13 TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG Thứ Ba n Ngày 11/2/2025 LAMÂ CHUÃ àönì g tiïnì Theo PGS.TS Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội) cho hay tùy độ tuổi của trẻ, hoàn cảnh của từng gia đình và những dự định của cha mẹ mong muốn giáo dục con cái mình những giá trị hoặc kĩ năng nào, mà nhân chuyện tiền lì xì Tết sẽ quyết định cho con giữ tiền, tiêu tiền đó hoặc giữ hộ con cho đến khi trưởng thành sẽ trao lại. Chẳng hạn, một phụ huynh quyết định giữ lại số tiền mừng tuổi của con vì muốn giáo dục con về tính trách nhiệm cũng như chia sẻ những gánh nặng tài chính với cha mẹ sau Tết. Một phụ huynh khác có thể lựa chọn đưa cho con toàn bộ số tiền đó để dạy con kĩ năng quản lí tiền bạc. Phụ huynh đó có thể lí luận rằng cần cho con giữ tiền và mắc sai lầm về cách tiêu tiền để từ đó rút ra các bài học về tài chính thông minh. Phụ huynh khác có thể cho rằng tốt nhất là bố mẹ trở thành ngân hàng giữ hộ tiền cho trẻ. Cách thức này vừa để cho trẻ được tự chủ vừa có thể kiểm soát được việc chi tiêu không phù hợp của con cái. Ông Nam cho rằng cách thức nào cũng có những điểm phù hợp. KĨ NĂNG SỐNG TRONG THẾ KỶ 21 PGS Trần Thành Nam khẳng định thế hệ trẻ ngày nay đang phải đối mặt với những tình huống cần tài chính vượt ra ngoài những gì mà các thế hệ trước đã trải qua khi ở cùng độ tuổi. Chính vì vậy, năng lực tài chính được xem là một kĩ năng sống quan trọng của công dân thế kỷ 21. Vì vậy, lì xì Tết là cơ hội tuyệt vời để phụ huynh giáo dục tài chính cho con về các nội dung kiếm tiền - tiết kiệm - tiêu tiền - thiện nguyện. Thảo luận những kế hoạch sử dụng số tiền đó cho những mục đích và hoạt động ví dụ theo 6 chiếc lọ tài chính: chi tiêu thiết yếu, tiết kiệm, giáo dục, giải trí, quỹ tự do tài chính, từ thiện. Có người chỉ đơn giản là những gì thiết yếu - những gì phục vụ sở thích, năng khiếu, những gì dành cho những người khác - những gì tiết kiệm cho tương lai Yêu cầu con phải chịu trách nhiệm về hành động của con, Ví dụ những gì con chưa đạt được thì con phải dùng tiền để học lại những điều đó. “Dạy con có trách nhiệm và chia sẻ... Làm cha mẹ, ai chẳng hạnh phúc khi nghe đứa con 5 tuổi của mình nói câu “Thật khó khăn để kiếm được 10.000 đồng”, hay “con tặng mẹ món quà này từ tiền của con nhé”, ông Nam nói. Ông cũng gợi ý có thể hướng dẫn con một hệ thống đơn giản để theo dõi tiền, đến tuổi hãy cho con bỏ tiền vào tài khoản, hướng dẫn các dịch vụ tiết kiệm và đầu tư phù hợp. Hoặc hướng dẫn con đầu tư lại cho bố mẹ giữ để nhận lãi. Phụ huynh có thể đối thoại với con thật cởi mở về vấn đề tài chính. Ông cho rằng đừng để con tiêu tiền một cách phóng khoáng, chỉ cần giáo dục cho con về giá trị của đồng tiền là sự quy đổi sức lao động. Còn sẽ có rất nhiều cách để bố mẹ có thể giúp con quản lý, chi tiêu tiền phù hợp tùy theo độ tuổi hoặc phong cách, mức sống của gia đình “Tôi ủng hộ để cho các bạn nhỏ tiếp xúc với tư duy tài chính sớm. Muốn dạy con kĩ năng quản lí tài chính cũng không nhất thiết phải sử dụng tiền. Cha mẹ có thể sử dụng các phần thưởng quy đổi. Phần thưởng quy đổi có nhiều hình thức có thể là ngôi sao thưởng, là điểm số hoặc là một đồng xu nhựa. Nhưng con có thể sử dụng những ngôi sao, đồng xu đó để đổi ra những phần thưởng có giá trị mà con muốn như được tham gia một hoạt động mà con thích, được đi đến một địa điểm mà con muốn, được ở cùng với một người mà con yêu quý. Với cách thức này, chúng ta cũng có thể hướng dẫn con quản lí hệ thống phần thưởng quy đổi một cách thông minh giống như quản lý tài chính cá nhân vậy”, ông Nam thông tin. KHI NÀO NÊN BẮT ĐẦU GIÁO DỤC TÀI CHÍNH CHO TRẺ? Theo ông Nam, quan trọng và khái quát hơn là giúp con sớm hiểu được tiền là sự quy đổi giá trị của sức lao động. Tùy theo từng độ tuổi, cha mẹ có thể giáo dục con về tài chính. Như 3 tuổi: dạy khái niệm về tiền, hình dáng thế nào. Dạy cách trao đổi tiền qua trò chơi bán hàng, được trả tiền công lao động qua trò chơi, dạy chơi gửi tiết kiệm với con lợn tiết kiệm. Lúc 5 tuổi: bắt đầu học các số thì dạy trẻ học nhận dạng các số trên tờ tiền. Dạy con việc bảo vệ đồ dùng, tiết kiệm điện nước cũng là tiết kiệm tiền. Tuổi này bắt đầu giúp con có một bảng theo dõi thưởng phạt (như bảng tính công) để con có thể quản lý thu chi mà không cần phải thực sự giữ tiền hoặc cầm tiền vật lí. Từ 6-10 tuổi: dạy con phân biệt cái con muốn và cái con cần. Đặt ra mục tiêu tiết kiệm ngắn hạn và dài hạn. Giúp con nhận ra những biểu hiện cuồng mua sắm và tiêu tiền là 1 lựa chọn. Con phải lựa chọn thông minh Giai đoạn 11-13 tuổi: dạy con sâu hơn về tín dụng, ngân hàng, lãi, đầu tư… Hay giai đoạn 13-15 tuổi: dạy về nợ tốt và nợ xấu, thuế... Mỗi độ tuổi có các ứng dụng công nghệ để hỗ trợ như KidsMoney (một ứng dụng ghi tiền tiết kiệm dành cho trẻ) hay Piggybot (cơ chế hoạt động như con lợn tiết kiệm). HOA BAN Nhiều ngân hàng ngân hàng niêm yết mức trên 6%/năm cho các kỳ hạn dài. - CB Bank áp dụng mức lãi suất 6%/năm cho tất cả các kỳ hạn từ 12 tháng trở lên. - ABBank duy trì mức 6%/năm cho kỳ hạn 12 tháng. - BAOVIET Bank áp dụng mức 6%/năm cho các kỳ hạn 15, 18, 24 và 36 tháng. - HDBank (6% cho kỳ hạn 15 tháng, 6,1% cho kỳ hạn 18 tháng). - SaigonBank (6% cho kỳ hạn 13, 18 và 24 tháng; 6,1% cho kỳ hạn 36 tháng). - VietABank (6% cho kỳ hạn 36 tháng). - VRB và Dong A Bank cùng niêm yết lãi suất 6%/năm cho kỳ hạn 24 tháng, trong khi OceanBank áp dụng mức 6,1%/ năm cho cùng kỳ hạn. - GPBank áp dụng mức lãi suất trên 6% (6,05%/năm cho kỳ hạn 12 tháng; 6,15%/năm cho các kỳ hạn từ 13-36 tháng). - KienLongBank áp dụng mức lãi suất 6,1%/năm cho kỳ hạn 1224 tháng, 6,3%/năm cho kỳ hạn 36 tháng, 6,4%/năm cho kỳ hạn 60 tháng. - IVB đang niêm yết mức lãi suất cao nhất lên tới 6,45%/năm cho kỳ hạn 5-15 năm, trong khi các kỳ hạn 36 tháng và 12 tháng lần lượt là 6,15%/năm và 6,05%/ năm. - BVBank áp dụng mức 6,05%/ năm cho kỳ hạn 12 tháng, 6,25% cho kỳ hạn 15 tháng, 6,35% cho kỳ hạn 18 tháng và 6,45% cho kỳ hạn 24-36 tháng. - Eximbank đưa ra mức lãi suất từ 6,5-6,8%/năm cho các khoản tiền gửi kỳ hạn từ 15-34 tháng. Một số ngân hàng triển khai các gói lãi suất với mức trên 7%/ năm, nhưng đi kèm điều kiện đặc biệt về số dư tiền gửi. - PVcomBank hiện dẫn đầu thị trường với mức 9%/năm cho kỳ hạn 12-13 tháng, áp dụng với khách hàng có số dư tiền gửi từ 2.000 tỷ đồng trở lên. - HDBank cũng có mức lãi suất cao lên đến 8,1%/năm cho kỳ hạn 13 tháng và 7,7%/năm cho kỳ hạn 12 tháng, với điều kiện duy trì số dư tối thiểu 500 tỷ đồng. Ngân hàng này cũng niêm yết mức 6%/ năm cho kỳ hạn 18 tháng. - MSB đưa ra mức lãi suất 8%/ năm cho kỳ hạn 13 tháng và 7%/ năm cho kỳ hạn 12 tháng, với điều kiện áp dụng cho các sổ tiết kiệm mở mới hoặc gia hạn tự động từ ngày 1/1/2018, có số tiền gửi từ 500 tỷ đồng. - Dong A Bank áp dụng lãi suất 7,5%/năm cho kỳ hạn 13 tháng trở lên, với khoản tiền gửi tối thiểu 200 tỷ đồng. PV (THEO TTXVN) LÃI SUẤT TIẾT KIỆM: Nhiều ngân hàng vượt mốc 6% kỳ hạn dài Nhiều ngân hàng niêm yết mức trên 6%/năm cho các kỳ hạn dài. Đáng chú ý, phần lớn các ngân hàng không yêu cầu số tiền gửi tối thiểu, tạo điều kiện thuận lợi cho người gửi tiết kiệm. Nhiều ngân hàng ngân hàng niêm yết mức trên 6%/năm cho các kỳ hạn dài ẢNH: NHƯ Ý 6 chiếc lọ trong quản lí tài chính Giáo dục tài chính cho trẻ không bao giờ quá sớm hay quá muộn. Chuyên gia cho rằng cha mẹ có thể giáo dục con quản lí tiền theo mô hình 6 chiếc lọ. Trong xã hội truyền thống, những thông điệp về tiền thường đem lại sự xấu hổ “như nén bạc đâm toạc tờ giấy”, “thấy tiền tối mắt”, “trăm ơn không bằng hơn tiền” , “sống chết mặc bay tiền thầy bỏ túi” nhưng trong cuộc sống thực tế ngày nay thì những bài học về tiền và tài chính sẽ đem lại thành công cho từng cá nhân. “Hãy nhớ rằng rất nhiều cái chúng ta có bẩm sinh nhưng đáng tiếc là kĩ năng quản lí tiền bạc thì cần phải học một cách bài bản về nó”, ông Nam khẳng định. Giáo dục tài chính cho trẻ không bao giờ quá sớm hay quá muộn ẢNH MINH HỌA - NHƯ Ý
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==