9 n Thứ Hai n Ngày 17/2/2025 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ chống trả và bị thương ở tay trái. Nhà báo Takano đã vào chỗ an toàn nhưng khi thấy chiến sỹ Việt Nam tiếp tục chiến đấu, anh lại lao lên chụp ảnh. Ông Đuổng chưa kịp hô gọi quay lại thì Takano đã trúng đạn, hy sinh ở khu vực gần trụ sở UBND tỉnh Lạng Sơn bây giờ. Loạt đạn định mệnh bên kia sông Kỳ Cùng vào ngày 7/3/1979 đã cướp đi cuộc sống của người phóng viên quả cảm. Khi hy sinh, tay Takano vẫn cầm chặt máy ảnh. Bên trong thị xã lúc bấy giờ vẫn còn nhiều thám báo của địch nên chúng rất manh động, hung hãn. Phải đến gần nửa đêm hôm đó thi thể nhà báo mới được đưa ra khỏi hiện trường để trưa ngày 8/3/1979 được đưa về Hà Nội. SÁNG NGỜI Nhà báo Takano Isao sinh năm 1943 tại thành phố Kobe, Nhật Bản. Ông là sinh viên khoa tiếng Việt (Đại học Tổng hợp Hà Nội) từ năm 1967-1971 và tham gia đưa tin về chiến tranh biên giới Tây Nam và cuộc chiến phía Bắc với tư cách đặc phái viên báo Akahata - cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản của Nhật Bản. Năm 1979, khi chiến tranh biên giới Việt - Trung nổ ra, ông được cử đến Lạng Sơn với tư cách phóng viên đặc vụ. Những bài viết của nhà báo Takano đã góp phần rất lớn trong việc phơi bày, tố cáo hành động phi nghĩa của quân xâm lược. Trong mắt những người đồng nghiệp, Takano luôn là người gần gũi, thân thiện. Nhà báo Dương Kỳ Anh (nguyên Tổng biên tập báo Tiền Phong) cho biết, năm 1979, ngay sau khi Trung Quốc đơn phương mở cuộc chiến tranh biên giới với Việt Nam, báo Tiền Phong đã cử một nhóm phóng viên đến các tỉnh biên giới như Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang… để đưa tin từ chiến trường. Dương Kỳ Anh được cử đến đưa tin tại địa bàn tỉnh Lạng Sơn, nơi cuộc chiến chống quân xâm lược diễn ra ác liệt nhất. “Hôm đó là ngày 7/3/1979, tôi cùng nhiều nhà báo trong và ngoài nước ngồi trên một số xe ô tô được bộ đội chở đến các địa điểm để tác nghiệp. Lúc sáng gặp nhau, tôi và Takano còn chào nhau. Takano nói được tiếng Việt khá tốt. Ông ấy rất xông xáo, đầy quyết tâm đến các điểm nóng nhất để đưa tin. Takano là phóng viên chiến trường, đã đến nhiều địa phương ở ta để tác nghiệp. Anh cũng đã tham gia đưa tin trong cuộc chiến chống Pol Pot của Campuchia, chứng kiến tận mắt vai trò to lớn của quân đội Việt Nam trong sứ mệnh giải phóng đất nước Chùa Tháp…”, ông Dương Kỳ Anh kể lại. Còn nhà báo Hà Nghiên, nguyên Tổng biên tập báo Lạng Sơn chia sẻ: Trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc, những dòng tin, bức ảnh của các nhà báo quốc tế như Takano đã cho thế giới thấy được những tội ác của quân xâm lược gây ra với đồng bào, chiến sĩ các tỉnh miền núi phía Bắc. Chính từ những dòng tin ấy, nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới đã lên án hành vi của quân xâm lược, sát cánh cùng nhân dân Việt Nam trong cuộc chiến đấu chính nghĩa. Sau chiến tranh, từ vết đạn bắn vào tay, ông Nông Văn Đuổng là thương binh hạng 2/4. Dịp kỷ niệm cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc, ông lại cài lên ngực chiếc huy hiệu thương binh để đến thăm người bạn đặc biệt của ông ở Nghĩa trang liệt sỹ Hoàng Đồng, thành phố Lạng Sơn. Sau khi thắp từng nén nhang cho các đồng đội, ông Đuổng tiến về phía tấm bia tưởng niệm có hình ngọn bút vươn trời đề tên “Đồng chí Isao Takano - Phóng viên báo Hakahata (Nhật Bản) đã hy sinh tại thị xã Lạng Sơn ngày 7/3/1979”. Chạm tay vào bia tưởng niệm, ông Đuổng như nghe trong gió thoảng lời ca “Chân lý rồi sẽ toàn thắng, tình anh còn mãi nồng thắm. Đẹp thay tuổi xuân Takano…” - đó là một đoạn trong bài hát “Takano - Nhân chứng quả cảm” được cố nhạc sĩ Phó Đức Phương viết năm 1979 để vinh danh tinh thần quả cảm của một nhà báo chân chính… Xứ Lạng, tháng Giêng 2025 N.D.C Bia mộ Takano ở nghĩa trang liệt sỹ Hoàng Đồng ẢNH: DUY CHIẾN Chỗ tôi làm vốn gần mấy ngôi chùa nên vào dịp tháng Giêng xung quanh rất nhộn nhịp, thường diễn ra cảnh tắc đường do người vãng cảnh, lễ chùa rất đông. Giữa khung cảnh náo nhiệt, vui vẻ và ấm áp đầu xuân đôi khi lại xuất hiện những nốt nhạc buồn, nhất là tiếng những con chim phóng sinh kêu thảm thiết. Tôi làm việc muộn và gặp vị khách không mời đó là một con chim én được phóng sinh vào chiều tối đã bay lạc vào phòng. Con chim én đậu trên chồng sách báo, đậu lên máy điều hòa. Tôi mở cửa để chim bay ra nhưng nó đã kiệt sức, không thể cất cánh được nữa. Cả ngày bị giam hãm trong lồng, đến lúc được phóng sinh, con chim không thể nào trở về với bầu trời của nó. Tôi chẳng còn cách nào khác là nhặt con chim, cho “cô ấy” uống mấy ngụm nước và để ở lan can. Sáng hôm sau, tôi đi làm và nhìn thấy con én vẫn ở hành lang. Đôi khi tôi nhận ra những con chim được phóng sinh đã bị cắt cụt cánh. Chúng không thể bay xa mà nhảy từng quãng, qua con đường đông đúc, cuối cùng sẽ bị bắt lại để bán cho người khác. Có lẽ phần lớn chim phóng sinh không thể tìm lại cuộc sống của chính mình. Những người bán chim phóng sinh nói với tôi: “Các loại chim trời bị giăng lưới bắt khi chúng đã trưởng thành nên suốt thời gian bị giam trong lồng chúng không ăn uống gì cả. Chúng tuyệt thực cho đến chết”. Công việc phóng sinh, tức đem lại sự sống cho những con vật không may mắn bị giam cầm, hóa ra đôi khi lại khiến chúng chết nhanh hơn vì bị đẩy vào môi trường quá khắc nghiệt, xa lạ. Vào những ngày lễ Tết người ta cũng thường phóng sinh các loài cá. Có người phóng sinh hàng tạ cá ra dòng kênh, nhưng đó là loài cá vốn được nuôi bằng cám ở trong ao. Không rõ chúng có sống nổi trong dòng kênh đen ngòm không có thức ăn? Chỉ vài ngày sau lễ, một khúc kênh nổi lên xác cá chết trắng ngay dưới chân cầu gần chùa. Lượng cá chết ước đến hàng tạ. Nhiều người nói “Trời quá nóng và nhiệt độ các dòng kênh được bê tông hóa cao hơn nhiều nhiệt độ các ao nuôi ở đồng bằng. Những con cá phóng sinh bị sốc nhiệt và không thể sống đợi đến mùa mưa”. Việc phóng sinh đã được ghi lại trong giáo lý kinh điển, nhưng hoàn toàn khác ngày nay. Đó là việc các nhà sư mua những con cá ngư ông vừa đánh bắt và trả chúng về lại trên chính dòng sông quê hương. Việc phóng sinh đúng nghĩa là đưa các loài vật về nơi sinh sống tốt nhất, phù hợp nhất, với tình trạng sức khỏe tốt nhất. Việc phóng sinh trong giáo lý kinh điển trái ngược và “không liên quan” gì với cảnh “chim lồng cá chậu” bị giam cầm đến chết để chờ bán cho người mua phóng sinh. Những ý nghĩ thiện không thể thay thế việc làm thiện mà người ta thường gọi là hành thiện. Làm thiện bắt đầu từ những việc rất nhỏ tạo dần thành thói quen. Việc nuôi dưỡng lòng yêu thương muôn loài có trong hoạt động phóng sinh, nhưng phải là phóng sinh đúng cách, đúng nghĩa cứu vớt, đem lại sự sống cho muôn loài. Còn nhân danh “phóng sinh” mà làm tổn thương chim cá đó chỉ là biểu hiện của sự vô tâm, ích kỷ, bất thiện. Xem ra, những đứa trẻ nhạy cảm hơn cả. Chúng thường nói với bố mẹ mua các lồng chim để phóng sinh không phải để cầu sự may mắn phước lộc mà chúng thấy thương những chú chim nhỏ xinh đang thảng thốt trong lồng không rõ số phận sẽ ra sao. Những cánh chim bay lên trong đôi mắt xanh biếc của trẻ thơ. Trong đêm Nguyên Tiêu, tôi đi bộ quanh một ngôi chùa và nghe trên những lùm cây vô số tiếng chim kêu rất buồn. Tôi giật mình nhận ra, dù được phóng sinh từ chiều, đàn chim vẫn cứ đậu trên những tán cây ngay trên đầu tôi mà không biết bay về đâu, không biết kiếm gì ăn giữa thành phố xa lạ. Trong đêm xuân, tiếng đàn chim phóng sinh yếu ớt bơ vơ kêu suốt đêm trên hàng cây ám ảnh tôi mãi. NGUYÊN ANH Phóng sinh và những cánh chim lạc đàn SỔ TAY Dù được phóng sinh chim vẫn hoang mang, không đủ sức bay ra khỏi lồng ẢNH: NGUYÊN ANH đối tượng đứng sau. “Những fanpage này thường chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Sau khi lừa được tiền, chúng sẽ xóa hoặc đổi tên, khiến cơ quan chức năng rất khó xác định danh tính kẻ lừa đảo”. Chuyên gia du lịch Lê Hải Anh (Công ty Flamingo Redtours) chia sẻ, việc đặt phòng trực tuyến ngày càng phổ biến, nhưng cũng tiềm ẩn không ít rủi ro, đặc biệt là tình trạng fanpage giả mạo các homestay, khách sạn để lừa đảo du khách. Để tránh trở thành nạn nhân, du khách cần lưu ý trước khi đặt phòng, hãy tìm kiếm thông tin chính thức của homestay hoặc khách sạn. “Nhiều kẻ lừa đảo đánh vào tâm lý sợ hết phòng của khách để yêu cầu đặt cọc ngay. Hãy yêu cầu khách sạn gửi email xác nhận đặt phòng chính thức, có số điện thoại rõ ràng để liên hệ. Nếu có thể, ưu tiên đặt cọc qua các kênh thanh toán an toàn hoặc chọn hình thức thanh toán tại chỗ. Ngoài ra, nếu một homestay nổi tiếng nhưng giá lại rẻ hơn 30-50% so với thị trường, nhất là trong mùa cao điểm thì có thể khẳng định 90% đây là bẫy lừa đảo. Trường hợp du khách chưa quen với khu vực du lịch hoặc muốn đảm bảo an toàn tuyệt đối, hãy đặt phòng qua các công ty lữ hành uy tín hoặc trang web đặt phòng chính thức có chính sách bảo vệ khách hàng khi xảy ra tranh chấp”, chuyên gia Hải Anh nói. HẠ ĐAN Cục Du lịch quốc gia Việt Nam vừa ban hành văn bản yêu cầu các Sở quản lý du lịch tăng cường phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý tình trạng lừa đảo trong lĩnh vực du lịch, đặc biệt là lừa đảo đặt phòng qua mạng bằng cách cung cấp thông tin các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch có đăng ký kinh doanh trên địa bàn để người dân, du khách biết và đặt dịch vụ; phối hợp cập nhật đầy đủ thông tin các cơ sở cung cấp dịch vụ du lịch tại địa phương lên hệ thống cơ sở dữ liệu của Cục Du lịch quốc gia Việt Nam. Công văn nêu rõ, các Sở tăng cường công tác thanh, kiểm tra, kịp thời phát hiện và xử lý các vi phạm; phối hợp với các cơ quan chức năng thường xuyên rà soát, ngăn chặn các website, fanpage giả mạo... Lạng Sơn 1979 Máy ảnh của nhà báo Takano tác nghiệp ở Lạng Sơn ẢNH: TƯ LIỆU
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==