8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Hai n Ngày 24/2/2025 NHỮNG BÀN TAY KHÉO LÉO Giữa tháng 2, Hà Tĩnh mơ màng trong màn sương lạnh buốt, thi thoảng những tia nắng rọi chiếu, nhuộm vàng trên con đường dẫn vào xã Bình An, huyện Thạch Hà. Dòng người đội mâm cỗ di chuyển về các nhà thờ dòng họ trong tiếng trống thúc giục, không khí ngày Xuân vẫn còn vấn vương nơi đây. Để chuẩn bị cho mâm cỗ ngày Rằm tháng Giêng, từ 3h sáng, ông Tạ Văn Bình (47 tuổi, trú tại thôn 2, xã Bình An) cùng người thân trong gia đình đã thức dậy để làm gà. Nổi tiếng khéo tay nhất vùng, ông Bình được ví như nghệ nhân khi có gần chục năm trong nghề làm gà cúng. Năm nay, ngoài làm gà phục vụ mâm cỗ dâng lên bàn thờ gia tiên, ông Bình nhận trăm đơn làm gà cúng trong dịp Rằm tháng Giêng của các dòng họ. Bên ánh lửa đỏ rực, làn hơi nước bốc lên trắng xoá, ông Bình khéo léo đưa con gà vừa làm sạch vào nồi nước 110 lít. Người đàn ông tỉ mỉ lật úp, nước ngập từ đầu đến chân gà. Sau khoảng 45 phút, khi gà đủ độ chín sẽ vớt ra, để nguội rồi tạo thế. Ông Bình chia sẻ, gà được chọn làm gà cúng phải là loại gà trống có màu vàng óng, lông mượt, cựa dài, mồng đỏ và đặc biệt phải loại gà già từ 10 tháng đến 1 năm tuổi, nặng từ 4-5kg. Để mua được loài gà này, ông Bình thường săn lùng tận huyện miền núi Hương Khê, Hương Sơn hay đến những gia đình nuôi gà ở địa phương để tuyển chọn. Có những gia đình nuôi cả trăm con, nhưng chỉ chọn được một vài con gà đủ điều kiện để làm gà cúng. “Gà tuyển chọn kỹ lắm, phải những loại đẹp, màu vàng óng, gà thả nuôi, thân hình rắn chắc mới làm để dâng lên bàn thờ tổ tiên. Bởi người dân ở đây quan niệm, dâng lên bàn thờ tổ tiên phải là những con gà được làm đẹp, được chuẩn bị kỹ lưỡng, cầu kỳ, chỉnh chu nhất, đó là tấm lòng thành của con cháu”, ông Bình chia sẻ. Hơn 6 năm làm gà cúng, mỗi năm, ông Bình tự đúc rút thêm kinh nghiệm riêng về tạo thế gà, luộc gà đến chọn những loài gà nào phù hợp để làm thịt. Người đàn ông cười nói, ban đầu học kỹ thuật từ cha ông truyền lại, sau mỗi năm kinh nghiệm tự bản thân đúc rút thêm. Từ tạo thế đứng, ngồi, quỳ, nay nhiều con gà bay được trang trí hoá thành phượng, công… “Gà sau khi tuyển chọn, được làm sạch lông, song công đoạn này đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận là ngay ở khâu cắt tiết, lấy ruột từ bên trong ra ngoài tránh gà không bị rách da. Những công đoạn này phải có tuyệt chiêu riêng, không phải ai cũng làm được”, ông Bình chia sẻ. Nói xong, người đàn ông vào gian bếp cầm thép, gỗ, thanh tre để chuẩn bị cho công đoạn tạo thế gà khi được làm sạch. Đôi bàn tay tỉ mỉ, uốn thép rồi đưa lần theo đường chân gà để thép cố định, tạo thế chân gà đứng thẳng. Tiếp đến phần cánh được buộc xen kẽ, dùng thanh tre nẹp lại để giữ cánh gà sao cho khi luộc xong cánh có thế bay, vươn mình. Cứ thế, sau khoảng 30 phút làm sạch và tạo thế, con gà được luộc khoảng 40 phút nữa mới hoàn thành. “Gà bay thuộc loại khó làm nhất trong các thế. Sau khi luộc trong vòng 40 phút ở nhiệt độ 90 độ thì gà chín. Tiếp đó chúng tôi trang trí thêm phần đuôi, cánh và mắt cho gà. Việc trang trí này tuỳ theo khách hàng, họ yêu cầu thế nào làm vậy. Miễn sao gà phải đứng thế “bay” đẹp, phần da không bị rách hay thâm đen mà khi luộc xong da vẫn căng bóng, vàng ươm mới đáp ứng đúng yêu cầu”, ông Bình chia sẻ. Mồng đỏ, lông mịn, cựa dài, qua khâu tuyển chọn kỹ lưỡng, những con gà trống được nghệ nhân ở Hà Tĩnh tạo thành gà “bay” đẹp mắt, dâng lên bàn thờ tổ tiên trong các dịp lễ, Tết, rằm tháng Giêng. TỔ CHỨC NHIỀU LỄ HỘI ĐỂ QUẢNG BÁ VĂN HÓA, PHÁT TRIỂN DU LỊCH Tuyên Quang vừa công bố chương trình lễ hội đầu xuân, tổ chức hội thảo, tọa đàm để quảng bá văn hóa, du lịch địa phương. Trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang hiện có 40 ngôi chùa bao gồm 15 phế tích và 25 ngôi chùa đang hoạt động; có trên 30 điểm di tích tâm linh với 14 đền thờ Mẫu, chủ yếu nằm tại thành phố Tuyên Quang. Trong đó có nhiều điểm du lịch tâm linh nổi tiếng, thu hút khách du lịch như: Thiền viện Trúc Lâm, chùa Hang, đền Ỷ La, đền Mỏ Than, đền Cảnh Xanh... Để phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đặc biệt là đạo Mẫu, tới đây, tỉnh Tuyên Quang sẽ tổ chức lễ hội Đền Hạ, Đền Thượng, Đền Ỷ La từ 9/3 đến 15/3. Đền Hạ, Đền Thượng và Đền Ỷ La là những địa điểm thờ Mẫu nổi tiếng, linh thiêng tại Tuyên Quang. Đây là dịp để nhân dân thể hiện lòng thành kính với các bậc thánh thần, đồng thời khẳng định giá trị của Đạo Mẫu - di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, được UNESCO công nhận. Phần lễ sẽ diễn ra trang nghiêm với nghi thức rước Mẫu và tế lễ truyền thống. Phần hội mang đến nhiều hoạt động đặc sắc như trình diễn hầu đồng, không gian Trà xứ Tuyên, triển lãm khăn chầu áo ngự, trải nghiệm văn hóa thờ Mẫu qua công nghệ tương tác và các trò chơi dân gian. Ngoài các cơ sở thờ tự và thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu, tỉnh Tuyên Quang cũng đang tập trung bảo tồn và phát huy giá trị của các cơ sở Phật Giáo, đặc biệt là Phật giáo Trúc Lâm (hay Thiền phái Trúc Lâm) có dấu ấn đậm nét trên địa bàn Tuyên Quang. Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tuyên Quang Hoàng Việt Phương, Tuyên Quang xác định du lịch văn hóa tâm linh là một trong ba loại hình du lịch góp phần đưa du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh. Để du lịch tâm linh phát triển và mang lại những giá trị văn hóa tốt đẹp, thời gian qua, cùng với việc bảo tồn, gìn giữ các giá trị cảnh quan di sản, Tuyên Quang đã xây dựng nhiều lễ hội, tour, tuyến du lịch hợp lý, tạo ra sự đồng bộ, lan tỏa, quản lý thống nhất trong các hoạt động văn hóa tín ngưỡng gắn với hoạt động phát triển du lịch. DU LỊCH GẮN VỚI ĐẠO MẪU VÀ THIỀN PHÁI TRÚC LÂM CÓ NHIỀU TIỀM NĂNG Liên quan đến nội dung này, chiều 19/2, TP Tuyên Quang (tỉnh Tuyên Quang) tổ chức tọa đàm với chủ đề “Phát huy giá trị truyền thống của Đạo Mẫu và Thiền Trúc Lâm trong đời sống tín ngưỡng của người dân Tuyên Quang”. Buổi tọa đàm có sự tham gia của gần 200 đại biểu là chuyên gia, nhà nghiên cứu, nhà quản lý, doanh nghiệp lữ hành đến từ nhiều đơn vị trong và ngoài tỉnh. Tại tọa đàm, PGS.TS Bùi Hoài Sơn cho rằng các đền thờ như đền Mẫu Thượng, đền Thánh Mẫu Ỷ La là điểm đến quan trọng, nơi diễn ra nghi lễ thờ Mẫu Tam phủ - di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh. Thiền phái Là vùng đất mang nhiều dấu tích của đạo Mẫu, chứng kiến sự giao thoa, dung nạp giữa đạo Mẫu và Thiền phái Trúc Lâm, Tuyên Quang đang hướng đến mục tiêu trở thành một điểm đến của văn hóa tâm linh, đưa nét văn hóa đặc trưng này thành sản phẩm du lịch thế mạnh của địa phương. Ông Tạ Văn Bình người nhiều năm làm gà “bay” dâng cúng bàn thờ tổ tiên tại Hà Tĩnh Thiền viện Trúc Lâm Chính Pháp là điểm du lịch tâm linh đặc sắc của Tuyên Quang nHOÀI NAM PHÓNG SỰ Phát triển du lịch nhờ đạo Mẫu và Thiền phái Trúc Lâm Kỹ nghệ gà “bay"
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==