12 QUỐC TẾ n Thứ Bảy n Ngày 8/3/2025 “Châu Âu phải chấp nhận thách thức này, cuộc chạy đua vũ trang này. Và phải giành chiến thắng”, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk phát biểu khi ông đến hội nghị thượng đỉnh ở Brussels. “Châu Âu thực sự có khả năng giành chiến thắng trong bất kỳ cuộc đối đầu quân sự, tài chính, kinh tế nào với Nga. Chúng ta mạnh hơn”, ông Tusk nói. Nhiều lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) hoan nghênh các đề xuất của Ủy ban châu Âu, nhằm mang lại cho họ sự linh hoạt về tài chính đối với chi tiêu quốc phòng. “Chúng tôi ở đây để bảo vệ Ukraine”, chủ tọa cuộc họp - Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa - nói khi ông và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nồng nhiệt chào đón Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Bầu không khí này trái ngược hẳn với cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và ông Zelensky tại Phòng Bầu dục tuần trước. Nhiều thập kỷ phụ thuộc vào sự bảo vệ của Mỹ và sự khác biệt về tài chính đã cho thấy các nước EU sẽ gặp khó khăn như thế nào để lấp đầy khoảng trống mà Mỹ để lại sau khi nước này đóng băng viện trợ quân sự cho Ukraine. Theo Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), hơn 40% viện trợ quân sự cho Ukraine trong năm 2024 đến từ Washington. Trong số đó, một số hạng mục viện trợ mà châu Âu không thể dễ dàng thay thế. Một số lãnh đạo EU vẫn kỳ vọng Washington có thể sẽ nghĩ lại. “Chúng ta phải đảm bảo, với cái đầu lạnh và sáng suốt, rằng sự hỗ trợ của Mỹ vẫn được duy trì trong những tháng và năm tới, vì Ukraine cũng phụ thuộc vào sự hỗ trợ của Washington cho quốc phòng”, Thủ tướng Đức sắp mãn nhiệm Olaf Scholz nói. Một trở ngại khác đối với EU là việc Thủ tướng Hungary Viktor Orban - một đồng minh của ông Trump - có thể phủ quyết một tuyên bố chung ủng hộ Kiev, mặc dù ông đã nói rõ rằng sẽ ủng hộ các biện pháp tăng chi tiêu cho quốc phòng của riêng châu Âu. RĂN ĐE HẠT NHÂN Hội nghị thượng đỉnh Brussels diễn ra trong bối cảnh châu Âu lo sợ rằng Nga, được tiếp thêm sức mạnh từ chiến dịch ở Ukraine, có thể tấn công một quốc gia EU và châu Âu không thể trông cậy vào Mỹ để hỗ trợ. “Tôi muốn tin rằng Mỹ sẽ sát cánh cùng chúng ta. Nhưng chúng ta phải sẵn sàng nếu điều đó không xảy ra”, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhấn mạnh trong bài phát biểu trước hội nghị thượng đỉnh. Ông cho rằng Nga trở thành mối đe dọa đối với toàn bộ châu Âu. Những phát biểu này đã vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ từ Mátxcơva. Trong một dấu hiệu cho thấy tính nghiêm trọng của tình hình, Tổng thống Macron cho biết Pháp sẵn sàng thảo luận về việc mở rộng “chiếc ô hạt nhân” cho các đối tác châu Âu. Một số lãnh đạo, bao gồm Tổng thống Gitanas Nauseda của Lithuania, cho rằng “chiếc ô hạt nhân như vậy sẽ thực sự có tác dụng răn đe Nga”. Ba Lan nói rằng ý tưởng này đáng để thảo luận, trong khi những nước khác, như Đức, nhấn mạnh việc cần thiết phải có sự tham gia của Mỹ. MINH HẠNH (theo Reuters) Phát biểu được ông Trump đưa ra chỉ 1 ngày sau khi người được đề cử làm đại sứ Mỹ tại NATO khẳng định trước Thượng viện Mỹ, rằng cam kết của chính quyền Mỹ đối với liên minh quân sự này “vững như bàn thạch”. Ông Trump thể hiện sự hoài nghi với NATO ngay từ nhiệm kỳ đầu tiên, nhưng phát biểu lần này được đưa ra khi châu Âu đang rất lo lắng về mối quan hệ thân thiết của nhà lãnh đạo Mỹ với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Tổng thống Trump cũng đang gây sức ép buộc Ukraine phải đồng ý ký thỏa thuận hòa bình với Mátxcơva. Tháng trước, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth gây xôn xao khi ông phát biểu tại một sự kiện ở châu Âu, rằng Mỹ sẽ không tham gia bất kỳ lực lượng gìn giữ hòa bình nào ở Ukraine. Phát biểu tại Phòng Bầu dục ngày 6/3, ông Trump cho rằng, nhiều khả năng các quốc gia khác sẽ không bảo vệ Mỹ trong trường hợp kích hoạt Điều 5 của Hiến chương NATO. “Bạn biết vấn đề lớn nhất mà tôi gặp phải với NATO là gì không? Thực sự ý tôi là, tôi biết rất rõ những người đó. Họ là bạn của tôi. Nhưng nếu Mỹ gặp rắc rối, và chúng tôi gọi cho họ, chúng tôi nói rằng ‘chúng tôi có một vấn đề, Pháp. Chúng ta có một vấn đề, một số vấn đề khác mà tôi sẽ không đề cập đến’. Bạn có nghĩ họ sẽ đến và bảo vệ chúng ta không? Họ được cho là sẽ đến. Tôi không chắc lắm”, ông Trump nói. Thực tế là Điều 5 đã được kích hoạt sau khi Mỹ hứng đợt tấn công khủng bố 11/9/2001, dẫn đến chiến dịch lớn nhất của NATO tại Afghanistan. Quân đội Pháp đã tham gia chiến dịch này. Trong phát biểu cùng ngày 6/3, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói với báo chí: “Chúng tôi là những đồng minh trung thành và tận tụy… Tôi nghĩ chúng tôi có quyền mong đợi điều tương tự”, ông nói. Nhà lãnh đạo Pháp đề cập “lịch sử hàng thế kỷ”, nhắc đến Hầu tước de Lafayette - một quý tộc người Pháp từng là thiếu tướng trong quân đội Mỹ giai đoạn Cách mạng Pháp; và tướng John Pershing - chỉ huy quân đội Mỹ tại Pháp trong Thế chiến 1. Tổng thống Macron cho biết, vài ngày trước ông đã gặp những cựu chiến binh Mỹ tham gia chiến dịch đổ bộ vào Bãi biển Ohama thời Thế chiến 2. Ông Macron khẳng định Pháp và Mỹ “luôn ở bên nhau”. Khi được hỏi liệu ông có biến quan điểm không bảo vệ các nước NATO không chi đủ ngân sách cho quốc phòng trở thành chính sách của Mỹ hay không, ông Trump nói: “Vâng, tôi nghĩ đó là lẽ thường tình, phải không? Nếu họ không trả tiền, tôi sẽ không bảo vệ họ. Không, tôi sẽ không bảo vệ họ”. Mỹ là thành viên mạnh nhất trong NATO, là một trong 12 quốc gia thành lập liên minh này để chống lại Liên Xô thời Chiến tranh Lạnh. Qua thời gian, số lượng thành viên của liên minh đã tăng lên 32. Ngày 6/3, ông Trump dường như cũng ám chỉ cam kết của Mỹ đối với NATO có thể áp dụng vào cuộc chiến thương mại, khi ông đang đe dọa tăng thuế với những nước và tổ chức mà ông cho là không công bằng với Mỹ, bao gồm Liên minh châu Âu. Năm ngoái, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg thời điểm đó cho biết 23 trong số 32 quốc gia thành viên của NATO đã đạt được mục tiêu chi tiêu quốc phòng. Ông Trump cho rằng các nước đạt được mục tiêu sau khi bị ông đe dọa. BÌNH GIANG (theo AP) Các lãnh đạo châu Âu ngày 6/3 tuyên bố sẽ ủng hộ Ukraine và chi nhiều hơn cho quốc phòng; Thủ tướng Ba Lan cho rằng, châu Âu thực sự có khả năng giành chiến thắng trước Nga. Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ hoài nghi về việc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) sẽ bảo vệ Mỹ nếu nước này bị tấn công. Ông cũng nhắc lại rằng, Mỹ có thể từ bỏ cam kết với NATO nếu các quốc gia thành viên không thực hiện được yêu cầu về chi tiêu quốc phòng. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ẢNH: REUTERS Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố châu Âu phải chịu trách nhiệm nhiều hơn đối với an ninh của mình, và Mỹ sẽ không bảo vệ một đồng minh NATO không chi đủ cho quốc phòng. Lãnh đạo châu Âu tuyên bố có thể giành chiến thắng trước Nga Ông Trump không tin NATO sẽ bảo vệ Mỹ Tổng thống Mỹ Donald Trump ẢNH: ABC NEWS SpaceX lại thất bại với tên lửa khổng lồ Gần 2 tháng sau vụ thử nghiệm thất bại, SpaceX vừa phóng một tên lửa Starship khổng lồ khác, nhưng tiếp tục thất bại vì trục trặc tín hiệu liên lạc, khiến tàu vũ trụ rơi xuống và vỡ tan. Lần này, các mảnh vỡ từ vụ nổ ngày 6/3 được nhìn thấy trên bầu trời bang Florida. Chưa rõ có phải hệ thống tự hủy của tàu đã được kích hoạt hay không. Tên lửa dài 123m được phóng lên từ bang Texas. SpaceX đã đưa tên lửa đẩy tầng thứ nhất trở lại bệ phóng bằng cánh tay cơ khí khổng lồ, nhưng các động cơ trên tàu vũ trụ phía trên ngừng hoạt động khi lao về phía đông để đi qua Ấn Độ Dương theo kế hoạch. Starship đạt độ cao gần 150 km trước khi gặp sự cố và trước khi 4 vệ tinh giả được đẩy lên. Chưa rõ những thiết bị này rơi xuống đâu, nhưng hình ảnh các mảnh vỡ bốc cháy đã được chụp ở khu vực Florida. Chuyến bay dự kiến kéo dài 1 giờ, nhưng Starship không bay cao hoặc xa như lần trước. SpaceX sau đó xác nhận tàu vũ trụ đã gặp phải tình trạng “tách rời nhanh chóng ngoài kế hoạch” trong quá trình động cơ đang bay lên. “Nhóm của chúng tôi đã ngay lập tức phối hợp với các quan chức về an toàn để triển khai những biện pháp dự phòng theo kế hoạch”, công ty cho biết trong một thông cáo. NASA đã đặt hàng Starship đưa các phi hành gia lên Mặt trăng vào cuối thập kỷ này. Tỷ phú Elon Musk cũng lên kế hoạch chinh phục sao Hỏa bằng Starship - tên lửa lớn nhất và mạnh nhất thế giới. Giống như lần trước, Starship mang theo các vệ tinh mô phỏng để diễn tập cho các sứ mệnh trong tương lai. Các cánh tà, máy tính và hệ thống nhiên liệu của Starship được thiết kế lại để chuẩn bị cho kế hoạch lớn tiếp theo: Đưa tàu vũ trụ quay lại địa điểm phóng giống như tên lửa đẩy. Trong lần trình diễn gần đây nhất, SpaceX đưa được tên lửa đẩy về bệ phóng, nhưng tàu vũ trụ đã phát nổ vài phút sau đó trên Đại Tây Dương. BÌNH GIANG (theo Reuters, Space)
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==