12 QUỐC TẾ n Thứ Năm n Ngày 13/2/2025 “Một lệnh miễn trừ hoặc đánh giá nhanh chương trình này, bao gồm hoạt động rà phá bom mìn toàn cầu, hỗ trợ nạn nhân và giáo dục về rủi ro bom mìn, là rất cần thiết để các chuyên gia rà phá bom mìn có thể quay lại với công việc cứu người quan trọng”, các cựu đại sứ viết. Các cựu đại sứ Mỹ tại Việt Nam, gồm: Raymond Burghardt, David Shear, Michael Michalak, Pete Peterson, Ted Osius; 9 cựu đại sứ Mỹ tại Lào và 3 cựu đại sứ Mỹ tại Campuchia ký tên trong bức thư đăng trên trang web của Quỹ Di sản chiến tranh. Họ cho rằng, nếu đình chỉ viện trợ trong 3 tháng, khi tình hình vẫn còn mong manh, điều này có thể gây chậm trễ nghiêm trọng hoặc thậm chí khiến các chương trình biến mất hoàn toàn. Các cựu đại sứ cho rằng rà phá bom mìn và vật liệu chưa nổ phục vụ cả lợi ích của Mỹ, thể hiện sự hỗ trợ của Mỹ một cách rõ ràng đối với Lào, Campuchia và Việt Nam, những quốc gia đóng vai trò quan trọng đối với chiến lược của Mỹ ở khu vực. Bức thư khẳng định, hoạt động rà phá bom mìn không chỉ cứu sống con người mà còn giúp biến đất bị ô nhiễm thành đất nông nghiệp và xây dựng cơ sở hạ tầng, thúc đẩy nền kinh tế và khả năng tự cung tự cấp, giảm phụ thuộc vào viện trợ từ Mỹ và các nhà tài trợ khác. Theo các cựu đại sứ, chương trình cũng có lợi cho Mỹ về an ninh quốc gia, bằng cách giảm nguy cơ kẻ xấu phổ biến vật liệu nổ, dẫn đến bạo lực hoặc bất ổn. Nếu không được rà phá, bom mìn và vật liệu chưa nổ cũng đe dọa đến tính mạng của các nhân viên và nhà thầu Mỹ làm việc ở khu vực. Bức thư khẳng định, với trung bình 15 thương vong xảy ra mỗi ngày trên toàn thế giới do bom mìn còn sót lại sau chiến tranh, trong đó khoảng một nửa là trẻ em, rà phá bom mìn đóng vai trò rất quan trọng để cứu sống con người. Theo các cựu đại sứ, quan hệ đối tác của Mỹ với Lào, Campuchia và Việt Nam trong các vấn đề quan trọng, như rà phá bom mìn và vật liệu chưa nổ, khắc phục ô nhiễm dioxin và tìm kiếm hài cốt quân nhân mất tích trong chiến tranh, không chỉ giúp chữa lành vết thương từ quá khứ mà còn thúc đẩy hòa giải, mở rộng hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng, tăng trưởng kinh tế và giao lưu nhân dân. MỸ TRAO CƠ HỘI CHO TRUNG QUỐC MỞ RỘNG SỨC MẠNH MỀM Sau khi chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đóng băng các khoản tài trợ cho tổ chức rà phá bom mìn lớn nhất Campuchia, cơ quan này đã công bố khoản tài trợ mới từ Trung Quốc, Reuters đưa tin. Bắc Kinh tăng gấp đôi số tiền đóng góp cho Trung tâm Rà phá bom mìn Campuchia (CMAC), nơi rà phá hàng triệu quả bom chưa nổ, ông Heng Ratana, Giám đốc Trung tâm, cho biết. Ngày 5/2, CMAC thông báo đã được Bắc Kinh cam kết đóng góp 4,4 triệu USD, vượt xa 2 triệu USD mà Mỹ tài trợ trong năm 2024. Ông Ratana cho biết, Trung Quốc hiểu rằng sự hỗ trợ như vậy giúp “xây dựng mạng lưới giao lưu nhân dân” và mang lại lợi ích kinh tế. Theo Viện Lowy tại Sydney, nơi nghiên cứu các vấn đề địa chính trị ở châu Á - Thái Bình Dương, Trung Quốc đầu tư rất nhiều vào các nước láng giềng và gần đây tập trung xây dựng sức mạnh mềm thông qua nhiều hoạt động ngoại giao và trao đổi thiện chí. Bắc Kinh không cung cấp viện trợ truyền thống với quy mô như phương Tây. Trung Quốc có ít kinh nghiệm về hỗ trợ chuyên môn như chống dịch bệnh hay phân phối viện trợ nhân đạo tại các khu vực xung đột như Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID). Tổng thống Donald Trump đã dừng hầu hết các khoản viện trợ của Chính phủ Mỹ trên toàn cầu trong 90 ngày, đồng thời chuẩn bị giải tán USAID, tổ chức mà ông cáo buộc là do “một nhóm những kẻ điên cuồng cực đoan” điều hành. Đây là một phần trong nỗ lực cắt giảm lực lượng nhân viên chính phủ liên bang và hạn chế chi tiêu mà nhà lãnh đạo Mỹ cho là lãng phí. Dù chính quyền Mỹ nói rằng một số khoản tiền có thể được giải ngân khi lệnh tạm dừng hết hạn, nhưng tình trạng hiện nay khiến nhiều nhóm trên khắp châu Á đột ngột ngừng hoạt động hoặc phải sa thải nhân viên. Joshua Kurlantzick, một nhà phân tích tại Hội đồng Quan hệ đối ngoại ở New York, cho rằng lệnh đóng băng sẽ cản trở công tác nhân đạo vào thời điểm Trung Quốc đang nỗ lực mở rộng ảnh hưởng. “Sự dịch chuyển chung sẽ là hướng về Trung Quốc và tránh xa Mỹ, trong khi Washington lãng phí quyền lực mềm của mình”, ông Kurlantzick nói. Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định rằng Bắc Kinh cung cấp viện trợ “không kèm theo điều kiện chính trị” và phù hợp với nhu cầu của các đối tác. 4 NĂM THẤT THƯỜNG Trong bối cảnh đang gặp nhiều khó khăn kinh tế trong nước, Trung Quốc khó có thể sánh được với Mỹ về quy mô viện trợ. Thay vào đó, Bắc Kinh coi trọng “các chương trình đầu tư vào cơ sở hạ tầng quy mô lớn” - đặc điểm nổi bật của sáng kiến Vành đai- Con đường, ông Derek Grossman, nhà phân tích tại hãng nghiên cứu RAND Corporation, nói. Hiện tại, trong số các nhóm có nguy cơ mất nguồn tài trợ quan trọng từ Mỹ có những nhóm tập trung vào mục tiêu mà Bắc Kinh coi là thù địch, như hỗ trợ người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ, những người bất đồng chính kiến từ Myanmar và Triều Tiên. USAID ngừng hoạt động cũng khiến các chương trình phòng chống HIV cho phụ nữ, đào tạo kỹ năng và học bổng cho các nhà lãnh đạo tương lai phải dừng. Ông Greg Poling, chuyên gia về Đông Nam Á tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế ở Washington, cho rằng việc Mỹ đóng băng viện trợ, cùng với việc tấn công Canada và Mexico bằng thuế, là lời cảnh báo với các đối tác của Mỹ “về sự thất thường mà họ sẽ phải đối mặt trong 4 năm tới”. BÌNH GIANG Hội nghị cho thấy sự công nhận toàn cầu về tiềm năng to lớn của AI, cũng như nhu cầu cân bằng giữa quy định, đầu tư và hợp tác để khai thác lợi ích mà AI mang lại, đồng thời giảm thiểu rủi ro đi kèm. Tuy nhiên, xuất hiện quan điểm khác biệt về quy định AI. Mỹ và Anh từ chối ký vào tuyên bố chung do khoảng 60 quốc gia ủng hộ, bao gồm Pháp, Trung Quốc, Ấn Độ. Tuyên bố nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo AI “mở, bao trùm, minh bạch, đạo đức, an toàn, bảo mật và đáng tin cậy”. Mỹ và Anh lo ngại rằng ngôn ngữ này có thể dẫn đến quy định quá mức, làm cản trở đổi mới. Phó Tổng thống Mỹ JD Vance cảnh báo về các quy định “quá thận trọng”, nhấn mạnh cần có cách tiếp cận cởi mở hơn để thúc đẩy sự phát triển của AI, Financial Times đưa tin. ĐẦU TƯ LỚN VÀO HẠ TẦNG AI Tổng thống Pháp Emmanuel Macron công bố kế hoạch thu hút 109 tỷ euro đầu tư tư nhân để tăng cường năng lực AI của Pháp. Mục tiêu của sáng kiến này là giúp châu Âu cạnh tranh với Mỹ và Trung Quốc trong lĩnh vực AI. Khoản đầu tư sẽ tập trung vào phát triển hạ tầng AI, bao gồm cụm siêu máy tính và trung tâm dữ liệu để hỗ trợ đổi mới và nâng cao năng lực cạnh tranh. Trước lo ngại rằng quy định quá chặt chẽ có thể kìm hãm đổi mới, các nhà lãnh đạo châu Âu, bao gồm Tổng thống Macron và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, cam kết đơn giản hóa quy định về AI. Cách tiếp cận này nhằm cân bằng giữa giám sát AI và duy trì tính cạnh tranh trong lĩnh vực công nghệ này. Trong khi đó, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi nhấn mạnh tiềm năng to lớn của AI và kêu gọi hợp tác quốc tế để xây dựng các khung quản trị đảm bảo các giá trị chung, giảm thiểu rủi ro và xây dựng lòng tin. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giúp các nước đang phát triển tiếp cận AI, đặc biệt trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục và nông nghiệp, Livemint đưa tin. THÁI AN 17 cựu đại sứ Mỹ gửi thư ngỏ đến Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio để bày tỏ lo ngại về việc dừng chương trình hỗ trợ nước ngoài của Mỹ, khiến các hoạt động rà phá bom mìn mà Mỹ tài trợ ở Việt Nam, Lào và Campuchia bị đình chỉ. Việt Nam còn nhiều bom mìn sót lại sau chiến tranh Hội nghị nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển các hệ thống AI phục vụ lợi ích cộng đồng. Các sáng kiến thúc đẩy AI mã nguồn mở được xem là phương pháp giúp nâng cao tính minh bạch, đáng tin cậy và sự tham gia rộng rãi hơn trong phát triển AI. Những điểm chính từ Hội nghị Thượng đỉnh AI Hội nghị Thượng đỉnh AI được tổ chức tại Paris, Pháp vào ngày 10-11/2 quy tụ nhiều nhà lãnh đạo toàn cầu, giám đốc điều hành ngành và nhà nghiên cứu để thảo luận về tương lai của trí tuệ nhân tạo (AI). Hội nghị Thượng đỉnh AI Paris diễn ra từ ngày 10-11/2 Giục Mỹ tiếp tục khắc phục hậu quả chiến tranh ở Đông Dương “Là những cựu đại sứ, chúng tôi có thể chứng thực rằng các chương trình này đã giúp chúng ta thúc đẩy lợi ích của Mỹ. Khi chúng ta kỷ niệm 30 năm bình thường hóa quan hệ Mỹ - Việt Nam và 40 năm hợp tác Mỹ - Lào trong việc tìm kiếm quân nhân mất tích trong chiến tranh, chúng ta hãy cùng nhìn lại những tiến bộ đáng kể đã đạt được ở Đông Nam Á”, bức thư viết.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==