TÍNH XÁC THỰC CỦA LỄ HỘI Một số nhà nghiên cứu cho rằng, lễ Khai ấn đền Trần không có cơ sở lịch sử rõ ràng. Tiến sĩ Nguyễn Hoàn (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội) cho rằng, cho đến nay vẫn chưa có tài liệu chính xác khẳng định việc ban ấn có liên quan đến chuyện vua Trần thưởng công, phong tước sau chiến thắng quân Nguyên lần thứ nhất năm 1258. “Chẳng biết bằng cách nào nhiều người lại tin rằng có được lá ấn ấy sẽ được thăng quan tiến chức, vận mệnh hanh thông”, TS. Nguyễn Hoàn nêu. PGS. TS Trần Lâm Biền từng khẳng định với phóng viên Tiền Phong: “Chiếc ấn ở đền Trần hiện nay chắc chắn không phải là ấn tín của triều đình, của các vua Trần. Đây chỉ là chiếc ấn của nhà đền để thực hiện nghi lễ của mình. Nó cũng giống ấn đóng bùa mà các thầy cúng, thầy pháp hay dùng. Ấn đền Trần đúng nghĩa chỉ là một biểu tượng cầu an cho cộng đồng địa phương, cho các gia đình trong khu vực. Nhưng để tuyên truyền, người ta đã nâng cấp ý nghĩa của ấn và việc khai ấn lên thành việc của triều đình nhà Trần, của lãnh đạo nhà nước”. Theo ông Nguyễn Văn Thư, nguyên Giám đốc Bảo tàng tỉnh Nam Định, lễ khai ấn đầu xuân tại đền Trần diễn ra vào giờ Tý đêm 14, rạng sáng ngày 15 tháng Giêng. Rằm tháng Giêng là Tết Nguyên tiêu, được xem là thời khắc đất trời giao hòa. Giờ Tý là thời điểm chuyển giao giữa ngày cũ sang ngày mới. Người xưa quan niệm: “Nhân sinh khởi Tý, thiên địa khởi Ngọ” (con người bắt đầu công việc vào giờ Tý, trời đất tụ hội vào giờ Ngọ). Như vậy, lễ khai ấn đầu xuân có ý nghĩa chấm dứt những ngày nghỉ Tết, bắt đầu công việc của một năm mới, cầu cho “quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa”. Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu cho rằng, ban đầu lễ khai ấn được tổ chức tại Trần Miếu. Từ khi đền Cố Trạch được xây dựng về phía đông Trần Miếu thì các quả ấn được cất giữ trong chính cung của ngôi đền này. Từ đó, vào đêm 14 tháng Giêng hằng năm, nhân dân địa phương tổ chức rước quả ấn từ đền Cố Trạch sang đền Thiên Trường, sau đó mới làm lễ khai ấn. Người chủ lễ (là cụ cao niên thay mặt dòng họ Trần trong làng Tức Mặc) khăn áo chỉnh tề, vào chính cung làm lễ xin rước hòm ấn sang đền Thiên Trường. Trước đó, nhà sử học Dương Trung Quốc từng lên tiếng ủng hộ đề xuất tạm dừng việc phát ấn đền Trần vì cho rằng chuyện lễ khai ấn (có hay không) là chuyện của cung đình, không phải để ban phát cho mọi người cầu may, cầu lộc, cầu tài. HIỆN TƯỢNG THƯƠNG MẠI HÓA Những năm gần đây, Lễ hội Khai ấn đền Trần thường bị chỉ trích vì hiện tượng thương mại hóa. Nhà viết kịch Chu Thơm nhận định: “Một lễ hội chỉ mở vào đêm 14 và kết thúc vào 15 tháng Giêng mà đem lại cho ban tổ chức 10 tỷ đồng thì có thể coi là siêu lợi nhuận.” Con số này cho thấy mức độ thương mại hóa đáng kể của lễ hội, khiến người ta đặt ra câu hỏi về việc liệu mục đích ban đầu của lễ hội có còn được duy trì hay không. Chưa kể, việc phát ấn trong lễ hội còn dẫn đến tình trạng chen lấn, xô đẩy, thậm chí mua bán ấn với giá cao, làm mất đi tính thiêng liêng của sự kiện. Năm nay, mặc dù ban tổ chức đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng với 5 vòng an ninh và huy động hơn 2.500 cán bộ, chiến sĩ để đảm bảo trật tự, vẫn xảy ra tình trạng ùn tắc giao thông và lộn xộn. PGS.TS Nguyễn Quốc Hùng, Viện Nghiên cứu Bảo tồn và phát huy Văn hóa dân tộc nhận xét: “Ban đầu, lá ấn chỉ là một biểu tượng tâm linh mang tính truyền thống của địa phương, không phải là một vật phẩm có quyền năng đặc biệt. Tuy nhiên, khi niềm tin vào ấn bị biến tướng thành một công cụ cầu thăng quan tiến chức, sự sùng bái một cách mù quáng đã khiến lễ hội bị biến dạng. Quan niệm lá ấn có khả năng quyết định công danh, sự nghiệp chỉ là sự diễn giải mang tính dân gian, không có cơ sở trong truyền thống tín ngưỡng Việt Nam”. Ông nhấn mạnh, việc quá tin vào lá ấn để cầu lợi cá nhân có thể làm mờ nhạt đi ý nghĩa thực sự của lễ hội, một nghi lễ mang tính chất tưởng nhớ công đức nhà Trần và cầu mong quốc thái dân an. Hiện tượng thương mại hóa còn thể hiện qua việc bày bán các sản phẩm liên quan đến lễ hội với giá cao, từ đó tạo ra lợi nhuận lớn cho những người kinh doanh. Chị Hoàng Thị Minh, một du khách tham gia lễ hội chia sẻ: “Tôi thấy nhiều người bán ấn với giá từ vài trăm nghìn đến cả triệu đồng. Người ta chen lấn, tranh giành để mua, dù thực tế nhà đền phát miễn phí hoặc chỉ thu một khoản phí rất nhỏ. Điều này khiến tôi cảm thấy lễ hội mất đi sự trang nghiêm vốn có”. HẠ ĐAN Cụ thể, văn bản gửi đến sinh viên H.L (khoa Cơ khí chế tạo máy Việt Nhật) thông báo sinh viên này đã trúng tuyển chương trình liên kết giữa Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM và ĐH Tokyo. Mức học phí là 6.999.570 JPY/năm… Ngoài thông báo trúng tuyển, văn bản còn nêu các chính sách về làm thêm, chi phí ăn ở, chính sách học bổng… và các điều kiện khác. Bên cạnh thư giả mạo chữ ký của Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM, cùng thời điểm Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM còn bị giả mạo một văn bản của Vụ Giáo dục ĐH do Vụ trưởng Nguyễn Thu Thủy ký cũng nêu về việc chương trình học liên kết… Trước các văn bản trên, Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM đã phát đi thông báo bị một số cá nhân, tổ chức đã giả mạo văn bản, chữ ký, con dấu và logo thương hiệu của Trường nhằm cung cấp thông tin sai lệch, gây hiểu nhầm, ảnh hưởng đến quyền lợi của sinh viên cũng như uy tín của nhà trường. Nhà trường khuyến cáo sinh viên và quý phụ huynh cần thận trọng, chỉ tiếp nhận thông tin từ các kênh chính thống để tránh bị lừa đảo hoặc tiếp cận thông tin không chính xác. Khi cần xác minh thông tin, sinh viên và quý phụ huynh vui lòng liên hệ Phòng Công tác sinh viên của trường. NGUYỄN DŨNG 10 nThứ Năm n Ngày 13/2/2025 ĐỜI SỐNG Lễ hội Khai ấn đền Trần diễn ra đêm 14 tháng Giêng hằng năm tại đền Trần (Nam Định) trở thành một sự kiện văn hóa thu hút hàng nghìn du khách. Tuy nhiên, bên cạnh những giá trị truyền thống, lễ hội này cũng đối mặt với nhiều ý kiến phản biện về tính xác thực lịch sử, hiện tượng thương mại hóa và các hành vi phản cảm của những người tham gia. Theo PGS.TS Nguyễn Quốc Hùng, bản chất của lễ Khai ấn đền Trần không phải là một nghi lễ cầu tài lộc hay thăng quan tiến chức, mà mang ý nghĩa khởi đầu một năm mới với tinh thần làm việc nghiêm túc, trách nhiệm. “Từ góc độ văn hóa truyền thống, ấn chỉ là một biểu tượng nhắc nhở con người phải giữ đạo làm quan, làm việc chính trực, công minh, chứ không phải là một loại bùa hộ mệnh có thể đem đến thành công một cách thần kỳ,” ông phân tích. Giả mạo văn bản, chữ ký lừa sinh viên du học Văn bản giả con dấu, chữ ký của hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM Vẫn tranh cãi quanh chuyện xin ấn Ngày 12/2, Trường đại học (ĐH) Sư phạm Kỹ thuật TPHCM phát đi thông báo cho biết đã bị giả mạo văn bản, chữ ký, con dấu và thương hiệu của trường trong việc tuyển sinh viên đi trao đổi nước ngoài và thu tiền. Tại khoản 5 Điều 45 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 bổ sung quy định chế độ ốm đau không trọn ngày, để đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho người lao động. Theo đó, mức hưởng trợ cấp ốm đau nửa ngày được tính bằng một nửa mức hưởng trợ cấp ốm đau một ngày. Cũng theo quy định, trường hợp người lao động nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau từ nửa ngày đến dưới một ngày được tính là một ngày. Luật bổ sung quy định các trường hợp người lao động nghỉ việc được hưởng chế độ ốm đau, quy định tại điểm a, c, đ khoản 1 và điểm b khoản 2 Điều 42 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024. Cụ thể, trường hợp điều trị khi mắc bệnh mà không phải bệnh nghề nghiệp; Điều trị khi bị tai nạn khi đi từ nơi ở đến nơi làm việc hoặc từ nơi làm việc về nơi ở theo tuyến đường và thời gian hợp lý theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động. Trường hợp hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người theo quy định của pháp luật; Trường hợp sử dụng thuốc tiền chất hoặc thuốc dạng phối hợp có chứa tiền chất theo chỉ định của người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh thuộc cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 cũng sửa đổi quy định về chế độ ốm đau dài ngày. Theo đó, người lao động có thể hưởng chế độ ốm đau trong một năm tối đa từ 30-70 ngày tùy theo điều kiện làm việc với mức hưởng bằng 75% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội. Khi hưởng hết thời hạn hưởng mà vẫn tiếp tục điều trị thì người lao động nghỉ việc do mắc bệnh thuộc danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành được hưởng tiếp chế độ ốm đau với mức hưởng thấp hơn. PHAN THIÊN Một số nhà nghiên cứu cho rằng việc cấp, phát ấn đền Trần chỉ là việc riêng của nhà đền chứ không có dữ liệu lịch sử chứng minh đây là truyền thống của các vua Trần ẢNH: DUY PHẠM Quy định mới về chế độ trợ cấp khi ốm đau Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025, bổ sung nhiều điểm mới về chế độ ốm đau... người lao động cần nắm rõ. Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025, bổ sung nhiều điểm mới về chế độ ốm đau ẢNH: NGỌC TÚ
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==