THIẾU NGUỒN TUYỂN Thông tư về chuẩn cơ sở giáo dục ĐH có hiệu lực từ năm 2024, bắt đầu được áp dụng cho các cơ sở giáo dục ĐH từ năm 2025. Yêu cầu chuẩn cơ sở giáo dục ĐH gồm 6 tiêu chuẩn: tổ chức và quản trị, giảng viên, cơ sở vật chất, tài chính, tuyển sinh và đào tạo, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo. Trong đó, tiêu chuẩn quy định tỉ lệ giảng viên toàn thời gian có trình độ tiến sĩ (TS) không thấp hơn 20% và từ năm 2030 không thấp hơn 30% đối với cơ sở giáo dục ĐH không đào tạo TS; không thấp hơn 5% và từ năm 2030 không thấp hơn 10% đối với các trường đào tạo ngành đặc thù không đào tạo TS; không thấp hơn 40% và từ năm 2030 không thấp hơn 50% đối với cơ sở giáo dục ĐH có đào tạo TS; không thấp hơn 10% và từ năm 2030 không thấp hơn 15% đối với các trường đào tạo ngành đặc thù có đào tạo TS. Từ báo cáo 3 công khai của các trường cho thấy, phần lớn những trường không đào tạo TS đạt hoặc vượt tiêu chuẩn quy định 20%. Một số trường có tỉ lệ hơn 40% một chút như Trường ĐH Ngoại thương, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐH Quốc gia TPHCM), Trường ĐH Y Hà Nội… Nếu như không có chính sách đầu tư quyết liệt thu hút đội ngũ từ bây giờ, đến năm 2030, các trường rất khó có thể đạt tỉ lệ 50%. Một trong những thách thức với nhiều cơ sở giáo dục ĐH hiện nay là nguồn tuyển rất thiếu. Có trường áp dụng chính sách thu hút TS từ nước ngoài nhưng thủ tục hành chính khá phức tạp và mất nhiều thời gian nên việc tuyển dụng không dễ. CHI TIỀN TỶ THU HÚT NHÂN TÀI Để có đủ giảng viên trong tương lai, năm 2025, ĐH Bách khoa Hà Nội thông báo tuyển dụng 43 ứng viên trẻ tuổi, tài năng để đào tạo đạt trình độ TS và trở thành giảng viên của ĐH Bách khoa Hà Nội. Các ứng viên phải cam kết làm việc lâu dài tại ĐH Bách khoa Hà Nội. Năm 2025, ĐHQG TPHCM tiếp tục tuyển TS theo Đề án VNU350 (chương trình VNU350) để phục vụ nghiên cứu khoa học và các nhiệm vụ khác của các trường ĐH thành viên. Theo đó, đợt 1 năm 2025, chương trình VNU350 tuyển dụng 101 chỉ tiêu làm việc tại các đơn vị thành viên và trực thuộc. Thời gian qua, nhiều trường ĐH đã đưa ra những chính sách thu hút hấp dẫn để kéo các TS người Việt đang làm việc tại nước ngoài về nước. GS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc ĐH Quốc gia TPHCM cho biết, chương trình giáo sư thỉnh giảng của nhà trường với mục tiêu bổ nhiệm 100 giáo sư thỉnh giảng trong giai đoạn 20252030. Người được mời tham gia chương trình là giáo sư, phó giáo sư, TS, chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lí có thành tích nổi bật, đang công tác tại các trường ĐH, viện nghiên cứu, các tổ chức quốc tế, các tập đoàn công nghệ trên thế giới. Đặc biệt, chương trình ưu tiên cho các lĩnh vực công nghệ sinh học, y sinh học, chip - bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số, công nghệ vật liệu, năng lượng mới, logistics mới, tài chính quốc tế, biến đổi khí hậu và phát triển bền vững, lịch sử, văn hóa Việt Nam... Chương trình VNU350 của ĐH Quốc gia TPHCM trong năm 2024 đã thu hút hàng chục TS về nước với nhiều chế độ ưu đãi. Ngoài ra, họ nhận được lương, thưởng theo quy định. ĐH Quốc gia Hà Nội đưa ra chính sách thu hút là các nhà khoa học có thành tích nghiên cứu xuất sắc, ở trong và ngoài nước đảm nhận các vị trí trưởng nhóm nghiên cứu mạnh ở các lĩnh vực khoa học - công nghệ có định hướng nghiên cứu ưu tiên. Quyền lợi được hưởng bao gồm các chế độ ưu đãi theo quy định của nhà nước và ĐH này, được ưu tiên sử dụng cơ sở vật chất, trang thiết bị dùng chung của nhà trường, được bảo đảm các điều kiện việc làm, trang thiết bị và triển khai cơ chế chính sách theo thỏa thuận để có thể đẩy mạnh các lĩnh vực khoa học - công nghệ mũi nhọn của Việt Nam. Đặc biệt, các nhà khoa học được đầu tư kinh phí thực hiện nhiệm vụ khoa học - công nghệ từ 3 tỷ đồng trong 3 năm và được đề xuất đầu tư tăng cường năng lực để phát triển nhóm nghiên cứu mạnh. NGHIÊM HUÊ Nhiều tiêu chí đảm bảo chất lượng đào tạo buộc trường đại học (ĐH) của Việt Nam phải đạt được, nếu không sẽ bị sáp nhập hoặc giải thể. Dù thời gian qua, Việt Nam có lực lượng đông đảo nghiên cứu sinh tốt nghiệp nhưng các trường ĐH vẫn đang “khát” tiến sĩ giỏi. Nghiên cứu sinh trong lễ tốt nghiệp năm 2024 ẢNH: HUST Trường đại học “khát” tiến sĩ giỏi Theo báo cáo của Bộ GD&ĐT, tuyển sinh trình độ TS hiện nay rất thấp. Năm học 2023-2024, tổng chỉ tiêu tuyển sinh trình độ TS của cả nước là 7.158 chỉ tiêu, kết quả tuyển sinh được 3.376 nghiên cứu sinh, đạt trên 47%. Đây cũng là số lượng nghiên cứu sinh tuyển được nhiều nhất trong 3 năm qua. Thưa ông, kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2025-2026 có gì mới so với những năm trước? Về cơ bản, kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 20252026 giữ ổn định như những năm trước. Tuy nhiên, có một số thay đổi, điều chỉnh cho phù hợp với Quy chế tuyển sinh mới của Bộ GD&ĐT vừa ban hành. Học sinh cần lưu ý những điểm mới như, công thức tính điểm xét tuyển vào lớp 10 THPT công lập không chuyên có thay đổi điểm bài thi các môn Toán, Văn, Ngoại ngữ tính theo hệ số 1. Trong công thức tính điểm xét tuyển có thêm điểm ưu tiên và điểm khuyến khích. Điểm khuyến khích chỉ áp dụng cho những thí sinh đoạt giải trong các cuộc thi/kỳ thi cấp tỉnh do Sở GD&ĐT tổ chức hoặc phối hợp với các sở, ngành tổ chức trên quy mô toàn tỉnh đối với các cuộc thi/kỳ thi có tổ chức ở quy mô cấp quốc gia. Trường hợp học sinh đoạt nhiều giải khác nhau trong nhiều cuộc thi/ kỳ thi chỉ được hưởng một mức cộng điểm của loại giải cao nhất Các trường THPT chuyên gồm THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam, THPT chuyên Nguyễn Huệ, THPT chuyên Chu Văn An, THPT chuyên Sơn Tây năm nay sẽ chỉ tuyển các lớp chuyên, không tuyển các lớp không chuyên như mọi năm. Năm nay là năm đầu tiên học sinh lớp 9 thi theo chương trình giáo dục phổ thông mới, học sinh vẫn còn bỡ ngỡ, lo lắng về đề thi. Ông có thể cho biết, đề thi năm nay sẽ ra theo hướng nào? Ngay từ đầu năm học, Sở GD&ĐT đã công bố cấu trúc định dạng đề thi Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 theo Chương trình GDPT 2018 kèm theo là các đề minh hoạ cho kỳ thi năm nay cho các nhà trường và học sinh làm quen. Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 năm nay gồm các câu hỏi phù hợp với yêu cầu cần đạt của môn học và mục tiêu cấp THCS thuộc Chương trình GDPT 2018, chủ yếu nằm trong chương trình lớp 9 cấp THCS. Cấu trúc định dạng của đề thi minh họa là cơ sở để xây dựng ngân hàng câu hỏi thi và đề thi cho kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 theo chương trình GDPT 2018. Thời gian vừa qua, Sở GD&ĐT Hà Nội đã tập huấn cho các nhà trường, đội ngũ giáo viên để tổ chức dạy học, ôn tập cho học sinh làm quen trước khi bước vào kỳ thi. Có ý kiến cho rằng, việc Sở GD&ĐT Hà Nội cho học sinh đăng ký các nguyện vọng vào trường THPT công lập hằng năm có yếu tố may rủi vì điểm chuẩn có thể lên - xuống bất ngờ. Vì sao nhiều năm Hà Nội vẫn duy trì việc đăng ký nguyện vọng như hiện nay? Năm nay TP vẫn cho phép mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng (NV) dự tuyển vào tối đa 3 trường THPT công lập, xếp theo thứ tự NV1, NV2 và NV3, trong đó NV1, NV2 phải thuộc khu vực tuyển sinh theo quy định, NV3 có thể thuộc một khu vực tuyển sinh bất kỳ. Học sinh không được thay đổi NV dự tuyển sau khi đã đăng ký, việc đăng ký như trên được các nhà trường, phụ huynh và học sinh và dư luận xã hội đánh giá cao và góp phần giữ ổn định công tác tuyển sinh của TP trong nhiều năm qua. Điểm chuẩn thất thường chỉ là một hiện tượng. Thời gian tới, Sở sẽ xem xét nếu có phương án phù hợp hơn. Thông tư 29 ra đời, các lớp học thêm tự phát dừng hoạt động phần nào tác động đến việc học thêm của học sinh. Ông có lời khuyên gì về cách học cũng như đăng ký nguyện vọng? Các nhà trường cần phân công giáo viên dạy một cách hợp lý, nhất là giáo viên dạy lớp cuối cấp để có thời gian hỗ trợ tối đa cho học sinh ôn tập theo kế hoạch giáo dục của nhà trường, tăng cường cá thể hóa trong hoạt động dạy học, ôn tập cho học sinh, hướng dẫn học sinh phương pháp học, tự học, tra cứu kiến thức, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập, ôn tập của học sinh. Đối với học sinh cần bám sát nội dung kiến thức cơ bản được học trên lớp; tăng cường học tập bằng nhiều hình thức để nâng cao chất lượng. Thầy cô giáo, các bậc phụ huynh cần quan tâm, hỗ trợ, động viên các em nhằm đạt được kết quả tốt trong kỳ thi sắp tới. Cảm ơn ông! HÀ LINH (thực hiện) Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội Nguyễn Quang Tuấn Trao đổi với PV Tiền Phong, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội Nguyễn Quang Tuấn cho rằng, phương án cho học sinh đặt 3 nguyện vọng dự tuyển vào các trường THPT công lập hiện nay là phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10. TUYỂN LỚP 10 Ở HÀ NỘI: Phương án 3 nguyện vọng là phù hợp 13 KHOA GIÁO Thứ Sáu n Ngày 14/3/2025
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==