Chuã nhêåt 2/3/2025 7 BAÁO TIÏÌN PHONG PHAÁT HAÂNH TÊËT CAà CAÁC NGAÂY TRONG TUÊÌN lêpå kï ë hoacå h baoã tönì tötë hún vaâ hiïuí ro ä hún vï ì cacá vêtå liïuå ûúpá xacá cö í àaiå . No á bö í sung nhûnä g dûä liïuå phong phuá cho baoã tanâ g”, Giaoá sû Matija Strlic, tacá gia ã chñnh cho biïtë . THUÂY ANH (theo news.sky.com) n MUA LAIÅ BAIÄ RACÁ ÀÏ Í TÒM TIÏNÌ “AOà ” Mötå ngûúiâ àanâ öng Xû á Wales àang cên nhùcæ mua laiå mötå baiä racá àï í tòm laiå gia taiâ Bitcoin thêtë lacå . Öng James Howells, mötå nhên viïn IT, cho biïtë banå gaiá cu ä cuaã öng àa ä vö tònh vûtá mötå ö í cûná g chûaá hanâ g nghòn Bitcoin vaoâ nùm 2013. Theo öng, söë Bitcoin nayâ hiïnå co á gia á trõ hún 600 triïuå banã g Anh (19,3 nghòn ty ã VND). “Nïuë Höiå àönì g thanâ h phö ë àönì g y,á töi quan têm àïnë viïcå mua baiä racá va â àa ä thaoã luênå lûaå chonå nayâ vúiá cacá àöië tacá àêuì tû”, öng cho biïtë . Thaáng trûúác, möåt vuå kiïån cuãa öng Howells àaä bõ baác boã trong àoá öng buöåc höåi àöìng cho pheáp öng tòm kiïëm baäi raác hoùåc trao cho öng khoaãn böìi thûúâng 495 triïåu baãng Anh (11,9 nghòn tyã VND). TROÅNG HOAÂNG (theo theconversation.com) n QUA à DÊU TÊY GIA Á 19 USD Mötå mùtå hanâ g múiá àang gêy soná g gio á trïn manå g xa ä höiå do gia á ca ã àùtæ ào ã cuaã no á - mötå quaã dêu têy trõ giaá 19 USD (485 nghòn VND). Quaã dêu têy nayâ àïnë tû â Cöng ty Elly Amai vaâ àûúcå baná taiå chuöiî siïu thõ cao cêpë Erewhon úã Los Angeles (My)ä . No á nhanh choná g trú ã thanâ h hiïnå tûúnå g manå g vúiá nhiïuì ngûúiâ cho rùnç g, qua ã dêu têy coá mûcá gia á “hêuå tênå thï”ë va â co á kha ã nùng la â mötå “thû ã nghiïmå xa ä höiå àï í theo doiä lûaå chonå chi tiïu cuaã mötå sö ë ngûúiâ ”. Theo àaiå diïnå cuaã Elly Amai vaâ Erewhon, mûcá gia á cao la â do loaiâ dêu nayâ co á nguönì göcë tû â tónh Tochigi cuaã Nhêtå Banã , núi àûúcå Thûúång Dûúng àöång chuã àïì Trung thêìn giaám chñnh tûå thêìn Ngö Ninh phuång taã *(Chûä ÊÍn chûäa thaânh AÁnh, kyå huáy thúâi Nguyïîn) Banã dõch Nhên lucá nhanâ röiî lïn àónh cheo leo, Ve ã tña ve ã xanh chen àeâ êní êní ûúcá ûúcá . Co á thapá conâ tanâ g lûu Xaá lúiå thúiâ xûa Camã xucá nhòn tûâ nuiá nayâ ma â thêyë canã h Trûúnâ g An. Lönì g lönå g nhû truå chönë g trúiâ , lamâ lonâ g thú manå h me,ä Mïnh möng canã h ruönå g dêu phoná g rönå g têmì mùtæ . La â canã h cuaã nhûnä g bêcå Nhên- Trñ, dêyë lïn trong ta bao niïmì camã xucá khoan khoaiá , Canâ g muönë lïn tuyïtå àónh ngoná g gio á lúná liïnå g theo caná h chim bùnç g. Thûúnå g Dûúng àönå g chu ã àï.ì Chûcá Trung thû giamá chñnh tû,å thênì la â Ngö Ninh vêng viïtë chû.ä Chútå nhú á thïm võ vua nayâ tûnâ g co á thú àï ì ú ã Àönå g Hö ì Cöng (gênì thanâ h Têy Àö) Vônh Löcå quï töi. Coi laiå baiâ Ngûå chïë àïì Höì Cöng àöång (Thûúnå g Dûúng àönå g chuã àï ì - danh xûng cunâ g butá hiïuå cuaã Lï Hiïní Töng). Thong thaã buöng cûúng àïën àöång trúâi/ Võn mêy lïn thùèng àöång tiïn chúi/ Gioá trùng cöí miïëu vui non nûúác/ Búâ coäi hû khöng lùång àêët trúâi/ Tuâng cuác àaä chia nïn khaác tuåc/ Vùn chûúng gaác laåi biïët bao lúâi/ Bêìu tiïn caãnh laå cuâng tiïn khaách/ Vêån nûúác hanh thöng ûác vaån àúâi. Töi chu á y á àïnë donâ g lacå khoanã : “Thûúnå g Dûúng àönå g chu ã àï;ì Canã h Thönë g ky ã nguyïn chi tû,á Tên Dêuå tronå g xuên baiá yïtë têmí lùng, hanâ h hanå h Têy àö lûu àïì nhêtë luêtå ; Trung thû giamá chñnh tû,å thênì Ngö Ninh phunå g ta”ã (Thaná g hai muaâ xuên nùm Tên Dêuå Canã h Thönë g thû á 4 (1501) baiá yïtë sún lùng, trïn àûúnâ g ài lûu àïì ú ã Têy àö mötå baiâ ; Trung thû giamá chñnh tû)å . Chútå bûnâ g lïn camã giacá ngacå nhiïn, thuá võ! Vêyå la â cunâ g thúiâ (cunâ g nùm) nùm Tên Dêuå 1501, vua Lï Hiïnë Töng sau khi àïì thú ú ã Àönå g Hö ì Cöng trïn àûúnâ g ra Bùcæ àa ä dûnâ g laiå ú ã Ducå Thuyá sún àï ì thú! Cunä g viïn quan vùn Ngö Ninh phunå g mïnå h khùcæ chû ä trïn àa!á Trûúcá ào á nûaä , vua Lï Hiïnë Töng cunä g co á thú àï í ú ã nuiá Trú å Chñch (nuiá chiïcë àuaä ) ú ã Nga Sún Thanh Hoaá . Cunä g cênì noiá thïm, nïuë khöng co á thacá banã (banã rêpå ) lûu trûä tûâ trûúcá ú ã thû khö ë Ninh Bònh lênî Quöcë gia thò lamâ sao töi coá àûúcå banã Ngûå chïë àïì nuái Duåc-thuáy hêìu banå àocå trïn àêy! Búiã nuiá Non Nûúcá - Ducå Thuyã Sún, thúiâ àiïmí chiïnë dõch Quang Trung (1951) àaä trú ã thanâ h baiä chiïnë trûúnâ g khöcë liïtå . Àún võ cuaã bö å àöiå Giapá Vùn Khûúng àaä tiïu diïtå àûúcå 200 tïn giùcå chiïmë lônh 6 àönì bötë trïn nuiá Thuyá . Nhûng saná g höm sau giùcå Phapá huy àönå g ca ã mötå trung àoanâ tênë cöng chiïmë laiå àónh Ducå Thuyá . Trûúcá khi tênë cöng, Phapá àa ä cho na ä hanâ g trùm quaã àaiå bacá lïn àónh Ducå Thuyá núi quên ta chiïmë giû!ä Àaiå àöiå trûúnã g Giapá Vùn Khûúng àaä lïnå h cho cacá chiïnë sô rutá vï ì cùn cû á röiì mötå mònh vúiá cêy suná g trong tay. Lûcå lûúnå g chïnh lïcå h. Vúiá vu ä khñ töië tên va â quên sö ë àöng, chuná g aoâ lïn àónh nuiá honâ g bùtæ sönë g àaiå àöiå trûúnã g Giapá Vùn Khûúng. Giapá Vùn Khûúng àaä bùnæ nhûnä g viïn àanå cuöië cunâ g röiì quyïtë àõnh nhayã qua nhûnä g vacá h àa á xuönë g donâ g söng Vên. Giùcå Phapá qua á bêtë ngúâ vï ì ngûúiâ anh hunâ g qua ã camã nayâ . Chuná g khiïpë àamã nhòn xuönë g donâ g söng hun hutá àa ä öm gonå ngûúiâ anh hunâ g! Chùnè g hay conâ trênå naoâ ú ã Ducå Thuyá sún acá liïtå nûaä nhûng trênå êyë àa ä àï í laiå nhûnä g di haiå nùnå g nï.ì Nhiïuì manã g àa-á ma nhai lûu thú khùcæ àa ä bõ sûtá seoå , hû haiå … Mötå trong hanâ g trùm quaã àanå gia ä xuönë g nuiá Thuyá àa ä satå mötå gocá khoanã g àa á lûu baiâ Ngû å chï ë cuaã vua Lï Hiïnë Töng! Cûaã Bùcæ thanâ h Ha â Nöiå hiïnå vênî conâ lûu laiå hai vïtë àanå àaiå bacá cuaã Phapá trong cuöcå tênë cöng thanâ h Ha â Nöiå lênì thû á 2 dênî àïnë sû å tuênî tiïtë cuaã Töní g àöcë thanâ h Hoanâ g Diïuå . Bïn canå h vïtë àanå , co á gùnæ têmë biïní àa.á Trïn àoá ghi nhûnä g donâ g: 25 avril 1882: Bombarde de la citadelle par les canonnieâres “Surprise” et “Fanfare” (Ngayâ 25/04/1882: Vïtë bùnæ pha á thanâ h cuaã cacá phaoá thuyïnì “Surprise” va â “Fanfare”). Sû ã ghi laiå , sau sûå kiïnå bùnæ pha á va â chiïmë thanâ h Ha â Nöiå va â sau khi bònh öní Bùcæ ky,â giùcå Phapá cho pha á hïtë thanâ h Ha â Nöiå nhûng àï í laiå Cûaã Bùcæ thanâ h Ha â Nöiå nhû lúiâ canã h caoá nhûnä g ai co á y á àõnh chönë g Phapá ! Thiïní nghô, taiå Ducå Thuyá sún, núi võ trñ coá têmë bia àa á àï ì thú cuaã vua Lï Hiïnë Töng cunä g nïn co á têmë biïní àï,ì àaiå loaiå : “Ngayâ … àanå àaiå bacá cuaã Phapá àa ä lamâ satå mötå gocá bia ma â vua Lï Hiïnë Töng tûnâ g àï ì thú”. Nhû ghi laiå mötå qua á vanä g bi thûúng rùnç g, 70 nùm sau vïtë àanå thu â vïtë àanå tanâ pha á cuaã quên xêm lûúcå laiå na ä tiïpë vaoâ têmë bia cuaã mötå öng vua thi sô nûúcá Nam! Nhú á bûaä rúiâ Cö ë àö Hoa Lû, töi co á to â mo â naiâ thïm anh caná bö å Baoã tanâ g vï ì têmë bia khùcæ trïn vacá h àönå g satá mepá nûúcá Non Nûúcá . Bia êyë co á tûaå àï ì “Ducå Thuyá sún thuyã bi ky”á khùcæ nùm Minh Manå g thû á 18 (1837). Bia ghi rùnç g co á mötå nha â phu á hö å tïn la â Lï Thïë Trûúnâ g ú ã vanå Chêu Höå àa ä xuêtë tiïnì thuï ngûúiâ khùcæ laiå vùn bia bõ mú â trïn nuiá . Vaån Chêu höå la â àõa danh naoâ cuaã Hoa Lû Ninh Bònh? Lï Thïë Trûúnâ g la â ai ma â hùnç g têm hùnç g sanã àïnë vêyå ? Thúiâ nay co á le ä húi bõ hiïmë nïuë noiá la â khöng coá nhûnä g àênë g bêcå co á nghôa cûã khoaná g àatå nhûúnâ g êyë ? Ganå hoiã thïm nhiïuì ngûúiâ khacá nûaä , nhûng tiïcë rùnç g cha ã ai biïtë ? Nhên baiâ viïtë nayâ , xin cacá bûcå thûcá gia ã ai biïtë vï ì doanh - danh nhên Lï Thïë Trûúnâ g xin àûúcå macá h giumâ ? n Öng James Howells àûná g trûúcá baiä racá Qua ã dêu têy àùtæ ào ã tû â Nhêtå Banã oåi yïu cêìu gúä röëi tú loâng xin gûãi vïì MR. BUÁP BÏ, baáo TIÏÌN PHONG CHUà NHÊÅT, 15 Höì Xuên Hûúng, Haâ Nöåi hoùåc qua e-mail: bupbeonline@gmail.com M Mr. Buáp Bï, laâm viïåc caã tuêìn, vaâ gùåp baån cuöëi tuêìn trong möîi söë baáo Tiïìn Phong Chuã nhêåt, cuâng baån gúä röëi tú loâng. Tú loâng Chöìng em daåo naây cûá múã möìm ra laâ noái àïën vai troâ cuãa AI, doåa em laâ röìi àïën caã nhûäng viïåc haâng ngaây em àang laâm cuäng seä bõ thay thïë bùçng robot. Em ûác chïë àïën mûác chó muöën ly hön quaách ài cho anh êëy rûúác AI vïì maâ laâm vúå… yenthu…@ Banå thû ã tòm hiïuí xem co á phaiã ú ã cú quan anh chönì g, öng sïpë cunä g àang “khunã g bö”ë tinh thênì nhên viïn bùnç g viïnî canã h mêtë viïcå vò AI hay khöng? Cunä g phaiã noiá thïm, àuná g la â ú ã thúiâ àaiå ngayâ nay, nïuë khöng àamã nhiïmå àûúcå nhûnä g viïcå tinh tï,ë phûcá tapå ma â chó con ngûúiâ múiá lamâ àûúcå ; thò nguy cú bõ AI vaâ ca ã robot nûaä thay thïë la â co á thêtå àêyë . Hay cû á ngotå nhatå baoã luön öng chönì g kiïmë luön vúå AI, xem co á saná g mùtæ ra khöng, hehehe. Vúå em múái xin nghó vò khöng chõu àûúåc aáp lûåc cöng viïåc. Tûâ khi úã nhaâ cö êëy laåi gêy aáp lûåc cho em bùçng nhûäng sûå soi xeát, nhùæc nhúã luön möìm. Em khöng biïët phaãi laâm gò vúái cö êëy nûäa... ninhnguyen…@ Khöng chõu àûúcå apá lûcå ú ã chö î nayâ thò cunä g phaiã tòm chö î khacá chû,á thiïuë gò viïcå nhó? Ú Ã nha â khöng lamâ gò se ä sinh ra nhiïuì chuyïnå àêyë . Haizaa… Cunä g nïn tòm cacá h hoaá giaiã têm tû, tònh camã vúiá vú.å Vò e rùnç g sû å “kho á ú”ã nayâ co á thï í xuêtë phatá tû â nhûnä g nguyïn nhên khaá tï ë nhõ! Banå thû ã nghô laiå xem àaä thûcå sû å “yïu” vúå chûa ài. Cuöëi tuêìn em chó muöën úã nhaâ nêëu nûúáng röìi quêy quêìn ùn uöëng, xem TV cuâng vúå con vò caã tuêìn àaä ài súám vïì muöån röìi. Vúå em thò ngûúåc laåi, cûá muöën ra ngoaâi ài chúi, ùn uöëng úã nhaâ haâng àïí giaãi phoáng bïëp nuác. Àêy laâ mêu thuêîn lúán maâ em khöng biïët giaãi quyïët thïë naâo… manhtan@... Vênë àï ì nhû thï ë ma â banå àa ä coi la â mötå mêu thuênî lúná cuaã gia àònh. Thò phaiã nghiïm khùcæ ma â noiá rùnç g… thò la…â nha â banå àang quaá sûcá hanå h phucá röiì . Rêtë thöng camã vúiá têm tû cuaã banå , nhûng sûå vêtë va ã cuaã cöng viïcå , cuaã sû å ài súmá vï ì muönå co á le ä khöng àïnë mûcá mêu thuênî vúiá viïcå ca ã nha â ài chúi, ài nhaâ hanâ g nhû banå nghô àêu! Vúå con vui, àûúcå thay àöií khöng khñ nûaä , thò coá gò phaiã nghô àêu banå . A, ma â kha ã nùng taiâ chñnh gia àònh banå öní chû?á Vaiâ khoanã chi tiïu thïm liïuå co á thêm hutå ? Cunä g co á thï í àan xen, tuênì nayâ ca ã nha â ài chúi, tuênì sau mua gò tûúi tûúi vïì nha â ùn, OK? Ma nhai- bia àaá àï ì thú trïn Ducå Thuyá sún Kyá sûå
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==