13 TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG Thứ Ba n Ngày 4/2/2025 Chưa hết tháng đã hết tiền, ăn mì tôm từ đầu tháng để tránh tình trạng thiếu tiền cuối tháng… là hiện tượng thường ngày đối với những sinh viên, người trẻ sống xa gia đình hiện nay. Trong cuốn sách Làm chủ tiền bạc từ khi còn đi học (Nhà xuất bản Trẻ phát hành), TS Vũ Minh Tú cho rằng người trẻ thường đối diện với 3 ác mộng: luôn thiếu hụt tiền bạc, nợ nần và làm việc quần quật mà vẫn không đạt được mục tiêu đã đề ra. Dù đã dự kiến số tiền đã tiêu xài trong một tháng, nhưng trước các cám dỗ của thời đại, như các chương trình khuyến mãi trên ứng dụng mua sắm online, các thuật toán trí tuệ nhân tạo để kích thích mua sắm, tác động của bạn bè, mạng xã hội… các bạn sẽ luôn chi tiêu nhiều hơn dự kiến, nên trước ngày cuối tháng thì đã cạn tiền và hầu như luôn trong tình trạng túng thiếu. Tiếp theo là việc lâm vào tình cảnh nợ nần với sự dễ dãi trong việc cấp thẻ tín dụng, cho vay trực tuyến và kích thích mua trước trả sau. Các bạn trẻ bắt đầu chi tiêu quá mức bằng thẻ tín dụng hoặc các hình thức vay qua ví điện tử, qua các ứng dụng mua sắm online. Cơn ác mộng thứ ba là làm việc quần quật mà vẫn không đạt được mục tiêu đã đề ra. LÀM CHỦ ĐỒNG TIỀN Ghi nhận của phóng viên cho thấy, với thế hệ 7x, 8x (sinh năm 1970 - 1989), khái niệm quản lí tài chính cá nhân hoàn toàn xa lạ. Trong quãng thời gian từ lúc đi học tới khi đi làm, chưa bao giờ họ được học về cách chi tiêu hợp lí. Khi nói về quản lí tài chính, nhiều người thường nghĩ tới những điều lớn lao, vĩ mô trong khi hiểu biết về tài chính cá nhân đôi khi chỉ xuất phát từ những thực hành rất đơn giản: học cách kiểm soát tiền trong đời sống thường ngày. Nhiều người giữ quan điểm khi nào tiêu đến tiền thì tự khắc biết nhưng rõ ràng thực tế không đơn giản như vậy. Thực tế, hằng năm, rất nhiều câu chuyện sinh viên lên thành phố và bị lừa tiền mà nguyên vì thiếu hiểu biết hay sự cả tin. Sự thiếu hiểu biết ở đây cụ thể đó là về quản lí tài chính. Lỗ hổng về quản lí tài chính cá nhân còn xuất phát từ quan điểm dạy con của phụ huynh. Ở Việt Nam, phần lớn phụ huynh không giải thích thấu đáo về cách dùng tiền và họ sợ cho con tiêu tiền sớm sẽ làm con hư. Tuy nhiên, trên thế giới, giống như giáo dục giới tính, giáo dục tài chính cũng nên bắt đầu từ sớm. Điều này không có nghĩa rằng giáo viên dạy một đứa trẻ 10 tuổi về lãi suất. Nội dung giảng dạy cần phù hợp với lứa tuổi, ví dụ tuổi nào các em cần hiểu khái niệm tiền là gì, tuổi nào các em cần biết tiết kiệm ra sao, tuổi nào cần biết giữ tiền sao cho an toàn. Theo PGS.TS Hoàng Xuân Quế, Viện trưởng Viện Tài chính - Ngân hàng, ĐH Kinh tế Quốc dân cho rằng quản lí tài chính cá nhân có thể được đưa vào trường ĐH dạy cho sinh viên dưới dạng chuyên đề tự chọn. Theo ông, đối với mỗi sinh viên, cuộc sống ĐH không chỉ là thời gian học tập và tiếp thu kiến thức mà còn là giai đoạn để khám phá và trưởng thành. Và một trong những kĩ năng quan trọng để sinh viên tự lập, tự tin khẳng định bản thân, thành công và “làm chủ cuộc đời” là nắm vững kĩ năng quản lí tài chính cá nhân. Chính vì vậy, việc đào tạo tài chính cá nhân càng sớm càng tốt. Kiến thức được đào tạo sớm theo thời gian sẽ chuyển hoá thành sự thông thái, tích hợp với trải nghiệm thì sự thông thái đó sẽ làm cho mỗi cá nhân có thể làm chủ đồng tiền. NGHIÊM HUÊ TÍN DỤNG CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG THƯƠNG HIỆU OCOP Gia đình đảng viên Hà Văn Ngọc, sinh năm 1989, người dân tộc Tày là Chủ nhiệm HTX dịch vụ nông nghiệp tổng hợp thanh niên ở Bản Ké, thị trấn Yên Minh, huyện Yên Minh (Hà Giang). Năm 2017, sau khi học xong ngành học về nông nghiệp, Ngọc trở về quê kiếm việc làm. Lúc đó, gia đình Ngọc là một hộ nghèo trong xã, Ngọc đăng ký chương trình khởi nghiệp của TƯ Đoàn, được NHCSXH cho vay 50 triệu để nuôi dê, nuôi ong. Vừa khởi nghiệp được vài năm, sắp thu hoạch kết quả thì dịch bệnh COVID-19 khiến tất cả lao đao. Năm 2022, sau khi trả nợ hết vốn vay lần thứ nhất, Ngọc được NHCSXH cho vay tiếp 100 triệu. Cùng với số tiền vay được, Ngọc đã huy động, vay mượn thêm anh em bạn bè được 100 triệu nữa. Với 200 triệu trong tay, Ngọc bắt đầu mở rộng việc chăn nuôi trâu, bò, lợn gà, tiếp tục duy trì nuôi dê và ong. Dần dần anh cùng 12 thành viên trong hợp tác xã đã hình thành mô hình vừa chăn nuôi vừa trồng trọt. Hiện, anh có 5ha đất rừng, trồng 2.500 gốc xoài, xen lẫn với ớt, bồ kết, sắn để nuôi gà. Với khoảng 3.000 con gà đen, trang trại của Ngọc không đủ nguồn cung, bồ kết, dù chưa đến vụ thu hoạch, nhưng đã có đơn vị bao tiêu đầu ra. Tổng toàn bộ trang trại gồm cây trồng và vật nuôi của anh có giá trị khoảng 2,5 tỷ đồng. Thu nhập của 12 thành viên trong HTX mỗi năm đạt khoảng 110 triệu đồng/người. Anh còn tạo công ăn việc làm thường xuyên cho 6 lao động, với mức lương tối đa 6 triệu đồng/tháng. HTX của Ngọc hiện có 3 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP, trong đó có 2 sản phẩm mật ong Ngọc Tuyên và 1 sản phẩm gà đen. Từ một hộ nghèo, Ngọc đã giúp gia đình và các thành viên trong HTX có công ăn việc làm, có thu nhập, không những thoát nghèo còn nâng cao đời sống vật chất cho bà con. Ngọc cũng là thanh niên tiêu biểu của huyện. “Tôi có được ngày hôm này đều nhờ từ những đồng vốn đầu tiên của NHCSXH. Đây thực sự là điểm tựa, là động lực để vươn lên thoát nghèo”, Ngọc tâm sự. SÁNG TẠO TRONG SỬ DỤNG NGUỒN VỐN VAY Trong những năm qua, trên địa bàn huyện Cao Phong (Hòa Bình), nguồn vốn chính sách đã giúp hàng nghìn hộ dân có điều kiện mở rộng diện tích, chăm sóc cây ăn quả đặc sản như: cam, quýt, bưởi... Những vườn cây cho năng suất, chất lượng cao, góp phần cho hộ nghèo, khó khăn vươn lên thoát nghèo bền vững. Với vai trò là một đảng viên gương mẫu, nữ Giám đốc Vũ Thị Lệ Thủy - Chủ nhiệm HTX 3T Farm, thị trấn Cao Phong được NHCSXH cho vay hai lần tổng cộng là 170 triệu đồng. Chị Thủy chia sẻ: “Vay được vốn chính sách tôi thực sự cảm thấy yên tâm bởi lãi suất ưu đãi, là vốn mồi giúp HTX mua phương tiện vận chuyển hàng hóa và triển khai đến các thành viên là phụ nữ trong HTX để chị em tái đầu tư trang thiết bị trong sản xuất, trồng cam. Từ đòn bẩy đó, HTX có thêm trợ lực để phát triển các dự án mang tính đột phá gắn với cây cam đặc sản của địa phương.”. Năm 2024 huyện Cao Phong có 2.340 hộ được NHCSXH cho vay vốn để sản xuất kinh doanh. Thông qua nguồn vốn chính sách đã xây dựng được gần 1.250 công trình nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, tạo việc làm cho 534 lao động... Còn tại tỉnh Hà Giang, nữ đảng viên Hoàng Thị Miến, sinh năm 1989 ở thôn Yên Lập, xã Yên Thành, huyện Quang Bình là điển hình sử dụng hiệu quả nguồn vốn vay từ NHCSXH. Năm 2019, chị được NHCSXH cho vay vốn để triển khai dự án trồng quế với diện tích 4ha. Dự án không chỉ là một bước đi mang tính chiến lược trong việc phát triển kinh tế gia đình, mà còn là một minh chứng cho sự áp dụng sáng tạo và hiệu quả nguồn vốn vay vào sản xuất. Hằng năm, gia đình chị thu hoạch từ việc tỉa lá và tỉa cành quế, đem lại thu nhập khoảng 40 triệu đồng. ĐÔNG CƯỜNG Tín dụng chính sách đưa đường “Đảng viên đi trước” Ở Tây Bắc có những đảng viên đi trước, vươn lên thoát nghèo, làm giàu, đã và đang góp phần thay đổi bộ mặt quê hương từ đồng vốn chính sách của Đảng. Các nữ đảng viên trao đổi kinh nghiệm khi vay vốn chính sách phát triển kinh tế Nói về hiệu quả nguồn vốn vay chính sách, Giám đốc NHCSXH huyện Yên Minh Đỗ Văn Hùng cho biết “Khi đồng vốn được giải ngân hiệu quả, thì chính đó đã đem lại những “quả ngọt” cho hộ nghèo, cũng là lúc NHCSXH làm tròn trách nhiệm được Đảng, Nhà nước giao”. LỜI TÒA SOẠN Trong bối cảnh kinh tế ngày càng biến động, việc quản lý tài chính cá nhân không chỉ là một kỹ năng quan trọng mà còn là chìa khóa giúp mỗi người xây dựng cuộc sống ổn định và phát triển bền vững. Hiểu được nhu cầu này, chuyên trang Tài chính - Ngân hàng trân trọng giới thiệu chuyên mục "Làm chủ đồng tiền", nơi chia sẻ những kiến thức, kinh nghiệm và góc nhìn sâu sắc về cách lập kế hoạch tài chính, tiết kiệm, đầu tư, chi tiêu thông minh cũng như ứng phó với rủi ro tài chính. Chuyên mục không chỉ là kênh cung cấp thông tin mà còn là diễn đàn mở để bạn đọc cùng thảo luận, chia sẻ những kinh nghiệm thực tế. Chúng tôi mong muốn nhận được sự đóng góp bài viết từ các chuyên gia tài chính, doanh nhân, nhà quản lý, và cả những cá nhân có câu chuyện thực tế về hành trình quản lý tài chính của mình. Hãy cùng tham gia để lan tỏa những kiến thức hữu ích, góp phần giúp cộng đồng xây dựng tư duy tài chính vững vàng hơn! Bài viết xin gửi về Email:taichinh.baotienphong@gmail.com. Tiêu tiền cũng phải học Việc quản lý tài chính cá nhân không chỉ là một kỹ năng quan trọng mà còn là chìa khóa giúp mỗi người xây dựng cuộc sống ổn định và phát triển bền vững Không phải ai cũng trả lời được câu hỏi làm thế nào để có thể chi tiêu một cách hợp lí trong điều kiện tài chính cho phép. Bởi thực tế, nhiều người luôn bị “lạm phát”, với người trẻ thì luôn “thủng ví”. PGS.TS Đỗ Hoài Linh, Viện Tài chính - Ngân hàng, ĐH Kinh tế Quốc dân cho biết cuộc đại khủng hoảng tài chính, suy thoái thế giới năm 2008 mà cả thế giới trải qua đến từ nhiều nguyên nhân, trong đó thành tố trọng yếu là sự hiểu biết tài chính của từng cá nhân trong xã hội là chưa cao. Mọi người dễ lựa chọn công cụ đầu tư không phù hợp và chi tiêu quá đà. LAMÂ CHUÃ àönì g tiïnì
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==