5 n Thứ Sáu n Ngày 7/3/2025 THỜI SỰ TỔ CHỨC ĐÔ THỊ CẦN KHÁC VỚI NÔNG THÔN Tại Kết luận 127, Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu nghiên cứu định hướng sáp nhập một số đơn vị cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị cấp xã; thực hiện mô hình địa phương 2 cấp (tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể) bảo đảm tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra, ở khu vực đô thị nếu tổ chức chính quyền thành 2 cấp sẽ bỏ cấp cấp quận hay phường? Bỏ cấp huyện thì các thành phố trực thuộc tỉnh, thị xã và các quận thuộc thành phố trực thuộc T.Ư có bị bỏ không, hay tổ chức lại thành cấp chính quyền cơ sở và bỏ cấp phường, đáp ứng được yêu cầu về tổ chức chính quyền theo mô hình 2 cấp? Trả lời câu hỏi của PV Tiền Phong, GS Trần Ngọc Đường, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, cho rằng, việc có bỏ cấp quận, thị xã, hay thành phố thuộc tỉnh là vấn đề lớn cần được nghiên cứu kỹ, tính tới sự khác biệt giữa khu vực đô thị và nông thôn. Trong trường hợp bỏ cấp quận, giữ phường để tổ chức chính quyền 2 cấp thì có thể thiết lập đại diện cơ quan hành chính của thành phố tại các khu vực (trên địa bàn các quận cũ) để bảo đảm hoạt động, điều hành. Ông Nguyễn Văn Phúc, nguyên đại biểu Quốc hội, nguyên Phó trưởng Ban biên tập sửa đổi Hiến pháp, nói rằng, khác với khu vực nông thôn, cơ sở hạ tầng, mật độ và phân bố dân cư, cuộc sống, sinh hoạt của người dân đô thị khác nhiều so với nông thôn. Do đó, yêu cầu quản lý hành chính, tổ chức chính quyền địa phương giữa đô thị và nông thôn cũng khác nhau. Để tổ chức chính quyền từ 3 cấp (tỉnh, thành phố/thị xã và xã/phường) thành 2 cấp, theo ông Phúc, nên bỏ đơn vị hành chính phường ở thị xã, thành phố thuộc tỉnh, từ đó, giải thể chính quyền phường. “Phường được thành lập chủ yếu là để thuận tiện cho việc quản lý, cung cấp dịch vụ công của chính quyền và thuận lợi cho việc giao dịch hành chính của người dân với chính quyền. Nay, với công nghệ thông tin và viễn thông hiện đại, việc quản lý, cung cấp dịch vụ công của chính quyền cho người dân không cần phải qua cấp phường nữa. Người dân cũng dễ dàng giao dịch hành chính với chính quyền cấp cao hơn thuận lợi, không phải đi lại quá xa như khu vực nông thôn hoặc miền núi”, ông Phúc nói. ĐỀ XUẤT LẬP ĐƠN VỊ “NỘI ĐÔ” TẠI HÀ NỘI, TPHCM Theo PGS.TS Tô Văn Hòa, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội, việc không tổ chức cấp huyện trong hệ thống hành chính địa phương không chỉ đơn thuần là bãi bỏ đơn vị hành chính cấp huyện rồi sáp nhập các xã lại với nhau. Để bảo đảm ổn định, thông suốt trong công tác hành chính ở địa phương, đặc biệt là dịch vụ công phục vụ nhân dân, chủ trương này đòi hỏi một cách tiếp cận toàn cảnh đối với hệ thống hành chính địa phương, đặt ra yêu cầu xem xét thiết kế tổng thể hệ thống hành chính lãnh thổ của Việt Nam. Câu hỏi đặt ra là: Hệ thống hành chính lãnh thổ địa phương ở Việt Nam cần được cấu trúc như thế nào để phát huy hiệu quả quản lý, giải phóng các nguồn tài nguyên, kiến tạo và thúc đẩy sự phát triển của đất nước. Theo ông Hòa, trong quản trị hành chính địa phương hiện đại, lãnh thổ quốc gia thường được nhà nước ở trung ương phân chia thành các đơn vị hành chính và các đơn vị hành chính chuyên biệt sao cho mỗi mét vuông đều phải được quản lý và có chủ quyền quốc gia. Song, không phải mỗi mét vuông đều được quản lý theo cơ chế giống hệt nhau mà có sự khác biệt phù hợp với điều kiện tự nhiên, dân cư, kinh tế, xã hội của nơi đó. Do đó, để bảo đảm sự phù hợp, ông Hòa đề nghị sửa Điều 110 của Hiến pháp theo hướng gồm các đơn vị hành chính và các đơn vị hành chính chuyên biệt. Trong đó, đơn vị hành chính cấp tỉnh gồm tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư và đơn vị hành chính cấp cơ sở, hay cấp xã gồm: xã, thành phố, thị xã ở tỉnh; xã thành phố, thị xã, nội đô ở thành phố trực thuộc T.Ư. “Nội đô là đơn vị hành chính mới, bao gồm khu vực đô thị lõi, thủ phủ của thành phố trực thuộc T.Ư, bao gồm các quận nội thành hiện nay của các thành phố trực thuộc T.Ư, ví dụ, nội đô Hà Nội (gồm 12 quận), nội đô TPHCM (gồm 16 quận), nội đô Hải Phòng (gồm 6 quận)... “Các đơn vị hành chính cơ sở có thể phân chia thành những địa bàn lãnh thổ nhỏ hơn nhưng đó không phải là đơn vị hành chính mà chỉ là các địa bàn quản lý hành chính; ở đó không thành lập chính quyền địa phương mà chỉ có các bộ phận/cơ sở của các cơ quan hành chính cấp trên thực hiện công tác quản lý hành chính trên địa bàn”, ông Hòa nói. Ông Nguyễn Văn Phúc cho rằng, đối với đơn vị hành chính quận và đơn vị hành chính phường thuộc thành phố trực thuộc T.Ư, nên xem xét 2 phương án là: Bỏ đơn vị hành chính phường hoặc bỏ đơn vị hành chính quận. “Nếu bỏ đơn vị hành chính quận chắc phải sáp nhập hoặc hợp nhất nhiều phường để trở thành phường lớn hoặc quận nhỏ. Do đó, cần nghiên cứu thêm kinh nghiệm của các thành phố lớn, hiện đại, đông dân cư ở một số nước trên thế giới. Tại sao ở các thành phố lớn đó có quận mà không có phường”, ông Phúc nói. VĂN KIÊN tỉnh Xóa huyện, có bỏ hơn 80 thành phố thuộc tỉnh? Bày tỏ sự đồng tình với việc bỏ cấp hành chính trung gian (cấp huyện), tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp, song các chuyên gia lưu ý cần tính đến sự khác biệt giữa khu vực nông thôn và đô thị để có phương án phù hợp. Trước tiên, việc sáp nhập phải đi kèm với quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng về thể chế, nhân sự, hạ tầng và các điều kiện cần thiết để bộ máy vận hành trơn tru sau khi sáp nhập. Thứ nữa là bảo đảm tính đồng thuận trong xã hội. Đây là yếu tố then chốt. Việc thay đổi địa giới hành chính không chỉ ảnh hưởng đến bộ máy quản lý nhà nước mà còn tác động đến người dân, doanh nghiệp. Do đó, cần có sự tham vấn rộng rãi, lấy ý kiến của các bên liên quan, đặc biệt là người dân tại các địa phương chịu tác động trực tiếp. Ngoài bảo đảm hài hòa giữa các yếu tố kinh tế - xã hội - văn hóa, cần giải quyết bài toán nhân sự một cách hợp lý. Khi tinh gọn bộ máy, chắc chắn sẽ có sự dư thừa về nhân lực. Cần có chính sách phù hợp để bố trí, sắp xếp lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, đảm bảo không gây tâm lý hoang mang, mất ổn định trong bộ máy. Mặt khác, cần nâng cao năng lực quản lý ở cấp xã và cấp tỉnh. Khi bỏ cấp huyện, cấp xã sẽ gánh vác nhiều nhiệm vụ hơn, trong khi cấp tỉnh phải có bộ máy đủ mạnh để điều phối và quản lý. Vì vậy, cần có giải pháp đào tạo, nâng cao năng lực cán bộ, đồng thời cải thiện cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin để đảm bảo sự vận hành thông suốt. Cuối cùng, tăng cường cơ chế giám sát, đánh giá trong quá trình thực hiện. Việc sáp nhập cần có lộ trình rõ ràng, kèm theo cơ chế đánh giá, tổng kết từng giai đoạn để rút kinh nghiệm, điều chỉnh chính sách kịp thời, đảm bảo đạt được mục tiêu đề ra. Nếu thực hiện tốt các yếu tố trên, tôi tin rằng chủ trương sáp nhập tỉnh và bỏ cấp huyện sẽ mang lại hiệu quả thực chất, giúp nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Cảm ơn ông. LUÂN DŨNG (thực hiện) Theo thống kê, cả nước có 87 thành phố, gồm 5 thành phố trực thuộc T.Ư là Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, TPHCM và Cần Thơ; 1 thành phố thuộc thành phố trực thuộc T.Ư là TP Thủ Đức của TPHCM cùng với 81 thành phố trực thuộc 58 tỉnh. Trong đó, tỉnh Quảng Ninh có 4 thành phố trực thuộc, còn các tỉnh: Thái Nguyên, Bình Dương, Đồng Tháp có 3 thành phố trực thuộc tỉnh. Thành phố Thủ Đức thuộc TPHCM ẢNH: HỮU KHOA địa phương hiện giải quyết chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức cấp xã, cấp huyện thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định số 177. Theo Bộ Nội vụ, với những trường hợp đã được cấp có thẩm quyền quyết định hưởng chế độ, chính sách theo Nghị định 177 trước ngày 5/3, các quyền lợi này vẫn được giữ nguyên. Tại văn bản này, Bộ Nội vụ đề nghị tỉnh ủy, thành ủy, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo cơ quan, tổ chức, đơn vị trực thuộc thực hiện nghiêm túc theo hướng dẫn. LUÂN DŨNG
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==