phim lớn. Công sứ, Phó trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại New York Nguyễn Hoàng Nguyên nhấn mạnh, sự xuất hiện ngày càng nhiều của các tên tuổi người Việt trong hệ sinh thái sản xuất của các bộ phim Mỹ là minh chứng cho sự đóng góp của Việt Nam trong ngành công nghiệp điện ảnh toàn cầu. NGUYÊN KHÁNH - ANH PHƯƠNG 9 n Thứ Hai n Ngày 17/3/2025 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ sản Đông Dương muôn năm! Các anh ở lại, tôi đi”. Tin vượt ngục thành công của nhóm tù chính trị Sơn La, có Nguyễn Lương Bằng (tháng 8/1943) và của Văn Tiến Dũng ở Bắc Ninh (tháng 12/1944) càng thôi thúc. Tối mùng 9/3/1945, Nhật đảo chính Pháp, độc chiếm Việt Nam và Đông Dương. Tù chính trị thống nhất: 1, Kiên quyết giữ vững lập trường, khí tiết của người cộng sản, không để bọn Nhật lợi dụng. 2, Triệt để tranh thủ tình hình rối ren, khi bọn Nhật chưa vững chân, khẩn trương tạo cơ hội vượt ngục. Nhớ lại câu chuyện của ông Nguyễn Tuân, nguyên Thứ trưởng Bộ Điện - Than: “Đêm 9/3/1945, một sĩ quan Nhật dẫn tiểu đội lính vào nhà tù, lừa phỉnh: “Người Nhật đã đánh bại quân Pháp, giúp Việt Nam độc lập. Ngày mai sẽ thả các anh”. Tôi vội đề đạt: “Vậy đề nghị mở cửa các trại để chúng tôi được gặp nhau, chia tay trước khi về quê!”. Hắn gật đầu. Thế là anh em tù gặp nhau…”. Ngày 10/3, mọi kỉ cương bị đảo lộn. Giám thị Pháp cùng gia đình bị dồn vào một phòng; giám thị Việt không còn dám nghênh ngang. Ông Phu thống nhất: Ai có điều kiện thì chủ động trốn, ưu tiên cho án nặng. Lợi dụng lộn xộn, ông Trần Đăng Ninh từ xà lim tử tù trốn sang khu thường phạm. Tù thường phạm vào kho lấy được quần áo, chăn chiên, thang, xà beng, cuốc chim… rồi dùng xà beng đục tường, phá nền xi-măng, đào hầm chui ra nhưng không thành. PHÉP “THĂNG THIÊN” Tù chính trị nam, nữ giam riêng biệt. Chị em là một tập thể kiên cường. Kế hoạch vượt ngục được ông Nghĩa (phụ trách “đối ngoại”, được đi lại tự do) sang báo cho bà Trương Thị Mỹ, để phổ biến cho nữ tù chính trị. Cầm Văn Dung - nguyên Tri châu Mường La, bị kết án khổ sai vì liên đới đến vụ đầu độc Công sứ Sơn La Xanh Pu-lốp (Saint Poulot). Vốn có học, ghét Pháp, là thủ lĩnh cánh thường phạm nhưng rất trọng tù chính trị. Ông Dung thống nhất với ông Nghĩa về kế hoạch vượt ngục: Chăn chiên được xé ra, bện thành dây to; Tù nhân leo lên mái nhà rồi bắc thang qua bờ tường; Dây buộc vào trụ điện trên bờ tường, thả ra ngoài; Đi lần lượt, một tù chính trị - một thường phạm… Anh em tù chính trị có sáng kiến lấy chăn chiên trùm lên mảnh chai trên bờ tường và trùm lên dây điện. Sau khi lên danh sách, ông Phu giao cho ông Nghĩa bảo vệ “thượng cấp” Trần Đăng Ninh... Trong đêm 11/3, các ông Trần Đăng Ninh, Vũ Kỳ, Lê Trọng Nghĩa, Vũ Tuân, Lê Tất Đắc, Nguyễn Văn Kha, Châu Ký, Nguyễn Chương, Hoàng Minh Chính… đã thoát ra ngoài. Sau khi Cầm Văn Dung thoát ra, cánh thường phạm không còn trật tự, tranh nhau đi, làm ngói vỡ. Lính Nhật phát hiện, nổ súng. Lối này bị lộ… Đợt vượt ngục đầu tiên chưa giải thoát được nhiều nhưng cũng động viên anh em tiếp tục vượt ngục. ĐƯỜNG “ĐỘN THỔ” Khi học ở Chủng viện Hoàng Nguyên, Phê-rô Phạm Văn Phu đọc sách kiếm hiệp về “hiệp khách tung hoành dưới lòng đất” nên lúc bị giam ở Ninh Bình, ông từng có ý định thoát theo đường cống. Sáng đó khi lang thang trong sân Trại J, thấy nắp cống bê-tông có vòng thép… ... Ông Nguyễn Huy Hòa (sau này là Hiệu phó Trường Tuyên huấn Trung ương) kể: “Anh Trần Văn Cử thì ở tù Sơn La về; còn tôi bị bắt từ lúc còn thiếu niên. Ở Trại J giam trẻ con, có ông mãnh thử chui xuống xem “âm phủ” ra sao; lần mò một lúc phải lên vì tối om, ẩm thấp, bẩn thỉu. Khi anh Phu nêu ý tưởng chui cống, có anh bàn chùn thì được chỉ thị: “Đừng đoán mò, cứ đi thử rồi về báo cáo!”. Vậy là tôi với Phan Vân và Trần Văn Cử nhận nhiệm vụ này. Tôi và Cử nhỏ người nên chui cống, còn Vân ở trên canh chừng. Sau tiếng đồng hồ bò trong lòng cống, tới được hố ga, thấy được ánh sáng. Ghé mắt qua khe, thấy cả người, xe. Thử đội đầu thì nắp cống chuyển dịch. Vậy là cống ngầm Hỏa Lò dẫn ra phố. Quay trở lại, Vân thấy ám hiệu đã mở nắp…”. Sẩm tối 12/3, 29 đồng chí đi trước tập trung ở Trại J. Lúc 8 giờ, ông Phu phát lệnh: “Mở nắp cống!”. Nhóm đi đầu “lĩnh ấn tiên phong” có 4 người: Phạm Văn Phu, Phan Vân, Nguyễn Tuân và Nguyễn Huy Hòa. Trước giây phút “độn thổ”, ông Phu còn đùa: “Sống thì nhớ, chết thì giỗ giờ phút này!”. Khi bật nắp cống lên, thấy phía bên kia là vườn hoa Mê Linh; sau lưng là bức tường cao 5m cắm đầy mảnh chai, căng dây thép gai dọc theo đường Rue Richaud (nay là Quán Sứ) cùng 2 tháp canh ở 2 góc nhà tù. Ngay trong đêm, nhóm đầu tiên về cơ quan Thường vụ Xứ ủy ở Vạn Phúc, Hà Đông. Nhóm thứ 2 có Trần Văn Cử, Nguyễn Cao Đàm, Đỗ Mười, Phan Long (em trai ông Phan Vân)… phải ra gần tới bờ sông mới ngoi lên. Như vậy tổng số tù chính trị vượt ngục theo đường cống ngầm, trong các đêm từ 12 đến 16/3/1945, trên 100 người. Lực lượng này là những cán bộ lãnh đạo bổ sung ngay cho chuẩn bị Tổng khởi nghĩa ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ. Sau này họ là những cán bộ chủ chốt trong cuộc kháng chiến 9 năm chống Pháp và 21 năm chống Mỹ. Nhớ lại nhận định của cựu tù Nguyễn Huy Hoà: “Cuộc vượt ngục đã thành công một cách thần kì nhờ “ba cái có” của anh em tù chính trị: có lòng dũng cảm, có mưu trí, sáng tạo và còn có cả máu mạo hiểm”. A.T Di tích cửa cống Trại J, nơi hơn 100 tù chính trị đã chui xuống trong các đêm tháng 3/1945, theo đường cống ngầm trở về với phong trào Ảnh hồ sơ lưu trữ của mật thám Pháp: Trần Văn Cử, Nguyễn Huy Hoà - Hoa Kỳ Các chuyên gia điện ảnh Việt Nam - Hoa Kỳ thảo luận về cơ hội hợp tác điện ảnh trong bối cảnh AI phát triển Dự án Công viên điện ảnh AIWS được định hướng theo tiêu chuẩn của AI World Society (AIWS) nhằm kết nối với các trung tâm điện ảnh toàn cầu và xây dựng một hệ sinh thái sáng tạo kết hợp công nghệ AI và sản xuất phim. Không chỉ tập trung vào phát triển hạ tầng, dự án còn đặt trọng tâm vào hợp tác với Harvard, MIT, UCLA và các trường đại học danh tiếng tại Hoa Kỳ để triển khai chương trình đào tạo điện ảnh ứng dụng AI. Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại Liên Hợp Quốc nhấn mạnh, điện ảnh là cầu nối quan trọng, giúp tăng cường hiểu biết lẫn nhau và thúc đẩy giao lưu văn hóa giữa Việt Nam- Hoa Kỳ, đặc biệt trong bối cảnh hai nước kỷ niệm 30 năm quan hệ ngoại giao năm 2025.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==