khách lớn từ khắp mọi miền Tổ quốc, thậm chí cả khách nước ngoài đổ về. Chợ ẩm thực về đêm ở thành phố thường xuyên quá tải. Một trong những lý do khiến du khách chọn Cao Bằng là điểm đến đầu năm vì họ muốn đi lễ xuân ở những ngôi đền, chùa có cảnh quan đẹp và không gian yên tĩnh. Mùng 10 tháng Giêng diễn ra lễ hội đền Kỳ Sầm (huyện Hòa An, tỉnh Cao Bằng), nhưng Mùng 3 Tết chị Thanh Nga (Thanh Xuân Bắc, Hà Nội) đã tới đền Kỳ Sầm. Chị chia sẻ: “Tôi lên Cao Bằng để lễ xuân ở một số đền, chùa. Tôi đến đền Kỳ Sầm trước mùa lễ hội vì muốn hưởng không gian thanh tịnh và chiêm ngưỡng cảnh quan, tìm hiểu ngôi đền được công nhận di tích lịch sử - văn hóa”. Đến Cao Bằng, nhiều du khách phương xa không thể bỏ qua chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc. Đây là ngôi chùa nằm trong không gian đẹp, sơn thủy hữu tình. Chị Lệ Ngọc (Nam Định) cảm nhận: “Phong cảnh đẹp đến sững sờ ở chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc giúp tôi xua tan bao ưu phiền, mệt mỏi của một năm kinh tế khó khăn. Đi lễ xuân đầu năm không chỉ để tâm an mà còn là một dịp để khám phá, thưởng ngoạn văn hóa, du lịch”. Nhà văn Dương Hướng ghi nhận, xu hướng mới nổi chính là sự lên ngôi của những đền, chùa ở nơi xa xôi, hẻo lánh trong lễ xuân đầu năm. Chính ông cũng thích xu hướng này. “Đi chùa ở miền quê xa vắng hay lắm. Ta cứ lặng lẽ, âm thầm mà đi giữa không gian thanh tịnh, rón rén từng bước chân, gửi gắm lòng tin, nguyện ước khi đặt lễ, bỗng thấy tâm hồn được gột rửa trở nên trong sáng, an yên”. NÔNG HỒNG DIỆU 9 n Thứ Sáu n Ngày 7/2/2025 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ Trong gốm sứ, chúng hiển thị qua những ô màu được tạo ra từ các loại men khác nhau, chịu tác động nhiệt khác nhau mà thành. Thông thường, người ta không sử dụng quá nhiều loại men trên cùng một sản phẩm hay một bề mặt để tránh sự chảy men lẫn vào nhau trong quá trình vẽ men và nung. Song, chị Thuỷ đã nghiên cứu kỹ thuật vẽ polygon trên toan để rồi có thể vẽ được nhiều loại men trên gốm. Chiếc lục bình của chị Thuỷ có đường kính 40cm, cao 140cm gồm hơn 700 ô màu, trong đó có đủ các loại men như men chảy, men thuỷ tinh… Để vẽ men cho cho sản phẩm, chị đã mất 6 ngày lao động liên tục, tuy nhiên, trước khi động thủ, chị đã phải thiết kế phối màu trên máy tính để có được hình dung cụ thể. Điểm nổi trội đầu tiên đập vào mắt người xem là sự biến ảo màu sắc của gốm Polygon. Tuy nhiên, vẽ men theo cách Polygon trên gốm khó hơn nhiều so với trên toan. Ở trên toan, nghệ sĩ có thể nhìn thấy màu sắc, còn trên gốm, họ phải tính được màu sắc nhờ thiết kế trên máy tính. Sự mới mẻ của sản phẩm gốm Bát Tràng không chỉ xuất hiện ở những thử nghiệm tiên phong mà còn đi theo hướng công nghiệp văn hoá bằng cách tạo ra những sản phẩm đóng gói được sản xuất hàng loạt. Đó chính là loại hình tranh gốm mosaic, được lấy cảm hứng từ tranh kính nhà thờ châu Âu, nghệ thuật ghép gốm của cung đình Huế và đồ chơi xếp hình Lego. Một bộ sản phẩm tranh gốm mosaic sẽ gồm các mảnh gốm mà khi ghép lại sẽ tạo nên một bức tranh có thể theo chủ đề truyền thống như Kim kê độc lập, Lý ngư vọng nguyệt hay phong cảnh hữu tình hoặc “cosplay” một hoạ phẩm nổi tiếng của phương Tây, hoặc theo nội dung hình ảnh mà khách hàng yêu cầu thiết kế riêng. Không dừng ở đây, ứng dụng tranh gốm mosaic còn được dùng để sản xuất các loại gạch gốm mỹ thuật mosaic hoặc dạng mosaic để trang trí cho các không gian kiến trúc và xây dựng, hoặc dùng cho việc “decor” nội thất và ngoại thất của các công trình có công năng khác nhau. Cũng như cách biểu hiện Polygon trên gốm của chị Thuỷ, tranh gốm mosaic hay gạch gốm mosaic đều đã hình thành nhờ việc dùng các lò đốt điện, ga với nguồn nhiệt ổn định ở mức 1.200 độ C hoặc cao hơn. Điều này vốn là bất khả thi so với kiểu lò, nguyên liệu đốt cũ. CON ĐƯỜNG GỐM TRÊN SÓNG 5G Cuối cùng, mục tiêu tối thượng của gốm Bát Tràng vẫn là đầu ra. 5 thế kỷ qua, gốm sứ Bát Tràng theo thương thuyền xuôi ngược sông Hồng hay xe thồ, xe tải, container mà đến với khách hàng. Hoặc như trong khoảng hơn chục năm trở lại đây, làng gốm trở thành điểm du lịch để đưa du khách đến tham quan làng gốm, bảo tàng gốm, rồi ghé lò gốm để tự tay làm gốm, rồi mua gốm về. Bây giờ, những phương thức ấy đã quá chậm cho yêu cầu của kỷ nguyên công nghiệp văn hoá. Và thế, con đường gốm sứ mới của Bát Tràng đã phải xây dựng trên một không gian khác là “online” nhờ sự phát triển của hạ tầng mạng Internet với sóng di động 4G, 5G. Sản phẩm gốm giờ đây được “livestream” trên mạng, từ khâu thiết kế, sản xuất, hoàn thiện để khách theo dõi, chiêm ngưỡng, kết nối và thực hiện giao dịch. Đây là phương thức giới thiệu và bán hàng siêu việt vì đáp ứng được nhiều tiêu chí: giảm chi phí cửa hàng, kết nối được nhiều khách hàng hơn, tốc độ kết nối nhanh và tiện lợi, tuỳ biến thời gian theo ý muốn… Tỉ trọng giao thương online ở làng gốm Bát Tràng đang gia tăng rất mạnh nhờ mạng di động 4G-5G của Việt Nam rất tốt, cũng như đang trở thành xu hướng được thúc đẩy bởi các ứng dụng thương mại điện tử như Tiki, Shopee, Lazada và thói quen mua bán mới của khách hàng. H.A Sản phẩm gốm Bát Tràng thời công nghệ số nghệ cao Vì sao trò diễn nghi lễ bị quá trớn, bị lợi dụng gây ra những cảnh tranh ấn, cướp lộc, cướp phết ở một số mùa lễ hội trước? Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam giải đáp: “Ngày xưa hội làng là của làng, cùng lắm có vài làng xung quanh tham gia. Nếu ai đó định làm gì xấu, dân làng sẽ biết, sẽ can ngăn. Người làng khác đến định làm điều xấu thì đã có trai làng đứng ra dàn xếp. Nhưng bây giờ do điều kiện kinh tế thị trường, hội làng bung nở, thu hút rất đông du khách muôn nơi, nên dễ xảy ra chuyện. Đông người dễ dẫn đến xô đẩy, chen lấn. Hơn nữa, cuộc sống ngày nay căng thẳng dễ làm cho con người trở nên cáu bẳn, dễ xảy ra xích mích hơn”. GS.TS Lê Hồng Lý nhận định, cướp phết đôi khi còn xuất phát từ mối thù vặt của thanh niên trong làng, họ tranh thủ cơ hội này để… đánh nhau. Ông chỉ ra: “Niềm tin bây giờ cũng có vấn đề. Một số người quá tin. Một số người lại a dua. Người này tranh được ấn, giật được phết thì người kia cũng cố tranh, giành giật bằng được”. Tuy nhiên, ông ghi nhận, cướp phết, tán lộc trong những lễ hội lớn ở miền Bắc dịp đầu xuân 2025 đã không còn bị đẩy đi quá trớn. Cụ thể, tán lộc giò hoa tre ở hội Gióng đền Sóc, huyện Sóc Sơn, Hà Nội đã diễn ra êm thấm, vì BTC đã thay đổi cách thức. Họ phát hoa tre cho người dân, tránh cảnh tranh giành lộc. Khai ấn đền Trần ở Nam Định thu hút vài chục nghìn người, từng gây ra nhiều cảnh tượng kinh hoàng, phản văn hóa cũng đã chuyển biến tích cực. Năm 2024, BTC không phát ấn trong đêm, chuyển sang phát từ rạng sáng 15 tháng Giêng đến sáng 16 và kéo dài hết tháng Giêng để phục vụ khách. Ai cũng có ấn, cảnh cướp ấn hỗn loạn tự khắc tiêu biến. GS.TS Lê Hồng Lý cho rằng, để những trò diễn nghi lễ trở về đúng trạng thái cần phải nghiêm túc nghiên cứu, không nên chạy đua theo đám đông. Những người làm công tác quản lý văn hóa bắt tay với các nhà nghiên cứu văn hóa sẽ tìm ra giải pháp đẹp. “Biết khai thác thì những trò diễn nghi lễ sẽ tạo nên nét đặc sắc của văn hóa mỗi địa phương, tạo ra sự khác nhau của lễ hội trên đất nước Việt Nam. Nơi này cướp phết, nơi kia hát quan họ, nhảy dây, bắt vịt…, chẳng nơi nào giống nơi nào, mới hay, mới đa dạng”, ông nhận định. ĐÀO NGUYÊN Cần duy trì các trò diễn nghi lễ Theo GS.TS Lê Hồng Lý (ảnh), Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam, cướp phết, tranh lộc vốn là những trò diễn mang tính chất nghi lễ. Trong quá trình thực hiện nghi lễ sẽ tạo cho người ta sức khỏe, sự đoàn kết, vui chơi… Tất cả trò diễn nghi lễ góp phần tạo nên sự đặc sắc của lễ hội, của văn hóa Việt. Nhân lên nhiều hình ảnh đẹp của mùa lễ hội Xuân ẢNH: NHƯ Ý Dù tình hình an ninh trật tự đã được cải thiện đáng kể song nhiều người vẫn cảnh giác không đeo trang sức hay mang theo nhiều tiền bạc. Tại chùa Kim Tiên, phường An Phú, thị xã Tịnh Biên, tỉnh An Giang vừa xảy ra vụ cướp giật tài sản, cố ý gây thương tích cho đoàn người đến lễ Phật. Chị Thuỷ nói rằng mình không cần phải mở phòng trưng bày vừa tốn kém, vừa mất công quản lý. Tất cả chỉ cần là một website, một trang mạng xã hội để đăng hình ảnh và video của sản phẩm và những đầu mối tiếp xúc như Satchiaart, Singulart hay Etsy… là có thể bán sản phẩm tới bất cứ nơi đâu trên thế giới. Phủ Tây Hồ, Hà Nội lúc 15h chiều 4/2 ẢNH: HÀ HẰNG
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==