vụ tâm linh. Không ai ép mình phải làm cả”, chị Nguyễn Phương Linh, một người dân tới chùa Phúc Khánh đăng ký làm lễ dâng sao giải hạn cho biết. Anh Nguyễn Quang Vinh (Đống Đa) năm nào cũng đi làm lễ cầu an, giải hạn cho gia đình tại chùa Kim Liên, dù có những năm không thành viên nào bị sao xấu “chiếu mệnh”. Anh quan niệm có thờ có thiêng, có kiêng có lành. “Tất nhiên cầu an, giải hạn không giúp người ta tránh hết được khó khăn, nhưng tôi nghĩ có tâm làm lễ vẫn tốt hơn là không làm gì. Nhiều người khác cũng làm nên tôi thấy chuyện này bình thường, không có gì nghiêm trọng , anh Vinh nói. Tuy nhiên, một số người đi lễ không ủng hộ làm lễ dâng sao giải hạn. Anh Trần Quang Hưng sống trong ngõ Thịnh Quang, cách chùa Phúc Khánh không xa bày tỏ: “Lễ cầu an thì được, chứ đừng đăng ký làm dâng sao giải hạn, cái đó không chuẩn đâu”. Anh cho rằng, nếu muốn cuộc sống được bình an bản thân phải biết sống thiện lành, tích đức, tích phước, chứ không phải qua một nghi lễ mà có thể tránh được xui xẻo, khó khăn. “Sự bình an là do tự bản thân tìm kiếm chứ không thể bỏ tiền ra làm dịch vụ mà có được”, anh Đinh Thái Sơn, một người dân đi lễ đầu năm tại chùa Quán Sứ chia sẻ. Những năm vừa qua, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã nhiều lần khẳng định cúng sao, dâng sao giải hạn không phải là nghi lễ của Phật giáo, không có trong giáo lý nhà Phật. Thượng tọa, TS. Thích Thanh Tuấn, Chánh Văn phòng T.Ư Giáo hội Phật giáo Việt Nam từng lên tiếng rằng, dâng sao giải hạn là hiện tượng sùng bái quá mức, mê tín dị đoan, không có trong giáo lý đạo Phật. VIỆT KHÔI 9 n Thứ Bảy n Ngày 8/2/2025 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ về cô con gái đang học lớp 6, anh Cương bỗng rưng rưng. Anh tự trách bản thân ở rừng mãi nên lấy nhau không được bao lâu thì vợ chồng ly hôn, đành gửi cô con gái cho ông bà nội chăm bẵm. Yêu, gắn bó với rừng rồi nên giờ anh Cương cũng chả biết chuyển công việc gì cho phù hợp, cố gắng làm tốt nhiệm vụ, tiết kiệm tiền gửi về để lo con gái ăn học. “Bám rừng, canh rừng cả ngày, lương tôi giờ chỉ hơn 7 triệu đồng mỗi tháng, quả thực là khá thấp. Chỉ mong thời gian tới cơ chế chính sách sẽ tốt hơn để anh em cải thiện cuộc sống, thêm động lực làm nhiệm vụ”, anh Cương bộc bạch. Tình trạng xa nhà, thiếu thốn tình cảm xảy ra với hầu hết anh em làm nhiệm vụ giữ rừng của Trạm bảo vệ rừng số 4. Ngay cả anh Nguyễn Minh Chinh, Trạm trưởng Trạm bảo vệ rừng số 4 cũng chật vật khi cách nhà ở thị trấn Kbang (huyện Kbang, Gia Lai) hơn 80 cây số. Tuy vậy, hiểu công việc của chồng nên vợ anh luôn động viên, chia sẻ. Mỗi tháng về được vài ngày nên việc chăm con cái học tập đều do vợ anh đảm nhận. Theo anh Chinh, nhiều anh em trẻ không chỉ hợp đồng mà cả biên chế tới đây làm việc vài tháng là xin nghỉ. Bởi vậy, hiện trạm chỉ còn 9 biên chế, 2 hợp đồng. LÂM TẶC THEO DÕI Sáng sớm, anh Chinh dẫn chúng tôi đi một vòng tới thăm những cây giáng hương cổ thụ. Băng qua rừng lồ ô, thấy những thân giáng hương ai cũng trầm trồ. Chúng tôi dừng lại ở gốc giáng hương được đánh số 101 mọc bên bờ suối. Từng rễ của cây như những cánh tay khổng lồ ôm cả quả núi. Thân giáng cổ thụ hơn 6 người ôm nhưng anh Chinh tặc lưỡi, đánh giá “cây này cũng chỉ dạng khá thôi, còn nhiều cây lớn hơn nhiều”. Anh Chinh chia sẻ: “Cánh rừng còn nguyên vẹn đến giờ có công rất lớn của cộng đồng làng Tung Gút được giao khoán bảo vệ cùng. Để giữ rừng hiệu quả, có 5 tổ được giao khoán trong làng. Người lạ, lâm tặc chỉ cần bước chân vào “cửa rừng” sẽ bị người làng phát hiện, báo ngay cho trạm”. Biết khó nhằn, lâm tặc tìm đủ cách, lúc thì nhắn tin, lúc thấy mình đi bộ trong làng lại “gần xa đe dọa”. Trước tình hình ấy, anh em giữ rừng phải có phương án tác chiến hiệu quả. “Lâm tặc khi muốn vào rừng khai thác gỗ sẽ bố trí người canh ở trạm, mình chỉ cần đi là họ gọi điện báo liền. Bởi vậy khi đi tuần anh em lấy xe chạy vòng quanh làng, vào chân núi, sau đó quay lại trạm tắt điện đi ngủ. Khoảng 15 phút sau anh em mới đi bộ luồn phía sau, phải đi trong đêm đến rừng mới bật đèn dò đường”, anh Chinh nói. Tuy vậy, anh Chinh cũng chia sẻ, giữ rừng vẫn còn nhiều cái khó vì gần khu sản xuất, nhiều hộ dân canh tác nương rẫy. Để khắc phục điều này, anh em giữ rừng phải tới từng nhà để tuyên truyền bà con không được khai thác, thấy ai tới phá rừng cần về báo ngay. Ông A Ly (54 tuổi, trú làng Tung Gút, tổ trưởng tổ 2, Trạm trưởng Trạm bảo vệ rừng số 4) có 5 người con đang tuổi ăn, tuổi lớn. Ngoài tiền công được giao khoán giữ rừng, trong những buổi đi rừng ông Ly cũng có thể nhặt nhạnh ít nấm, lan, mật ong để bán kiếm thêm thu nhập, trang trải cuộc sống. “Mình bảo vệ rừng vừa có tiền, lại giữ được cho con cháu. Ngày xưa ở làng có người từng nghe lời kẻ xấu rồi, nhưng được cảm hóa họ lại quay về bảo vệ rừng nên đi rừng rất giỏi”, ông Ly nói. T.L Một chốt bảo vệ rừng của Trạm trưởng Trạm bảo vệ rừng số 4 Anh Chinh (đầu tiên) dẫn mọi người tuần tra Khẳng định dâng sao giải hạn không có trong giáo lý đạo Phật, tiến sĩ Hán Nôm Lê Trung Kiên (Viện Hàn lâm KHXH) chia sẻ, theo nhiều tài liệu, tục dâng sao giải hạn có nguồn gốc từ Trung Quốc, xuất phát từ niềm tin rằng, mỗi năm con người có một vì sao chiếu mệnh. Có tất cả 9 sao, gồm Thái Dương, Thái Âm, Mộc Đức, Kế Đô, La Hầu, Thái Bạch, Thổ Tú, Vân Hán, Thủy Diệu. Trong đó, Thái Dương, Thái Âm là sao tốt, còn La Hầu, Kế Đô, Thái Bạch là những sao xấu, nên nếu ai bị những ngôi sao đó “chiếu mệnh” sẽ làm hại đến sức khỏe, tiền tài, quan lộ... Vì vậy, với mong muốn hóa giải những sao xấu “chiếu mệnh”, nhiều người làm lễ dâng sao giải hạn để xua đi những điều xui xẻo, đổi lại may mắn và hạnh phúc. Lễ này thường diễn ra vào dịp đầu xuân. Ở nước ta, từ thời kỳ tam giáo đồng nguyên (thời Lý - Trần), các tập tục của Phật giáo, Nho giáo, Lão giáo có sự hòa hợp nên việc cúng dâng sao giải hạn không chỉ được tổ chức tại các đình, đền mà dung nạp vào trong nhiều ngôi chùa cùng nghi thức cầu an. “Lễ dâng sao giải hạn bị biến tướng đã khiến những người bị phán gặp sao xấu sẵn sàng đến đình, đền, miếu, phủ làm mọi nghi thức thông qua lễ dâng sao để hóa giải như lập đàn, cắt tiễn sao, đốt hình nhân thế mạng, đốt vàng mã... rất tốn kém, gây lãng phí. Đây là việc làm đi ngược với giáo lý nhà Phật bởi đạo Phật chỉ có chính tín chứ không lạc vào mê tín tà kiến. DÂNG SAO KHÔNG GIẢI ĐƯỢC HẠN Trả lời cho câu hỏi, dâng sao có giải được hạn không, Hòa thượng Viên Minh (trụ trì chùa Bửu Long) cho rằng: “Đây chỉ là động thái tâm lý để người nào tin vào đó cảm thấy yên tâm. Nếu người đã thấu hiểu chánh đạo, tin vào nhân quả nghiệp báo, tin vào phước tội và sáng suốt biết rõ nhận thức và hành vi của mình thì tự mình điều chỉnh cho đúng, cho tốt chứ không thể cúng sao giải hạn mà được. Họa hay phúc trên đường đời đều do chính mình mà ra, không phải do sao nào chiếu cả. Nếu dâng sao mà giải được hạn thì trên đời này sẽ chẳng có khổ đau, mất mát”. Quay lại nguồn gốc của tục dâng sao giải hạn là để giải thoát khỏi khổ đau, dính mắc, Hòa thượng Viên Minh trả lời, đừng cố thoát khỏi dính mắc, khổ đau. “Khi bị dính mắc, khổ đau, hãy bình tĩnh sáng suốt để nhìn ngắm, quan sát, lắng nghe, cảm nhận nỗi đau ấy một cách hoàn toàn trung thực, xác nhận trạng thái đang là như thế nào, từ đó hiểu nó, biết được nguyên nhân, hậu quả và tác động của sự khổ đau ấy lên thân tâm ta. Ở bất kỳ tình huống, trạng thái nào cũng phải thấy được sự thật một cách rõ ràng minh bạch, tức là giác ngộ, rồi sau đó sẽ tự giải thoát, nếu chưa giác ngộ đã cố giải thoát là sai”, Hòa thượng nêu. Hòa thượng giải thích, đau khổ không tồn tại mãi, niềm vui cũng vậy. “Bất kỳ pháp nào có sinh đều có diệt. Cứ đau khổ, mới hiểu vì sao dính mắc là đau khổ, ràng buộc là đau khổ, tham sân si là đau khổ, qua đó học được nhiều bài học. Cách để đừng đau khổ là trọn vẹn thấy, cảm nhận cái đau đó. Đến lúc sẽ tự diệt, trong sự sáng suốt của mình chứ không phải bằng cách lãng quên, diệt trong minh chứ không phải trong vô minh”, Hòa thượng Viên Minh nói. HẠ ĐAN Việc các chùa nhận cúng dâng sao giải hạn khiến nhiều người ngộ nhận rằng đây là một nghi lễ của Phật giáo, dựa theo giáo lý của đạo Phật. Thực tế, dâng sao giải hạn vốn là một tín ngưỡng du nhập vào Việt Nam. Phật giáo không dạy dâng sao giải hạn ẢNH: NHƯ Ý Lễ dâng sao giải hạn ngày 6/2 (Mùng 9 tháng Giêng) tại chùa Kim Liên (Đống Đa, Hà Nội) thu hút đông đảo người dân. Ảnh: VIỆT KHÔI HÒA THƯỢNG VIÊN MINH: Họa phúc tự mình, không do sao nào chiếu Họa hay phúc trên đường đời đều do chính mình mà ra, không phải do sao nào chiếu cả. Nếu dâng sao mà giải được hạn thì trên đời này sẽ chẳng có khổ đau, mất mát”. Hòa thượng VIÊN MINH
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==