8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Bảy n Ngày 1/3/2025 CÂY THÔNG TỪNG “KHÔNG CÔ ĐƠN” Chẳng ai nhớ sự nổi tiếng của cây thông đứng một mình chênh vênh bên vệ đường, giữa một bên là vực sâu, biển trời xanh thẳm, một bên là núi rừng hùng vĩ, giữa mây mù quanh năm là từ khi nào. Nơi đất trời giao thoa đẹp như tiên cảnh, sự cô độc của cây thông già đã tạo nên một điểm chụp hình, check-in cho du khách trên đường lên Hải Vân quan. Mạng xã hội phát triển cũng là lúc cây thông “cô đơn” ở đèo Hải Vân nổi tiếng khắp nơi. Du khách trong nước, du khách quốc tế đến Đà Nẵng nhiều người không quản đường đèo hiểm trở lên đây để một lần có bức hình bên cây thông làm kỷ niệm. Cây thông trên đỉnh đèo, cô độc nhưng kiên cường vượt qua bao trận phong ba bão táp rồi đến một ngày cuối tháng 6 năm ngoái bắt đầu héo khô, rụng lá, chết dần. Đến nay đã chết hẳn, trơ cành khô giữa núi rừng Hải Vân xanh ngát. Cuồng phong đất trời không quật ngã cây nhưng mối mọt từ bên trong đã đục khoét và làm cây gục ngã. Người buồn nhất khi cây thông chết, có lẽ là ông Đặng Văn Thắng (58 tuổi, tổ 13, phường Hòa Hiệp Bắc, quận Liên Chiểu) chủ quán nước bên kia đường, lấy tên cây thông cô đơn đặt tên quán. Trong quán, nơi phòng ngủ tạm của ông Thắng là những tấm giấy khen của chính quyền địa phương tặng ông vì có thành tích bảo vệ rừng và hộ gia đình nông dân sản xuất kinh doanh giỏi. Ông Thắng cũng là 1 trong số 10 thành viên tổ bảo vệ môi trường rừng của phường Hòa Hiệp Bắc, phụ trách khu vực rừng nam Hải Vân từ chân đèo lên đỉnh đèo nơi tiếp giáp với TP Huế. Trong ký ức ông Thắng vẫn nhớ về những kỷ niệm ngày đầu tham gia trồng rừng ở nam Hải Vân. “Nghỉ học sớm, năm 1979, hồi đó mới 12 tuổi, tôi và nhiều người dân sống dưới khu vực chân đèo nhận cây thông về trồng rừng giao khoán cho nhà nước ở dọc sườn núi Hải Vân rồi vòng ra tận làng Vân, để phủ xanh núi rừng. Anh em mang mấy cây trồng dọc vệ đường. TÌM KẾT NỐI QUA VĂN HÓA DÂN GIAN Điểm qua những phim kinh dị Việt có doanh thu tốt thời gian vừa qua, hầu hết đều được làm dựa trên chất liệu dân gian. Đơn cử Kẻ ăn hồn đạt hơn 66 tỷ đồng, Quỷ cẩu đạt 108,4 tỷ đồng hay Ma da trở thành phim kinh dị Việt có doanh thu cao nhất với 113,69 tỷ đồng sau 15 ngày công chiếu. Thậm chí, sau thành công của Ma da, đơn vị sản xuất của phim này đã tiếp tục thực hiện phim kinh dị Quỷ nhập tràng dự kiến công chiếu tại 6 nước gồm: Việt Nam, Mỹ, Úc, Canada, Hàn Quốc, New Zealand vào đầu tháng 3 tới. Gần đây nhất, Đèn âm hồn của đạo diễn xuất thân Youtuber Hoàng Nam đã cán mốc doanh thu 105 tỷ đồng. Tuy nhiên, “sóng sau đè sóng trước”, một tuần nay, ngôi vương của Đèn âm hồn đã bị Nhà gia tiên lật đổ. Theo thống kê của Box Office Vietnam, tân binh Nhà gia tiên với sự góp mặt của bộ đôi Phương Mỹ Chi và Huỳnh Lập cán mốc 136 tỷ đồng, trở thành bất ngờ lớn của phòng vé năm nay. Việt Nam sở hữu kho tàng văn hóa dân gian phong phú với hàng loạt truyền thuyết, tín ngưỡng và phong tục tập quán độc đáo. Việc đưa những yếu tố này vào phim được cho là khôn ngoan, khi đồng thời vừa gợi tò mò vừa đánh động cảm giác tự hào dân tộc trong giới trẻ. Hãy nhớ đến sự ủng hộ rộng khắp của người trẻ dành cho những tác phẩm “dính dáng” đến dân gian trong các cuộc đua ở Anh trai vượt ngàn chông gai. “Người trẻ cần một cái cớ để tìm kiếm sự kết nối với truyền thống và cội rễ, nhất là trong hoàn cảnh nhiều vỉa tầng văn hóa bị đứt gãy như hiện nay”, nhà nghiên cứu Nguyễn Khoa lý giải. Quay trở lại câu chuyện khai thác chất liệu dân gian trong phim tâm linh Việt, Kẻ ăn hồn lấy cảm hứng từ tiểu thuyết Tết ở làng địa ngục của nhà văn Thảo Trang, cài cắm những tập tục như thả cá chép ngày ông Công ông Táo, rượu sọ người, con đò chở vong và đom đóm cầu hồn, kết hợp với trang phục truyền thống như áo tứ thân, giao lĩnh, ngũ thân. Bối cảnh phim được quay tại làng Sảo Há (Hà Giang), mang đến không khí huyền bí và ma mị, tạo nên trải nghiệm mới lạ cho người xem. Đèn âm hồn lấy cảm hứng từ Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ, tập trung vào văn hóa thờ cúng tổ tiên và những giá trị đạo đức truyền thống, là những câu chuyện rất dễ tạo sự lan tỏa trên mạng xã hội. Chuyện phim Nhà gia tiên xoay quanh những giá trị văn hóa truyền thống. SỨC HÚT CỦA THỂ LOẠI Một yếu tố khác, quan trọng không kém để những bộ phim tâm linh, kinh dị Việt gợi hứng thú cho người xem chính là sức mạnh thể loại. Thành công dài lâu của loạt phim Ám ảnh kinh hoàng (The Conjuring) đã thu về hơn 1,7 tỷ USD trên toàn cầu với kinh phí sản xuất chỉ 130 triệu USD cho thấy, khán giả toàn cầu không riêng gì Việt Nam đều có nhu cầu bị “dọa ma” trong rạp chiếu. “Phim kinh dị mang đến trải nghiệm cảm giác mạnh trong một môi trường an toàn. Khi xem một bộ phim ma, khán giả đối mặt với nỗi sợ mà không gặp nguy hiểm thực sự. Họ trải qua sự hồi hộp, lo lắng, rồi vỡ òa, nhưng tất cả đều xảy ra trong không gian rạp phim hoặc phòng khách quen thuộc. Cảm giác adrenaline dâng cao nhưng không có nguy hiểm thực sự, tạo ra sự kích thích tương tự như khi chơi tàu lượn siêu tốc hay tham gia các trò chơi cảm giác mạnh”, TS. Mai Hoa (Viện tâm lý học) phân tích. Nhà nghiên cứu Nguyễn Khoa cho rằng, phim kinh dị là nơi phản ánh những nỗi sợ tập thể của xã hội. Ở phương Tây có nỗi ám ảnh về quỷ dữ, lời nguyền hay xác sống phản ánh mối lo về tôn giáo, khoa học và dịch bệnh. Ở châu Á, đặc biệt là Việt Nam, phim kinh dị thường xoay quanh yếu tố tâm linh, nghiệp báo, truyền thuyết dân gian, những điều đã ăn sâu vào tiềm thức của người Việt. Một bộ phim như Quỷ cẩu hay Đèn âm hồn dễ dàng khiến khán giả rùng mình, không chỉ vì yếu tố kinh dị mà còn vì chúng chạm đến niềm tin tín ngưỡng và những nỗi sợ vô hình đã được truyền qua nhiều thế hệ. Chưa kể, yếu tố tò mò đóng vai trò quan trọng. Con người vốn bị thu hút bởi những điều bí ẩn, siêu nhiên, những câu chuyện ma quái chưa có lời giải thích. Xem một bộ phim kinh dị giống như việc bước vào một thế giới khác, nơi những quy luật bình thường bị đảo lộn, để rồi sau khi bộ phim kết thúc, khán giả trở lại với hiện thực, mang theo cảm giác thỏa mãn vì đã “sống sót” qua những trải nghiệm rùng rợn. SỰ “DỄ TÍNH” CỦA KHÁN GIẢ “Phải khẳng định rằng, sự dễ dãi của khán giả chính là mảnh đất màu mỡ cho những bộ phim kém Trong vài năm gần đây, điện ảnh Việt Nam chứng kiến sự bùng nổ của các bộ phim khai thác đề tài văn hóa tín ngưỡng và tâm linh. Những tác phẩm như Kẻ ăn hồn, Quỷ cẩu, Ma da hay gần đây nhất là Đèn âm hồn, Nhà gia tiên đều đạt doanh thu ấn tượng, dù chất lượng nhiều khi chỉ làng nhàng. Sự cô đơn, một mình bên vệ đường tạo nên vẻ đẹp, điểm nhấn trên đường thiên lý qua “Thiên hạ đệ nhất hùng quan” Hải Vân. Gần 50 năm, cây thông “cô đơn” giờ đây đã chết khô nhưng không vì thế mà thôi không còn hút khách dừng chân. Bên gốc thông già cỗi, vương vấn những kỷ niệm một thời khó quên. Dù đã khô héo nhưng cây thông “cô đơn” vẫn hút khách đến tham quan chụp hình trên đường lên Hải Vân quan ẢNH: NGUYỄN THÀNH Thanh Tuyền và bức ảnh chụp cây thông “cô đơn” lúc còn xanh tươi ẢNH: NGUYỄN THÀNH Nhiều nhà phê bình không chấm điểm cao cho Nhà gia tiên Phim tâm linh Việt dễ đạt trăm tỷ đồng Vương vấn cây thông “cô đơn” trên đèo Hải Vân n NGUYỄN THÀNH PHÓNG SỰ
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==