BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Chuã nhêåt 5/1/2025 15 Quöëc tïë Bònh luênå quöcë tïë Hoå àa noiá ä “Töi tin öng êyë thûcå sû å muönë kïtë thucá chiïnë sû”å “Àêtë nûúcá chuná g ta la â thamã hoaå , troâ cûúiâ cho ca ã thï ë giúiá . Àiïuì nayâ xayã ra khi co á biïn giúiá mú,ã ài kemâ sû å lanä h àaoå yïuë kemá ” Töíng thöëng Ukraine Volodymyr Zelensky ngaây 2/1 noái Töíng thöëng àùæc cûã Myä Donald Trump laâ ngûúâi khoá àoaán, coá thïí giuáp chiïën sûå Nga - Ukraine chêëm dûát “Àûnâ g àï í banã thên mùcæ ketå trong vonâ g xoayá dû luênå , khöng thïí tûå cûuá mònh” Diïîn viïn Trung Quöëc Triïåu Löå Tû múái àêy cho biïët bõ trêìm caãm, bõ baåo haânh, nhûng vêîn quyïët têm laâm viïåc Töíng thöëng àùæc cûã Donald Trump viïët trïn maång xaä höåi ngaây 2/1 sau vuå lao xe vaâo àaám àöng úã New Orleans khiïën 15 ngûúâi chïët Canh bacå lúná cuaã My ä - Israel vúiá Iran Gêìn àêy, caác cuöåc thaão luêån trong chñnh quyïìn Joe Biden nhêën maånh viïåc lïn kïë hoaåch kõch baãn chiïën lûúåc nhùçm àöëi phoá chûúng trònh haåt nhên àang tiïën triïín cuãa Iran. Myä coi viïåc Iran laâm giaâu uranium gêìn cêëp àöå vuä khñ laâ möåt ngûúäng coá thïí biïån minh cho sûå can thiïåp quên sûå. Washington àaä cên nhùæc nhûäng ruãi ro vaâ lúåi ñch cuãa viïåc têën cöng Iran. Caác yïëu töë nhû sûå suy yïëu cuãa caác lûåc lûúång uãy nhiïåm cuãa Iran trong khu vûåc vaâ sûå suy giaãm khaã nùng phoâng khöng cuãa nûúác naây coá thïí khuyïën khñch nhûäng ngûúâi uãng höå khöng kñch, cho rùçng khaã nùng thaânh cöng hiïån tùng cao vaâ nguy cú bõ traã àuäa nùång nïì àang giaãm maånh. Tuy nhiïn, têën cöng cú súã haåt nhên Iran coá thïí dêîn àïën leo thang trong khu vûåc, laâm giaán àoaån thõ trûúâng nùng lûúång toaân cêìu vaâ kñch àöång phaãn ûáng cuãa Iran nhùçm vaâo taâi saãn hoùåc àöìng minh cuãa Myä. Ngoaâi ra, hêåu quaã chiïën lûúåc vaâ chñnh trõ cuãa viïåc khúi maâo xung àöåt trong thúâi kyâ chuyïín giao quyïìn lûåc úã Nhaâ Trùæng coá thïí gêy khoá khùn nghiïm troång cho chñnh quyïìn múái trong viïåc öín àõnh khu vûåc. Trong khi àoá, quan àiïím lõch sûã cuãa Israel àöëi vúái tham voång haåt nhên cuãa Iran laâ haânh àöång phoâng ngûâa khi hoå nhêån thêëy möëi àe doåa hiïån hûäu. Nhûäng tuyïn böë gêìn àêy cuãa Thuã tûúáng Israel Benjamin Netanyahu cho thêëy sûå sùén saâng haânh àöång nïëu cêìn thiïët, bêët chêëp lúâi khuyïn kiïìm chïë tûâ Myä. Tuy nhiïn, tònh baáo Israel àaánh giaá rùçng Iran vêîn cêìn ñt nhêët möåt nùm àïí hoaân toaân vuä khñ hoáa khaã nùng haåt nhên. Khoaãng thúâi gian naây mang laåi cho Israel möåt söë sûå linh hoaåt chiïën lûúåc, nhûng khöng laâm giaãm tñnh cêëp baách trong tñnh toaán an ninh cuãa hoå. Iran liïn tuåc phuã nhêån viïåc theo àuöíi vuä khñ haåt nhên, cho rùçng chûúng trònh cuãa hoå mang muåc àñch dên sûå. Tuy nhiïn, nhûäng tiïën böå trong viïåc laâm giaâu uranium vaâ caác baáo caáo vïì nghiïn cûáu liïn quan vuä khñ haåt nhên cho thêëy khaã nùng sûã duång keáp laâm dêëy lïn lo ngaåi cho caác àöëi thuã cuãa Iran. Nïëu cú súã haåt nhên Iran bõ khöng kñch, phaãn ûáng cuãa Tehran coá thïí bao göìm caác cuöåc têën cöng uãy nhiïåm nhùçm vaâo lúåi ñch cuãa Myä vaâ Israel trong khu vûåc, hoùåc traã àuäa trûåc tiïëp thöng qua caác cuöåc têën cöng tïn lûãa. Iran cuäng coá thïí àêíy nhanh chûúng trònh haåt nhên cuãa mònh möåt caách bñ mêåt, lúåi duång sûå höîn loaån àïí àaåt àûúåc khaã nùng àöåt phaá haåt nhên. Nhûäng àöång thaái nhû vêåy seä laâm trêìm troång thïm tònh traång bêët öín trong khu vûåc vaâ coá thïí keáo theo caác cûúâng quöëc khaác. Duâ haânh àöång quên sûå vêîn nùçm trong kïë hoaåch, con àûúâng ngoaåi giao mang laåi cú höåi giaãm leo thang. Viïåc khöi phuåc hoùåc àaâm phaán laåi Kïë hoaåch Haânh àöång chung toaân diïån (JCPOA) coá thïí giuáp kiïìm chïë tham voång haåt nhên cuãa Iran, àöìng thúâi traánh àûúåc hêåu quaã cuãa xung àöåt quên sûå. Tuy nhiïn, caác nöî lûåc khöi phuåc JCPOA dûúái thúâi Biden khöng mang laåi kïët quaã, khiïën Myä vaâ caác àöìng minh rúi vaâo tònh thïë khoá khùn. n [ THAIÁ AN ] Bó àa ä trú ã thanâ h quöcë gia àêuì tiïn trong Liïn minh Chêu Êu (EU) cêmë baná thuöcë la á àiïnå tû ã dunâ g mötå lênì , nhùmç ngùn chùnå ngûúiâ treã tuöií nghiïnå nicotine vaâ giupá baoã vï å möi trûúnâ g. Viïcå baná thuöcë la á àiïnå tûã dunâ g mötå lênì àa ä bõ cêmë taiå Bó tû â ngayâ 1/1. Cunâ g höm ào,á lïnå h cêmë hutá thuöcë ngoaiâ trúiâ taiå Milan coá hiïuå lûcå , trong khi cacá quöcë gia EU thaoã luênå vï ì viïcå kiïmí soatá thuöcë la á chùtå che ä hún. Khi lïnå h cêmë àûúcå cöng böë vaoâ nùm ngoaiá , Bö å trûúnã g Y tï ë Bó, öng Frank Vandenbroucke, àaä mö ta ã thuöcë la á àiïnå tû ã la â sanã phêmí “cûcå ky â co á haiå ” cho xaä höiå va â möi trûúnâ g. “Thuöcë la á àiïnå tûã dunâ g mötå lênì la â mùtå hanâ g àûúcå thiïtë kï ë àï í thu hutá ngûúiâ tiïu dunâ g múiá . Thuöcë la á àiïnå tû ã thûúnâ g chûaá nicotine va â nicotine rêtë co á haiå cho sûcá khoeã cuaã banå ”, öng noiá . Bö å trûúnã g cunä g lûu y á “cacá hoaá chêtë nguy hiïmí ” co á trong thuöcë la á àiïnå tû ã dunâ g mötå lênì gia á re ã va â àûúcå baná rönå g raiä . Vaoâ nùm ngoaiá , UcÁ àa ä hanå chï ë baná têtë ca ã cacá loaiå thuöcë la á àiïnå tû ã taiå cacá hiïuå thuöcë , trú ã thanâ h àêtë nûúcá chönë g hutá thuöcë dênî àêuì thï ë giúiá . Ú Ã Anh, viïcå baná thuöcë la á àiïnå tû ã dunâ g mötå lênì se ä trú ã thanâ h bêtë húpå phapá tû â thaná g 6/2025 trong mötå dû å aná nhùmç hanå chï ë tre ã em tiïpë cênå thuöcë la á va â ngùn ngûaâ thiïtå haiå cho möi trûúnâ g. Öng Vandenbroucke cho biïtë , Bó àang “àoná g vai troâ tiïn phong taiå chêu Êu àïí lamâ suy yïuë thõ trûúnâ g thuöcë la”á va â kïu goiå EU cêpå nhêtå luêtå phapá . Quöcë gia nayâ àang tòm cacá h giamã sö ë lûúnå g ngûúiâ múiá hutá thuöcë xuönë g sö ë khöng, hoùcå gênì bùnç g khöng vaoâ nùm 2040 cunä g nhû thûcå hiïnå cacá biïnå phapá khacá àï í “giúiá hanå va â phï phaná ” viïcå hutá thuöcë . Hutá thuöcë àa ä bõ cêmë ú ã cacá sên chúi, sên thï í thao, súã thu á va â cöng viïn giaiã trñ va â cacá sanã phêmí thuöcë la á se ä khöng àûúcå phepá baná taiå cacá siïu thõ coá diïnå tñch lúná hún 400 metá vuöng hoùcå àûúcå trûng bayâ taiå cacá àiïmí baná hanâ g kï í tû â ngayâ 1/4. Mötå cuöcå khaoã satá sûcá khoeã chñnh thûcá cuaã Bó nùm 2018 cho thêyë 15,3% dên sö ë tû â 15 tuöií trú ã lïn hutá thuöcë möiî ngayâ , giamã so vúiá mûcá 25,5% vaoâ nùm 1997. Cuöcå khaoã satá nùm 2023, àûúcå cöng bö ë vaoâ thaná g 9 nayâ , dû å kiïnë seä cho thêyë ty ã lï å hutá thuöcë giamã manå h hún nûaä , tuy nhiïn chñnh phuã tin rùnç g vênî cênì thïm hanâ h àönå g àï í àatå àûúcå mucå tiïu giamã thuöcë la.á Lïnå h cêmë hutá thuöcë ngoaiâ trúiâ taiå Milan, trung têm kinh doanh vaâ thúiâ trang miïnì Bùcæ nûúcá Y Á co á hiïuå lûcå . Nhûnä g ngûúiâ hutá thuöcë la á ngoaiâ àûúnâ g phö ë va â nhûnä g núi cöng cönå g àöng àucá se ä bõ phatå tû â 40 Euro (1 triïuå VND) àïnë 240 Euro (6,2 triïuå VND). Lïnå h cêmë nayâ la â bûúcá ài tiïpë theo cuaã mötå dû å aná àaä àûúcå apá dunå g vaoâ nùm 2021, bao gömì viïcå cêmë hutá thuöcë ú ã cacá cöng viïn vaâ sên chúi, cunä g nhû taiå cacá tramå xe buytá va â cú sú ã thï í thao. Cacá viïn chûcá thanâ h phö ë Milan cho biïtë , lïnå h cêmë nayâ nhùmç caiã thiïnå chêtë lûúnå g khöng khñ vaâ baoã vï å sûcá khoeã cuaã ngûúiâ dên, àùcå biïtå trûúcá tacá àönå g cuaã viïcå hñt phaiã khoiá thuöcë la á cuaã ngûúiâ khacá . Tuy nhiïn, lïnå h cêmë khöng apá dunå g àöië vúiá thuöcë la á àiïnå tû.ã Milan nùmç ú ã thung lunä g Po, mötå khu vûcå àõa ly á rönå g lúná traiã daiâ qua cacá vunâ g Piedmont, Lombardy, Veneto vaâ Emilia-Romagna cuaã Y.Á Mötå cuöcå àiïuì tra cuaã tú â baoá Guardian vaoâ nùm 2023 phatá hiïnå ra rùnç g hún mötå phênì ba ngûúiâ dên sönë g trong thung lunä g va â cacá khu vûcå xung quanh hñt khñ buiå trong khöng khñ cao gêpë bönë lênì giúiá hanå àï ì ra búiã Tö í chûcá Y tï ë Thï ë giúiá . Mùcå du â sö ë lûúnå g ngûúiâ hutá thuöcë ú ã Y Á àa ä giamã dênì trong 15 nùm qua, nhûng theo dû ä liïuå nùm ngoaiá tû â Viïnå Y tï ë Cao cêpë , vênî co á 24% dên söë hutá thuöcë . Theo Bö å Y tï,ë ûúcá tñnh coá 93.000 ca tû ã vong möiî nùm ú ã Y Á la â do hutá thuöcë . Biïnå phapá chönë g thuöcë la á àêuì tiïn cuaã Y Á àûúcå àûa ra vaoâ nùm 1975, khi hutá thuöcë bõ cêmë trïn phûúng tiïnå cöng cönå g va â trong lúpá hocå . Lïnå h cêmë àûúcå mú ã rönå g vaoâ nùm 1995 àïí bao gömì cacá khu vûcå hanâ h chñnh cöng cönå g va â vaoâ nùm 2005 cho têtë ca ã cacá khu vûcå cöng cönå g khepá kñn. n Tû â 1/1/2025, thuöcë la á àiïnå tû ã dunâ g mötå lênì àa ä bõ cêmë ú ã Bó vò lyá do sûcá khoeã vaâ möi trûúnâ g, cunâ g ngayâ thanâ h phö ë Milan (YÁ) cêmë hutá thuöcë ngoaiâ trúiâ . Thuöcë la á àiïnå tû ã dunâ g mötå lênì àa ä bõ cêmë baná taiå Bó Lïnå h cêmë hutá thuöcë nghiïm ngùtå múiá cuaã Milan apá dunå g cho moiå khöng gian cöng cönå g Liïn minh Chêu Êu thùtæ chùtå lïånh cêëm thuöëc laá [ HA  MY ] (theo euronews.com, ngaây 2/1/2025) Thïë giúái àaä bûúác sang nùm 2025, nhûng xung àöåt vuä trang vêîn tiïëp diïîn úã nhiïìu núi nhû Ukraine, Daãi Gaza, Syria… M.L (st) Biïmë hoaå quöcë tïë Tranh: VLADIMIR KAZANEVSKY (Ukraine) Hoaâ bònh nùm 2025
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==